C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

241쪽

suam Valerii et Poppaeae congressibus praebuissent, Verum nocturnae quietis specie alteri obiecta laam quam ivisset Claudium apicea corona evinetum, vicia

retro eonversis eaque imagine gravitatem annonas

dixisset. Quidam pampineam eoronam albentibus fotiis sisam, atque ita interpretatum, tradidere, verger, te autumno mortem Principia ostendi. Illud haud ambigitur, qualicumque insomnio apsi Datrique pernis ciem adlatam. Sestertium quindecies, et iusignia Praeturas Crispino decreta. Adiecit Vitellius sesteritium decies Sosibio quod Britannicum praecemis, Claudium comitiis, iuvaret. Rogatus sententiam et Scipio eum idem, inquit, de admissis Poppaeae semtiam, quod omnes, putate me idem dicere, quod omnes:

eleganti temperamento inter coniugalem amorem et senatoriam necessitatem. V. Continuus inde et saevus accusandis reis Suilius, multique audaciae eius aemuli nam cunctat gum imagistratuum munia in se trahens Princeps materiam praedandi patefecerat nec quidquam Publicae mercis tam venale fuit, quam advocatorum

Perfidia adeo, ut Samius, insignis Eques Romanus, quadringentis nummorum millibus Suilio datis, et cognita praevaricatione, ferro in domo eius incubum Tit. Igitur, incipiente C. Silio, Consule designato, cuius de potentia et exitio in tempore memorabo, consurgunt Patres, Iegemque Cinciam flagitant qua cavetur antiquitus, ne quia, ob caus3am orandam, νε- cuniam donumve accipiat. VI. Deinde, obstrepentibus his, quibus en contumelia parabatur, discors Suilio Silius acriter in--huit, veterum oratorum exempla reserens, qui a-inam in posteros, praemia laquentiae Mitylasene pulcherrima alioquin et bonarum artium riseipem

sordidis ministeriis foedari nesiam quidem integram manere, ubi magnitudo quaeatuum spectetur auod ai

242쪽

in nutrius mercedem neSotia tueantur, aueiora rarer nune inisicitias, areusationea, odia et iniurias fiseri, ut, quomodo vis morborum pretia medentibus, si fori tabes pecuniam a Matio frat meminissent C. Asinii et Messaliae a recentiorum, Arruntii et Aesernini ad summa provectos incorruta vita et facundia. Talia dicente Consule lesignato, consentientibus aliis, parabatur sententia, qua lege repetundarum tener nitiis eum uilius, et Cossutianus, et ceteri, qui non

iudicium quippe in manifestos sed poenam statui

videbant, circumsistunt Caesarem, ante acta depre

cantes.

VII. Et, postquam adnuit, agere incipiunι quem ἐllum eisne superbia eas o ut aeternitatem famae spe

praesisvit usu et rebus aulairium praeparari, nequis, inopia advocatorum, polentioribus obnoxius ait. neque tamen eloquentiam gratuito contingere omittἐcuras familiaris, ut quis ae alieni negotiis infendat. multos militia, quosdam exercendo agros roserare vi- eam nihil a quoquam expeti, nisi emus fruetus ante praeviderit.. Facile Asinium et Messaliam, inter Antonium e Augustum bellorum praemiis refertos, aut disium famihiarum herede Aeserninos et Arruntios, magnum animum riduisse prompta sibi exempla, quan is mereedibus P. Clodius, aut C. Curio, conrio-stis soliti alat se, modicos senatores, quieta NeF. nulia, nisi paeis, emolumenta petere. Cogitaret plabem, quae toga enitesceret sublatis studiorum pretiis, etiam ludia peritura. Vt minus decora haec, ita haud frustra dictairinceps ratus, capiendis pecuniis posui miidum, usque ad dena sestertia, quem egressi

repetundarum tenerentur.

VIII. Sub idem tempus ithridates, quem imp

xitasse Armeniis, et ad praesentiam Caesaris vocatum memorami, monente Claudio, in Regnum remeRVit.

fisus Pharasmanis vitas Is Rex Iheris, idemque Μi-

243쪽

thridatis frater, nuntiabat, diacordare Parιhoar summaque Imperii ambigua, minora sine cura Laberi. Nam inter Gotarzis pleraque saeva qui necem fratri Artabano coniugique ac filio eius praeparaverat, unde metus eius in ceteros accivere Bardanen. Ille, ut orat magnis ausis promptus, biduo tria mima stadiorum invadit, ignarumque et exterritum Go- tamen proturbat neque cunctatur, quin proximas Praefecturas corripiat, solis Seleucensibus domin tionem eius abnuentibus. In quos, ut patris sui quoque defectores, ira magis, quam ex usu Praesenti, accensus, inplicatur obsidione urbis validae, et munimentis Obiecti amnis, muroque, et commeatibus firmatae. Interim GotarEes, Daharum Hy canorumque opibus auctus, euum renovat eo

eiusque Bardanes omittere Seleuciam, Bactrianos apud eampos castra contulitim. Tunc distractis Orientis viribus, et, quonam inclinarent, incertis, casus ithridati datu esbo eupandi Armeniant, vi militis Roniani ad excidenda

casteuorum ardua, simul Ibero exercitu campos persutiante. ec enim resistere Armenii, fuso, qui proelium ausus erat, Demonacte, raelaeto riuuIulum cunctationis adtulit Rox minoria Armenias,

Cotys, versis illuc quibusdam procerum dein litteris Caesaris coercitus, et cuneta inmithridaten nu-xere, atro rem, quam novo Regno conducere..

At Parthi Imperatores, cum pugnam Pararent, foedus repente ic unt, cognitia popularium insidiis, quas Gotarges fratri patefecerat congressique primo cunctantur, deinde complexi dextras, apud altariaDeum pepigere, fraudem ἐκ - ' - Mesari, atque ipsi inter a consedere. otiorque Bardanes laus retinendo regno at Gotarzes, ne quid aemuIationis exui-ateret, penitus in Hyrcaniam abiit regressoquo

Bardani deditur Seleucia, septimo post dereetionem

244쪽

anno non sine dedecore Parthomm, quos una civitas tamdiu e1useruε. X. Exin validissimas Haesecturas invasit et reciperare Amaeniam avebat, ni a Vibio Marso Syriae Legato, bellum minitante, cohihitus Oret. ιque interim Gotarzes, poenitentia concessi Regni, et revocante nobilitate, cui in pace durius servitium est, contrahit copias et huic contra itum ad amnem Erinden in cuius transgressu mufium certato, Pervicit Bardanes, prosperisque proeliis medias nationes subest ad numen Sinden, quod Dahas Ariosque

disterminat. Ibi modus rebus secundis positus nam Parthi, quamquam victores, Ionginquam militiam adspernabantur. Igitur exstructis monimentis, quibus opes suas testabatur, nee cuaquam ante Arsacidarum tributa illis de gentibus parta, regreditur; ingens gloria, atque eo ferocior et subiectis intoleratior qui dolo ante composito, incautum, Venationique intentum, interseeere, primam intra iuventam, sed claritudine paucos inter senum Regum, si Perinde amorem inber populares, quam metum apud hostes quaesivisset. Nec Bardanis turbatae a

thorum res inter ambiguos, quis in Regnum acciperetur multi admotamen inclinabant; quidam ad Μeherdaten prolem Ρhrahatis obsidio nobis datum. dein praevaluit Gotarzes potitusque regiam, Persa vitiem ac luxum adegit Parthos, mittere ad mincipem Romanum Oecultas preces, quis permisti m Eerdaten patriinnis fastigium, Orὰbant. XI. Iisdem Consulibus Iudi saeculares octingentesimo post Romam conditam, quarto et sexagesimo, quam Augustus ediderat, spectati sunt. ViriusquBPrincipis rationes praetermitto, satis narratas libris, quibus res Imperatoris Domitiani composui. nam is quoque edidit ludos saeculares iisque intentius

adsui Sacerdotio Quindecimvirali praeditus, actum

245쪽

Praetor quod non iactantia refero, e quia conlegio Quindecimvirum antiquitus ea cura, et agistratus voltissimum exsequebantur ossicia caerimoniarum. Sedente Claudio, eircensibus ludis, cum pueri nobi-Ios equis ludicrum Troiae inirent, interque Os Britannicus, Imperatore genitus, et L. Domitius, ado- Ptioue mox in Imperium et cognomentum eronis adscitus, favor plebis acrior in Domitiurn loco prasin sagi acceptus est vulgabaturque, adfusisse infameiae eius dracones in modum custodum fabuIosa hexternia miraculis adsimulata nam ipse, haudquaquam sui detractor, unam omnino anguem immo

cui visam, narrare solitus est.

II. Verum inclinatio populi supererat, ex memoria Germanici, cuius illa reliqua suboles virilis: et matri Agripyinae miseratio augebatur, ob saeVitiam esses ae qua semper infesta, et tunc eommotior, quo minus strueret crimina et a usatores, novo et furori proximo amore detinebatur. am in C. Silium, iuventutis Romanae pulcherrimum, ita exarserat, ut Iuniam Silanam, nobilem feminam, matrimonio eius exturbaret, vacuoque adulter PO-tiretur. Neque Silius flagitii aut periculi nescius erat sed certo, si abnueret, exitio, et nonnulla fallendi spe, simul magnis praemiis, opperiri futura et Praesentibus frui, pro solatio habebat illa non furtim, sed mest comitatu ventitare domum, egressibus adhaerescere largiri opes, honores: Postremo, velut translata iam fortuna, servi, liberti, Paratus Principis apud adulterum visebantur.

XIII. At Claudius, matri ni sui ignarus, et munia censoria usurpans, theatralem populi laseiviam severis edictis increpuit, quod in P. Pomponium, Conmtarem, is carmina scenae dabat inque seminasiviustres prctra iecerat. Et lege lata saevitiam creditorum coercuit, ne in mortem parentum pecun-ε

246쪽

ssiis miliarum foenori darent. Fontesque aquarum, ab Simbruinis collibus deductos, urbi intulit Aenovas litterarum forma addidit vulgavitque eomperto, Graecam quoque litteraturam non Imui eo

piam absolutamque.

XIV. Primi per figuras animatium Aegyptis semans mentis estingebant; ea antiqui ima monimenta memoriae humanae inprema axis cernuntur et litterarum semet inventores parhibent inde F senteas, quia mari praepollebant, nMulisse Graeriae, gloriamque Septos, tamquam mererint. Mamaeee erant.

Quippe fama est, Cadmum eιa e PMealeum vectum, rudibus adhuc Graecorum populis artis eius aue orem time. Muidam meropem in Hemem, vel ianum Thebanum, e temporistianoiania Palamedem -- girum, mamo ait, sextaeim litterarum formas , Oxasio ac praeripuum Simomiam, elera reperisse. At in Italia Etrusci ab Corinthio Damarato, horigines Arcade ab Evandro didieerunt et forma litteriai linis, quae Veterrimis Graecorum. Sed nobis quoque paucae primum fuere deinde additae nunt. Quo exemplo Claudius tres littera adiecit, quae usui, imperitante eo, post oblitteratae, adspiciuntur etiam nunc in aere publicandis plebiscitis per fora ac templa fixo. . Retulit dein do ad Senatum, super collegio HarusPicum, ne veιuati ima Italiae diaeipiana herdesidiam exoleseeret saepe adversis R. . temporibus accitos, quorum moniι rediore ratas aerimo as, e, in posterum rectius habitas primoreaque Etruriae sponte, aut Patrum Romanorum impiasu, retinuisse seientiam, et in D lias propagasse quod nune segniusseri publiea eirca bona arte socordia, et quia externae superstitiones augeant e laeta quidam in praesens omnia; sed benignitatiarium gratiam νυε-rendam, ne ritu acrorum, inter ambigua cuui, per prospera oblitterarentur. Factum ex eo Stat Maa-

247쪽

rent Ponti es, quae retinenda mandaque Haruas

eum.

XVI. Eodem anno Cheruscorum gens Regem Roma petivit, amissis per interea bella nobilibus. ea uno reliquo stirpis Regiae, qui apud uinem habebatur, nomine ItaKeu Paternum huic genus e Flavio, statre Arminii, mater ex attumero, rincipe Catitorum erat ipse forma decorus, et armis equisque, in patrium nostrumque naorem, exereitus. Igitur Caesar auctum Munia, additis sipatoribus hori tur gentile decus magno animo apessere. Illum priamum, Romae ortum, nee Obsidem, sed civem ire extereum ad Imperium. Ac primo Iaetus Gernianis GVentus, atque es magas, quod nullis discordiis inbustus, pari in nines studio ageret celebrari, coli, modo comitatem et temperantiam nulli invisam, sam

pius vinolentiam ac libidines, grata barbaris, usu Pans. Iamque apud proximos, iani longius clarescere, cum Potentiam eius suspectantes, qui faetionibus floruerant, discedunt ad conterminos populos, Rotestificantur adimi veterem Germaniae libertatem, et Romana opes insurgere adeo neminem, iisdem interris ortum, qui priseipem Iocum imp aes nisi emploratoris Moia progenies supra cunetos adtollatur 'Frustra Arminium praeserne euiussissius, ostili is sola adultus, in Regnum venisset, posse extimeari,Mfeetum alimonio, servitis, ultu, omnibus externis. M ai paterna Italie mens eoae non alium infensius arma eontrapaeriam ae Deos Penates, quam parentem

eius, exercuisse.

XVII. His atque talibus magnas Opras megerer

nec pauciores Italicum sequebantur non enim inra pisae ad invitos, sedareitum, memorabant quando nobilitate eeteros anteiret, virtutem eaperirentur, an

dignun se patruo Arminio, avo Cattumero praeberet. nee patrem rubori, quod em adversus Romanos, s -

248쪽

unitibus Germania sumptum, numquam omisinet. falso libertatis oeabulam obtendi ab iis, qui priuatim degeneres, in publieum exitiori viai mei, nisi per Haeordias, habeant. Adatrepebat huic alacre vulgus; et magno, inter barbaros, proelio vietor Rex dein

secunda fortuna ad superbiam prolapsus pulsusque, ac rursus I-ngobardorum opibus refectus, Per In in Per adversa, res Cheruaea adflictabat. XVIII. Per idem tempus Chauci, nulla dissensim ne domi, et morte Sanquinii Haerea, dum Corbulo adventat, inferiorem Germaniam incureavere, dum Gannasco qui natione Cannines , auxiliaris et diu meritus, post transfuga, levibus navigiis praedabundus, Gallorum maxime oram Vastabat, non ignarias, dites et inbelle esse. t Corbulo provinciam ingre Bus, magna cum cura, et mo gloria, cui principium ilia militia fuit, triremes alveo Rheni, cetera n vium, ut quaeque habilea, per aestuaria et fons

adegit lintribusque hostium depressis, et exturbato

Gannasco, ubi praesentia satis composita sunt, egiones, operum et laboris ignaras, Populationibus laetantes, veterem ad morem reduxit ne quia amune decederet, nec pugnam, nisi iussus, iniret. at tiones, vigiliae, diurna nocturnaque munia, In mmis agitabantur. Feruntque militem, quia vallum nona inceres, atque alium, uia pugione laneum amrinetua foderet, morte punisos quae nimia, et in--rtuni an salso iacta, originem tamen e severitata Ducis traxere intentumque et magnis dolietis inexorabilem scias, cui tantum aperitatis etiam adversus Ievia credebatur.

NIX. Ceterum is terror milites hostesque in diuersum adfecit nos virtutem auximus harbari mrociam infregere. Et natio Frisiorum post rebellionem, inde a L. Apronii coeptam, infenaa, aut malenda, dati obsidibus coalaedit apud agros, Corbu-

249쪽

Ione descriptos Idem Senatum, anagistratus, Iegea inposuit ac, ne iussa e uerent, praesidium inmunivit; missis, qui maiores Chaucos ad deditionem penicerent, simu Gannascum dolo adgrederentur ne inritae aut degeneres insidiae fuere adversus transfugam et violat'rem fides. Sed caede eius molia Chaucorum mentes, et Corbulo semina rebellionis praebebat ut laeta apud plerosque, ita apud quosdam iuistra fama. eur hostem eoneiret 'a eratis RempubMeam rasura: M prospere egis8et,

formidoinum pari virum insignem, et ignaro Principi praegrarem. Igitur Claudius adeo novam in Germanias vim prohibuit, ut referri praesidi eis Rhenum iuberet.

XX. Iam castra in hostili solo molienti Corbuloni hae litterae redduntur. Ille re subita, quamquam mula simuΙ offunderentur, metua ex Imper tore, conteinptio ex barbaris, uidibrium apud socios,

nihil aliud prolocutua, quam heato quondam Buees Roman a signum receptui dedit. Vt tamen miles

otium exueret, intermosam Rhenumque trium est viginti ininium spatio fossam perduxit, qua incerta Oceani vetarentur insignia tamen triumphi induusit Caesar, quamvis bellum negavisset. Nec multo post Curtius usus eundem honorem adipiscitur, qui in agro attiaco recluserat apem quaerendis venis argenti; unde tenuis fructus, nec in longum fuit at egionibus cum damnodabor, effodere riVos, quaeque iii aperto gravia, humum infra moliri quin subactus miles, et quia plures per provincia similia tolerabantur, componit occultas litteras, nomine exercituum, precantium imperatorem, ut, quibus permissurus esse eae tua, triumphalia ante trisueret.

XXI. De origino Curtii Rufi, quem gladiatore

genitum quidam prodidere, neque falsa PromPserim; et Vera exsequi pudet. Postquam adolevit,

250쪽

sectator Quaestoris, cui Africa obtigerat, dum in oppido Adrumeto vacuis per medium diei portiei-bus secretus agitat, oblata ei species muliebris ultra modum humanum, et audita est vox tu es, mse, qui in hane provineiam pres nauis .enies. Tali omine in spem sublatus, digressusque in urben , et largitione amicorum, simul acri ingenio, quaest Tam et mox, nobiles inter candidatos, Praeturam Iri incipis suffragio adsequitur eum hisce verbis Tiberius dedecus natalium eius clavisset, Curtissim sua sidetur mihi ex se natus. Longa Post haee senecta, et adver&us austeriores tristi adulatione, rogans minoribus, inter pares dissicilis, Consulare imperium, triumphi insignia, ac postremo Africam

obtinuit atque ibi defunctua fatale Taes tum

II. Ipterea Romae, nullis palam, neque --gnitis mox caussis, Cn. Onius, Equen Romanus, ferro accinctus operitur in coetu salutantiuinfrincipem. Nam postquam tormentis diΙaniabatue, dos non inliciatus coiiscios non edidit, incertum an occultans. Iisdem Consulibus Ρ. Dolabella censuit, speetaculum gladiatorum per omnes annos ex eis in dum pecunia eorum, qui Quaere amisia Merentur.

Apud maiore virtuti idissonituit fixuraet cunctisque civium, si bonis an Missiderent, licitum petere Μagistratus ac a ruta quidem distinguebatur,

qui Prima iuvetita Conaulatum ac Dietaturam in rent. Sed quaestores, Regibus etiam tum impexantibus, inratituti hunt quod lex curiata ostendi , , ab L. Bruto epetita. a nitque Consulibus potestas deligendi, donec eum.quoque honorem Populus mundaret creatique primum Valerius otitus et Aemilius Μamercus LXIII auno post Tarquinios

exactus, ut rein militarem comitarentur. Dein,

inacentibus negotiis, duo additi, qui Romae cur