장음표시 사용
11쪽
radices. e. g. CΗΕΝΟΡODIUM mulsaria in Scania, ALOPECURUS paniceus in Smolandia, SISYMBRIUM Dio autem passim. VII:o Commercium denique permultum escit,
quum naves a remotissimis terrarum locis faenum vehant aut merces cujuscunque generis eo in volutas; hinc quippe haud raro evenit, ut per littora spargantur semina, ibidemque sponte sua, ex iis, aptum sibi si inveniant solum, nascantur plantae. Hoc alioque modo qua speciem augescunt plantae, ubi illis accommodatum contigerit solum. In praesentia igitur nonnulla proponere lubet plantarum exempla, quae nostra in Patria conspecta sunt, &, quod in uno alterove tantum loco floruerint, haud vulgares sunt censendae. Nullum quippe dubium est, quin nostro etiam tempore, casu nescio quo, Ionginquae & alienigenae in SUΕcIΛΜ plantae per semina immigrarint, atque eommodam sibi soli naturam heic invenerint; etenim si a plurimis inde annis , nostrae fuissent populares, in multo plura ejusdem soli loca, sensim paulatimque florerent dispersae.
g. III. Ρlantae AQVATICAE pleraeque Europae & Indiae saepe sunt vulgares, quum in oceano, ubi nulla vis frigoris sub glacie illas absumere poterat, perquam laete crescant.
TRAPA natans, etiam in Malabaria habitat.
12쪽
ΒΚΤ A nana, per totam SUeciam. IBARΤSIA alpina, per Bothniam. PEDICULARIS Sceptrum Carolinum per maxim mpartem SUeciae. SAxIFRAGA Hireuius, in paludosis caespitosi
13쪽
CENΤAUREA photia in Rustia vulgaris. ASTRAGALUS tiralensis in Sibiria frequens. DIANΤHUS superbus in Rugia vulgaris. ANDROMEDA eabeutata in America septen uiohali & camischatha, Petropolin usque spon
14쪽
GENISTA pilosa. BAHUSLΕ ex Anglia. LIGUsTICUM Roticum. f. . LIGUSTRUM vulgare. NOR GLE ex Anglia. 'TAMARIX germanica. II EX Aquifolium. PULMONARIA maritima.
ERICA cineres. HORTI nostrates permultas, seut' diximus, plantarum species huc acciverunt, quas quidem. sicubi natale solum eis idoneum fuerit, ipsas semehpropagasse, in nostraque Suecia novas veluti eoi nias constituisse, de industria animadvertimus.
HUMULUS LupuIus in locis crescit saltuosia Ostrobotniae maritimis. BERBERIS uulgaris recentiori advenit aetate, ae nunc demum in silvis haud raro se praebet conspiciendam. ΡRUNUS domstea & CERASUS acium non lucos jam, verum prope silvas effeti, qua Κinna-kulle septentrionem Vergit.
15쪽
AOVILEGIA uulgaris in plurimis Uplandiae I
eis frequentissima. . 'ACONITUM Napessus ad praedium Staemshce-gen prope Falunam, ea crescit abundantia, ut exstirpari omnino nequeat. IFRITILLARIA Meleagris in prato Regio R&llensi nunc temporis uberrime virescit.
LILIUM huthiferum in querceto pratoso' abunde copioseque in Sudermannia floret. λDATURΛ Stramonium in plateis Siregnesiastaeque Vulgaris est, ac Hyoscyamus. TULIPA BD6tris Londini Gothorum, aliisque Iocis, ubi horti olim in confiniis fuere, crescit NARCISSUS Piso donarcissus in pratis Smolandiae, Mychlanses dictis, suam habet sedem. . .iBUΝIAS Sibi, ica. in stercorum tumulis circa Upsaliam, quemadmodum MARTYNIA annua Monspelli hodie conspicitur.
Hae vero aliaeque nativam in Suecia sedem ce tumque domicilium a longiori tempore minima ha-huerunt , proptereaque citra omnem controversiam ponendum arbitramur, multo plures hoc aevo plantas, quam ante unum alterumve seculum, patriam troducere suavissim3M-
' g. IU. . es a Exteras demum foras invisuri, varias quoque plantarum species , quae temporis progressui nec haud ita pridem, e longinquo, immo ab Indiae I sinis
16쪽
regionibus advenerunt civitatemque apud illas com secutae sunt, nullo negotio deprehendimus. ANTIRRHINUM Ombalam, seculo proxime praeterito ex Italia, ad Jenensis Academiae hortum, introduxit Prof. Rolfinkius, ubi nunc in muris suas egit radices, quemadmodum in urbibus etiam vicunis, vulgare est ac notissimum.
XANTHI spinosum initio quidem haud Euroa
Pyra fit plynta,. quum in Lusitaniam translatum est, unde amplius ad Montem usque Pessulanum &Veronam late se sparsit. CROTON tinetorium in agris Galliae Narbonensis & Galloprovinciae crescens, Europae suam minime originem debet. ERIGERON canadense, ex siciliae hortis proVeniens, per maximam Europae partem, ad Sueclaratisque disseminatum, d Canada primo ortum est, Vid. Ephem. Nat. Cur. Cent. VI. OV. I 2S. OENOTHERA hismis illa est ipsa, quam Casp rus Bauhinus anno 1619 in Europa, & quidem in horto quodam italico primum conspexit, ex America transportatam. Hoc autem tempore non in Hollandia tantum , verum in plurimis etiam Australis Euoropae terris vulgaris est ac ubique crescens.
Inter r4riora Angliae gramina, est GRAMEN 'sexiense vel DACTYLIS nosuroides, quod in Europa, ad littora Lusitaniae maritima, singularis instar graminis crescit, e Virginia, natali ejus s
GΝAPHALIUM margaritaeeum in Anglia pariterae Camischaika flored, quamquam Pensit Uaniam Ue-
TRICHOMANES Hildiferum inter rarissimas
Europae filices merito numeratur, utpote quae in
17쪽
Anglia modo, quantum quidem constat, hueusque viguit. Sed vero in America omnino vulgaris est,
unde singulari quodam casu illam advenisse, haud
tione accessit; hujus enim solum natale est Jamai-Ca ac regiones proximae, nunc licet temporis in Anglia atque Italia habitet. HIBISCVS pentacarpus, quae nostro aeVo, tan quam Euxopae rarissima plantarum, in paludos s Venetiae crescit, una eademque sorte est, ac HIBISCUS virginicus, cui certe regioni suos debet nata. Ies, quamvis soli natura aliquantum commutatam ejus faciem praebuerit. CYNOMORIUM coccineum rarioribus etjam Furopae adnumeratum est, atque in loco natali ipso, , Sicilia, Melita, Gadibus ac littoribus Mauritanicis prorsus infrequens. Fidem vero facit nobis Dn. Bro ne, quod isthanc in Iamaica plantam, sylvestres inter ac vulgares crescere ipsemet viderit. Ab nsulis itaque Americanis trans pelagum, Proeulin Europam secessit, quo autem duce vel comite parum liquet. PYXIDARIAM, exiguam admodum plantam, suo in Tournesortio alatico detexit Lindern, quam Mappus quidem Montiam male propositam esse opinabatur. Hanc vero rarissimam speciem Clari T. Allioni nuper invenit, accurate descripsit, ac demum Linderniam appellando, depinxit, quam
praeter ipsium, nemo Bolanicorum hucusque in E ropa unquam vidit. At vero e Virginia inocun quo modo ad Uena est, vulgo ibidem nota, b no
mine CAPRARI E gratistoidis proposita in specie
18쪽
MOLUCCELLAM frutescentem Rajus primum
pagos inter Tendo & Preglio dictas, invenit, ae suo in Supplemento descripsit. Post vero quam Nobilissimus Dn. Praeses speciem eximiae hujus plantae in herbario Magnoliano adsecutus esset, ad Clariss Professi Bot. Pedemont. Allionium litteras misit, quibus petiit, ut hanc in loco natali sibi
subdito quaereret, qui illam quoque velut rarissimam Europae plantam, investigando tandem invenit. Eandem hanc Illustr. reperit Dn. Praeses in herbario, quod e Ρersia accepit Celeberr. Amstelo-damensium Professor Burmannus, unde credere fas est, hac in regione vulgarem esse, et ab ave, nescio qua, in Pedemontium translatam. . HYOSCYAMUS Scopolia, neque minus Europaeas inter singularis est, quam in Europa, & quiadem in sylva Idriae unico tantum loco reperit Dn. Scopoli, & pnaeter hwnc nemo. Huic forte cum
antecedente communis est Patria, aut saltem utraque ab orientalibus terris ortum trahit.
AMARYLLIDEM Drniensem. ceu florem liliaceum privstantissimum venustissimumque plantarum, quum primum Angli, per australia Insulae
suae Sarniensis littora arenosa, vulgarem crescere . conspexissent, maxima adfecti sunt admiratione Neque enim mox percipere potuerunt, qua potissimum ratione planta adeo rara et excellens apud ipsos facta sit indigena. Verum tamen explorare tandem licuit, vectoriam navem ad finem superioris seculi, e Iaponia heic appulsam interiisse, quae bulbos haud dubie hujus plantae tulit; illos vero - ex fracto navigio in maria littora casu dispersios, aptum i solum invenisse, indeque viguisse tacite conjectare licet. In Dponia Amaryllis haecce, plan
19쪽
. oryzae semina, quae in Italiae nune pluribus locis seritur, tape ab utraque India petuntur, cum quibus aliquot etiam Graminum Indicorum semina in agris hujus frumenti sata sunt, inde hodie apud Ita-Ios adeo vulgaria factae, ut jus civitatis Italicae, quae ante proris ignota fuerunt, ultro sibi adsciverint. CYPERUS glomeratus eX India. PANICUM hirtellum eX America.
pHALARIS O Loides e Carolina. MILIUM lenduerim ex IaUa. AMMANNIA baccifera, quam Arduinus Corneliam certiculatam appellavit, e Sina. Ab his itaque alia in praesenti ut taceamus, exemplis, sat utique et abunde patet, permultas Americanas et Asiaticas plantas recentiori aevo sensim adveni se, ac veteres Europae plantarum exercitus haud minimo explevisse supplemento. g. V. Eas omnes, quae ex Europa translatae, qua magnum certe numerum , in India orientali, America & Africa jure civitatis donatae sunt, plantas, in scenam producere, e re omnino foret; in his autem, quae strictim carptimque dicta sunt, acquie- scere, imperata jubet brevitas. Consulat, quaeso, benevolus & curiosus Lelior Horam Tamaicensem D ni Brorunii, Furamque Capensem & Zolanicam Generosiss. D:ni Praesidis in Amoenitatibus, e quibus didicisse suffciet, permultas novissimo hoc tempore Europaeas in Indiam immigrasse plantas. Id ve-
.ro non ideo tantum factum esse autumet, quod Coloniae Europaeae in plantarum culturam Europaearum , quibus caelum hic locorum perplaisit, incubuerint, quippe varias etiam plantas, cum faeno
navibus transvecto, hae sibi gentes adsciverunt.
20쪽
Vn alia I 768. Iun. g. I. Bonum corporis est, dum corpus humanum agiis te & cum vigore functiones suas inciat, hoe Diaeta & Medicina expetemus. Ast dantur morbi, qui Medico vix subjiciendi, puta haereditarii,
naturae nostrae quasi consuetudine inplantati, quique nunquam fere sanari, sed quodam modo levari posisunt. Hac vero occasione morbos adquisitos, qui ab erroribus diaetae originem ducunt, pertractare nobis propoluimus. Finis itaque hujus Dissertationis est, ut modus ostendatur, quo quisque vitae sanitatisque amans, fragilis suae Machinae fabricam sartam tectamque conservet, aut fractam &labefactatam facile resarciat & in lutegrum restituat. Te itaque L. B. eniXe rogo, ut conatibus meis faveas.