Marci Velseri Rerum Boicarum libri quinque. Historiam a gentis origine, ad Carolum M. complexi

301쪽

x8 R E R v M vo I C Anx v MGripho custodias elapsis,indignatus se ne ceden-Aimoin. l de te quietem Carolomano, in imperil partem vocari,

in eustodia ret ingenio luxta atque aetate rerox, anno quadragesi- septimo Saxones concitaturus profugit. Coacto exercitu castra ad Ouacrae alueum locat. Pipinus in-Fluuiotumno. sequvius, Saxonum legatos ad Missaliam flumen tig salon li. Oouios habet, quorum Interuentu pugna abitin

c,s, si tur. Suspiciosum villimGriphoni nec hospitum diis utius si dei credere, nec se seatri ausus,& omnia post

Anna:Franc. - reginandi ambitionem habens, anno sequenti, vibi-im l .e.ιi. Su- tario ex popularibus collecto milite, valebat enim

Es gratia apud plerosque Francorum, Lantseedo&Sui gero auxiliantibus, sese magna vi improuisiis in Boios intulit. Facile hiit incautos imparatosq; opprimere Hiltrudem omnia alia a seat re exspectantem, in deditionem accipit. Vtilo, siue prouincia abfuit, captante mulieris solitudinem Griphone, siue se fi

gat utatus est . t

Discordia inter Bonifacium & Virgilium interim gliscebat, improbis pessimorum hominum rumoribus excitata auehabet tanto nimirum facilius, quod Moguntiaci unus Episeopus, alter apud Boios, procul agerent, sussi indit enim vires calumniar longinquitas. Bonifaciu&Zachariaequestus, responsem si-- , bi honorificum, in aduersarium asperum abstulit Ceterum Pontifex se Virgilium euocaturum Coram

-ime ride caussa cogniturum ostendit. Caput epistolae, que

302쪽

Intimatum est etiam a tinctitate tua, quod V irgilius ille s nescimus si dicatur presbyter malignatus aduersum te, eo quod arguebatur a te, erroneus

esse a Catholica doctrina, seminaret odium inter te& Utilonem Ducem Boioariorum, dicens quod a nobis accepissiet licentiam,ut unius defuncti ex quam litor allis Episcopis, qtios tua illic ordinauit fraternitas, dioecesim obtineret. Quod nequaquam verum est, quia mentita est iniquitas sibi. De peruersa autem doctrina, quam contra dominum & animam suam locutus est, quod scilicet alius mundus, & alii homines subterra sint, aliusq; sol & luna, si conuictus fuerit ita confiteri, hunc accito concilio ab ecclesia pelle, sacerdoth honore priuatum. Sed & nosseribentes praedicto Duci, euocatorias depra nomi- nato Virgilio mittimus litteras, ut nobis praesenta- UT

tus, &subtili indagatione requi litus, li erroneus filmacti me Zachar.erit inuentus,canonicis decretiS condemnetur. Uut betat, seripsit. enim seminant dolores, metunt eos. Pro Sidonio

Virgilio supradicto presbyteris, quod seripsit san

ctitas tua agnouimus : & illis quidem ut decebat comminando seripsimus, tuae autem fraternitati credulitas plus quam ipsis admittetur. Si autem Deo placuerit, vita comitante ad sedem Apostoli-cam eos, missis litteris ut praelatum est, euocabimus.

Docuisti enim eos & non suste perunt,& factum est illis sicut scriptum est in libro Sapientiae, Qui docet emi fituum, quasi qui conglutinat testam arena. Non N n 3 ergo

303쪽

ergo ad iracundiam prouocetur cor tuum frater, sed in sapientia ubi tales repereris admone. obsecra, in- .crepa, ut coluiertantur ab errore ad viam veritatis. Et D eon uersi fuerint, salvasti animas eorum: si vero in malitia perseuerauerint, mercedem laboris tui non perdes. i. Disceptationis exitum non comperio. Fit verisimile, aut pu rgasse se Virgilium Pontifici, siue coram N. --herer sue per litteras : aut cognitis invidorum utrimque

et hia b., t fraudibus, nam qua Virgilius animi probitate & via

renuntiata, ne

dum Bonif. que dixisse neque fecisse potuit, ultro, quod inter ' θ Tet, e , bonos solet, ingratiam esse reditum. Sane Bonifacius toto deinde splennio se perfuit, neque istius ta--larudem men dissensionis praeterea vestigium apparet. Quod quidam coniecere, non abnuerim, Virgilium doterrae specie acutius quam pro vulgi cvtu disputasse, globosam esse, & viuere econtraria parte, qui addiuersis vestigijs stent contra nostra vestigia, quos ant. tipodas vocemus, hos perinde ac nos sole & luna lustrari: ea ignoratione audientium perperam accepta detori, , longe alio sensu ad Bonifacium perlata, offensionum praebuisse sementem. Anno undequinquagesimo, Pipinus se bona taintegra fide cum Vtilone in gratiam redusse approbauit. Iniuriam sorori illatam ulturus, cum Griphos bi iam prouincialium voluntates adiurisisset,&ret Pugnaturum appareret,maximas florentissimast in Boia

304쪽

Boicam copias duxit. Vt primum fines intrati, versa rerum facies, potior belli pars nominis fama, &solo terrore conse Ea est, hostes imbecillitate sua circumspecta, animis mox concidentes, ne pedem quidem Thorum. Lconferre ausi,omnicis Oenum prouincia decedunt, fluminis obiectu se& coniugia liberos, tuentur. Substitere Franci,contractis nauighs traiecturr Borum semel perculsi, oratores de pace cum muneribus mittunt, ipsi imperatis obsidious sacramentum nouant. Prouincia tanta celeritate recepta, documento fuit, inanem & caducam esse, non sua vi nixam, occasionibus imminentem potentiam. Pipinus f Aren'E L s. a. ororem cum Utilone restituit, Tassi lonem simul puerulum Ducem appellat. Nec aduersus Griphonem quidem fratrem exuens, duodecim in Neustriamitaribus donatum, & ipsum Ducum loco habet. Gui ' et Nequam animus nullis beneficijs flectitur. Ad Uai et 'dir farium Aquitanum, qui Francis bellum indixerat, recta abit. Ut ibi nihil profectum, ne ullam alieno

Pipino gentem intentatam relinqueret, profecti nem ad Langobardos parans, in alpibus valle Mau- riena interceptus, occisus est. Anno quinquagesimo secundo,Merouea in Gali

lia stirps reaeare desset, deiecto, inibi monachum

mnis Childeberto, Meroueorum omnibus nomi-m in Sili

Dibus postremo&ignauissimo, qui tantam contu cet,lta et 'meliam tacitus ferre potuerit, se tam luculenta he- T - reditate, sine maiori ullo motu, sit passus exui

305쪽

num suilectum, di Pontificis auctoritate Regem appellatum, Bom facius unxit. Quod Utilonem quidam eius consilij auctorem scripsit, id vero hariolarii, est : neque quisqtram ad regnum, qua plana & dire-- ctavia, monitore eget, multi petiere per praecipitia. ite ieini ix. Childericum, siue in Medardi monasterium Suessi-

mirum Ap noburgi, siue Nouientum in Triboccis, siue Germani aut Dionysij ad Parisiorum Lutetiam, varie proditum. Uxorem foeminarum coenobio ad C chelum Boicae lacum conclusam. Ego in tanto dissis sensu, nihil mea fide assirmatum volo. O ,leriscor. Quinquagesimo tertio, HldulphUS Trevirorum es R. rexet. Episcopus, monasticae virae desiderio tactus, magi-oc

da in- stratu ultro abij t. Fratres Erhardum&Albertum habuit: quos Nervios alij, alij Noricos hoc est Boios. quidam,quibus si verum amamus rectius credimus. Scolos dixere: sanctitate praestitisse satis conuenit. Hidulpho suffciendus Erhardus, Reginoburgum

tam pio Exhax ausu est, ibi editis miraculis & vitae innocentia cla-

ii,tae. ruS,monatterlo quod vivo latibulum praebuit, inferius appellant, mortuus humatur. Albertus Romam religionis caussa profectus, & redux defun-Garibaid. inijx ctus, eodena curii fratre sepulclaro conditur. Episco- . . leui pos fuisse, uti non pernego, sic profecto Reginobum: gensibus nemo recte annumeret. Ante enim Gari baldum. Quod isti ponunt, temporis ratio referre

iuit- non patitur, polleriores autem Arnoltus ordine re-

306쪽

censet, nec inter eos ista tamen nomina. De V e-

to subijciunt, in neutram partem liquet. Sequenti anno commentariolus perscriptus est, quem in S. Emmerammi monasterio autographum extare aiunt, cum epilogo, Scripsi ego ipse Vl icter- Eit,imebeti

bus, quamquam peccator, Eplicopus, Iam lenex, puxo nonagenarius, aut supra, dolentibus membris&caliginantibus oculis,hoc non quasi potens, sed pis, ineptii quis rottudiocriaritatis quam circa te habeo. Mura ou Atlielbaldu R ebam, dum saeculi dignitatem regis, vitam aeterna nunquam perdas. Pax tibi&vita a Domino augea- quam saxo .an-

tur. Amen. Et nathat. Tertio anno regnante Pipino filio Carli Rege Francorum, in mense Iunio, in diebus decem scripsi hunc libellum, hoc est anno D C C Lliii. apatiuitate Christi, septima indictione..... iacterbu vero ubiuis terrarum potius quam Reginoburgi extitisse Episcopum, eaedem rationes euincunt. Neque illos mirari desinam, qui non ex- peissa tamdistincta notatione temporum, Garib - .dum Vl icterbo successisse, nugari adhuc pergunt. Anno septingentesimo quinquagesimo quinto, Bonifacius impiorum latronum scelere in Frisia truia vi-i-bonis cidatus, spiritum Deo iam olim deuotum, siancte reddidit. Quem cum vita multis & praeclaris exem- . plis acta, bonis omnibus commedauet, tum multo magis mors, pro religione constanter adita, de quae mortem diuinitus prodigia cosequuta sunt, in aet-O o na

307쪽

na laude posuerunt. Quod si qui nunc demum, virtutem quam venerari debebant, ieiunis ineptis calumnius incessere pulchrum existimant, unum assequuntur, ut importunum irreligiosae mentis morbum aperiant,Bonifacis memoria,supra omnem tum diciorum aleam, Boicae semper sancta erit. Neque non fructus eius doctrinae constitit, nunquam pie-Fere ex priuaris tas culta impensius. Quod ipsum pleraque mon . alibiis mae sterta petad tempus polita indicant, poli tot laecul

rum etiam aetates,&structurq dignitate, & vectigalium magnitudine adhuc miranda. Princeps Vtilo Attachium utrumque condidit: superius & inferius ad nominis distinistionem appellant. Fama m

Ali Meh,annosanet, nec a nominiS ratione,nec a vero abhorrens,st

que*M- js ad Danubij ripam praegrandes & annosas quercus, Deorum si perstitioni dicatas, quas v chimarum sanguis sepe resperserit, Boios,postquam gentilem errorem excussere,excidisse,ecclesijs Chri-M,Ls instine stiano ritu substitutis. Nam Maximus Tyrius, ex

Platonis schola philosophus, altissimam olim que cum pro Ioue Celtico cultam scriptum reliquit. Vtilonis item opus Manscum ad lacum, Niderbur gum, Pse'nminster,& quae quorundam sententia, Ostertioua. Quibus aedincandis Pyrminis sanistissis mi hominis consilium sequutum, Pyrminium siue Meldensem sive Metensem Episcopum ferunt. At fidem tabula: ecclesiasticae neutrobi firmant: eo Meldis aut Mediqmatrium urbe, siue natum, siue pr

308쪽

profectu, siue utrumque nomen corruptu esse, qua in earum alterutra Episcopum extitiste, magis credam. Is peregrinis monachis comitatus, Martelli temporibus in Germaniam veniens, monasteria complura priusquam Boicam attingeret constituit: ampla & opulenta inprimis duo, Murbaci ad montem priuilegiu Theu Vogasum unum, cui Vivarium peregrinorum no- 'n' 'tamen ex re inditum, alterum in Acronis lacus insula, qua olim Tiberium pro arce bello Vindelico usum Dis. sic habet. esse, Rhenanus ex Strabone conqcit, Augia diues ab

opum magnitudine dictum est. Quod vero Martei lo patrono uteretur, Theobaldi Sueuorum Ducis figione inde pulsus, multis post annis primum pud Utilonem gratiae locum tenuit. Utilonisam ope monasterium ad Isenisseu amnem Iosephus IT . Episcopus, Erimberti in Frisingensi ecesesia succes mmen eremo

ser, condidit. Pipinum auctorem Asten mitis et

laudat. Alloni Scoto, cui coelitum honorem posteri habent, Pipinus terrarum tractum, sylvis vastum &horridum contribuit, Alto succisis extirpatis iboribus, ad hominum cultum purgavit. Sed Lanfridi, Valdrami, Elitandi, illustrium fratrum . in q

noc genere monumenta, non tam laudem & admi--. Horae, Deo

rationem habent, quam fere est ut fidem vincant, quippe quibus maximorum hodie Regum comphrata munificentia, tenuis saepe & modica videatur. s*'ux'naxnr, Sunt qui Valterio Bliantrum Comite natos, Valterium Permini u Ma

309쪽

N Loyse Comites aliquanto probabilius existimat,

nam peregrinitatis fidem, potentiae aestimatio de trabit. Ocho per omnem Boicam sparsere monaste-i ia, quorum genuina, ut adhuc fecimus, ponemus nomina, dura quantumuis & aspera, ne ijs inssecten- dis molliendis speciem ita commutemus,ut rebus sua natura perspicuis, non necessariae tenebrae per elegantiae colorem obducantur. Origines distincte excutere,aliam historiam postulet. Beuren, Schlech

dorf, Uesses prun, Polling, sia persunt post annos paullo minus octingentos, siue a primo ortu incolumia, siue restituta: Siuerstat, Sandau,& Staselse,Cochelense, ad cognomines utruque lacus, perierunt. Bonifacius templa dedicauit, coenobia legibus ad

Benedictinam normam instituit. Prioribus mona-Amipe Lx. e. chi, postremis tribus virgines transcriptae, Coch lensi Gailli indis, trium fratrum soror praefecta. Temensis m, Monasterium ad lacum Tegerensem per esidem

nasterii annales i. i t P. .

priuati eopiosh, tempora conditum, quod ceter3 quam late Boica

patet, splendore& di irate multis modis supenae,& propugnaculis in regiae speciem cin m.

nam & Abbas ministris ex equestri nobilitate, Principum more utitur,& vero Principis aliquando nomen ab Imperatoribus tulite Condidere Adalbertus& Otharius Tegerenses Comites, sive Grimoaldo Duce, siue patre Hartv vico Burgundo, matre Boianati,duplex enim hic quoque fama est. Vetustorum diplom

310쪽

diplomatum fide hactenus liquet,illustri genere

tos,quod Reges propinquitate attingeret, ceterare obscura sent. Romam religionis caussa profecti, Henricis. pricum omnia hostium incursionibus vasta, urbem luctu & pavore oppletam reperissent, commoti mines militares, qui primam pietatem interpretarentur, sacrorum sedem inultam indefensamq; non relinquere, sese Romanis duces eosdem vindictae, &socios periculi prqbuere. Nec mora, hostes aggressi, secundis aliquot proelijs, egregia virtute, ingentem gloriam pepererunt. At haec narratio quorundam temeritate in vanitatis suisicionem traducta est, qui, quod saepe queri necene habeo, ornandi studio

colorem fuco mentiti, nec rerum nec temporum ramtioni consentanea assii erunt. Zachariam nominan Gquo ego Pontifice Romam nec captam, nec omnino obsessam legere memini: operam de qua quaerimus, ecclesiae sub Gregorio tertio praestitam sentio. Antequam iniret Zacharias, Trasemundus Spoletanorum Dux, Langobardicum imperium detrectans, ad Giegorium profugerat, nequc repetitus dedebatur. Indignatus Luitprandus, Romanum agrum cuinfesto exercitu invasit, oppidis aliquot captis, utabem obsedit, augustam S. Petri basilicam, quod

moenibus non contineretur iniuriae expositam, spoliavit. Pepercerant superioribus saeculis victores Gothi, religione quantumuis Ariani tacti, quo indignius in Catholicis visum facinus. Obsidione so-