Marci Velseri Rerum Boicarum libri quinque. Historiam a gentis origine, ad Carolum M. complexi

171쪽

rit, quod iam non comparent, periisse suspicor. Sed

iudicium in medio: nos, ut utres habeat, pro pud re & religione,quam operis aggressu recepisse memianimus, non egerimus, si tantarum rerum testem unum, nuperum, fabulositatis non semel compertu, cetera incertum, temere sequamur. Antiquior Aren pekius, Theodonem anno itiadem quingentesimo octauo narrat, nam hactenus unus omnium consensus est, nullis Francorum a xiiijs subnixum, milliaria tantum popularium coohorte comitatum, venisse in prouinciam,& Romanis vectigal exigentibus superbo responta ludibrio habitis, Imperatorem ad ijsse ; Theodericum G thum Regem magis credo, rerum in Italia & transalpes tunc potientem, Anastat enim Imperatoris

nomen, ut temporum ratio congruat, rebus Italicis& transalpinis istis, imperit c inseritur: a quo raso primum capite, succisis, vestibus dimissus, quod aliorum annalium fidem sequuti,ad Adalgerium priori libro retulimus, deinde in amicitiam receptus, egregia, inter auxi lia nauata opera i i beraliter don tus, tum aliquot annorum tributo icuatus sit, quia bus decursis, cum tributum per legatos iterum urgeretur, ij j enixe instarent, ut se Principi praesens sisteret, illum fabellam de ceruo, paullo aliter quam a nobis supra memorata est, subiecisse. Bellum irritatis hinc inde animis sequutum, Theodonem comptas Oetingae contraxisse, quae Huodinga di D am . liquia

172쪽

tiquitus, & flexo vocabulo, feroci allusione, ad ver- naculi sermonis sensum, identidem iactasse, hic me qui quaerit inuenter, porro conscium quam paucos

contra quam multos duceret, ne re cognita inorum

animi labascerent, proelium consulto nullis prae semissis exploratoribus commisisse, perpaucos Boiorum desideratos, ingentem hostium stragem suisse. AMR. posv Anno post Christum natum quingentesimo vigesimo, Beurnaetii alpibus iterum decertasse, ubi Iustinum Imperatorem cruenta victoria coram vicerit.

quod de Iu stino equidem perspicue vanum est.Exin maiestatem Boici nc minis mirifice auctam, Langobardorum Francorums populis aequo foedere sociatis, ad regium fastigium excreuisse. Theodonem annos fere triginta a Danubij traiectu imperacdixxxviii. se, supremum diem obhsse quingentesimo trigesimo octauo post Christum natum, Vione relicto filio, quem & Vdonem, & Odonem, & Vtilonem dicunt, alijsq; praeterea litterarum modis variant, ut vix ullius nominis scriptio inconstantius fuerit habita. Atque quod tres ordine Theodones prior numerat, Arenpekius in unum contrahit, & cetera in omnes partes profecto moderatior, nisi quod ne sic quidem satis, patriae quaedam charitati, uti fit, supra veri fidem indulsit. Ingentibus nimirum quos

varie uterque narrat motibus, nemo paullo corda .rior modo, in consentiente publicorum eius artii

scriptorum silentio, fidem adiunxerit. id enim '

173쪽

Tlaeodericus omnis memoriae Regum dignitatis retinentisinnus, florentibus maxime Gothorum re- Raetias & Noricum pertinuisse, Cassio-- dorus in epistolis tam certus tam, locuples index est,ut veteris historiae inscitiam paene palam prosit antur, qui per ea tempora Romanum his oris impc- rium, nisi qua sibi id Gothi asciuere, aut pugnantes pro imperio Romanos somniant, Theodericus inquam,Boiorum contemptum & iniurias inultus tulerit E aliquoties pulsatus animum demiserit 3 pulcherrimas prouincias hostili manu occupari suerit, occupatas pro desertis habuerite Vanus fuerit oportet Ennodius, cuius extant ad Theodericum verba, Minui aestimas quod non crescit imperium: Varius magnopere & inaequabilis Theodericus ipse, qui alienam Pannoniam siue Gepidis siue Bulgaribus,sola animi ductus magnitudine extorserit, sui contrae iuris negligens, polsessionem iam partam Bous in Italiae finibus cesserit, tanto ignauius, quo hoc maius. Historiqpcim dedecus est, quam omnino non parauisse: Visigothos ruentes, submissis in Galliam & Hispaniam us. que auxilijs, sustinuerit, Francorum inimicitias nia hil veritus eo nomine subire, tantum sub oculis ac ceptum detrimentum mussitauerit 3 Inanis fortitum imperatori- dinis opinio. otia hinc Imperatores Constantino

bus nullum cer- . a C. x,

eius testimoniu, poli, inde Vandalos In Africa Reges continuit, er-

cuti manicarum gentium munera & legationes ab usquet ba The' mirum' extremo Oceano excivit, nostris adhuc hominibus.

Ennod pane Theodem Proeop. lib. t. Gothic.Cassiossitastis, Cethaeo Cossiuauente nunqua

174쪽

Ueronensis cognomine inter Alexandros & Caes

res canitur. Verum praestaliae ablurda & incredi- - infiniso-bili narratione, testibus non credere, qui alio praei rea egent testimonio, hoc est, qui rem praeientes, Puet' multis postea ficulis nati, comperire non potueIut, P quae in censendaehistoricorum fide, prudentissimorum hominum perpetua habetur cautio ; quin ea istis tanquam ducibus vestigare, quae rerum temporumq; naturae dc conditionibus apta sint atque con-isentanea. Interim frontem eorum miraturi, qui: cum Boios Alemanorum olim nomine censos asleuerare ausi sint, quam opinionem sub superioris li- s. m. isti brisere finem propositam, falsitatis conuicimus, h- idem Boios victores fuisse pergunt pertendere, cum. Cassiodorus & Ennodius Alemanos a The erico Cassiod. vat. L superatos esse, palam adeo & explanate praedicarint, istiae etc. 'utis os alterutrius saltem erroris debuerit puduisse. Sed nos iam nunc superioris narrationis luxuriam castigemus, &ad probabilem veritatis speciem, quae fieri poterit, temperemus. Theodonem, quod primum erat, cur in prouinciam venisse narrantibus assentiendum existimem, caussa initio explicata est. Reliqua quae sequuntur pleraque, commode accepta modo, nihil etiam admodum credere prohibete, Aut milliariam cohortem duxisse,aut ve stigalem agrum coluisse,aut The oderico denique inter auxilia meruisse, ut pacem cultu iuuerit, arma delectu, q*od vetus criptor dePaneg. Consta.

175쪽

Francis, in Gallia a Constantino collocatis, simili re

Cassioa vis. l. usurpauit. Heruli & Gepidae militauere Theoderi- γ,ubori . sit cur non eodem exemplo Boij 3 cum Pau-Lutr. 1 lus asserat, omnes Italiam accolentes populos, aut sinitate, aut foederis pactione ei fuisse coniunctos, haud dubium aequo maiores, obnoxio reliquos; a gumento, quam certae & testatae vanitatis ea plena

sint, quae de Boiorum aduersus Italos expeditionibus & victorijs, splendide, ceterum temere praenimis, iactantur. Theodo interim & euocari potuit, quo modo cognominem Theudam Praefectum, res nouas in Hispania molientem, sub Theoderici fere mortem in Italiam euocatum fuisse Procopius scribit, & certorum annorum tributa illi remitti, in quo praesertim munificentiae genere se Theoderici lioe-3o, 33 L .ep ralitas saepe magnifice exeruit,&ea post aliquot an 3 so. DOS Iterum repeti, & exaerores durius agentes repelli, haec discordiae, deinde iurgiorum & armorum atque tumultus esse occasio, inter quae cohors Quaestoria imbelle hominum genus, male mulctari, alia

qui illius ordinis occidi, alij prouincia pelli: fieri solent ista talia, & egregie credibilia sunt, de gentem i-litari dc feroci, cui in aliena prouincia non aequissimis conditionibus agenti, superfuerint tamen animi prisco decori tuendo, ne quid patria libertate nodignum in se committeret. Sic Breones per ea tempora, cum in Raeticis quoque praesidijs essent, placet enim testandae rei, talem explicandae dc persu

dendae

176쪽

dendae, propinquo exemplo uti, Maniario nescio

. cui, reculas suas ut abstulere, quos Cassiodorus grais. Cassiossiti. vi

uis sententiae censura prosequitur, Militaridus ossicijs assueti, ciuilitatem premere dicuntur armati, de ob hoc iustitiae parere despiciunt, quoniam ad bella Martia sem per intendunt, dum nelcio quo pacto, assidue dimicantibus dissicile est morum cult dire mensuram. At hos nihilo tamen minus Theoderico subiunctos paruisse, ex eodem Cassi doro intelligas, ut in tota comprehensione verbum prope nullum sit, quod rerum quadam similitudiane, ad Boios non traducas, quin Breon propemo

dum Boius credi poterat, mutato vernaculo vocabulo li iterarum tran sposi ii one, i n istam faciem, nisi Fortunatus Episcopus, utriusque populi nomen Fortun. l . distiniste in carmine & separatim potuisset. Nec absurdum porro, ut quod de scriptorum eius aeui silentio, maximis proeliss de insignitis victorias paullo ante obiecimus, amoliamur, turbas & rixas istius. socii et modi vhrius, non bella, nec fortasse grauius a Theoderico vindicatas, nec omnino magnae rei in commune, nullis publicis annalium monumentis contagnatas, priuata gentis memoria ad posteros permanasse, qui quo omnia maiorum augustiora redderent, temporum locorum, descriptiones, & Imperatorum nomina interiecerint, variosq; ex ingenio cassis ambitiose assinxerint, pietatis speciem inisterpretati, Boici nominis claritudinem hac com

177쪽

mendatione in vulgus augere, quantumuis siue falsa esse scire poterant quae prodebant, siue vera esse scire non poterant. Pernitiabili inter primos errore,

qui non iam singulos homines, sed populos pleroso

que totos fascinat, bonam famam ex malo mentietidi facinore aucupan tes, cum omnia contra sin i, & is

rerum priscatum splendori pessime consulat, qui pra aram veritatis lucem foeda fabularum suligine ausus corrumpere inanium fidem impetrat quidem ab imperitis, sed prudentioribus quantumuis vera, vix atque difficulter persuadet, auctoritate semel prostituta, ille vicissim recte, cui tenuis veri stri ei ura, ante crassas nugarum nubes est . Theodoni vetitoNpM & THgo DoNgM filios fuisse perfiladeor: sed ut alter in Italiam Gothis militatum abluerit, Ac Astus ide dictus, uti paullo post sumus explicaturi: maior Boicam solus tenuerit, quae Aren pekio fratris praetereundi occasio. De Belgica expeditione, inihil allucet, nec quam de Theodone tertio eiusq; fratribus saltem coniecturam profera habeo.

Rex Theodericus interim, annos plus decem an- de maioris Theodonis obitum, vitae finem fecerat. Ex quo statim tempore, adeo unius hominis virtus ad continendum tantum Gothorum imperium omnia contulit, regia nutare res omnes retro labi, regno primum ad Athalaricum puerum & Amalasventam matrem, quamquam ingentis spiritus semiis nam, inde ad Theodahatum delato,qui dubium ingratior

178쪽

gratior an ignauior, i n eo gerendo ita vertatu s est, ut Iustinianum Imperatorem utraque caussa ad inserenda arma commouerit. Sub quorum initia Theodahatus morte sublatus, vitigem, Theodibal duri Araricum, Totilam, Teiam Reges deinceps succinsores habuit. Hos Beliserius & Narses continentes exercuere multorum annorum bello diu an cisiis. Gothis tandem exitiabili. Ea proxii his quidusque gentibus exuendi se se eorum iugo, dominatus frehciendi, visa occasio, nonnulla, ut Agathias AP h. lib. x ait, ipsorum Gothorum voluntate. Cum enim magnitudinem periculi animo aestimarent, & sibi non iam pro gloria & potentia in exteros, sed pro ea . iquam patriam habebant Italia, pro libertate, pro vita certamen esse cernerent, contractis aduersus instantem hostem undique in unum viribus, facile de cetero passi sunt, populos plerosque subditos, con- ,

tineri rebus assilistis minus opportunos, aut in alio- rum potestatem concedere, Francorum praesertim, quibus delinitis illis opus erat, aut sua ubi sponte, qua cuique commodum consulere. Itaque . Procopius, Carnos & Noricos Gothis ad usque mota lib. -

tum bellum paruisse profitetur, moto nimirum de- Interpres dcpra

sciuisse significans. Vbi mihi Norici vocabulo complexus videtur, praeter priscum Noricum, Vindeliciae siue Raetiae partem Lycossuuio tenus, hoc est, omnem cis Danubiuin Boicam. Recentiores equi dema Procopio scriptores, rationem quam dico a-

: X perte

179쪽

perte sequuntur, quo probabilius originem ab illius aeuo ducimus, i esum, in eam sententiam interpretamur. Caustam rei' nullam admodum certam

scio ; siue Norigoiae trans Danubium appellatio pro Norico habita, citeriori tota prouincia recepta est, siue Borum Norico ante Raetiam occupato, dum in hanc ex illo migrant, nomen qua imperium pro tu Ierunt, siue demum unius interdum scriptotis inscitia atque temeritas, incuriosa sequentium creduli- . late eualescit,&obiter etiam mendose vitiose, dicta, consensu in usum transeunt. Hactenus liquet, cum Boij partem veteris Norici, recenS vero totum, ipsum Lycum tenerent, plerosque atraetores Bo- prou-- iorum Noricorum s appellationes nabuisse promiscuas. Reliqua Raetiae & vindeliciae a Lyco in occasum, Alemani occupauere, siue Suevi, Germanici itidem sanguinis, potens & late fusa natio; quae cum in Germania magna prope Boios ad otientem coluerit, traiecsto Danubio,codem tenore in Romanis prouincijs consedit, & Lyci exinde fluminis araucus, a tot iam annis, ratus 52 perpetuus utriusque

populi sermonisq; limes manet. Nec Alema norum una fuit conditio, pars immunis & sui iuris, pars a Clodo uel victoria Francis paruit, reliquoX Theodericus Gothorum imperio subiunxit, quos tum rerum inclinatione adducti, Francis accedere passi sunt. Et Boiorum populus ius a Francicis

180쪽

candam reliquam historiam, magnas utilitates habet. In Francorum fide mansisse apparet,qui in Ieramania magna trans Danubium restitere, his leges quae extant, a Theoderico Clodouei filio datas interpretor et qui vero superato Da nubio Gothicas prouincias, Noricum atque Raetiam, noua colonia insedere, hos in Gothorum auctoritate eo ssorente imperio fuisse necesse, & ijs quae Procopius narrat, quaeq; nos disseruimus, consentiens ac respondens

est, labantibus rebus, sibi priuatim consuluisse, plentes libertatis gustum coepisse existimo. Nec enim hac verbi modestia uti poenitet; nihil in quanta-uis rerum probabilitate, quarum certus auctor, ista annalium paucitate &ieiunitate designari non potest, temere affirmaturi. Ad hibs etiam, haud certe trans da inibianos Paullus Aemilius respexerit, cum

in Childeberto Theoderici fratre prodidit, Franci- cum imperium ad usque Boiorum fines pertinuisse. Hi demum Italico isto bello pro Romanis, aduersias

Francos &Alemanos Gothorum auxiliares, stetere, auxilio fuit,

Francis lane nondum obnoxij. Ad quos tamen po- libto tortabias ea, ditione omnes tandem Germanici nominis gentes complexos, reciderunt, uti loco exequemur.

Illud fortasse dissicilem explicationem habear, siquidem Aren pekius de numero vera narrat, cum Theodo milliaria tantum cohorte instructus venerit, qui potuerint tam pauci tam cito, tantae prouin-X x cia'.