Marci Velseri Rerum Boicarum libri quinque. Historiam a gentis origine, ad Carolum M. complexi

241쪽

AE RERvM BOICA Ru Mannis visebatur, neque certo neque nullo Hud. inscriptio Boicae originis indicio, nunc vetustate temporis.

ter sane Hugiberius aliquis, non Grimo dus fuit, enim ex Pipini diplomate constat. Quod Marcel- Diplom memi- linus, qui illum heraetatem videre potuit, Lotharin--otiis viis giae siue Austrasiorum Ducissam nominat, Boiam m. thia, . nihil impedit, ut alterius tituli dignitas amarisbyter in vita s. to fluxerit.

xx Apud Francos Aultralianae Regiae Dagobertus patris voluntate praeerat: in qua clarus RODOALDus . . Boius, principum Agilolsingorum sanguis, summis honoribus, annitente Arnulpho episcopo & Pipino' ' Landisi auctus, perpetuum aularum vitium semum lorum inuidiam effugere non potuit. Superbe auarere impotenter agere delatum, Regis indignationi obhciun letum ille vitq metuens,ad Clotarium profugit, ibi patre deprecatore filium placasse visus, re- sponsum tulit, bene de cetero sperare posse, si quae peccasse diceretur corrigeret. Fidem habuisse exitio fuit: statim a reditu reueris pro ipsis regrum cubiculi Aimoinus maioribus clarum, sia auistor Gregorianae appendicis, nobili Agilolfingorum gente natum seripscre, ut Aemilio, diligenti alioqui & cauto, ex tenui loco fortunas creuisse, fides utique nulla sit. Verum hoc iacinus unius capite, illud plurium stetit. Dagobertus a patris

morte nouem annis regnauerat, cum orto inter, Auares

242쪽

legi, Bulgari victi patria regione pulsi, virorum ad

modum nouem millia, exitem arnecessitatis vi adacti, cum uxoribus & liberis sedes a Francis ipsis hostibus petunt. Rex se deliberaturum ostendit, interim in proxima Boica hyemarent. Ibi siparsim pervi- vultui Reginocos hospitio exceptos,una omnes n octe incautos iu- P

. . , . . peram habent,

Det opprimi, neque ex tanto lupplicum numero

praeter Atticeum quisquam superlitit, qui coacta septingentorum circiter manu, ad Valduccum Stauu Venedorum Ducem fugiens, insidiantis perfidiam

R. HAT- Septimorein Dagobertus evita abib, Rex fama, quamquam inter manifesta flagitia, ambigua, Mut 'et' -- benefacta crederentur plura. Omnium eius operum maximum ad posteritatis commendationem filii veteres subditarum gentium leges, a Theoderico Clodouei filio conditas, a Childeberto & Clotario varie pro temporum ratione interpolatas,emenda

se, quas illustrium virorum Chladii, Chadoindi

Magni, Agilolnulus opera, In melius nouatas,

proi comprehenses edidit, singulis nimirum populis singulas At proprias. Bbicae diu tenuere, quaru

nominatur ' - . - ' . ' append Grce ta

loilingos pertinuive suspicamur; quomodo Lotha--Wrerere ac ciensium olim&Lotharingorum una natio, SO ea

243쪽

diuerso appellationis exitu, sic unus idem Agilolscis Agilol fingun; videtur. Multa porro in his legibus

de publim priuatos iure, ad omnem aequitatis ratiaonem egregia ex tant, sed ut alicubi priscae quodam modoruditatis situs, ab antiquissimo aevo, manife- Taede mon stis vestigils haeserit. Quod Tacitus de Germanis a solute scri psit,&minora deli sta& homicidia pecuaria mulcta lui, hic pecunia mutatum, nulla praeterquam Ducis capitali caede. Si quis Ducem suum occiderit, anima eius pro anima illius,i mortem qua intulit recipiat, & res eius in fiscentur in publico, in

sempiternum. Ceteroqui aliae alias aestimationes, taleuiores quidem rc liquorum, caeso Episcopo, tunica ex plumbo ad modu corporis concinnata, auro expcarse. Boius non bonis non vita excidere, nis1 coniurationis proditionisve, aduersus aut Ducem aut patriam conui stus,quicq uid pi aeterea peccasser pecunia anquirebantur omnia, qui iudicatum non fecisset, seruitutem temporariam ita adibat, ut opera fungeretur quadam tenus mercenaria, cuius aesti- - . ', matio mulctam paullatim induceret. Duces ipsi ex

nobilitate,quod apud Tacitu de Regibus est, neque hs item infinita aut libera potestas. Lechi ex una Agi- supra i lolsingoru familia, quod superiori etiam libro monuimus, si Francicorum Regiina auctoritate, siue Duraret p/m populi comiths, nam utriusque instituti ratio habita in legibus, &quod mirere, regni ducatusq; nomen

C .rit, io, mansit promis uum. Lege cautum, ne regnum

244쪽

a patre transferatur in silium, Dum adhuc pater eius potest iudicio contendere, in exercitu ambulare, populum iudicare, equum viriliter ascendere, a ma sua vivaci eribaiulare. non est surdus, nec caecus, in omnibus iussionem Regis potest implere. Vt vero Regum vicem Duces subiere, ita deinde ordine Ducum loco Comites, Centenos centurionum nomen excepit. Liberti utrobique non multum su-

Ira seruos. Et statis diebus solliones, placita appelabant. Controuersiq quae aliter definiri vix possent, armis dijudicatae, quod sacrosanctum habitum, Deis, iudicium dictum reperio. Neque non plura utrimque contendat licet cui id negotium. Adiecta ex Christiana religione praeclara pietatis erga Deum testimonia. Omnibus inprimis ecclesias asyli ius tributum, cum elogior Nulla sit culpa tam grauis, ut

vita non concedatur propter timorem Dei,& reuerentiam sanctorum, quia dominus dixit, Qui dimiserit dimittetur ei, qui non dimiserit nec dimittetur ei. Et pleraque ad eum sensum,de locis rebusq; sacris, de alaconis, presbyteris atque episcopis, de vi ginibus Deo dicatis, de matrimonijs, de diebus festis, demortuorum sepultura, reuerentissime cauta sunt. Iam quod crebrae per prouinciam pri,fectiones religionis nomine instituerentur, ut calebant pietatis studia, peregrinantium quoquc securitati prospectum: Nemo ausus sit inquietare vel nocere

peregrinum, quia alij propter Deum, alij propter

245쪽

FRvM ' E CARUM necessitarchedourrunt, tamen una pax omnibu necessaria est. Verum Dagoberti leges sunt in m nibus, neque eas huc transferre necesse. Almoin l. .. e. Samo per haec tempora Caranianis imperat. Se 2 8, vivitas nonum ciuitate ortus, mercaturam apud Slauos fa- virgilis,anu I. ciens, cum Hunni gentem superbo dominatu pre-

merent, homo holpes, animum tu pra rortunam gerens, foedissimi iugi excutiendi indigenis auctor fit. Et re ipsius potissimum qua consilio qua virtute bene gesta, pulsis tyrannis, tanti benench praemium regnum tu lir, quod per annos triginta sex, magna fortitudinis laude tenuit, numerosa ex multiplici coniugio reli sta sobole Tum praeclarum & excellens sanctitatis lumense se,Hunnorum etiam occasione,Bohs ex longinquo intulit. Fama percrebuerat,de Hunnica qua fi ritate in homines, qua impietate aduersus Deum. Emmeratasta Ea excitus Emmeram mus Episcopus,sanctiori cha-22. - ritate incensus, sibi ex ultima Aquitania Pictonum urbe, quae Augustoritum antiquis fuit, longam inrede,sue Arabidi Pannoniam prose stionem indixit, si immanes ani- nomiMIritati mos ad mitiorem cultum & salutarem Christi religionem posset reuocare. Pluribus assumptis comiti- .a; .-dibus, passise per Germaniam,ut ferebat itineris ratio, Emmer m M de pietate verba faciebat, Vitalis interpretis usus o-

nolis inclin. pera, linguae I ple Imperitus. ubi Regino burgum ventum, ad THEODONEM rerum iam potientem,

nam quo anno inierit, nihilo magis quam quo patre

natus

246쪽

LIBER QUARTU s.

natus sit comperio, consilium aperit, constituisse Hunnos Christo lucrifacere, vel certe vitam in Tregio conatu ponere. Bellum his cum Bous tunc maxime erat, & late ad Anassum vastati agri, excita urbes, intuta itinera. Quod caussatus Theodo, homi nis alias moribus & sanctimonia captus, clementer

reluctantem retinet, siue Episcopi siue Abbatis dignitate fungi mallet, Boijs eam potissimum operam impenderet, se hospiti nulla in re defuturum. Emmeram mum prae Ducis verbis res ipsa mouit, recentes in Christiana fide Boij, a simulachrorum cultu vix temperabant, maiores praesertim natu, ut est magna vis inueteratae consuetudinis, lucem tenebris miscebant,liberis Christi daemonumscalicem promiscue hauriendum propinantes : quod ergo hic se tropositi finem, mutato tantum gentis nomine, as equi posse crederet,manere inducit animum,& impietatis reliquas fibras alte actas, radicitus euellere. Iams illi uni rei intentus, triennium magno cum fructu in prouinciacgerat, cum diuino spiritu as aura. tus, iter Romam religionis nomine adornat. U T A Theodonis filia, ex Sigibaldo primariae nobilitatis iuuene, ventrem ferebat, neque res tutius celari poterat, cum Emmeram mum, de discessu cogitantem,supplices adeunt,&ad pedes abiecti,opem miserandum in modum implorant, extrema promeristis nullam pr*terea effugij spem esse,nisi quam aDeo ipso interprete exspectarent. Episcopianimum ad Ff s Iescen-

247쪽

sescentum miseratio subbi, grauiter hicrepitis, criminis in se transferendi potestatem facit, or vero accepto commeatu, viam ingreditur. Constitit omnia quae exin sequuta sunt,diuinitus ab illo praeceptata-isse, atque adeo praesignificata priusquam nerent. Vocato quippe Volfleto presbytero, & imperata se vivo silenth nde, subiungit, Si ob alienum aliquan- scelus per durissimos cruciatus necatum audiret, ne insimulatae culpae assinem crederet, quin insontem ea passum iam nunc sciret, & testari pergeret, apud sacri praesertim ordinis viros, ne quis mentito doctoris exemplo consternatus, rectum virtutis tr mitem deserat. Trium dierum itcr progressus, nulla manifesta de caussa exspectabundus substitit, mir tibus comitibus. Uta interim stuprum fassa, absenti

imputauerat. Pater ira in tantum excanduit, ut vix ab amicis contineretur, quo minus cam stricto ferro in vestigio occideret. Ut mentis potens fuit, bonis exutam in Italiam exulatu mittit. LANT Aguetus frater, iuuenta feruidus, & sororis contumelia accensus, Emmeram naum citato cursu insequitur, & ut Helfendorsi substiterat, loco nomen inter Isaram dc Oenum manet, breui assequutus, statis tertiae horae precibus, ante sacras reliquias lucernis ardetibus, una cum clericis vacantem reperit. Mox produ stum

acerbe irridens, Salve inquit Episcope, salue assinis. Haec nobis pro tot benefici js debebatur gratia ' sic principalem domum, ochospith ius reuereri didici-

248쪽

sit 3 Excusandae innocentiae prae Lan iberti surore locus nullus fuit. Scipione quem manu forte gestabat, in astantispectus serociter impaeho, satellitibus excarnificandum tradit. Per omnia membra saeuitum oculi eruti, lingua, aures, nares, manus pedess, re quae honeste nominari non possun t am putata,nullo interim lethali vulnere, quo mortem inter summos dolores in longum traherent. Neque eo minus Emmetam mus non vocem modo, sed& vultum &

mitus in potestate semper habuit, Deum laudibus reprecibus continenter venerans, multis vicissim signis diuinitus editis, numinis in eum propensione comprobata. Et apparuere improuiso via publica equites ignoti duo, eximia specie, qui de praecisis a tubus multum sciscitati, repertos asportauere, neque postea conspecti sunt. Visum sacro horrore se stantes perfudit, nam & comites sub initium metu dilapsi redierant.Lacerum ergo semianimumq; C pus reueriti, Aschaimum dcuehere properant, supremum spiritum in aede Petri Apostolr, honoris caussa exhalaturum. Novem passuum millibus progressis cum tria restarent, Emmer mus primum eiulasse auditus, de curru depositus exspirauit, immensae simul lucis splendore perfusus, qine morien iis ore progressa,& recta in caelum lata,spectantium oculos in fulminis morem perstrinxit. In supplich tam ortis vestigio ecclesiae positae: cadauer metu & veneratione attoniti, Aschaimi pro tempore condi-

dere,

249쪽

dere, postea Reginoburgum, monitu eorum qui fiabi per quietem imperatum dicerent, annuente principe, maxima celebritate, ad diui Georgij translatum est, hanc enim ille ecclesiam dum viveret fre-

Megintad.de . quentare solitus.Multa rursus toto itinere miracula, Laotbei tus siue patria imperio, Hue iceleris conentia & furbs actus, siue secti inuidiam non ferens, r.e, M. epise. ad Avares profugus intem si & ceteroqui manus Etan, o , is piscopo intulisse, nulli impune fuit. Laniberti aeralesiae minui .pem numinis vindicta per annos amplius trecentos manifeste exercuit, neque quisquam ex ea, nisi demisse suppliciters deprecatus, per tot aetates imm uis. Quod ego, antiquissimo & grauissimo Arnolii Comitis Chamensis & Uochburgis testimonio nixus, ponere non sum veritus, cum is neptem in hanc

ero, et inani morte functum X. Κal. Octobr. cx martyrum fastismi. ad- i' constat, annus post Christum natum sexcentcsimus voti rexvi et quinquagesimus secundus epitaphio proditus.sultiisque per Leue dc ridiculum est quod deinde ducturi sumus,

g .... sed & ipsum ad claritatem eximium. Iudaeos qui Re-

et stipx seri, vino bureum olim frequentes incoluere, unum, exhendam cile rh omni dIuorum numero, conatos elle a Chriltianis aut oehinc abstractum, ad se impudenter transferre, quod n

tib c iis L scio an ulli praeterea mortalium in isto animorum oci Vc jab religionis dissensu contigerit: nam nominis indicio,itacuae profite- de gente constare posse contendebant,id ab Amramo

250쪽

mo quere, Hebraea origine, cum &Moysi pater ea appellatione fuerit. Utq; nullus genti mentiendi modus, fabellam addidere, quod occisi corpus aduerso Danubio incredibili facilitate praeter fluminia

naturam ad urbem subuectum diceretur, Moyseae legis volumen, quo Emmeram mus usus dum uiuerelitum unalatum, caussam fuisse miraculo, a Cliri .stianis corporis reliquias ad cultum interuersas esse, codicem ab ijs neglectum, ad synagogam rediisse. In Italia mortuo Rothare, Rodoaldus filius Lan- Paul. l. . e. s.

gobardis imperauit. Rodoaldo interfecto, Ariperuet; a. tus sufficitur. ARipa Retus Gundibaldo Ast enuum x et v. : a

Duce, Caribaldi Boiorum Regis filio prognatus an 6s pexuenis

Regia tum viris opibusb inclytum, quo si superiori met

bus annis cognatae mulieres feliciter affectasse vita primus Boiorum meliori sexui vindicauit, firmum adeo &sstabile, tamq; propensis subditorum stud ijs, tam nulla peregrinitatis inuidia, quamquam varijs

de cetero in omnem partem exemplis, ut SC ad po-Ex Gatibibli Bosteros transmiserit, det ij casuum varietate semel ite gruinq; ereptum, facile receperint, neque omnino a. 'prum L/'g'b x lia extet familia, cuius plura in Langobardica retria stemmata numerentur. Religionis studium Droprium Garibaldi stirpis bonum, ad maiorum plinam coluit, aede Saluatoris nomine Ticini condi pe - duo ex ,-- , , . . ornamentis aereditibus thonestavit. No

ditan rcgdian , post Christium natum sexcentesimo met texagesim, e vita discedens , filios adulescentes