장음표시 사용
321쪽
Upsaliae I 7 7 6. yun. 22. l. LDictum illud Plinili Semper aliquid novi ex Afriaca, etiamnum Valet, in primis, quod ad res attinet naturae curiosas, studio ac industria cultorum Historiae Naturalis, indies magis magisque detectas. Non jam integram loquor Africam, innumera, quibus abundat, naturae prodigias spectes, reliquis orbis partibus facile palmam praeripientem; sed illam tantum ejus particulam australem, quae promontorio Euelpidii, Caput Bonae Spei vocano proxime adjacet, & quae copia re. rum naturalium, maxime vegetabilium & planta
322쪽
rum, sngularis prorsus & stupendae formae ae sigirae totum propemodum orbem superate videtur.
Ex plantis Capensibus, quae ad nostram notitiam pervenere, exempli loco nominasse sufficiat Xeram themum proliferum, quod Reginam AEthiopis vocant , Phlamidem Leonurum, Flora sceptrum dictam, Gortariam ciliarem, Euphorbiam Caput Medusa & Cacaliam p illarem, bigam illam ob insignem florum elegantiam, trigam hanc ob faciem non satis admiramdam; Fucum buccinalem, propter aliam eamque peculiarem proprietatem, Arctopum insuper, Gunn8ram & Ferrariam, alias ut taceam: Quod si plantarum genera, insolita specierum multitudine abundantia, quaeras, sane & hic desiderio tuo fiet satis, in Gnaphaliis, Ericis, Proteis, Aspalathis, Misimhoanthemis, Gerantis, eum cognatis Mononiis &. Grielis, ac numerosis, quas Aloes perfoliata hoc profert solum atque alit varietatibus. Cognitioni interea Florae hujus adeo curiosae & singularis , quam quia minus completam hucusque habuimus, stimulus incessit pluribus pleniorem α perfectiorem impetrandi, notabile idque auspicato nuper acceΩst incremcntum eximia Bolanicorum nostratium a
ra, qui mero Historiae Naturalis amore ducti, eodem fere tempore terram Capensem visitarunt, &
a D. THUN BERG ante annum & quod excurrit, remo Capite honae spei, in quo sedulus fuit rerum naturalium scrutator, ad Iaponiam se contulit: D. SPARR MAN eonis
summato feliciter itinere ad terras incognitas australes, Evelpidium, unde ante biennium cum dimidio exierat, redux, ibi per annum manere longiusque regionem hanc penetrare statuit, eodem uterque fine ac proposito. Faxit Deus, ut ex Vomeonamen amborum succedat, prosperumque det in Patrigri r
tum, sic enim pluribus adhuc ditatum iri Historiam Naturain lem, inventis . laeti .eiamus:
323쪽
thesauros naturae, ibi reclusos, summo ardore aestudio pervestigarunt, novisque adeo inventis, pluribus praesertim plantarum generibus, locupletarunt. In copiosissima, quam domum transmiserunt collectione, plurima licet admiratione digna obveniant, meam tamen maxime excitavit attentionem Apo- tela, adeo quae Fungum assimilat, ut, planta licet,' e familia Fungorum primum habita sit, haud alitera nomorium, Clauariae quondam species creditum. Hinc dignam eandem judicavi, quae publica Dissertatione illustraretur, meque operae pretium facturum spero, dum plantam hanc rite cognitam ulteriori subjicio examini. Quod quidem eo Iubentius facio. cum hoc ipso promissum ΝΟ B. DO M. A.& PRAESIDIS in Actis Holmiens haud ita pridem datum, impleri videam. Est hoc noui illud ex Africa, quod Tibi L. B. ante oculos ponere jam mihi contigit, & cujus faventem Tuam mihi polli-eeri audeo censuram.
est plantae genus cute Cura Perianthiinn monophyllum, semitrifidum,
infundibulisorme, magnum, earnosum, erectum, persistens. COROLLA Rudimenta Petalorum trium, esycis IMciniis adnata, vel potius nulla. STAMINA Filamenta tria, inserne eonnata, bre Via. Anthera convexae, cordatae, striatae. PISTILLUM Germen inserum. Solus crassiusculus, brevis. Stigma trigonum canaliculatum.
PERICARPIUM Bacca uniIocularis. SEMINA numerosa, nidulantia.
324쪽
Ad classem igitur XUI. Monadelphiam, & Ο dinem quem novum condit, Triandriam, erit res
fructum. RIUINI Regulares monopetali, Pericarpio molli.
MAGNOLII Calyce solum insero, Fructu molli. PRAESIDIS Calycina apetali, trifido.
Partes plantam constituentes, sunt quidem: I:o Radix alens, et:O Herba movens, uti caulis &folia, 3:o Fructificatio generans; at nulla cum omnino herba nostrae sit plantae. APHYTLIAM a Gr. α pri v. & cpυτεtab dicere ΝΟΒ. DOM. PRAESIDI placuit. Qualem in toto Florae exercitu nequicquam quaeras l
Habitat ad Caput bonae spei, pone montes siedictos Bockseldenses, in Carris, seu campis ci cu acentibus vastis, sabulosis, aridissimis, qui tam admirandis quam ingentibus superbiunt plantarum succulentarum cohortibus, ubi in radice Euphorbis est Parastica.
Inventor est D. Doct. C. P. THUNBERG, Smolandia - Suecus, anno I 774, dum itinere ad memoratum locum instituto, per triennium, quo ibi degit, ultro citroque terram adjacentem Cafferiae peragravit, complures ibi noVas, quae reliquorum antea hic Bolanicorum visum sugerant, plantas detexit, estque primua, qui eam descripsit in actia
325쪽
actis Holmiens ubi appellata: Fungus, 'siora
Africana. ann. 177S. P. 69. tab. D.
A temporibus inde Suammerdamii perspectum
nobis sat habuimus, plantas haud secus ac Insecta, omnimodam subire metamorphosin, inter quas quidem licet dentur partim tam exiguis foliis gaudentes, ut fere oculo inermi sese subducant, quales e. g. sunt Ephedra, Salicornia, Pallasa, Anabass& nanchum viminale, partim aphyllae penitus, ut variae species Euphorbis, in primis autem plantae parasiticae, tinus nempe 'pocistis, Monotropa, 'ohanche, Orobanche, Oholaria , Lathraa elandesti
aliquot, caulescentes tamen sunt omnes, haec vero
nostra ab iis facile omnibus, hac in re dissidet, utpote quae acaulis, ne rudimenta quidem foliorum gerit. Hae , quas foliis destitutas cernimus, neque opus fere iisdem habent organis motus futuris, siquidem nutritium hauriunt succum omni parte praeparatum , a planta vel arbore , cui adnascuntur. Vita enim Omnis in motu, qui foliorum in plantis peragitur offcio, consistit. Vices autem foliorum, calyx ille earnosus ac succulentus ΑΡΗVTEIAE implet. Solitaria denique unico tantum flore b9 cre. scit, quem tamen adeo construxit grandem natura, ut aequalem in ulla alia huc usque cognita planta parasitica, offendere non potuerim. Quod autem radix plantae nostrae non sit fibrosa, pluribus commune ost parasticis, e. g. Visco, ubi caulis, surculi instar vel inoculationis, arbori sese inserit, eadem, ac in Lorantho, ratione.
bH ld quod maxime sngulare, eum Cynomorio sit amentum pluribus commune flosculis, & Laurra clandesti eaulis in-Jra terram rλmosus.
326쪽
Hydnora asticana. Acta mim. 17 s. p. 69. tab. II. Hos palmaris, sessilis, coriaceus, subcarnosus, subri
Planta nulla, absque foliis & caule, immo vero absque radice ' , parasitica, terrestris. Fractimatione sola constans planta, eaque solitaria. CALYX magnus, limbo tripartito hilabiato, e terne quasi extra snu duplicato, interiori latere rubro, membranaceo, picto figura scuti- formi alba, loco petat um.
Descriptionem, quam concinnavit D. D. THUNBERG in Actis Holm. I. c. heic inseram. CMYX carnosius, subteres, palmaris , primum clausus, dein apice dehiscens. Ante apertu- . ram apice triqueter, supra basin parum dilatatus ; extus Iacunosus, lacunis pubescentibus, rufescens, tuberculis elevatis, obtusis, subfuscis. Put dehiscentiam superne in tres limbos divisus; inferne infundibulisormis. LACIΝLE Limbi sublanceolatae, obtusae, planta dimidio breviores, divaricatae, apicibus inflexis ; margines externi parum extrorsum flexi, interni dilatati, oblique inflexi, basi in dentes 3 coeuntes, ciliis muricati. Cilia instar 'dni imbricata, albo incarnata, exteriora longiora, interiora sensim breviora.
- Radicem horizontalem, depressam, nodosam, crassit. digiti . fuscam. interne rubram, anno i 776 a se deleetam, C Ieb. THURAE ARGI Ua in Actia Holre..i777 deseripsit irriab. IV. una cum Iructu depiugi curavit. Adn. Edit.
327쪽
COROLLA tripetata. Petalum singulum intra mar gines inflexos, limbo calycis ad natum, eo dato - Oblongum, carnosum, niveum, polli
STAMINA Filamenta tria, tubo medii calycis inserta, lata, in unum corpus coalita, semiunguicularia, extus antheris fere ad basin tecta; intus nuda, concaUa, alba. Anthera tres, cordatae, striatae, carnosae, glabrae, albo incarnatae, basi connatae, apice liberae, Obtusae, conniVenites. Pollen tenuissimum, sulcis antherarum insidens, album. PISTILLUM Germen infra stamina convexum, carnosum , glabrum, album. Solus crassissimus, brevissimus, subnullus. Stigma trigonum, con-VeXΟ- planum, trisulcatum Sulcis e centro ad angulos exeuntibus, transverse tenuissimestriatum, album.
PERICARΡlUM GUuia basi plantae inclusa, car-
nota, alba, trigona, multisulcata. SEMINA nulla; sed corpuscula ovato- cylindrica, plurima, verticalia, totam fere capsulam replentia, superne assina, petiolata, inferne &lateribus libera; intus carnea, solida, carnosa; extus globulis minimis, subpellucidis, niveis obsita. Petioli breves, subsasciculati.
Synonyma descriptioni huic additurus, PIuk netii, B i oc recentiorum quae sunt Bolanicorum scripta, quos ad plantam adeo notabilem adtendisse suspicabar, frustra perquisivi: unde nulli antea videtur innotuisse. - l. X. plantam recens inventam ordini suo naturali adscribere studeut Bolanici, quod tamen in hac
328쪽
mihi non ccessit; ab omnibus enim plantis hucusque notis adeo est diversa, ut ne vestigium quidem aut similitudinem ullam ordinis , qui jam innotuit, naturalis indagare potuerim. Afinitatem ejus cum Culeuta non cogitari, nedum statuero
Maxime in hac planta observari meretur ει-plicitas. Reliquas novimus plantas esse compositas, nam intra solia singula gemmam habent actu Vel potentia; ramos protrudunt caule abscisso; bulbis divisis nova excrescit planta; tuber Solani tuberin dissectum in plures multiplicatur herbas; sed haec, caule, foliis & radice perfecta carens, &unico tantum flore instructa, omnium sane est &manet simplicissima. Quamvis igitur plantas animalibus similes esse eompostis, aut animalia plantis similem habere structuram crediderint Bolanici, universale tamen hoc assertum per solam ΑΡΗYTEIis exceptionem videtur limitandum; aut certe ulteriori disquisitioni subjiciendus Canon: Omnia vegetabilia sunt compositis.
EXPLICATIO TABULAE VII. Fig. I. PLANTA structura naturali., a. Macula in calyce, simulans Petalum. a. CALYX a facie externa.
a Margo ciliatus. i h Rudimentum Petali.
329쪽
a sere est humani generis conditio, ut, si Va- ria hominibus concedantur, e quibus unum tantummodo eligere possint, uni hoc, alteri illud placeat; unusquisque tamen suas habet atque adducere potest caussas, cur unum prae alio amet. Hinc mirum non est, me, post Academicorum studiorum meorum curriculum, 'pericum pro Disesertationis materie elegisse, praesertim quum ex ipsa infantia splendidissimi Florie campi plurimum mihi arriserint, & neotericorum quorumdam novitatem non satis admirari potuerim, qui plantam hanc olim summis celebratam laudibus, ita vilem jam faciunt, ut ex ossicinas illam rejectam optaverint. Tu interim B. L. si in amplissima hac materiac vires defecerint, & in conscribendi ordiuem error irrepse-
330쪽
rit, & rudior stylus offenderit, benigno ut interis preteris animo, rogo & confido. g. I. Clames, quibus ab Auctoribus Bolanicis inseritur: Α CAESALPINO refertur ad Classem VIII, He baceas, triplici principio, non bulbolas, αOrdinem III, quibus semina plura in singulis
A MORISΟΝΟ ad Classem VIII, a numero Caps larum & Petalorum dictam, & Ord. II. Trucapsularium Pentapetalarum. Α RAJO ad Classem XXIII, Pentapetalas vasculiferas, & Ord. I. quibus Folia ex adverso bina. Ab HERMANNO ad Classi X, Tricapsulares, &Ord. I. Polysperaearum.
ord. I. Polyspermarum. Α RIUINO ad Cl. V. Regulares Pentapetalas, αΟrd. U. Pericarpio tricapsulari. Α RUPPIO & LUD IGIO ad eamdem Rivini Classem & ordinem refertur. Α ΚΝAUTIO Filio ad Cl. XII. Pentapetalas uni formes, & Ord. XVIII. Capsulis tricaps membran. polyspermis. Α ΤΟURNEFORTIO ad Cl. VI. Rosaceas , &Ord. IV. Pist. in D. multicapsularem. A MAGNOLIO ad CI. XII. Calyce externo & interno polypetalas, & Ord. I. Flore regulari, Fr. capsulari. H Generosiis. PRAESIDE ad Cl. XUIII. Polyadeuphiam, & Ord. III. Polyandriam. Αh HALLERO ad CI. III. Ρolystemones, & Ord.