P. Cornelii Taciti ... Ab excessu Augusti annalium libri sedecim

4쪽

------

δ. CORNELII

ANNALIUM LIBRI

5쪽

. s. P. D.

AGNA profecto quadam reses, utilior, quam uulgo credatur, Iustoria cognitio per qua tuto idem prope in otio nmbras consequimur,quod uix per mulatos,magnosq; labores, sium mas pericula uita aefortunarum industria nobis nom a comparatur. Quamobrem si eos homines prudentiores caeteris exinmamus, quos usiu ac experientia rerum peritos cognoscimus: eos medim Hlιus uel aquare, uel proxime saltem ad illos accedere iudicabimin, qui iusinitis nere amonibuι ho, minum Ins3ortae beneficio speculatores diligentes interfuerint: qui etiam eo mihi prae Hare viis dentur exercitatμ tantism hominibus, quod propter augus his temporum , quibus in hac nostra breui incerta uita premimur, in propter eas solicitudines , quae uel diligentissime a tentes oe accuratissime aliquid, a perfecta meditatione reru uos auocant, paucissima ages re possumus cum ille tamen interiim,qui in utei monimenta ueterum iucubuit, usque ab

6쪽

ipsius Orbis initiis repetita memoria consilia γ' facta in utranque partem insignia discere uatiat atque repraesentare: praesertim cum paucissimi positiit res tractare magnasse: neque enim - multis contingit aut principes esse, aut principum uirorum consilia regere: omnibus uerὰ liscet, qui non omnino ubterati sint, qua multis

atatibus gesta fuerunt, ab infinitis pene hominibus ueluti Abiecta oculis per rei si memoriam in paucissimos dies unamque mentem conclusa recognoscere. I deo, mirum e se nou debet, ab ineunte aetate si fabulis etiam oblectari consιeuimus, natura nos quasi manu ducente ad historia utilitatem γ commoda: ex quo istud uerissime scripsit Plinius, Histiria quoquo modo 3 scripta delectat: quamuis enim omne lenocinii 1 dictionis absit, u a quasi puras actio ipsa

proponatur: tam magna tamen nobis natura

insita atque ingenita sunt semiua ad eam, quae ex rerum gemrum traditione utilitas prouenit comparandam, ut hoc ipsιm sequuti, nulla re

calia alliciente narrationem rerum libent me audiamuε, atque legamm. Praeclare ergo Cices o , acer m uerus rerum aseimator, haHoriam se dixit teHem temporum,lucem ueritatis, uis 'tam memoria, magiLyram uita, nuntiam uetu-patis. Moderabitur equidem egregie philoso- phia moribus bominum praeceptis sivis functs/, mis: uri um nescio guomodo ea ipsa, qua de ista

7쪽

percipiuntur,efficacius multo mentibus harent, exemplo, ac νmitatione proposita, quam nudis libris, nudisve vocibus philosophorum. Quam, obrem isdem literis suis, quibu3 mores hominum

informant, ieiune, parums solide,se pracepsea putant: nisi qua tradunt,exemplis, quasi certifi imo ueritatu testimonio, confirmauerint: fecit enim uos imitatores maxime natura. Plurimum igitur debemus rerum Acriptorib-, quorum ius csta Dia,acsudio tantum utilitatis, delectatio, mss nobis comparatur : inter quos Cornelium Tacitum, ut esse caeteris praeferendum in umuerasum haudquaquam affirmare ausim : ita ιn Go euere prima tenere partes contendere non . itauerim. Tria nanque seunt tanquamgenera eorum, qui bisoriamscripserunt:nam alis de rebus reuitatum, O populorum, eorumq qua δε- miforis, Ieserunt reges, ea tantum tradiderunt: praeter admodum pauca, qua communia erant publica γε priuata coiisuetudinu uberrimum quidem ' maximum argumentum: quo in genere primum merito locum tenere credιture noHri, Liuius Piatauinus: quo illum nou tam ratio duxit, certums consilium, quam ipsa res, m amplitudo Romanae Reipublica: que in multitudine ac magnitudine bellorum fere infinita

non patiebatur, ut is publicis rebus' ἰm ad hominum mores, buvillioras describenda c uero

teretor. Ali, cum iam sub unius ditionem RO

8쪽

s mana res parere magis, quam imperare coepissent,adprincipes, eorumque mores, ac sugenia explicanda, necessario conuersi, exilius scribere coacti sunt, materia minime iubministraute ros bur acolendarem uteris. Quod auimaduertens prudent ιmus Tacitus 3ae scribit libro Ii II. Αunalium: Pleraque eorum, qua reιuli, 'us'que referam, parua frsitan, levia memoratu Mi-ders non nescius sum. Sed nemo Annales uosbos cum scriptura eorum cῖtulerit, quo ueteres Pop. Rom. res composuere : ingentia ilΤι becta, expus guationes urbium , 560s, captosque reges, aut si quando ad ιuterna pr aeuerterent, di coria Consulum adversm T ribunos, agraria frumentaraa s leges, plebis cir optimiatium certamina tibero e gressu memoriab ut: no b u in areIο-inglorius labor. Et paulo popl: Igitur ut olim pleobe uiatida , uel cun patres pollerent, noscenda uulgi natura quibus motis temperanter haberetur e senatusq; optimatium ingenia qui maxime perdidicerant, callidi temporum, γ'

satientes credebautur: sc conuersio statu nequeatia rerum circ. Alus uero historiam inquitionem animi retulerui: dederuuis operam, uter-diret, delectarenis potius, quam injbuctiores ad res agedas tediores facerent: tu quem nu merum qui cogendi sint, alιorum erit iudicium: 'fatis enim feciste credi imus si locum indicasse imo. Com ergo in secundum ordinem tempor

a et Carne

9쪽

Cornelium coclusissent, quod ille non siemel que

ritur, excusat. tanto acumine, tanto j; iudicio res Romanas mandauit uteris, ut nemo cote legatur in suo genere isti coparandus. nam quasuu caruerit nitore, puritate linguae, abeunt eram Romano sermone in peregrinas formis, ars fguras: Accum tamen oe sanguinem rerum iu- corruptu retinuit idem ij: tam multa paucissimis complexus es, ut attenti lectoris in animo iacus leos relinquat indiligetem, ac aliud cogitantem

fallat ,ae praer ereat. Ad huncscribens Caeciliu Auguror, inquit, nec me fallit augurium, historias tua mortales futuris quὰ magis illis ingenue fatebor inferi cupio. Idem alibi tradit, conuennre consueuisse ad Tacitum, ex admiraotione ingenii, magnam sudio, orum copia. Huic igitur recoliasseudo ab hine anno sere X I I. cum collatis multis exemplarιιm dedisiem dies aliquot, dubitans potius, quam tωdicans, an uos taui in eum tunc nonnihil, quod taratum haberem domi, i quid forte cursum sexcutis remoraretur quarum annotationis cum Thoma Sertino amicissimo meo, ualde erui Io homini,

copia fecissem:edita ab eo sunt ut arbitror nomialo consillio animo certe pleno humanitatis aebeneuolentia cu in me, cui eas futursis ornamento credidit: tu in omnes homines quibus per eas

faciliorem fbre putauit aditum adsensa Corneli, Eos autem familiares notω com relegissem, nev

10쪽

πeq: uiderem posse uila ratione V, ut pro me

Non acciperetur grauius enim es Sertιni teHimonium andbors inter nos amicitia, quam ut to=m, aut uelim negare, quod isse Ufrmaue-ε it, quamuis optauerim semper, ut quatum uoce Maleam consitio,prosim aliis : nullum tamen extet perexigui ingenii mei tesimonium ac monimetum) malui tamen quod erat ingenue con

stem, quam castide dsimulare: itas huc elumobem μιαι orem, inuito. parentis pcregrinuntem curare 1 ruere ampliore uiatico decreraui. Quod cum hi propter occupationes nunc non liceat, duo tantum in praesentia retractare

institui, ac tueri quam breuissime loca, de qui bus audio nonnustos male iudicare: idi, facio libentius , cum rogatus a Sebantiano Gr)pbio tur bo nobil=mo relegerim Tacitum, ut

quanti; per me fieri potuit emendat simim tam grauis autor in publicum prodeat: quod an simasi: quutus, illi facile cognoscensae iudicabunt, qui banc editionem cum prioribus comparaue rint. Α' me certe nihil praeteritum es, de quo dubitauerim aliquando, quodq; curam patere tur: in des eratis enim ac insanabilibu3 locis no putauimus aliquid se tentauriι eas in re fumusus uetu' imorum codicum auxilio, γ' alienos egregios labores non repudiaui ha lavus

plane mih/ rncognitos. Ut autem ad meas nos