장음표시 사용
731쪽
su M MARIA. et a. Praepositio iussus est. ia. Haedua actione pectatiores superiori. Plus tamen in his
s. Ratio , ae ui in earum. X. Exercitur qui haesit. - a F. Per aberatonem conducere quid p. uagister navo quas FS. Pro uens quatinus teneatur. . Praepositio legem dat contrah.Atibuae. Io. Creditori hic vigilantam D. AEquitas hums actiom. io. Praeponens tenetur etiam ere contractu eius, quem Musar
, Abstituerit: non item n inclitoria. o. O et ster abem actione ex uo contractu conveniri p=is. I. . Exercitoria inpositam datur adversus quemcans e pluri-
. Exercitori regularare contra eos iussio non datur, qui eum Maostro contraxetunt. , IN. Annonae e ura olim ad Praefectos v bi pertinebat. - . I. Aecessita X csu a Iuro communig regulis receditum IS. Exercitor ex de Io eorum, qui in navistint,vatagandi cau-
O. MUIitor dici; ur ex ed, uod gerendo negotio instet.
M. Permi se aliquo omni ape, missa creduntur, Fie quib- per
732쪽
ap. Suomst siret haec amto. ass. Jnstitor exsuo negotio conveniri nequit et nisi se stetialiter obligatum voluit. as. Nomi vi o Filium suum ae bet esse damnosum si . An olim hoc ca v nucum remedium Iuro superfuerit.
SVbijcit Imperator hic alias duas Aetiones, Exercitoriisam scilicet & Institoriam , quae timi liter in Dominu &Parentem ex contractu eorum , qui sunt in potestate, dantur. Vtraque enim veluti ex jussu est. Nam et praepo- isitio jussus est.g. I. inpr. D. auore ussu s cum non minus qui S facto, quam verbis voluntatem suam declaret. l. pro herede. 2 o. in pr. D. de adquir. vel amittend. hereditat. l. de qui .lus. Ja. circa meae . de LL. l. non tantum. . ubi Goth red.D. rem ra am haber. QuJ autem praeponit, contrahere cum praeposito permittit. l. I. . IAD. de Exercitor. action. Licet
actio quod jussu generalior sit, & ut dictum supra,ex quocunque contractu detur hae vero et speciali ores. messem
Vnde patet aequitas harum actionum. Cum enim Ma gster navem & institor negotiationem non sibi exerceant, sed domino, qui praeposuit,& lucrum capit : aequum vicis sim, uti praestet factum illarum personarum. d. LI. D. de Em ercitor. action. I. I. D. de institori action. arg. eorum, quae supra
de Aetione quod jussu dicta sunt. Eleganter hujus rei rati
onem explicant. d. l. i. inser. D. de Exercitor.action. l. I. v. de Inmtor. coction. mesemben in Paratu l. D. eod. nnm. a. h. .num. Ipost De communiter. Plus tamen, ut monet Imperator, in si. h. n infisi, illas tamen duas, Se IC. in L I. S. cujus autem conditionis. s.D. AENercitor. Actim. l. hedera quo. . parvi autem. I. D. institor.
a tim. est in hisce actionibus, quam in coeteris, de quibus hic
733쪽
hic sermo. Hae enim non tantum reantur ex contractu eo-d rum, qui sunt juri nostro subjecti: sed etiam eo casu,quando quia liberum hominem navi aut tabernat vel negotiationi alicui praeposuit, propter iderntitatem rationis, nempe quod contrahentes etiam hic sequantur fidem praeponentis,qui eo ipso,quod praeponit, seratum habiturum factum ejus, quem proposuit, testator. Thophich. fembec. num. I. Borcha t. num. Ia. Hegim, num. a. Subest, igitur eadem causa. Eadem enim fide, respectu & rati.oue alieni, qui praeponuntur,contrahunt,& cum his contrahitur,qua cum potestate subiectis: ut merito quoque idem dicendum. L istud. sa. D. ad L. Aquae cum Isimili-
Ut itaque hae ratione huic actioni optime locus esse possit, ubi mercaturae exercentur, secus atque de praecem . denti diximus. Balam in rab u. C. de influor. , Exercitor. i Hion. in recht. h. L num. F. Heuius, num. . ini. Cum vesro utraque ex eodem fonte pro manet scilicet ex praepositione vel negotiationis maritimae, quae Exercitoriasvel teris restris, quae justitoria dicitur: ideo simul explicari de invi- cem comparari solent. d. 1 t. instr. D. de Exe/chom action. ibi, taberna ve negotiore. et sis muliere. q. et ei. et eoae Hara
Exerci tot laenomen habet ab Exercitore, id est, eo, adversus quem agitur, qui quaestum ex illa navigatioinet praecipue sperat. h. . L L L exercitorem. II. m. de Euercitor. action. Boraholis. h. s. n m. I. Hestius, num . Hottoman. isComment verb. Iuro , verb. Exercitor. Donexavi. . C. de Exercit. vel instit. Amon. num. Io.. M mmm a Nee
734쪽
Nec interest , an sit Dominus navis, an per a Veisionem id est, nona in certam partem, ut certii onerum tria merum im- seponeret, sed universe, , t et2 l. f. S. f. D. ad L. Rhodiam deis jact. ubi dicit IC. Si coia duxisti navem amphorarum duom illium,& ibi amphoras portasti, pro duobus millibus
amphoiarum pretium dedes. Paulus: imo se aversion et navis conducta est, pro e Eobus millibus debetur merces. si pro irrumeto imposi carum amphorarum merces constituta est, contra se habet. Nam pro tot amphoris pretium debes, quot portasti. Quo loci opponitur is, qui per a versionem conducit, ei, qui ad certum D nerrim'n Umerum condoci . Hottomara. in ae comm. verb. I ii se Verb. Aberara. condo xerit. semiac. in Parattit D. de Excmtor. Aelion. num. *. , h. . Mum. a. an memina , an Masculus. l. t. S. ex - ercito rena. D. e Exercitam Acrion. ubi dicitur: parvi refert, qui exercet, inasculus sit, an mulier: paterfamilias, an filius semilias, vel servus. Pupillus autem si navem exerceat, exigemus tutoris aut horitatem. Ratio est, quia de eo obligando agitur. R . Instit. de e Au ho P. tutor. ubi Dae comm esembec. h. . Num. a Magistrum vero navis i eum accipimus, cui totiugnavis cura aut gubernatio mandata est. o. T. F. I. ad navem rexercendam seu quaestum faciendum. Dc uria D. C. de Freta
enitor. Institor. action. num. F. sive ab ipso Exercitore, si veta primo navis Magistro praepositus sit. d. l. f. F. Magistrum. s. D. de Exercitor. actiou. ubi VI esimbec. In Paratit. num.s. Estque actio in per lanam Praetoria, qua ex contra chir Magistri nobiscum habito cum exercitore experimur ad id consequendum, quod nobis ex contractu Magistri debetur. Quod tamen non indistincte procedit, ut Exercitor ex omni & quolibet contractu teneatur: sed hac conditione,
si cum Magistro navis et contra ctum sit, ejus rei causa , cui, ae Magistex
735쪽
Magister praepositus est; ut si quid reficiendae navis causa
contractum vel impensum sit, vel nautae operarum nomine quid petant, aut aliquas res emerit Magister utiles na' vigationi. d. l. I. r. non autem. R. ibi, ut puta. ef inpr. D. de Exerc tor. Actioni Hegius, h. s. num. s. Praepositio enim L s gem dati contrahentibus. I. . . iconvenit. D.deposit, hi comveniona ibus. Ia. v. de Verbor. Obligation. l. contraessus.-D. de regul. Iurisi extra quam si contrahant ,aequum est,exercitiorem tanquaua praeponente uu non leueri. d. l. . . non arantem. I. ut si magister sit tantum praepositus frumento evn. endo vendendo,& is vinum emat. Eores esto. h. si. U. m. APD gira . num. s. Ha precht. num. p. et seq. Hammia se Actrin. c. a . num. Ia. 1 Vr emisc. h. s. num. F. S in Paratiti. D. eoae
io atin parte Creditor non exiguam adhibeati diligentiam, qui Alagictio navis pecuniam ad refectionem navis dedit, scilice t, ut sciat nave in in ea causa esse,ut refici de beat item quod credat liet eam causam contrahi, & quod exprimat re se nonis causa se mutuo dedisse. Licet enimis, qui praepositus est, mutaverit voluntatem, nihilominus Dominus teneturi imputaturus sibi, cur .tali mand/verit. l. F. . unde et i aerit s. D. de Exercit. action. Nec enim laborare debet, qui pecuniam credidit in causam in mandato ex prellam, quomodo mandatarius eroget pecuniam cremditam, sed illud attendere , ut ex illa causa mutuum fiat. Qua de re videatur Stracha de Contract. Mercatorit Mandati. num. ap. et seqq. Mascarae deprobation. volum. S. conmesus. II cI. num. S. Marant. in secus par. o lsi. o. num. M. et disti. num. r. et p. CHac tract. ad Africam Sicharae ad rubric. C. de Emercitor. et institor. acticn. u sembec. h. T. num. Z-
Datur itaque ijs,quei propter navigationem contraxe-M m m m 3 runc
736쪽
erunt cum Magistro navis, itemque eo, quem Magister tibi substituit. d. l. I. . Magistrum. ibi, quem Magister. D. de exerincitor. action. Id quod receptum est singulariteri propter ii commoditate navigantium, lae facile decipiantur,& utilitatem Reipublicae. l. I. . licet. Io. D. eod. Nam cum inter dum ignari, cujus sint conditionis, vN quales , cum Magistris navis propter navigandi necessitatem contrahamus et aequum fuit, eum, qui Magistrum navis praepolim, teneri. quasi ejus fidem, qui cum ignoto forte nauta coiitrahit, pomtissimum sequatur. d. l. t. inpr. l. siis iturem. as. Ds certum petat. Hegim, h. . num. c. -
Quod tamen non obtinet in institoria, scilicet, ut ex contractu ejus. quem institor praeposuit praeponens t pri, umus teneatur, Major enim necessitas contrahendi cunia Magistro, quam institore, cum res patiatur, ut de conditione institoris quis dispiciat Se sic contrahat. l. qui cum a-no. V. D. de regul. Iuros quod in Magistro navis non procedit. Locus enim, tempus & alia interdum non admittunt plenius explorandi & deliberandi spacium. l. I. instr. D. de Exercitor. Action. mesembec. ad h. p. num. I. v nde et iam sit,ut ad hanc sufficiat actionem, si exercitor sciat &patiatur Magistrum suas res tractare & gerere . d. l. . S.
Met strum. I. iίi, si scit et passus est, ubi Cest alius notat. D. eod
l. I. cientiam. s. ibi, non nolete. D. de tributor. action. l. s. v. oeuod cum eo, qui in alien. Potistat. Cagnoi in l. a. num. I s. et e resinae vendit. Hemitas, h. num. . . resembec. num. 1 semcus atque in superiore actione, ubi necesse est, ut aliquod aliud signum voluntatis appareat.
Et quidem adversus Exercitorem, si quid cum Magistro navis contractum sit, simpliciter, scilicet si cum servo aut filiola milias sit contractum. si . Inflit. h. t. d. I. si ia
737쪽
sii istorem. ap. re credi S i enim liber homo suique luaris Magister praepositus sit, electio contrahentibus datur, utrum vel exercitorem an Magistrum,navis velint conver i ni re. vii enim exercitor Praetoria hac actione , i tas Magi ster ex suo contractu directa civili , puta exemto, mutuo &c. tenetur. I I. V. est autem. p . m. de Exercitori Amon m fimbec. in ParatuL D. eod. num. f. Si tamen, ab al tero . contrahens suum consecutus erit, cum altero agi nor poterit, exemplum actionum rei persecutoriarum lcum solutione unius tollatur omnis obligatio. d. l. I. T. p n. ibi, imbure minuitur. D. eod. Bona enim fides non patim cur, ux his idem exigatur. L bova fides. D. V de regul Juro , de qiso infra dicetur. Ex quo sequitur, ut perpetuo&he- . redibus, ti in heredes detur. Mesraiaec. HAI. ioc. num. T. per d. L si tamen. . f. D. eod. In solidum, adeo ut si plures navim exerceant, cumi quolibet eorum initalidum agere postit. tamen.*. D eod. Partim ex publica causa, cum ad summam & communem Rei publicae utilitatem navium exercitio pertineat. d. L .. . licet. ao. D. eoae partim ex privata , ne in plures adversarios distringatur, qui cum mo contraxit. l. ne inplures. a. D. eoae Borcto t. h. . num. o. Cum uti dictum, scrupulose inconditionem contrahentis inquirere non possit.
Vltimo notandum, licet adversus exercitorem haec actio detur ex contractu Magi stri non tamen dari contraisi Friami Exercitori adversus eos, qui cum Magistro contra- Aerunt. 'Eo namque auxilio non indigent g. . est au- . t. m I .D. A Exercitor. action' cum civilibus acti ovibus vel
ex locato, si merces intervenit, L si cam. I. in pro .m eod.
738쪽
veletriandato, si non inter nit, adversus Mag strum ager valeat r. d. l. r. r.em centrario Dis euae Nisi , Magistro in navis habeat an potellate squo casu ex contracturi actiones sibi quaesitas exerce t. LI. instr. versia misit ustibi actiombus. D. iasistit. Action. Duarem in Comm. D. de Exercitor. Aelion. infim semiec. l. . - . . IV. Ficeius A. F. n. m. s. ret, Neque obstar l. i. in f v. de instu. acton. ubi cicituri praeponenti dari actionem contra eos , qui cum institor contraxerunt. Respondetur enim regulariter qlaidem id non fieri, ut actio exercitori detur. d. LI. . sed ex contrario. rss. idterdum tamen, scilices, si exercitores a Magistro vesanstitore suum consequitia cu possint. I. eo momine. a. D. HI institer. Eliam Hestim, h. s. num. Io. Ha praecht num. II. Asm membre in Parmel. num. F. . I ne e re cte Vl p i a n u s in d. LI. .sed excιm rario. IF. inquit et solent plane pratfecti racili cet urbis, ad quos curat annonar pertinet. l. t. .s D. dira
inprovinciis Praesides Provinciarem extra ordinem eos juvare ra contractu Magistrorum . s. ilicet, ubi aequitas postu lati .ut puta si absens si t Magis cr,& periculum inmo-ra,ne debitor intereat, aut etiam suspectus de fuga,&. similibus. aro lsi missu M. . f. D. de re udicat. l. in omnibus .v. eoae Livi ex Mnes. V issetis r. c intur. Hestius, A p. num. Io. Vti &i, casibus aliss necessitatis videmus, ut a Iuris communis regulas et recedamus. Matth. de EI. intrare Z
si tractum est. d. l. I. . Magyri. s. Si enim cum alimquo nautarum contrahatur, ili exercitorem actio nomcomptot. Nihil facit, quod ex det i cto T omnium eoruim,
o P, i ista dicauia in taphsant, conveniatur exercitor. l.
r. r. l f in . , t. t. D. Nagit, caupon. stabular. Alia eni naratio
739쪽
ratio est contrahendi, alia delinquendi. Nam qui Magi estrum praeponit locandis navibus,contrahi cum eo permi et t. Qui vero nautas quasi instrumenta navis adhibet, non P contrahendi cum eis potestatem facere videtur: sed saltem c necesse habet curare,ut dolo careant. d. l I. c. Lin f ibi u Padi AD. D.de Exercitor. action. propter navigantium utili- tatem. d. L I. F. Magistrum. Et quoniam qui navem , cauponam, stabulum exercet, ac viatoribus aperit, hoc ipsum nempe fidum hospitium & proinde ministeria fida recipere videtur. l. f M'. D. Naul. caupon. stabular. ut ex eoru im, delicto merito teneatur. l. t. s.f eum duabm d D.eoae Mesember. h. I. num. p. et in Pararit L D. de Exercitor.. action. in sim
Iam ad institoridim pergit Imperator, quae dicitur abi' institore, qui appellatur ex eo,quod gerendo et negotio instet h. F. ubi Dae. l. in tor. s. v. de institor. action. Licet &institoria actio Exercitoria,&contra Exercitoria instito- ria dici possit; si quidem& qui institorem praeponit, taberis nam exercet. . habebat. V. S. f. ui, exemplo exercturum. l. f. D. eod. & Magister navis, quasi institor quidam est; quia insistit navibus locandis, vectoribus conducendis, i p. p. masgistri. g D. de Exercitor. anion. Vnde & institoria Se exercitoria in rubrica Codicis conjunguntur,&h g nostro,&isse invicem comparantur. t. t. de Exercitor. et institor. action. Attamen uti patet,distincti harum actionum sunt ib. tuli, dum non ita cohveniunt, quin non aliquid a dissimilitudinis restet 'gxempli gratia r institoria dicitur abstitore, scilicet persona ejus, de cujus contractu agitur, ali
740쪽
ti non potest qnam a l commoditate loquendi. Si eniim, allexercitoria appellata su i si e t ex perso ira Asagistri navis, dice- diretur actio Magistralis vel Magistet iana. Aorcholat a. ss. n. I. Ha recten. s. quod parum latinii est. Seco institor. LVisurae cuicuna. I. D. de institor.a Zion. h. si. Don. radi. C.de Exerci or. vetigis toniat. num. V. Nos hodie Factores appellamus, isque est, qui tabernae vel cuilibet alij negotiationi praeponitur quaestus causa. d. l. isse tor. R ibi, taberna si apostm. I. in stitor. I S. ibi,praeponitur. D. eod. Id quod non ad omne negotio trahendum est, sed tantum id, quod rerum et permuta-attione constat, ubi unus dat, &vicissim accipit c ut in em- . tione venditione , rerum permutatione & alijs accidit. Datur tamen ad similitudine institoriae utilis interdum actio. I ideo. Ia. ibi, utilis. l. labebat. inprae in eum. I s. D. eos is mutuam. pen. C. eod. Sc quasi actio institoria , cum ex alio contractu quasi institoris agitur. l. cuicunque. r. si idem ait. I. ibi, quasi. D. eod Do belZ aes risoric. C. eoae num. I .
Quamvis & universaliter quasi institor dici possit, qui non ad negociandum, sed uni alicui negocio& facto praepositus est. d. l. in eum. v. in pr. d. 1 S. . idem ait. D. eo Dd. com m.
in efflinstitorem. . D. icere. Aetat. propter utilitatem emandem; ut utiliter saltem utrobique detur haec 'actio. lpen. ibi, ad exemplum. LI. ibi, instar. et eoae mesembec. h. T. num. F. sicuti nec ipsos IC. admodum distinxitIe constat exael. cuicunque. F.per totum. Datur itaque haec actio omnibus, qui cum institore contraxerunt. LI. ibi, obligari S conveniri d. l. cuicunque. s.
D. de institor. I. ctiam si dejussori, qui pro insti tore inter-