Xenophontis Opera omnia

61쪽

II. Hi

τις ετιμὰτο υπὸ τos δήμου, τους δε καλους κὰγαθοῖς μηδενκακον ειργάζετο, επεὶ καὶ εγώ, εφη, καὶ συ πολλὰ δὴ του ἀρεσκειν ενεκα τῆ πόλει και ειπομεν καὶ επράξαμεν ο δε I6 ετι γὰρ οικείως ἐχρῆτο τῶ Θηραμενεέ ὰντ ελεγεν οτι Ουκ5 εγχωροίη τοῖς πλεονεκτεῖν βουλομενοις μὴ ουκ εκποδων ποιεῖσθαι τοῖς ἱκανωτάτους διακωλύειν' εἰ δε, οτι τριάκονταεσμεν καὶ ουχ εἶς, ῆττόν τι οἴει ωσπερ τυραννίδος ταύτης τῆς αρχῆς χρῆναι επιμελεῖσθαι, ευήθης εἶ. επεὶ δε, ἀποθνy- 1 σκόντων πολλῶν καὶ αδίκως, πολλοὶ δῆλοι δεσαν συνιστάμενοί Io τε και θαυμάοντες τί εσοιτο ἡ πολιτεία, πάλιν ελεγεν ὁ Θηραμενης οτι εἰ μή τις κοινωνους ικανους λήψοιτο των

πραγμάτων, αδυνατον εσοιτο την Oλιγαρχίαν διαμενειν. εκ I 8

τουτου μεντοι Κριτίας και οἱ ἄλλοι τριάκοντα, ἡδη φοβου- μενοι καὶ ουχ ήκιστα τον Θηραμενην, μὴ συρρυείησαν προς

Is αυτὸν οἱ πολῖται, καταλεγουσι τρισχιλίους τους μεθεξοντας

δὴ των πραγμάτων ὁ δ' - Θηραμενης καὶ προς ταῖτα I9ελεγεν οτι ἄτοπον δοκοίη εαυτῶ γε εἶναι το πρῶτον μεν βουλομενους τους βελτίστους τῶν πολιτῶν κοινωνους ποιήσασθαι τρισχιλίους, ωσπερ τον πιθμὸν τουτον εχοντά τινα ao ανάγκην καλους καὶ αγαθους εἶναι, καὶ οἴτ εξω τούτων σπουδαίους οἴτ εντὸς τούτων πονηροῖς οἰόν τε εἴη γενεσθαι'

επειτα δ εφη, ὁρῶ εγωγε δύο ημὰς τα εναντιώτατα πράτροτοντας, βιαίαν τε τὴν aρχὴν και ἔττονα τῶν ἀρχομενων κατασκευα μενους. ὁ μεν ταυτ ελεγεν. οἱ δ' εξέτασιν Ioa 5 ποιήσαντες τῶν μεν τρισχιλίων εν τῆ ὰγορα, τῶν δ' εμτου καταλόγου ἄλλων αλλαχοῖ, επειτα κελεύσαντες επὶ ταοπλα, εν ω εκεινοι ἀπεληλύθεσαν πεμψαντες τοῖς φρουροῖς και τῶν πολιτῶν τοῖς ὁμογνώμονας αυτοῖς τα οπλα πάντων πλὴν τῶν τρισχιλίων παρείλοντο, και ἰνακομίσαντες ταῖτα

62쪽

II. iii

2I εις την ἀκρόπολιν συνεθη καν εν τῶ ναῶ. τουτων δε γενομενων, ως εον ήδη ποιεῖν αυτοῖς ὁ τι βουλοιντο, πολλους μεν εχθρας ενεκα ἁπέκτεινον, πολλους δε χρημάτων. εδοξε δ' αυτοῖς, οπως εχοιεν καὶ τοῖς φρουροῖς χρηματα διδόναι, και των μετοίκων ενα ἔκαστον λαβεῖν, και αυτους μεν ἀπο- 522 κτεῖναι, τα δὲ χρηματα αυτῶν ἁποσημήνασθαι. εκελευον δὲ και τον Θηραμενην λαβεῖν οντινα βουλοιτο. ὁ δ' ἰπεκρίνατο - Ἀλλ' ου δοκεῖ μοι, εφη, καλον εἶναι φάσκοντας βελτιστους εἶναι ἰδικώτερα των συκοφαντῶν ποιεῖν. εκεῖνοιμεν γὰρ παρ' ἄν χρηματα λαμβάνοιεν ζην εἴων, ημεῖς δε Io ἀποκτενοῆμεν μηδεν ἀδικοῖντας, rνα χρήματα λαμβάνωμεν;

23 πῶς ου ταῖτα τῶ παντὶ εκείνων ὰδικώτερας οι δ' εμποδὼν νομίοντες αυτὸν εἶναι τῶ ποιεῖν ο τι βουλοιντο, επιβουλευουσιν αυτῶ, και ιδία προς τους βουλευτὰς ἄλλος προς ἄλλον διεβαλλον ως λυμαινόμενον την πολιτείαν. καὶ 13 παραγγείλαντες νεανίσκοις es εδόκουν αυτοῖς θρασυτατοιεῖναι ξιφίδια υπο μάλης εχοντας παραγενέσθαι, συνελεξαν 24 την βουλήν. επει δε ὁ Θηραμενης παρῆν, ἀναστὰς ὁ Κριτίας ελεξεν Αδε. 'sa ἄνδρες βουλευταί, ει μεν τις υμῶν νομίζει πλείους Io

του καιρου ἀποθνήσκειν, εννοησάτω οτι Oπου πολιτεῖαι μεθίστανται πανταχοῖ ταῖτα γίγνεται' πλείστους δε ανάγκηενθάδε πολεμίους εἶναι τοῖς εις ολιγαρχίαν μεθιστὰσι διά τετο πολυανθρωποτάτην τῶν Ἐλληνίδων την πόλιν εἶναι καιδιὰ τὸ πλεῖστον χρόνον εν ελευθερία τον δῆμον τεθράφθαι. a 325 ημεῖς δὲ γνόντες μεν τοῖς Orοις ἡμῖν τε και υμῖν χαλεπὴν πολιτείαν εἶναι δημοκρατίαν, γνόντες δε οτι Λακεδαιμονίοις τοῖς περισώσασιν ημὰς ὁ μεν δῆμος ουποτ αν φίλος γενοιτο, οι δὲ βελτιστοι Λει αν πιστοὶ διατελοῖεν, διὰ ταfτα συν τθ26 Λακεδαιμονίων γνώμη τήνδε την πολιτείαν καθίσταμεν. και 3οεάν τινα αἰσθανώμεθα εναντίον τῆ ολιγαρχία, οσον δυνάμεθα

63쪽

ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Β

II. iii εκποδὼν ποιούμεθα' πολὴ δε μάλιστα δοκεῖ ημῖν δίκαιον

εἶναι, εἴ τις ημῶν αυτῶν λυμαίνεται ταύτy τη καταστάσει, δίκην αυτον διδόναι. νυν ουν αισθανόμεθα Θηραμενην 27 τουτονι οἶς δύναται ἀπολλύντα ημὰς τε καὶ ωὰς. ὼς δὲ 5 ταυτα ἀληθη, αν κατανοητε, ευρησετε Ουτε ψεγοντα Ουδενα μὰλλον Θηραμενους τουτουὶ τὰ παρόντα Oυτε εναντιουμενον,οταν τινὰ εκποδὼν βουλώμεθα ποιησασθαι τῶν δημαγωγῶν. εἰ μεν τοίνυν εξ αρ ς ταυτα εγίγνωσκε, πολεμιος μεν ῆν,ου μεντοι πονηρός γ' αν δικαίως ενομίθετο νυν δε αυτὸς 28 io μεν ἄρξας της προς Λακεδαιμονίους πίστεως καὶ φιλίας, αυτὸς δε της του δημου καταλύσεως, μάλιστα δε ε ξορμησας υμὰς τοῖς πρώτοις υπαγομενοις εις υμὰς δίκην επιτιθέναι,

νυν επεὶ καὶ υμεις και ημεῖς φανερῶς εχθροὶ τῶ δημωγεγενημεθα, ουκετ αυτῶ τὰ γιγνόμενα ὰρεσκει, μως αυτὸς I5 μεν αυ εν τῶ ὰσφαλεῖ καταστp, ημεῖς δὲ δίκην δῶμεν τῶν πεπραγμενων. ωστε Ου μόνον ὼς εχθρῶ αυτῶ προσηκει 29ὰλλα καὶ ὼς προδότη υμῶν τε κH ημῶν διδόναι την δίκην.καίτοι τοσούτω μεν δεινότερον προδοσία πολεμου, ἔσω χαλεπώτερον φυλάξασθαι τὸ aφανες του φανερου, τοσουτωao δ' εχθιον, οσω πολεμίοις μεν ἄνθρωποι καὶ σπενδονται καὶ αυθις πιστοὶ γίγνονται, δν δ' αν προδιδόντα λαμβάνωσι,

τούτω οἴτε εσπείσατο πώποτε Oυδεὶς οἴτ επίστευσε του

λοιπου. Da δε εἰδητε ἔτι ου καινὰ ταυτα οἶτος ποιεῖ, αλλὰ 3Oφύσει προδότης εστίν, ἀναμνησω υμὰς τὰ τούτω πεπραγμενα.*5 οἶτος γὰρ εξ αρχης μεν τιμώμενος υπὸ του δημου κατὰ τον

πατερα Aγνων a, προπετεστατος εγένετο την δημοκρατίαν μεταστησαι εις τοῖς τετρακοσίους, καὶ επρώτευεν εν εκείνοις.

επεὶ δ' pσθετο αντίπαλόν τι τI ολιγαρχία συνιστάμενον, πρῶτος αῖ ηγεμὼν τῶ δημω επ' εκείνους εγενετο οθεν δηπου 3I3o καὶ κόθορνος επικαλεῖται. καὶ γὰρ Ο κόθορνος ἁρμόττειν

64쪽

μὲν τοῖς ποσὶν ἀμφοτέροις δοκεῖ, αποβλέπει δὲ απ' ὰμφοτέρων.J δει δέ, ω Θηράμενες, ἄνδρα τον ἄξιον ον ου προάγειν

μεν δεινον εἶναι εἰς πράγματα τους συνόντας, αν δε τι ἀντικόπτy, ευθυς μεταβάλλεσθαι, ἀλλ' ωσπερ εν νηὶ διαπονεῖσθαι, ἔως αν εις Ουρον καταστωσιν εἰ δε μη, πως αν 5 ἀφίκοιντό ποτε ἔνθα δει, εἰ ἐπειδάν τι ἀντικόψy, ευθυς εις 32 τἀναντία πλέοιεν; κώ εἰσὶ μεν δηπου πὰσαι μεταβολάὶ πολιτειων θανατηφόροι, συ δὲ διὰ το ευμετάβολος ειναι πλείστοις μεν μεταίτιος εἶ ἐξ ολιγαρχίας υπο του δ' μου ἀπολωλέναι, πλείστοις δ' εκ δημοκρατίας υπο των βελτιόνων. IOουτος δέ τοί ἐστιν ὁς και ταχθεὶς ἰνελέσθαι υπο των στρατηγων τους καταδυντας Ἀθηναίων εν τI περι Λέσβον ναυμαχία αυτος ουκ ἀνελόμενος δμως των στρατηγων κατη-33 γορῶν ἀπέκτεινεν αυτους, Da αυτος περισωθείη. οστις γε μην φανερός ἐστι του μεν πλεονεκτεῖν αεὶ ἐπιμελόμενος, του I5δε καλου καὶ των φίλων μηδὲν ἐντρεπόμενος, πως τουτου χρή ποτε φείσασθαι; πως δε ου φυλάξασθαι, εἰδότας αυτοῖτὰς μεταβολάς, ως μη καὶ ημὰς ταυτο δυνασθy ποιησαις ημεῖς ουν τουτον υπάγομεν και ως ἐπιβουλευοντα καὶ ως προδιδόντα ημὰς τε και υμὰς. ως δ' εἰκότα ποιουμεν, καὶ 2o 34 τάδ' εννοησατε. καλλίστη μεν γὰρ δηπου δοκεῖ πολιτεία εἶναι η Λακεδαιμονίων εἰ δὲ εκείν' ἐπιχειρησειέ τις τωνεφόρων ἀντὶ του τοῖς πλείοσι πείθεσθαι ψέγειν τε την αρχην καὶ ἐναντιοῖσθαι τοῖς πραττομένοις, ουκ au οἴεσθε αυτον καὶ υπ' αυτων των ἐφορων καὶ υπο της ἄλλης ἁπάσης πόλεως a5της μεγίστης τιμωρίας ἀξιωθηναι; καὶ Ῥεῖς ουν, εὰν σωφρονητε, ου τουτου ἀλλ' υμῶν αυτων φείσεσθε, ως ουτος σωθεὶς μὲν πολλους ἄν μέγα φρονεῖν ποιησειε των εναντία γιγνωσκοντων Ῥῖν, ὰπολόμενος δὲ πάντων καὶ των εν τ9 πόλει καὶ των ἔξω υποτέμοι ὰν τὰς ελπίδας. 3Q33 D μὲν ταυτ εἰπων ἐκαθέζετο Θηραμένης δὲ ἰναστας

65쪽

II. iii ἔλεξεν Ἀλλα πρωτον μὲν μνησθησομαι, ἁ ανδρες, ὁ

τελευταῖον κατ ἐμοῖ εἶπε. φησι γάρ με τους στρατηγους ὰποκτεῖναι κατηγοροῖντα. εγὼ δὲ Ουκ ηρχον δηπου του κατεκείνων λόγου, ἀλλ' εκεῖνοι ἔφασαν προσταχθέν μοι υφ' 5 εαυτῶν Ουκ ἀνελέσθαι τους δυστυχοῖντας εν τy περὶ Λεσβον ναυμαχία. εγὼ δὲ απολογουμενος ως διὰ τον χειμῶνα ουδὲ πλεῖν, μη οτι ἀναιρεῖσθαι τους ανδρας δυνατὸν ην, ἔδοξα τὶ

πόλει εἰκότα λέγειν, εκεῖνοι δ' εαυτῶν κατηγορεῖν εφαίνοντο. φάσκοντες γὰρ οἶδε τε εἶναι σῶσαι τους ανδρας, προεμενοι 1o ἀπολέσθαι αυτοῖς ἀποπλεοντες ωχοντο. ου μεντοι θαυμάλ 36 γε το Κριτίαν ' παρανενομηκέναι '' οτε γὰρ ταῖτα ην, ου

παρὼν ἐτυγχανεν, ἀλλ' εν Θετταλία μετὰ ΙΠρομηθέως

δημοκρατίαν κατεσκευαρε καὶ τους πενέστας ωπλιζεν επὶ τους δεσποτας. ὼν μεν ουν ουτος εκεῖ ἔπραττε μηδεν ενθάδε 37I5 γενοιτO' τάδε γε μεντοι ομολογῶ εγὼ τουτω, εἴ τις υμὰς μεν της αρχης βουλεται παῆσαι, τους δ' επιβουλευοντας υμῖν ισχυρους ποιει, δίκαιον εῖναι της μεγίστης αυτὸν τιμωρίας τυγχάνειν οστις μεντοι ὁ ταῖτα πράττων εστὶν οἶμαι αν υμὰς κάλλιστα κρίνειν, τά τε πεπραγμένα και θ νυν ao πράττει ἔκαστος ημῶν ει κατανοησετε. ουκοῖν μέχρι μεν του 38υμὰς τε καταστηναι εις την βουλείαν καὶ ἀρχὰς ἀποδειχθηναι καὶ τους ὁμολογουμένως συκοφάντας υπάγεσθαι πάντες τaυτὰ εγιγνώσκομεν' ἐπει δέ γε ουτοι ηρξαντο ανδρας καλους τε κἀγαθους συλλαμβάνειν, εκ τουτου κἀγὼ ηρξάμην τἀναντία 35 τουτοις γιγνώσκειν. ηδειν γὰρ οτι ἀποθνyσκοντος μεν 39Λέοντος του Σαλαμινίου, ἀνδρὸς και οντος καὶ δοκοῖντος

σοιντο, φοβούμενοι δὲ εναντιοι τpδε τ' πολιτεία ἔσοιντο εγίγνωσκον δὲ ὁτι συλλαμβανομένου N ικηράτου του Νικίου, 3o καὶ πλουσίου καὶ ουδὲν πώποτε δημοτικὸν ουτε αυτοῖ ουτε

66쪽

II. HI

του πατρὸς πράξαντος, οἱ τούτω ὁμοιοι δυσμενεῖς ἡμῖν γενή-4o σοιντο. ὰλλα μην και Ἀντιφῶντος υφ' ημῶν ἀπολλυμένου, ος εν τῶ πολέμω δυο τριήρεις ευ πλεούσας παρείχετο, πιστάμην οτι καὶ οἱ πρόθυμοι τy πόλει γεγενημένοι πάντες 41 υπόπτως ἡμῖν ἔξοιεν. ὰντεῖπον δὲ καὶ οτε των μετοίκων 3ἔνα ἔκαστον λαβεῖν ἔφασαν χρῆναι εἴδηλον γαρ ην οτι

τουτων ὰπολομένων καὶ οἱ μέτοικοι απαντες πολέμιοι τyπολιτεία ἔσοιντο. ἰντεῖπον δὲ και οτε τα οπλα του πληθους

παρyροῖντο, ου νομίζων χρῆναι ασθενῆ την πόλιν ποιεῖν ουδὲ γαρ τους Λακεδαιμονίους ἐώρων τουτου ἔνεκα βουλO- 1ομένους περισῶσαι ημὰς, οπως ολίγοι γενόμενοι μηδὲν δυναίμεθ' αυτοῖς Aφελεῖν' ἐξην γαρ αυτοῖς, εἰ τουτου γε δέοιντο, καὶ μηδένα λιπεῖν ολίγον ἔτι χρόνον τῶ λιμῶ πιέσαντας. 4a ουδέ γε το φρουρους μισθοῖσθαι συνήρεσκέ μοι, εον αυτῶν τῶν πολιτῶν τοσούτους προσλαμβάνειν, ἔως ραδίως εμέλ- 15λομεν οι ἄρχοντες τῶν ἀρχομένων κρατήσειν. ἐπεί γε μην

πολλους ἐώρων εν τῆ πόλει τὴ αρχὴ τῆδε δυσμενεῖς, πολλους δε φυγάδας γιγνομένους, ουκ αυ ἐδόκει μοι Ουτε Θρασύβουλον Οἴτε Ἀνυτον οἴτε Ἀλκιβιάδην φυγαδεύειν Iδειν γαρ 0τιούτω γε το αντίπαλον ισχυρὸν ἔσοιτο, εἰ τὼ μεν πλήθει ao43 ηγεμόνες ικανοὶ προσγενήσοιντο, τοῖς δ' ἡγεῖσθαι βουλο - μένοις σύμμαχοι πολλοὶ φανήσοιντο. ὁ ταῖτα ουν νουθετῶνεν τῶ φανερῶ πότερα ευμενὴς αν δικαίως ἡ προδότης νομί- θοιτος ουχ οἱ εχθρούς, ἁ Κριτία, κωλύοντες πολλοῖς ποι - εισθαι, οὐδ' οἱ συμμάχους πλείστους διδάσκοντες κτὰσθαι, 25Oυτοι τοῖς πολεμίους ισχυροῖς ποιοῖσιν, ἀλλα πολὴ μὰλλον οἱ αδίκως τε χρήματα ἀφαιρούμενοι καὶ τοῖς ουδὲν ὰδικοῖντας ἀποκτείνοντες, ουτοί εἰσιν οἱ καὶ πολλοῖς τοῖς εναντίους ποιοfντες καὶ προδιδόντες ου μόνον τοῖς φίλους ἀλλα καὶ 44 ἐαυτοῖς δι αισχροκέρδειαν. εἰ δε μη ἄλλως γνωστὸν οτι 3O

ἀληθῆ λέγω, ἄδε ἐπισκέψασθε. πότερον οἴεσθε Θρασύβουλον καὶ Aνυτον καὶ τοῖς ἄλλους φυγάδας ἁ εγὼ λέγω

67쪽

II. iii μαλλον αν ενθάδε βούλεσθαι γίγνεσθαι δε α οἴτοι πράττουσιν; εγὼ μεν γὰρ οἶμαι νυν μεν αυτοῖς νομίζειν συμμάχων πάντα μεστὰ εἶναι' ει δε το κράτιστον τῆς πόλεως προσφιλῶς ἡμῖν ειχε, χαλεπον αν ἡγεῖσθαι εἶναι καὶ το επιβαίνειν ποιε τῆς χώρας. ἁ δ' αἶ εἶπεν ὼς εγώ ειμι οἷος αεί ποτε μετα- 43βάλλεσθαι, κατανοήσατε καὶ ταῖτα. την μεν γὰρ επὶ των τετρακοσίων πολιτείαν και αυτος δήπου ὁ δῆμος εψηφίσατο, διδασκόμενος ὼς οι Λακεδαιμόνιοι πάσy πολιτεία μὰλλον ανὴ δημοκρατία πιστευσειαν. επεὶ δε γε εκεινοι μεν ουδεν 461o ἰνίεσαν, οι δε ἰμφὶ Ἀριστοτελην και Μελάνθιον καὶ Ἀρίσταρχον στρατηγοῖντες φανεροι εγενοντο επὶ τῶ χώματι ερυμα τειχίοντες, εις ὁ εβούλοντο τους πολεμίους δεξάμενοι υφ' αυτοῖς καὶ τοῖς εταίροις την πόλιν ποιήσασθαι, εἰ ταῖταἰσθόμενος εγὼ διεκώλυσα, τουτ εστι προδότην εἶναι των i5 φίλων; ἀποκαλεῖ δε κόθορνόν με, ως ἀμφοτεροις πειρώμενον 47 ἁρμόττειν. οστις δε μηδετεροις ἶρεσκει, τουτον A προς των θεῶν τί ποτε και καλεσαι χρή ς συ γὰρ δη εν μεν τῆδημοκρατία πάντως μισοδημότατος ενομίζου, εν δε τῆ αριστοκρατία πάντων μισοχρηστότατος γεγενησαι. εγὼ δ', ἁ 48ao Κριτία, εκείνοις μεν αεί ποτε πολεμῶ τοῖς ου πρόσθεν οἰομενοις καλὴν αν δημοκρατίαν εἶναι, πριν ανJ καὶ οἱ δουλοι καὶ οι δι απορίαν δραχμῆς av αποδομενοι την πόλιν ' δραχμης' μετέχοιεν, καὶ τοῖσδε γ' αυ αεὶ εναντιος εἰμι οὶ Ουκ ODνται καλὴν αν εγγενεσθαι ολιγαρχίαν, πρὶν fui J εις

25 το ὐπ' ολίγων τυραννεῖσθαι τὴν πόλιν καταστήσειαν. τομεντοι συν τοῖς δυναμενοις και μεθ' ιππων και μετ ασπίδων

ἄφελεῖν διὰ τούτων τὴν πολιτείαν πρόσθεν ἄριστον ἡγούμηνεῖναι καὶ νυν ου μεταβάλλομαι. ει δ' εχεις εἰπεῖν, ἁ 49 Κριτία, ὁπου εγὼ συν τοῖς δημοτικοῖς ἡ τυραννικοῖς τοῖς 3Q καλούς τε κἀγαθοῖς ἀποστερεῖν πολιτείας επεχείρησα, λeγe'

68쪽

πεποιηκώς, ομολογῶ τα πάντων ἐσχατα παθὼν αν δικαίως ἀποθνήσκειν.

3o 'sὶς δ' εἰπὼν ταῖτα επαύσατο, καὶ ἡ βουλη δήλη εγενετο ευμενῶς επιθορυβήσασα, γνους ὁ Κριτίας ὁτι εἰ επιτρεψοι ετῆ βουλῆ διαψηφίζεσθαι περὶ αὐτοῖ, ὰναφεύξοιτο, καὶ τουτοου βιωτὸν ἡγησάμενος, προσελθὼν καὶ διαλεχθείς τι τοῖς

τριάκοντα εξῆλθε, καὶ επιστῆναι εκελευσε τους τα εγχειρίδια

3Ι εχοντας φανερῶς τῆ βουλῆ επὶ τοῖς δρυφάκτοις. πάλιν δε εἰσελθὼν εἶπεν Ἐγώ, ὼ βουλή, νομίω προστάτου εργον Io

εἶναι oroυ δει, ὁς αν ορῶν τους φίλους εξαπατωμενους μὴ επιτρεπy. και εγὼ ουν τουτο ποιήσω. καὶ γὰρ οἴδε οἱ εφεστηκότες ου φασιν ἡμῖν επιτρέψειν, εἰ ἀνήσομεν ἄνδρατον φανερῶς την ολιγαρχίαν λυμαινόμενον. ἔστι δε εν τοῖς καινοῖς νόμοις τῶν μεν εν τοῖς τρισχιλίοις δντων 15 μηδενα ἀποθνὴσκειν ἄνευ τῆς υμετερας ψήφου, τῶν δ' εμτου καταλόγου κυρίους εἶναι τους τριάκοντα θανατουν. εγὼουν, εφη, Θηραμενην τουτονὶ εξαλείφω εκ του καταλόγου, συνδοκοῖν απασιν ἡμῖν. καὶ τουτον, εφη, ἡμεῖς θανατουμεν. Sa ἀκούσας ταῆτα ὁ Θηραμενης ἀνεπήδησεν επὶ την εστίαν καὶ ao εἶπεν Ἐγὼ δ', εφη, ὼ ανδρες, ἱκετευω τα πάντων εν - νομώτατα, μὴ επὶ Κριτία εἶναι εὐλείφειν μήτε εμε μήτε υμῶν hv αν βουληται, ἀλλ' ὁνπερ νόμον ουτοι εγραψαν περὶ τῶν εν τὼ καταλόγω, κατὰ τουτον καὶ υμῖν καὶ εμοὶ την 33 κρίσιν εἶναι. καὶ τουτο μεν, εφη, μὰ τους θεους Ουκ αγνοῶ, 25οτι Ουδεν μοι ἀρκεσει οδε ὁ βωμός, αλλὰ βούλομαι καὶ τουτοεπιδεῖξαι, οτι ουτοι ου μόνον εἰσὶ περὶ ανθρώπους ἀδικώτατοι, αλλὰ καὶ περὶ θεοῖς ασεβεστατοι. υμῶν μεντοι,

εφη, ἁ ανδρες καλοὶ κἀγαθοί, θαυμάζω, εἰ μὴ βοηθήσετε

υμῖν αυτοῖς, καὶ ταῖτα γιγνώσκοντες ὁτι Ουδεν το εμον 3o54 ονομα ευεξαλειπτότερον ἡ το υμῶν εκάστου. εκ δε τούτου

69쪽

II. iii ἐκέλευσε μὲν ὁ τῶν τριάκοντα κηρυξ τους ἔνδεκα επὶ τον Θηραμένην ἐκεῖνοι δὲ εισελθόντες συν τοῖς υπηρέταις, ηγουμένου αυτῶν Σατύρου του θρασυτάτου τε και ἰναιδεστάτου, εἰπε μὲν ὁ Κριτίας' Παραδίδομεν υμῖν, ἔφη, 5 Θηραμένην τουτονὶ κατακεκριμένον κατὰ τον νόμον υμεῖς 53 δὲ λαβόντες καὶ ὰπαγαγόντες οι ἔνδεκα ου δει τa εκ τούτων πράττετε. ὼς δὲ ταῖτα εἶπεν, εἷλκε μεν απὸ του βωμοῖ ὁ Σάτυρος, εἶλκον δὲ οι υπηρέται. ὁ δὲ Θηραμένης ωσπερ εἰκὸς και θεους ἐπεκαλεῖτο καὶ ανθρώπους καθορὰν τα γιγνό-λο μενα. η δε βουλη ησυχιαν εἶχεν, ὁρῶσα καὶ τοῖς επὶ τοῖς δρυφάκτοις ὁμοίους Σατύρω καὶ το ἔμπροσθεν τοῖ βουλευτηρίου πληρες των φρουρῶν, και Ουκ ἀγνοοῖντες οτι εγχειρίδια εχοντες παρησαν. οι δ' ἀπηγαγον τον ἄνδρα διὰ της αγορὰς 36

15 ρημα καὶ τοsτο αυτos. ὼς εἶπεν ὁ Σάτυρος οτι οἰμώξοιτο, εἰ μη σιωπησειεν, ἐπηρετο 'Αν δὲ σιωπῶ, ουκ ἄρ ἔφη, οιμώξομαι; καὶ ἐπεί γε ἀποθνyσκειν αναγκαρύμενος τοκώνειον ἔπιε, το λειπόμενον εφασαν ἀποκοτταβίσαντα εἰπεῖν αυτόν Κριτία τ0sτ ἔστω τὼ καλῶ. καὶ τοῖτο μὲν ουκ ἰγ-ῖο νοῶ, οτι ταῖτα αποφθέγματα ουκ αξιόλογα, εκεινο δὲ κρίνωτos ἀνδρὸς αγαστόν, το τοῖ θανάτου παρεστηκότος μητε τοφρόνιμον μητε το παιγνιῶδες ὰπολιπεῖν εκ της ψυχης. Θηραμένης μὲν δη οἴτως ἀπέθανεν οι δὲ τριάκοντα, ΙVως εον ηδη αυτοῖς τυραννεῖν ἰδεῶς, προεῖπον μὲν τοῖς a5 ἔξω τοῖ καταλόγου μη εισιέναι εις το ἄστυ, ηγον δὲ εκ τῶν χωρίων, is αυτοι καὶ οι φίλοι τοῖς τούτων αγροῖς ἔχοιεν. φευγόντων δὲ εις τον Πειραιὰ καὶ εντεῖθεν πολλοῖς ἄγοντες ἐνέπλησαν καὶ τὰ Μέγαρα και τὰς Θηβας

τῶν υποχωρούντων.

3o Ἐκ δὲ τούτου Θρασύβουλος ὁρμηθεὶς ἐκ Θηβῶν ώς σὴν et

ἐβδομηκοντα Φυλην χωρίον καταλαμβάνει ισχυρόν. οι δὲ

70쪽

II. IV

τριάκοντα ἐβοηθουν εκ του ἄστεως συν τε τοῖς τρισχιλίοις καὶ συν τοῖς ἱππεῖσι καὶ μάλ' ευημερίας ουσης. ἐπει δὲ ὰφίκοντο, ευθυς μεν θρασυνόμενοί τινες των νέων προσέβαλλον προς το χωρίον, καὶ ἐποίησαν μεν ουδέν, τραυματα

3 δε λαβόντες ἀπηλθον. βουλομένων δὲ των τριάκοντα 5

ὰποτειχίρειν, οπως ἐκπολιορκησειαν αυτους ὰποκλείσαντες τὰς εφόδους των επιτηδείων, ἐπιγίγνεται της νυκτος χιων

παμπληθης καὶ τ9 υστεραία. οἱ δὲ πιφόμενοι ἀπηλθον εις

το ἄστυ, μάλα συχνοῖς των σκευοφόρων υπὸ των εκ Φυλης 4 ἀποβαλόντες. γιγνώσκοντες δὲ οτι καὶ εκ των αγρων Io λεηλατησοιεν, ει μη τις φυλακη εσοιτο, διαπέμπουσιν εις τὰς εσχατιὰς ὁσον πεντεκαίδεκα στάδια ἀπο Φυλης τους τε Λακωνικους πλην ολιγων φρουρους καὶ των ιππέων δυοφυλάς. ουτοι δε στρατοπεδευσάμενοι εν χωρίω λασίω3 εφύλαττον. ὁ δε Θρασύβουλος, ηδη συνειλεγμένων εις την I5Φυλην περι ἐπτακοσίους, λαβων αυτους κατaβαίνει της νυκτός θέμενος δε τὰ οπλα ὁσον τρία η τέτταρα στάδια 6 ὰπο των φρουρῶν ησυχίαν εἶχεν. επει δε προς ημέραν ἐγίγνετο, και ηδη ἀνίσταντο οποι εδεῖτ6 ἔκαστος ἰπο των Oπλων, καὶ οι ιπποκόμοι ψηχοντες τους ιππους ψόφον ao ἐποίουν, εν τούτω ἀναλαβόντες οι περὶ Θρασύβουλον τὰ oπλα δρόμω προσέπιπτον καὶ ἔστι μεν ους αυτῶν κατέβαλον, πάντας δε τρεψάμενοι ἐδιωξαν ἔξ η επτὰ στάδια,

καὶ ἰπέκτειναν τῶν μεν οπλιτῶν πλέον η εἴκοσι καὶ εκατόν, τῶν δε ιππέων Νικόστρατόν τε τον καλον ἐπικαλούμενον, et 57 καὶ ἄλλους δε δύο, ἔτι καταλαβόντες εν ταῖς ευναῖς. ἐπαναχωρησαντες δε καὶ τροπαιον στησάμενοι καὶ συσκευασάμενοι οπλα τε οσα ἔλαβον καὶ σκεύη ὰπηλθον επὶ Φυλης. οἱ δε εξ ἄστεως ιππεις βοηθησαντες τῶν μεν πολεμίων ουδένα ετι εχον, προσμείναντες δε ἔως τους νεκρους ὰνεί- 3o8 λοντο οἱ προσηκοντες ἀνεχώρησαν εἰς ἄστυ. εκ δε τούτου