장음표시 사용
21쪽
positionum ubertatem Cassaria aliΙum non adspernatum esse ben noverunt Ego contra, demiroi , . quod nemo librariorum verba exim bu redundaro cenRuerit, riuum pro nostra coris sntiendi ac loquendi ratione, utpote verbis ex quibus pagis praemissis Super aeu Vi
deantur; cui quidem senηui adstipulatus est interpres Graecus, locum ita reddens: Ἀξ ωὐ gwλῶν ἐκάsor χιώους ανδρας κατ ετος ἐπι τον πολεμον ἐξαγουσιν Coniecturam Ergo laeerodiost, quae veritati quin proxime accedat . minime dubitamus. Iibrarios quamvis non adeo
erudito. homines, Irimis 'altem Psasculis, suum nondum exstiterit Glossatorum impudens catorva, aseligiosisllime qua logerentur ueto rum verba serUMae, .noqi scriptis es gaiassonis fori tum ocuIorum tum Rurium error Reducti suorint Dotudo, Id quod Dorvissius ad Charit. p. 385. edit. Lipa et post euin Iacobius ad oriari p. 23. cis Excurs ad Caes. Commentur de Beli. Gall. a me odit. p. 595. Huribus demonstrare conatus est, in Caellaris oration non absunt a tologiae ita. dictas species nonnullae Et formuo qua tamen si intEnt contomplutuaifum illis nimo clanto tamque eximio scriptore haud indignas iudicaeveria τι habuit efiim ubique locorum caussaa natis idonensita dicondi, nowe dum facundus Eas ct EIoquens, loquacitatis vitium admisit IIuius o testimonium uinti ochi quom tractamus locus; ex inaua, nimi Mueer idem Vulsi atque: a alienas terras conterinsenaa quum notionem ut adiic etsi tum Pompicuitatis, cui prasis teris studet, amox, tum . qua sequim contrari sententia, eis in qui mans rint, o eit.' Sed haec tibiis monuErim; hus sest, in quo omnia di putatio vestitur, se eurdo, i ut Fouem Cain. quem indicavimus loco, non modo necessariam a mnuinam, Maedi nusquam Bilaiendam nequmr P diandam ossct iudi hius, nisi i ratiocintvri Suhamativum quod cognorminant regens ne monuisum,1 Broedat talia , quali Appositioni g norit adscribatur; Qui proximum tk ut notio insit Substantivo G nitivo praemisso reici Vctu trumenta, Mn qu personae et retio, o ut
22쪽
S stantivum nomen diseris utque aperte ignifientum ait, neque,A ieetivum , aut umeriae, Rut Pronomen aut Atinue quid illius vicem sustinent. - una quidem omnia, ni viris, huius rei arbitria, aliquave plurima ex parte cornprobata fuerint, haud lauatraneam rei imp dita operam impendiss existimabo. Iam vero nes taedio Gelantur lectores, ad ulteriora procedamus, atque litis, quam Ioetionis variems in verbis Lucolendi cauara moverit, dirimonda pro virili parte periculum faciamus. Fuerunt enim, utquis in iis Davis ad h. I. cuius partes equitur mIdius, qui eodicirin complurium auctoritate permoti praeferrent colendi, diveream tamen voeabuli interpretationem promulgantes. Daviaius Enim loci maximam, partem Ex poeti adsumtia ostendere studet, verbum implo sester compositi obtiner notionem, id quod etiam alii eiusdem oneri vo-eibus x parte altem fieri istum est. Si vero seriori potissianum notatis , verbum colere hoc ignificat usurpare, cuius rei testes linteomplures loci tum Livii XXI, 26 o. XLII, 7. Extr eum Taciti Germ. c. s. in colunt discreti ac diversi. An n. II, 41. qaaequo nationes usquo rid Albim colunt. Sed quominua Caesari tata quid adi dicemus, quum reliquus dicendi usus, ut acriptori foro stabilia ae firmus. a quo eum pro Iubitu discessisse incrodibile dictu fores, tum propria loci, quem unpeeium opinantur, naturn .impedit. Nam sum- nisis illa erunt besticarum princeps et dux, non modo quando siniit re ac sententias Commentariis prodit, in iisdsm seres orbis a dieiis nihil eonsistit, adeo ut omnes suae uetatis acriptores isto constantiaogongre superet, Sed quod Oudendo iuR ad h. Laxemplis illuc raxit, in eo peeesiaria qunedam desne antio conspuitur, quod notionem me s endi congiato distinxerit neognatia notionibus coimul et kabita . do quo diserimino mox dicturi sumus. At qui ii vis, Oxplioando a D visio dis opat Hesdiu agrum Men a lia L aignifieari eanget; -quos sibi salit cisse videtur verum in aedere, quum praecesserint verba remanere uno in loco, ieiune dictum, atque fragora iudagat. M Minano nobis pniam et vir quernisummi a stimamus, ut quae ad ipsius iudiacium rosellandum trium dederit leget abrogandani in procinein ha-boamus, libere atque ingenue proferre liceat. Ac primum quidem
tantum abest, ut superuncuum edi istimemus V timui. iacMere, ut quum
romanendi uno in loco multae et Variae cogitari possint cauηsae, quam
23쪽
in primis in mento habuerit nctor, diserto vocabulo nunciare debuisse contendamus. Atqu hic idem est ille, quem Superior loco commemoravimus scriptoris nostri mos, ut in rebus, quae gerantur quReve parentur, nullam omnino lectori, quid sibi potissimum voluerit, di bitationem Elinquat idque quomodo Essiciatur muIta eaque Iuculenta in quavis Commontariorum plagula prostant Exempla in Deinde omnino negamus Caesarem orba facere voluisse de agro colendo, quippe qui iam antea plura hac suo disseruerit. Quid onim os illud, quod superior loco Iogitur: oliqui qui domi manserint, o atquctulos alunt, nisi vel agro exercendo, sementibusquct faciundis ac reliqua circa θm frumentariam cura, ad victum necessari cogunt. Et quod valentissimum sententiae nostra habendum est Rrgumentum, omnem rei expositionem absolvit ac disputationi veluti terminum constituit dicens: ι neque agricultura nec ratio belli intermittitur. Utivero b opere perfecto R RIterum, quod refitat, tranfiire Solemus, ita ab una sontentia nunciata ad alteram novam scilicet et diversam oratio proo ditur. Sed quoniam agrorum culturae, ii ne apud Suevos non prorsus negligntur, mentionem fecerat, quatenus in hoc opero exercitando a pleris populis diversam sequerentur consuetudinEm, addendum erat. Quare ita pergit criptor, ut omnem omnium communem grorum possesSionem apud eos fuisse en Rrret, neque ingu- Iis proprios addictos quos colant ageIIos, immo ct diutius quidem anno
uno in loco consistere ipsi licitum fuisse. Constat igitur, nisi opinions
deceptus fuerim, linocc enuncintio dunbus partibu Rctu mombris, quorum anterius agri colendi possessionem certam et cuique propriam, posterius domicilium ac Redem, v I habitationem spectat. Deniquo quam absona quamque turpis eiusdem sententiae iiseratio hae forot: Agor quidem omnium communis est, ideoque communis omnium in eo colendo labor; neque vero ultra anni spatium in eodem loco commorari fas est agri colendi cauaga. - am quot annos aliquis in
10 Velut B. G. VI, 13 extr. Qui diligentius eam rem cognoscere volunt, plerumque illo diseendi cauas proficiscuntur. e. D. m. praesidrum pontia tuendi cauam ponit. cis VII, 3. m. VI, 13 ad hos magnus adolescentium numeru' disciplinae aura concurrit. Quos quidem locos, si quae literarum notis insignita et distinet scribere libuit verba, abessent, vel nulla omnino, certe leviore obscuritate laborare, nemo non sentit.
24쪽
eiusdem agri cultura impendorit, hoc nihil ad rem; nimo fixnm qni
domine stabilem hominibus fuisso sedem singulisque nni Exactis eos in alium Iocum transmigraro Ex instituto patrio debuisse, id quum inagnain a reliquis gentibus proderet morum discrepantiam, nullo modo reticeri debuit. Apparet exinde, quam prope Suevorum ita accesserit ad Nomadicum genus; quod quum bono senserit auctor, Porro exponit, quomodo id salva opublica fieri potuerit Eos enim non talia frumento Rit, quam τοις εκ των αγελῶν γιγνομενοι καρποῖς itum sustentare. Quae quum ita sint, ea quam legimus Caesaris domu vorum it narratio Rura atquct ex parte clauda iudicanda oret, si quas eorum suerit habitandi atquo considendi ratio peculiaris et propria, paucis describere praetermisisset, praesertim quum etiamsi domicilia fixa habuerint, agrorum coninuinio κη potuerit, universis scilicet pitri peris faciundi ossicio obstrictis. Et quum qua nostro Ioco trR-duntur, iisdem sero verbis, certo si rem spectavoris, idem signifim tibiis, ibro VI. c. 22. do Germanis repetantur, quid Est quod Prohi beat, quominus in subsidium verba, quae ibi legantur RrcessRmus, ita habentia principe ac magistratus in annos singulosa ntibus eo gnationibusque hominum , qui una coierint, quantum et quo loco D Sum est, gri adtribuunt, atqu anno post alio transire cogunt. Cuius instituti praetor alias haec porhibetur caussa ne accuratius ad frigora atque aestus vitandos aediscent. Videat, qui adhuc dubitaverit, num Iectioni nostra tuendae firmius liquod praesidium advocari quent. Praeterea, atque hoc in univorsum ieiuni esto, nunquam adduci poterimus, ut colere atque iricolere sino ulla notionum distinctione a scriptoribus diligentibus usurpatum erodiamus. Disserunt inter se duo ista Vocnbula, neque paullulum modo, sed aliquanto Xam O ererinum antiquitus vim habuerit ira aream atquo adeo casum obiecti requirat Accusativum, lictIn ea ipsa de catissa vix unquam pud scriptores rei neculi, praeterquam poFtas, desideraveris, sponto sua quisque intelliget, quaenam huic voci otiam tum inhaereat notio, quum casus quem Vocamus obiecti a criptor vorbis Exprossus non it. Μnsiet nimirum notio ista primaria locumque suum obtinet, attamen itR, ut non tam rictio ipsa agricultura intelligatur, quam qua ex P consequi tu vitae sustentatio ipsaque in aliqua region commoratio, unienusngr colendo fructibusque exinde colligendis vel collectis tolerabilis fit.
25쪽
Ponimus igitur, hornines, qui tractum ali puer coIant, Iaborare, in
operis qualicunque eas , Riv rem pecuariam curent, sivo a mentibua
factis vitas necessitatibua provideant. Contra si quis populum trans Rhenum ineolere dixerit, hunc ortam fi dem ac olum uum ocupatum tenere fingit, intra definito quibus circumdetur limites. Habuare denique, si Analogiam sequaris ducem, nihil os nisi Orebro ac frequenter in aliquo Ioco versari, regionem liquam possidero atque in Enhuc illucv mear ne remeare. Ex quibus oninibus, quae Verbis inesso tondimus signis atque indiciis, ita concludimus in verbo colere praevalere notionem operis ac laboris incolere nos admonere aedis in a terminis limi alae formam frequentationis, qua notabile est V oabulum habilare, hominum inprimis societatem a commercium nict
Sequitur tertium quoddam lectionis impedimentum, ex codicumntque Iibrorum editorum dissons Ioctori ulteriora potenti obiectum, in verbis c. 2 parva atque deformia, ubi est ram quam codd. ost ninni lectionem, prava, praeserr nihil ambigo. Ac ne quis credat, nos Iectionem ex solo contradicendi pruritu impugnaro, quum quae deformis appellentur, eadem etiam prava habeantur necesse sit, sontra parva ubique locorum a turpibus adspectu distinguantur, quae nobis ad manum nunt adiumenta atquct praesidia ordine prodire iubemus. Ituque primum Ructoritatibus gere Iioeat, atquct oxempla promere, quibus ab simili Verborum ac notionum coniunctione optimo aeriptores non abhorruisso demonstretur. Huius generis Eunt, quae apud Ciceronem leguntur orat. I, 34, 156. Intuendi nobis sunt non solum oratores, sed etiam cis . res, ne mala consuetudine ad aliquam deformitatem pravitatemque e. niamus. Addas quaeso ulterum eiusdEm auctoris dictum de Legg. L19, 51. An orporis premuter, si erunt perinsignes, habebunt aliquid offensionis , animi deformitas non habebit Cui comparariis togi Livianum illud ει, 30. Uormatum ordinem prava Iectione en tus. Atque haud absimiis, quamquam sublimiore sensu accipienda sit, verborum est ratio qud Xenophontem Cyrop. I, 2, 3. πονηρου τινος ἡ αἰσχρου εργου ἐφὼσθαι praesertim quum dudum ab editoribus, qui ocabulum rara sospitarent, provocatum sitid alium apud eundem
scriptorem Iocum obvium Cyrop. I, 4, 19. πονηροί γε φαινομενοι καὶ ἐπὶ πονηρῶν ἱππαριων erovσιν ημῶν τα χρήματα. Πονηρον ergo pravo
26쪽
Latinorum convenire, sive diseri In R COIPorum speciem externam,sivo ad indolom atque ingenium cis Sallust Cat. V, 1. transforatur, luco clarius est pariterque αισχρον tum corpore, tum animo turpem R. deformom denotare, innum ri tegtificantur loci, ac vel maxime Cebet.
Tab. X. ubi δυς&δ commutatur cum αισχρβ. Quae quum a nobis in
universum sint disputata, porro Vidennius, quo altero eoque firmior superstruntur fundumento Sententia nostra Scilicet aegro eo induci poκη videmur, ut parvitatem si, corporis exiguitatem impedire putentus, quominus iumenta graviSSimo labores tolerent; nam qua in tali negotio comprobantur roboris et patientiae dotes, eaedem etiam in parvulis esse possunt corporibus; cuius rei ipsi Romani, porum corpora cum nilis conlponer velis, sat multa ediderunt specimina luculenta. h. nos. B. G. ΙΙ, 30 ex tr. ii Atqui illud ipsun tanquam
singularem et mirabilem exercitationis proventum commemorat Caesar, qtio ad summos labores sustinendos satis valuerint Suevorum iumenta. Neque tamen cum ossi faciam, qui pravum ptiam ad usum ineptum esse contendit in eo enim modum ne excesgorit, verendum Est. Sed quum pravus proprie oppositus sit recto, quaenum vocabulo tribuenda sit notitia, quum iumenta prava dicimus, non uide in obscuro est. Complectimur hac voce tum ataturae brevitatem, tu quae egrefertur in arm ntia, maciem corporis, ad terram pronitatem, quum equorum inprimis excelsa atquo sublimi doleet mur figura, atquctipsam naturae forociam et intemperioni, qua fit, ut nonnisi inita et Ionga exercitation mansuefiant usuique hominum arcommodontur. At pedum et crurum tumorem, quum gracilitatorii in Iaude habeamus,
membra distortu iuba promissus, villosam pellem, quum nitidis ac Iovibus pilis in deliciis aboantur equi, atquo totiua habitus foedam et indecoram faciom ad deformitutem referimus. Neque absumus ab iis, qui potius librariorum liquem in voco prava offendisso existiment, quam in vocabulo tam trito tamquct vulgari, quale os parva Deinde,
eur enim pudent quae in omnium oro sunt retracturo, dummodo ad rQm faciant, quis est qui ignoret, voculam atque praecipue eo ins rvire, ut eiusdem significatus verba connectat Cuius rei documenta singulta I 1 Adsentitur nobis Livius in eo quod de Gallis iudiei tulit V, 44 gentem
enim appellat, cui natura eorpora animosque magna magis quam Frma dederit.
27쪽
Iocis confirmur inutilis os laboris, quum satis o abundo quae id do monstrent occurrant. rum in re tralaticia monendum aliquid superest, quod ut ne reticenm Ipsa quam adhuc egi caussa hortatur. Id nempe mihi perspexisgo videor, particulam atque, ubicunque R Scriptoribus, qui copiam cum iudicis sibi paraverint, adhibita sit, non modo aequalia vel simili consociare, ita ut puri dignitatis gradu collocuta
videantur, e quae vi ac potestate praevaleat, eam primo loco οSNtam esse vocem Signification inferiorem, certo posteriorem ultero. Quae quidem disserentes, no in ambiguo sit de sententia nostra hominum doctorum arbitrium, id maximo contendimus, ut quam post riorem appellavimus notionem, exemplis illustremus. Quare vix dici potest, quantum nobis rriserit hanc pin animo ponderantibus summi
ac praestantissimi bene dicendi magistri, Quinctilianum dico , praeceptum, non Solum nomina ipsa rerum cognosci debere, sed cui quodquo loco sit aptissimum i*hporro curandum esse, ut non solum quomodo occurrant, sed etiam quomodo portet, Verbis utamur. Atque legi, quam sibimet dederunt clarissimi omnium aetatum ac gentium Scriptores,CRERRrem quoquo obnoxium e sensisse , ipsius do Bollo Gall. Commentarii, dummodo animum duerteris, declarant. Quare ne quis nullo discrimino facto et imprudenter ub auctore confuηns ac perm tutas censent Rrticulas copulae vicem sustinentes, quales Sunt atque ac, et, que quRrum qu ne unicuique Vindicanda sit peculiaris potestas, quum uberioris sit disquisitionis, alio loco et tempor Caesar ducoonucleare conabimur. Id uno satis sit exemplo muniisse, particulani
I palica ex multis, quae in procinctu sunt Cic. Tusc. I, 27. missum atque eoneretum; natum atque tum, natura atque via animi. Sallust Cat. I, 4.stva atque fragilia II, 3. regum atque imperatorum. Et in cuius usu si hi fere nimium dat Livius, particulae ac eundem fere vi in obtinentis significatum exli
bent loci, quales leguntur Liv. Vt, 23. 24. V, 2 6 lo. 13. 21.
3 Verba sunt uuinctiliani Instituit. X. I, 8 ubi nescio quibus caussis duetus rotnchorus 1 tionem, quam Codices summae vetoritatis Turicensis et Florentinus unanimo exhibent consensu, amplexu non sit, si quidem paene ex singulis literarum ornata haeece constituatur lectior ae quod quoque ori
sit aptissimun . mane ver lectionem vehementer coni mendari, tum communi
scriptoruni Latinorum usu cis Ranishor p. 197, 2. tui singulari quam hic exprimere voluerit notione uinctiIianus, hoc Ioco adnotare, haud alienum a consilio iudicavi.
28쪽
atque duabus quas tanquam inculo colliga erit notionibus non parem significatus dignitatem impertire. Nam dum uesar B. G. I, 32. A
vitium atque amicitiam commemornt, e grRtiRm alue amicitiam, c. 35. vel surorem atque mentiRm c. 40. Vel pudorem a que ossicium,e. 40.extr. vel socios atque micos e. 43. Onn Ri viv voco loquentem fingimus, vocabulum priore loco collocatum cum crior animi ae metitia intentione et maiore Osiis elatione, ab orant pronunciatum redimus lDoindo quod caussam inter atque emectum intercedat discrimen, qui hoc idem, exemplo uti liceat, inter gratiam quoque utquo amicitiam interingit, dubitemus Onno quem interiore amicitia dignum aestimes, eum unte gratum Rique cceptum habuisse portet i Et quem in siet manero dicimus, num eum pudore exutum ac prorsus destitutum cogitabi- nu. Quin imilio pudorem esse, quiud ossicia servanda impellat et incitet, Oxperientia doc mur. Itaque etiam pro certo habemus, des minualem non tam prascedere quam subsequi pravi usem; ex ista vero, quam opinati sunt corporis Oxiguitat vel latura brevitate forrnae turpitudinem nullo nodo coniici debere nec posse. Quare quas empore cogitantur priora, quaeque in ensum animumve prius incurinrunt, ea in orationis quoque vel minima parte, qualis os ista Synonymorum s. eiusdem sere significatus vocabulorum coniunctio, prior Ioco ponero las est contra quae aliquo Mantocedentibus intervasso sons Vel mente percipiantur, ea etiam in orando postoriorOm locum occupent necesse est. Stet igitur sent nil do lectionis integritate, et prava iumenta a Caesare dicta eas atquo deformia, nobiscum qui adhuc aliter intuerint, hac nostra disputation in nostra partea tradu
Verum hi subsistendum est modum enim nobis constitutum, iam excesSisge id amur, timemus. Quam ob eaussam, et quod brevi
ad finem res perduci non potost, quid decisin Oudendorpii conlectura c. 2. impor utilio iudicemus, quam ab Heldio et Ereyauigio tanquam bonam et genuinam Capsari redditum vidimus Iectionem, a qua Ver Daphnius auctoritati oditoris Batavi dissigua, provido abstinuit, de Eo alia dicendi copia facta, exponemus. lauea igitur de nobismet ipsisI4 CD. Liv. II ID. in pudor deinde commovit aciem Cie de in II, 34. m. inest moderator cupiditatis pudor. Atqui cupiditas est, quae tultos ab ontici colendo avertat atque deducat CD. Tusci II, 2 l.
29쪽
dissorondi veniam potimus, it quae nostra intersint, Itineque nobis 1aeta a fausta. ingentem Iadom domosticam perpessis, contigerint, eum micis atque fautoribus communicemus. Est pnim grati in Deum hominesque sensus, ut quae interior animi rocessu aliquamdiu foverbinus recondit Et obtecta, prodire et palam fieri iubeamus, quum aptum v nerit atque idoneum tempus Venit, a quo nos ossicio pietatisar tissimo fiatisfacere properamus Et quum quod unno antea vix suSPNeari ausus sim, ut ad honorifieum rosossoris loquontiac in Gymnasio nostro muniis eveherer, Divini uminis prospicientia, Clementissimorum Principum Ruthenorum gratia, summornm nutorum ci
tronorum cciderition Volentia, rit nobis ac rei publica nostra saluti id factum sit. Et quae in iuvontuis efformanda atque erudienda collocetur opera laeto et prospEro ut ne unquam Rrent suCCESSU Precamur.
Νam ut pia pro civitato nostra vota nuncupemus, ipsa exacti temporis commonet iucunda recordatio. Stetit atquo servata est in veheme tissimis rerum pubΙiearum tempEstutibus civitas nostra salva et incol mis floret vigetquo otiam nunc gregium patria decus et Ornumen tum Gymnasium, hona montis ne cuiusvia virtutia firmissimum prRE-gidium, artium et litorarum honestissima ossicina; cui ut laetiora in dies incr menta largiatur rorum humanarum supremus et Rpientis8bmus mod rator, meus D. M snpplici oro precamur Factum est, id quod intimo pietatis et amicitiae sensu palain profiteri fas Est divinitus,
ut quem per tredecim habuerimus utinos rerun nostrarum strenuum
atque indefessum administram, laborum socium fidelem ac constantem, Enm iam scholae atque ecclesiae praesectum ac praesidem public constitutum colero et observar liceat. Faxit Deus, ut quod tam faustiatamque laetis ominibus use perit inunus, ipsi feliciter procedat, Riqu eius tutela et dulci prassidio, si qua usquam in republica nostra I bantur, id meliorem, immo is optimum statui adducantur riquum haec nobis a maioribus tradita sit eonsuetudo, utrannuo tudiorum curriculo tranfincto, novi principium tum nobi et qui nobiscum in eodem opere vorsantur Gollogis it umieis, tum pipubliea Pra nidibus, atquct omnibus omnino, qui nostris robus mucant nnuantvε, qua decet verecundia, congratuleritur, restat, ut Nollonini in Illustri Ruthene crastino dio hora XI. Inatutin concelebranda, grati ni intrumne memoria in Deum animi documenta, publicis hisce literia indie
30쪽
mus. Quae ut frequentia Vestra condecorare velitis, Vos Inspectoroa Gumnasii summo reverendi, civitatis nostrue Proceres, omniuntque ordinum iterarum bonarum artiumque maiores, observantiKsime invitatos habeatis. Solloinnium vero.nostrorum hic erit ordo, ut primo loco prodeat iuvenis bonae spei et indolis, quem nunquam avitae gloriae et laudiη illimentoren lare pernnius Filii R UAE UIUA T , R, verba facturus de ludorum scenicorum in mores spectatorum i et sicacia. Εum excipiet FRANCIA CUR IIIRT, cui ipsa studiorum nostroruin ruti hanc potissimum provinciam dedit, ut laudes se Lirii AP ratione Latino pra dicot. Sequetur prtius RICHARDUA LIRBICII, carmine Germanico primordia rerum a que auream primorum hominum aetatem, Ovidio diice, deScripturus. Claudet agmen URTAVES EBER, Orntion vernacula ex positurus, quid Rit, publica instautione usum esse. IIis itaque iuvenibus, nobis dinodiam tum moribus lini ingenio comprobatis, omnibus quideIn ex nostr civitate oriundis, ut praesentia I ostra aliquod in optimis litoris collocatae operae dare praemium,niquo eu qua soletis indulgentia ad altior petenda ipsos excitare vo-