Marci Velseri Rerum Boicarum libri quinque. Historiam a gentis origine, ad Carolum M. complexi

201쪽

x R E R. TM rQI Cria, per manus olim propagata, sine controuersia asiserat, vetustior qu ut ex istis libris manasse sub

cimur, quo tempsti ei e iue latine legebantur, ne- que Graeci,a nquiris certe hominibus,intelligebanitur staque in patrii etiam appellatione disterunt, quem vacarum Agathias, nostri Theodonem dixe re, quo minus lubitabile, eis de Graeco scriptore ni-

hil unqvm sub in D i crimen in eam sin

am accipio, Tlieddppi sine nomen suum Vacarum

v et Disti militari cognomento, pirum quae Germanici sermoniar tio, praenominc dic esse, id enim verbum ada critatem perti Eo ma Theodibaldus po ipularess Boui vix tuis existimatione iuerint, Na

le3 Ustendit, cum eorum amicitiam maximo tali a uersus numerosilimas ferocissimasq; nationys, profusa liberalitate, & omni ossiciorum genere am Dfuit. Et sussicere. tantae gloriae cumulus, animis quantumui ex elsis poterat, Romanum,Boisis denrnum subnixum auxilijs, debellasse, certam Gothis seruitutis consessionem expressisse, Francos Alema nosq; aut occidione cecidisse, aut Italia eiecisse, nam haec consequuta sunt, sigloriam cum modo quidam habere seirent, quod cum minus fit, immoderata eius auiditate, illa quae iam parta ei at corrumpitur. - 3 Sed feras priores utcunque, mediocris leuitatis hom et mines, laudem cuius pars Theodibaldo debebatur uniuersam tribuunt. Alteri quid facias time caus: siue rem cum Agathia conferrum, nihil omniuido congruit:

202쪽

'tra x x mcongruit, documento, quid de Theodita istaretur .: hi bus, prouinciae inter eos diuisione,Saxonicis&Aua ricis expeditionibus, atque alijs: quae satietati veriti, excutere supersedimus, hic alibuscriptori litignimis consi lenti sit fidei. Me sententiae . quam in effusam eius conlae handianariolandi licentiam, supra tulisse memini, nunquam poenitebit. Aebe in

terim est, quaedam inter haec, neutiquam etiam v na reor, tot undiqu* nugis obsepta, cum neque ceratis praeterea testibus constare, nec ullo sat plano itindicio possint dignosci, inuito praetereunda clabi,-ri aestimatione, quae prima iri hoc scribendi genere. -; Uacariis an Theodo, quo consilio in Italiam vera nerit, ipsum se apcrit,Gothis nimirum domini gen ii opitulatu venit,& mirum quam quq de Theoderich&Boijs disputauimus, omnia consentiunt. Filius ut iiiiii andi rcligione Regum interitu solutun Teiae enim nemo suffectus cst, cursum prudenter mutare, quam uno cum Gothis naufragio inuolui maluit, aliorum in eadem caussa uersatus perfidiam, qui pacis conditiones a Narse semel acceptas, sub prima Francicorum auxiliorum occasionem, iterum exue--re non dubitarunt. . Aberratum cst autem ab annalium nostrorum scriptoribus, in temporis etiaratione nonnihil, qui Gothos 'heodibaldo, anno quarto aut quintodecimo post Teiae obitum, Italia 'litteris mandauerint, cum tertius a Teiae morte, annus post Christum natu ' uingentes us.

i 1 a

203쪽

quinquagesimus quintus, Gothici belli fuerit ulti

Decimus exin, mPimorum virorum Iustiniani

Imp Belisarh patrich, & Clotuq Francorum Regis morte funestus, Utonem si ue Utilonem Theodonis filium Boius abstulit, vigesimo septimo postquam

regnare coeperat. Nominis monumentum Octinga, quod Vtinum dicunt,fertur ; parum mea sentenistia consideratc, siquidem eam appellationem tulisse cum Theodo pater Danubium transmisit, ex his seria verum est.

Clarus per ea tempora Fortunatus Episcopus, cuius multa ingeni, monumenta, carminum in pri-inis libri celebrantur, cum voti damnatus, ex Italia in Guliam ad S. Martini tumulum religionis ergo Fore. epist ad proficisceretur, iter per Noricum & Boicam tenuit. memoria tum apud ipsum extat, cdicis fluuio quae traiccit nominibus, tum apud Paulum. Et quod supra senificaulinus, Boios cis Danubium,

imparuisse, Fortunatus quoque subobscure innuit, - , O --m quo loco sub finem eorum versuum Quos de S Maiu

tino scripsit, libellum in patriam remissurus allo-ibia, Ieheis se quens, permenti umeriS mansiones retrorsus denis

gnat, post quippe Augustae ad Lycum nomine, ita Paes. ias, . , pessiendum monet, si Boius non obstiterit. a

Forti versus ex fautione nihilo niagis opus erat in Boica, quam in

204쪽

runt. Inter auxilia, praeter complura gentium nomina, Sueui numerantur & Norici, Boii nimiorum, quibus quod Alboinus parto regno vicos habitandos contribuit, ij appellationes traxere quae Pauli adhuc aetate, cum emuxissent anni circiter ducenti , perdurabant, neque nunc vestigia exoluisse, in Aquileiensium annalibus reperio. Itaque haud de .ihilo est, quod a Paulo etiam proditum, Boios Patrijs carminibus praeter bellicas Alboini laudes, liberalitatem celebrare solitos. Et ab hoc principio, mutuis fere deinceps ossicijsinter utramque gentem

certatum, si quae, ut inter vicinos ostensiones, nec eae atroces fuere, neque diuturnati Pannoniae

possessio Hunnis cessit, lege dicta, quicumque Langobardos casus pedem referre cogeret, ut omnia bellorum dubia & incerta sunt, eo unde digrediebantur iterum receptus esset, Hunni moniti regionem statim traderent. Verum id quidem usu nunquam venit. Hunni siue Auares, nam duo sunt uanius gentis vocabula, Ahata deinde tenus coluere, di quod fluminis tantum alueus distineret, occasionem sequuti, Boicam multis saeculis, qua iusto bel- . Aa x lo,

Paul. di c. l. R.

Pan l. t. c. xx. 'Ioan. Candidus

rer. Aquit. l. i. Paul. l. I. c. vita

205쪽

lo, qua perpetius excursimnibus di latrocimiis, per omnia barbarae & immaniscrudelitatis exempla infestam habuere, sed vice crebro relat cum nullo ac- colarum manus saepius consertae, nec plura inuicem damna aut data aut accepta sunt. Prima hostilem impetum stuproxima Laureacum excepit, de urbesisse, i circa, sines ex improuiso inuasi, multi mortales ne Tar an irx, cati, multi cum pecore atque alia praeda capti, agri vastati, aedificia incensa, nulla denique res incolumis relicta cui ferro aut igni noccri potuit. Auctores sunt, Episcopum tanta calamitate admonitum, se dem ad Batava transtulisse: quod siue tum statim, siue aliquot post annis contigit, uti magis credo, Hunnorum vicinia Laureacensem Ecclesiam disturbatam esse; dubitationem non habet. Theodopertum Theodone tertio prognatum

posthac,&Thessalonum Theodibaldi tilium genti pariter imperasse, Theudoperto, Garibaldum aut Gariovaldam ortum esse, illis annalibus proditum video, quorum mihi fides perpetuo si1specta est, eo

placitum rem hactenus in medio desti tu ere. Nadubia reliquorum isto loco, unius GARi3ALDi illustre nomen, publicis auctorum monumentis poste ritatis memoriae asseritur, ignorato tamen genere.

Ego propior existimanti sim, superiores eumprin cipes nullo propinquioris cognationis vinculo altiogisse. Itaque domestici scriptores, eo serme modo quo de homine nouo &ignoto, qui in alienam i pol

206쪽

ssessionem pervim& iniuriam inuolaueris,serim, solet institui. Garibaldum quendam, hac enim appo- are ex etiam

'imone uti, Boicam occupalle narrant, parum omm- eam

no apte, si pater, avus, maiores reliqui, eodem Animus inclinat, Gariualdum Ducem credere, eui Clotarium Francorum: Regem, annum circiter

quingentesimum quinquagesimum quartum, ux re Vuldotrada cessisse, Gregorius Turonensis morat, cum Episcopi ea Regi interditissent, quod fratris prius nepoti nuptam, cum defuncti marit magno patruo coniugu ius per sacras leges habere

negarent. Paulus Valderadam,Vachyne Langobar- p,uLl. i e fit. . dorum Rege editam, maritum Gari paldum nomi- inat. Nam quod nuperus quidam, Garibaldo Boio Thon, pote, Aliuindam Martiam uxorem tribuit, Ilduino Maru1. Ita et tio Mediolani Duce,& Anicia Silitia Proba Tertulit Consulis silia ortam, neque auctor placet,& ut maxime placeat, diuersa matrimonia esse potuere. Verum instituti memores, coniecturam non urgemus, posuisse satis sit. Garabaldus ergo, quicumque&undecumque fuerit, sitie excitatus Rege' socero, siue virium fiducia, isiue qua alia caussa ini. pulsus, quod inter omnes conuenit, assumptis principalis fortunae insignibus, Boiorum se Regem isan' sos Trit. De anno non una sententia . Aren peltium secquuti, ad eum qui post Christum natum quingentesimus septuagesimus septimus numeratur, referimus; neque ut ea ratio multum aberret fieri potest.

207쪽

ii v vr ore, xv Mctisibus Uuldotradam matrem filive tempori, rationi clinbuat, regnum affinitatibus fit

aut L Q mare aggreditur. Sequenti anno, quod Lango-

utiis gelictu barrdi,occito paullo ante Clephone Rege, imperiun

vitaextat apsur

Italicum in triginta Duces tribuissent, proximum exhrum 'si'', iis Euinum, qui Tradento praes e stus, Boicam ditione contingebat, generum legit. - Francis interea Reges Satres quatuor per tetra chias dominabantur. Sigeberto natu minimo Mediomatricesi quod Austrasae regnum dicunt, sorte obuenerant. Is cum Fredegundis scelere, a sicariis confossus occubuisset, Chil debertum filium succe solem habuit. Anno Childeberti secundo, RU- DLxxx. pertus, homo summam generis nobilitatem, quam ad Reges referebat, virtute & sanctitate supergredi ens, Vangionum egit Episcopum. Omnibus eius muneris partibus ita functus, ut magni plerique nominis viri, ex longinquis regionibus, famae celebritatem sequuti venerint, siue de praecipuis Catholictreligionis capitibus magno cum fiuctu disputante audituri, siue rebus dubij s& afflictis, consilium solamenq; relaturi. Ea re cum Catholici insignes pro- grcssus facerent, ardcbat inuidia Arianorum factio, sectatorum Sequentia, & Beringerrum Regij apud Vangiones Comitis indulgentia, itum praepotens: haec multa molita, perfecit, ut vir plane diuinus, im .idignis modis habitus, virgisq; per summam contum

meliam caesus, urbe pelleretur. Multis pyst annis di Boios.

208쪽

Boios, quod sequenti libro narraturi sumus, Christianam pietatem docuit, sacroq; lauacro cinxit. Constat ex vitae historia, sub Chi deberto Vangi num urbi praefuisse ; sed cum Reges duo eodem Childeberti nomine extiterint, quorum prior Ct

doueo Magno natus, superioribus annis Francis imperauit, fuere qui, ut omnem historiam peruerte, rent, Rupertum eo retulere; absurde, cum Vangio, nes ad Mediomatricum regnum pertinuerint,Chil- b. di 'debertus maior regiam habuerit Partius. Langobardorum regnum, abdicato Ducum comcilio, anno quingentesimo octogesimo aut quinto Herman. de si-

aut sexto, ad Flauium Autharina, Clephonis silium redijti quem Garibaldo asciscendi huiusmodi obet L, , , sua i

uenit occasio. Childebertus Chiodosindam soro- liam duce Alb

rem, Auinari prius pactam, commutata derepente Aldoin re voluntate, Richaredo Gothorum in Hispania Rer Wiceagi,anno quingentesimo octogesimo nono, nuptum ci . tradidit, leuitatis excusatione in religionem versa, regno costitui

gobardis ab hac alienis, praeferret. Langobardan liost tantam illatam contumeliam, quod Regesis IZ i Tito

ent, omni conatu lumpli Leuertendum: acce bat annum, ob s s.

Maurith Imperatoris perpetuae adhortationes, qui an si de vindicanda Italiae possessione serio cogitans, magnum putabat Francum in Autliarim impellere.

Auinaris externa auxilia ad uerius tantum hostem

circumspicienda intelligens, alteram abhiuli fili- es , or

209쪽

am, THEOD5LINDAM nomine, per legatos petit. Le-vresorum

gati benigne accepti auditiq;, quod in rem commu- riem videbatur, non difficulter conficiunt. Apud eum qui Gregorij narrationem produxit, lego,Thegantiij Ti, odelindam Childeberto antea desponsam, matris Iviitie., . Branechildq consilijs itidem coniugio suisse frustratum. V t par extiterit Childeberti utrimque fidei ne; glectus, de similes propemodum duorum Regum diu, he. P aduersus se od scaustas conciuerit. Autharis vi sendae spoiuae desiderio, iuuenile capit consilium,

per legationis simulationem in Boicam proficisci-, - , tur, paucis expeditis ex popularium numero assum- . ', ptis comitibus i sido inprimis amico, qui se legati nis principem gereret. Hic cum salutato Garibaldo, verba fecisset, accedens Autharis propius, omnibus quippe de facie ignotus, se vero ab Authari missum

sille ait, spe statum turam dominam,qIlo compedi' ea de forma referret. Annuit Garibaldus, & slia in , . conspectu fuit. Ille tacitus aliquamdiu contemplatus, subintulit, parem videri Regiae fortunae fastigio, nunc se, nisi aliud patri videatur, unum praeterea cu-Dere, quod in posterum, pro more gentis, frequens tuturum sit, vini poculum ex illius manu capere.

Neque se Garibaldus dissicilem praebuit. Theod lindam principi primum legato, deinde Audiari miscere iussit. Autharis, postquam bibit, pateram redhibens, puellae manum digito distimulariter attigit, mox tamquam aliud agens, dextera uniuersam ficiem

210쪽

faciem a sumo permulsit. Erubuit ea re virgo &nutrici de hospite questa est; anus aetate callidior, alumnam monet, factum silentio premeret, Autharim illum haud dubie sponsum esse, nullius alterius coprocessuram, fuisse audaciam, bene habere, quod dignus profecto qui unus regno & regia virgine potiretur, erat enim celsus corpore, coma nitens, aetatis store iuxta & forma conspicuus. Accepto commeatu legati domum redeunt, ubi adiutriusque regni fines ventum, cum Boij honoris ergo deduct res additi, abitum pararent, Autharis in equum ere- 'eius, securiculam quam manu gestabat, quanto p tui t connisu proximae arbori inflictam lixam reluquit, ad ij ciens insuper, Sic ferire solet Autharis, quae eum primum vox Bohs prodidit. Langobardiacam assinitatem maximi Francorum motus, & Boi ci

oti. i imperrum conuersio sequuta; Chil debertus Garib -

. .. dum proximo anno bello aggressus est. Et promptu ., -- si hiaerat praetexere, pelli regno incubatorem, veros veteresq; ex Milolfinga familia dominos reduci. Theodet inda huius calamitatis pericula deest natu

. . his, ira, ad maritum in Italiam, una cum fratre G v Noo vvi. ALDo proficiscitur. Autharis maxima frequentia obuiam properans, nuptias in campis Ueronensi . bus,quibus Sardis nomen, apparatissima pompa, insigni omnium ordinum laetitia, Idibus Mabs cele- An. sues,o siue bravit. Oborta inter earum solemnia valida vento-sigeb iandi 'rum & tonitruorum tempestate, cum fulmen regis