Plutarchi Vitae inter se comparatae

451쪽

XLVIII. T. AΙΣAP. 431m Ου διεφθειραν λισκόμενοι, συχνους δε Καῖσαρ έωτεινεν ὰλόντας. κάτωνα δε λαβεῖν ζῶντα φιλοτ μουμενος εσπευδε 4-ρὰς 'μυκην ἐκείνην γὰρ παραφυλάττων την πόλινον μετέσχε του αγῶνος πυθόμενος δ' ς εαυτὸν

ἀνηρ διεργάσαιτο, δηλος μεμην δηχθείς, ἐκ δώδελον. Dra δ' υν ω Κάτων, θυνῶ σοι του θανάτου καιρορ συμοι της σωτηρίας ἐφθόνησας' όμενοιν μετα ταυτα γραφεὶs π αυτου προς Κάτωνα τεθνεῶτα λόγος Ου δοκεῖ πράως χοντος ουν -διαλλάκτως σημεῖον Dαι πῶς γαρ αν ἐφείσατο ωντος εις ἀναισθη ον ἐκχεας ἀργην τοσαυτην τῆ δε προ et κεκέρωνα και Βρουτον αυτου καὶ μυρίους αλλους των πεπολεμηκότων ἐπιεικείον τεκμαίρονται καὶ τον λόγον ἐκεινον Ουκ ἐξ ἀπεχθείας ἀλλα φιλοτιμίεε πολ-τικῆ συντετάχθαι δια τοιαυτην αιτίαν. γραφε με- ρων ἐγκώμιον Κάτωνος, Ἀνομα τῶ λόγω θέμενος κάτωνα και πολλαῖς ὁ λόγος ην δια σπουδης, saικός, πατου δεινοτάτου τῶν ἡφόρων ει την καλλίστην πεποιημενος στόλοιν τουτ ηνία Καίσαρα, καπηγορίαν αυτου νομίζοντα τον του τεθνηκότος διαυτον ἔπαινον θρανεν ουν πολλάς τινας κατὰ του Κάτωνος σιτίας συναγαγών οὐδἐ βιβλίον Αντικά- των ἐπιγεγραπται καὶ σπουδαστὰς ἄχει τῶν λόγων έκάτερος δια Καίσαρα και Κάτωνα πολλους.

πρῶτον μεν περ της νίκης ἐμεγαληγόρησε προ τονδημον, ω τοσαυτην κεχειρωμένος χώραν οση παρεξεικαν ἔκαστον ἐνιαυτὸν ει το δημόσιον σίτου μεν ει- κοσι μυριάδας Αττικῶν μεδίμνων, ἐλαίου δε λιτρων μυριάδας τριακοσίας ' Ἀπειτα θριάμβους κατήγαγε τροχιγυπτιακόν, τον Ποντικόν. τὸν Ψιβυκόν, ουκ06bν OOsi

452쪽

τοι ἐναρίθμιος γενέσθω συγγραφῶσιν μετα δε του θριάμβους στρατιώταις, μεγάλας δωρεὰς ἐδίδου καὶ το δημον ἀνελάμβωμεν στιάσεσι καὶ θεαις, έστιάσας μεν ἐν δισμυρίοι καὶ δισχιλίοις τρικλίνοις θου συμπαντας, θέας δε καὶ μονομάχων και ναυμάχων ανδρῶν παρασχὼν ἐπι τῆ θυγατρὶ Σουλίονπά- λαι τεθν-ni. μετὰ δε τὰς θέας γενομένων Θήσεων ἀντι των προτέρων δυοῖν καὶ τριάκοντα μυγάδων ἐξητάσθησαν αἱ πῶσαι πεντεκαίδεκα τηλικαυτ Ἀστάσι ἀπειργάσατο συμφορὰν καὶ τοσουτον πιανάλωσε - δημου μέρος, ἔξω λόγου τιθεμένοι τακατασχόντα v ἄλλην μαIων τ ηματα καὶ τὰς ἐπαρχιαε.56 υντελεσθέντων δε τουτων υπατος ἀποδειχθεὶς το τέταρτον ις 'Iβηρίαν ἐστράτευσεν ἐπὶ τους Πομπηίου παῖδας, νέους μεν οντας μι, θαυμαστην δε τψπλήθει στρατιὰν --ιλοχότα καὶ τόλμαν ἀπολικνυμένους ἀξιόχρεων προ ηγεμονίαν, ωστε κίνδυνον τε ίσαρι περιστησαι τον ἔσχατον η δε μεγάλη μάχη περ πόλιν συνέστη μυνδαν, ἐν μαῖσαρ ἐκθλιβομένου Ορῶκτους μυσου καὶ κακῶς αντέχον-τ- ἐβόα, δια τῶν πλων καὶ τῶν τάξεων διαθέων, εἰ μηδἐν αἰδοῖνται λαβόντες αυτον ἐγχειρίσαι τοῖς παιδαρίοις μόλις δε προθυμία ποώ του πολεμίους σάμ-og ἐ-ίνων μεν περ τρισμυρίον διέφθειρε, τῶν δ' αυτον xiataoυ απώλεσε του μίστους. απιών ει μετὰ την μάχην προς του φίλου εἷπενόε πολλάκωμῖν ἀγωνίσαντο περὶ κίκης, νυν δε πρῶτον

453쪽

μαίων κρατίστου τυχαι κεχρημενου παῖδα και γενος αρδην ἀνηρηκότα ταῖς της πατριδο ἐπιπομπευam συμφοραῖς Ου καλῶς εἶχεν, ἀγαλλομενον ἐπὶ τουτοισγων μία καὶ προς θεους καὶ προς ἀνθρώπους ἀπολογία ταμετ ανάγκης πεπραχθαι, καὶ ταυτα πρότερον

μήτ' αγγελον μήτε γράμματα δημοσίεε πεμΨαντα περινίκης ἀπετῶν ἐμφυλίων πολεμων, ἀχὶ ἀπωσάμενον

αἰσχυννντην δόξαν. μην ἀλλα και eo την - του ἀνδρος ἐγκε 57κλικότες και δεδεγμενοι τον χαλινόν, καὶ τῶν ἐμφυλίων πολεμων και κακῶν ἀνα- ν ηγουμενοι την μοναρχίαν, δικτάτορα ἐν αυτον ἀπεδειξαν δια βίου τουτ δ' ηνωμολογουμένη ,-J τυραννίς, ψ ἀνυπευθυν της μοναρχίας το κατάπαυστον προσλα- βου ς' τιμὰς δε τὰς πρώταs Κικέρωνος ει την βου- λην γράναντος, ων ἁμῶς γέ πως ἀνθρώπινον ν τομεγεθος, ἔτεροι προστιθέντες ὐπερβολὰ και διαμιι μενοι προ αλλήλους ἐξειργάσαντο καὶ τοι πρα πάτοις ἐπαχθῆ τον ἄνδρα καὶ λυπηρὰν γενέσθαι δια

454쪽

και σιτηρεσίοις, τὸ δε στρατιωτικόν ἀποικίαις, ων

ἐπιφανεσταται προδῶν καὶ Κόρινθος ησαν, αἷς καὶ πρότερον τηεαλωσιν και τότε την ἀνάλ ιν αμα καὶ κατὰ τον αυτονχρόνον ἀμφοτέραις γενεσθαι συνμυ-b χεν τωνδε δυνατῶν τοῖς ἐν παπείας καὶ στρατηγίας εἰς Ουπιὸν ἐπηγγέλλετο, - ν ἄλλαις τισιν ἐξουσίαι και τιμαῖε παρεμυθεῖτο, πασι δ' ἐλπίζειν ἐνεδίδου, μνηστευόμενος ἄρχειν κόντων,, καὶ Μαξίμου

της ἀρχης μων ἡμέραν πατον ἀποδεῖξαι Κανίνιον Ῥουβίλιον προς- ν, λαικε, πολλῶν δεξιώσασθαι και προπεμφαι βαδιζόντων ὁ Κικερων .naυδω-

455쪽

- ς ἀπ τηρ πόλεω υπολαβων διώρυχι βαθε ε καὶ περικλάσας ἐπι - Κιρκαῖον ἐμβαλεῖν εἰ την προς ταρρακίνη θάλατταν, ἀσφαλειαν - καὶ Θεστώνην τοῖς δ ἐμπορίας φοιτῶσιν εἰς Ῥώμην μηχανώμεν.s' os δε τουτοι τὰ μεν ἔλη τὰ περι Πωμέντιον καὶ Σητίαν ἐκτρέψας πεδίον ἀποδειξαι πολλαῖς ἀνερρονἀνθροπων μυριάσι, τῆ δ' ἄπιστα της ' μης Moos κλῶθρα δια χωμάτων ἐπαγαγών, καὶ τὰ τυφλὰ κω δύσορμα η υστιανης ρόνος μα- άμενος, λιμῶ is ἐμποιῆσασθαι κώ--λοχα πρὸ τοσσυτην

456쪽

a πόνοις ωρας ἀλλα καὶ περι την τότε Ουσανηλιακην οἱ μεμαλλοι παντάπασι τούτων ἀσυλλογίστως θον, οἱ au is μόνοι - κωρὼν ιδότες ἐξαίφνης και σνσθη--ο vim o τον ἐμβόλιμον προσέγραφον μηνα - ηδόνων ὀνομάζοντες - μμῶς δυα - ω πρῶτος ἐμβαλεῖν λέ πω, μικρὰν καὶ διατείνουσαν - πόρρω βοήθειαν ἐξευρῶν της περὶ τὰς ἀπ καταστάσει πλημμελείας, ω ἐν τοι περὶ Maίνου γεγραπται - α δἐ τοῖς ἀρίστοις των φιλοσόφων και μαλματικων το πρόβλημα προθεὶς ἐκ των υποκειμένων ηδη μεθόδων μιξεν ἰδίαν τινὰ καὶ διηκριβωμένην μαλλον ἐπανόρθωσιν, Τ χρώμενοι μαρε νυν Ῥωμαῖοι δοκουσιν -- μέρων σφάλλεσθαι περιτην ἀνωμαaίαν. υ μην αλλὰ καὶ τουτο τοι βασκα νουσι καὶ βαρυνομένοι την δυναμιν αιτία παρεῖχε. κερ- ουν Ῥήτωρ, csima, φησα-ό τινος αυριον ἐπιτελλε ν Θυραν 'ναι' εἶπεν ἐκ διατάγ--τos' g ωαι -- προ ἀνάγκην των ανθρωπων δεχομένων. 60 To ν ἐμφανῶς μάλιστα μῖσος καὶ θανατηφόρον ἐπαυτὸν της βασιλείας ρω ἐξειργάσατο, σε μεν π αις αιτία πρώτη, τοι δ'Ἀπούλοις πάώ πρό φασι ευπρεπεστάτη γενομένη καίτοι καὶ λόγον τινὰ κατέσπειραν ι τον δῆμον οἱ ταυτην Καισαρε την - προξενουντες, g ἐκ γραμμάτων ψυλλείωνἀ σιμα τὰ Πάρθων φαίνοιτο μεγαίοις συμβασιλεῖ στρατευομένοι - αυτους, αλλω ἀνέφικτα --. λαι καταβαίνοντος si χλβης Καίσαρος ει τρο πόλιν

457쪽

XLVIII. P. ΚΑΙΣΑΡ. 437 ἐτόλμησαν ἄωτον ἀσπάσασθαι βασιλέα του δε M, μου διαταραχθεντος ἀχθεσθεὶς ἐκεῖνο ουκώνη βασι λ- ἀλλα Καῖσαρ καλεῖσθαι, καὶ γενομένη πρOs τουτο πάντων σιωπηνων πάνυ φαιδρος ουν ευμενηs παρηλθεν ἐν δε συγκλήτω -ά τινας περφυεῖς αυτε φισαμενων πυχ μεν πὰρ των ἐμβόλων καθεζόμενος, προσιόντων δ των πάτων καντων στρατηγῶν αμα δε καὶ της βουλης ἁπάσης έπομένης, ora πεξαναστὰς ἀπώσπερ ἰδιωταις τισι πηματμων, ἀπεκρίνατο συστολης μαλλον η προσθέσεως τὰς τιμας δεῖσθαι καὶ Ουτ υ μόνον νει- την βουλήν, ἀλλα και τον δημον, ωλιν, βουλῆ τη πόλεως προπηλακιζομενης, καὶ μετὰ δειρος κατηφεως ἀπηχθυν - οἷ ἐρη μη παραμενειν, - κἀκῶνον ιννοήσαντα παραχρημα μεν οἴκαδε τραπέσθαι καὶ βοῶν πρὸς τους φίλους, ἀπαγαγόντα του τραχήλου τλωάτων, s Howo εἴη - βουλομενετην σφαγην παροπειν, στερον δῶ προφασιζεσθαι την νόσοw υ γαρ ἐθέλειν την αDθησιν ἀτρεμεῖν των -- ἐχόντων,οταν ἱστάμενοι διαλέγωνται προ αλον, ἀλλα σει- ρον ταν καὶ παραφερομένην ἰλίγγους ἐπισπασθαι και καταλαμβάνεσθαι το δ' υκ θεν υτως, ἀλλα καὶ πάνυ βουλόμενον αυτον πεξαναστηναι, βουλῆ λεγουσιν υπό του - φίλων, μαλλον δῶ κολάκων, κορνηλίου Βάλβου, καταπερονα νησαντος ου με - μνη-ὶ Καῖσαρ ων, οὐδ' ἀξιώσεις. κρείττονα θουρα-

πενεσθαι σεαυτόν; ' Σπιγίνεται τούτοις τοι προσκρούσμασιν ὁ των Iδημάρχων προπηλακισμός. ην μουν γαρ η των συπερκαλίων εορτή, περ ης πολλοι γράφουσινώ ποι μενων το παλαιον in καί τι καὶ προσήκει τοῖς A καδικοῖς συκαίοις των δ' -γενῶν νεανίσκων και a

458쪽

- χεῖρε ταῖς πληγαῖς, πεπεισμένου προ -τοκίαν--σαιε, ἀγόνοις δ προς κυησιν ἀγαθον εἶναι. ταυτα παῖσαρ ἐθεατ καθημενος - των ἐμβόλων ἐπιδιφρου χρυσου, θριαμβικψ κόρον κεκοσμημένος. Ἀντώνιος δε των θεόντων τον ἱκον δρόμον ali ην' και γαρ υπάτ-- ω ουν ις την ἀγοραν ἐνέβαλε καιτο πληθος--ψ διεστη, φέρων διάδημα στεφάννδάφνης περιπεπλεγμένον δεερ - Καίσαρι καὶ μνεται κρότος - χαμ os ἀλλ' oχθος ἐκ παρασκευῆς. ἀπωσαμένου M του παίσαρος απας ὁ δημος ἀνεκρότησεν. - θις ει προσφεροντος λίγοι, και μη δεξαμένου πάλιν παντα. υτ δε της πείρας ἐξελεγχωμένης Καῖσαρ ἐν ἀνίσταται τον στέφανον ι - καπιτώλιον ἀπενεχθηναι κελευσαρ, φθησαν δ' --δριώντε αυτου διαδήμασιν ἀναδεδρομοι βασιλικοις.

καὶ των δημάρχων δυο, λώιος καὶ Μάρυλλος, ἐπελθόντε απεσπασαν, και τους ἀσπασαμενους βασιλεατον Καίσαρα πρώτους ἐξευρόντες ἀπηγον ι το δε- σμωτηριον. ὁ δεδημος εα πετο κροτῶν, καὶ φουτους ἀπεκάλει τους ἄνδρας, τι Moveto ην ὁ καταλυσας τρο των βασιλέων διαδαην και, κράτος ι βουλην καὶ δημον ἐκ μοναρχία καταστησας ἐπι τούτω λσα παροξυνθει την με ἀπην ἀνείχετο των περιτον Μάρυλλον, ἐν δῖ, κατηγορεῖν αυτῶν ἄμα καιτον δημον ἀφυβρίζων πολλάκις Βρουτου του και --μαίους ἀπεκάλει τους ἄνδραs.sa -- δη τρεπονται προ Μάρκον μοὐτον os

459쪽

XLVIII. r. ΚΑΙΣΑΡ. 439τερων, καὶ τ προς μητρος δε ἀπο Σερκιλίων, οικίας μερα ἐπιφανους, γαμβρὸν δε καὶ ἀδελφιδουν Κα- πωνος τουτον ἐξώαυτου μεν ορμησαι προς κατάλυσιν της μοναρχίας ημβλυνον αἱ παρὰ Καίσαρος -αιμα χάριτες - α μόνον ἐσώθη περὶ Φάρσαλον ἀπο της Πομπηίου φυγης, Ουδε πολλους των ἐπιτροδείων ἔσωσεν ἐξαιτησάμενος, ἀλλα καὶ πίστιν θεμεγάλην παρ' αυτψ, καὶ στρατηγίαν μεν ἐν τοῖς τότε την ἐπιφανεστάτην ἔλαβεν, πατευειν δ' εμελλεν εις τεταρτον δεος ἐρίσαντος Κασσίου προτιμηθείς λεγεται γαρ, Καῖσαρ εἰπεῖν, δικαιότερα με λέγοι

κάσσιος, αυτο μέντοι φουτον υ αν παρέλθοι. καί που καὶ διαβαλλόντων τινῶν τον ἄνδρα πρατ aπομενης δη της συνωμοσίας Ου προσεσχεν, ἀλλα του

ἀχάριστον και πονηρὰν γενύμενον. οἱ δε της μεταβολῆς ἐφιέμενοι καὶ προς μόνον ἐκεῖνον η πρῶτον αποβλέποντες αυτεμεν ου ἐτόλμων διαλεγεσθαι, νύκτωρ δε κατεπίμπλαοαν γραμμάτων τ βῆμα καιτο δίφρον ἐφ ου στρατηγῶν χρημάτιζην' ν ην τὰ πολλὰ τοιαυτα ' καθευδεις ω Βρουτε ' καί ΠουκεPφουτος. ' p ων ὁ Κάσσιος αἰσθόμενος διακινουμενον ησυχ το φιλότιμον αυτου μῶλλον η πρότερον ἐνεκειτο καὶ παρώξυνεν αυτὸς ιδδε τι καὶ μίσους χων προς τον Καίσαρα δ αιτίας, ἐν τοις περὶ Βρουτον γεγραμμένοις δεδηλωκαμεν. ευε μεν- τοι καὶ δι ποφίας ὁ Καῖσαρ αυτόν, ἄστε καὶ προς του φίχους ειπεῖν ποτε τί φαίνεται βουλόμενος

υμῖν Κάσσιος ἐμοὶ ἐν γαρ υ λίαν αρέσκει λίανώχρος ἀν' πάλιν δε λήγεται περὶ Αντωνίου καὶ

460쪽

λακτον ais 'o'aπρωμένον, ἐπει καὶ σημεῖα θ--μαστὰ καὶ φάσματα φανηνα λέγουσι σέλα μεν συνουράνια καὶ κτυπους νυκτωρ πολλαxos διαφερομένου καὶ καταίροντα εις ἀγορὰν ἐρημου oeνιθας Ουκ αξιον ἴσωs ἐστι πάθει τηλικουτ μνημονεωσμ

, τράβων δ' ὁ φιλόσοφος ἱστορεῖ πολλους μεν -- θρώπους διαπυρους ἐπιφερομένου φανηναι, στρωταώτου δ' ἄνδρὸς Οικέτην ἐκ τη χειρός ἐκβαλεῖν πολλὴν φλόγα καὶ δοκήω καίεσθαι τοι ὁρῶσιν, εν ἐπαυσατο, μηδεν ἔχειν κακόν τον ἄνθρωπον -- τωδε Καίσαρι θυοντι την καρδίαν ἀφανη γενέσθαι του ἱερείου και δεινὸν arναι το τέρας ' Μν γαρ αν φυσει γε συστηνα ζψον ἀκάρδιον εστ δε κα ταυταπολλῶν ἀκουσα διεξιόντων ως τις αυτ μάντιε ψον Μαρτίου μηνός, φειδους Ῥωμαῖοι κα υσε, προείποι μέγαν φυλάττεσθαι κίνδυνον ἐχ υρος

δε της μέρας προῖὼν ὁ Καῖσαρ εἰς την συγκλητον ἀσπασάμενος προσπαίξειε τεμάντει φάμενος ' αἱ μεν δη Μάρτιαι εἰδοι πάρεισιν,' o ν ησυχῆ προς αυτόν εἴποι 'ναι πάρεισιν, αλλ' o παρεληλυθασιν V πρὸ μια δ' ημέρας Μάρκου -πίδου δειπνιζοντος

αυτὸν ἔτυχε μεν ἐπιστολαῖς,πογράφων, ωσπερ - θει, κατακείμενος, ἐμπεσόντος δε λόγου ποῖος αρασων θανάτων αριστος, παντας φθάσας ἐξεβόησεν, ' ὁ ἀπρουδόκητος' μετὰ ταὐτα κοιμωμενος, σπερ εἰώθει, παρὰ τῆ γυναικί, πασῶν - των θυρῶντο δωματίου και των θυρίδων ἀναπεταννυμένω