P. Cornelii Taciti ... Ab excessu Augusti annalium libri sedecim

발행: 1559년

분량: 960페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

911쪽

B rit anuia seruitute suam quotidie emit, γο-ιidie pascit. Ac siicut m familia recent imus quisis seruoru- conseruis ludibrio es: sic tu

hoc Orbss terrarum uetere famulatu, noui uos oe uiles in excidium tetimur. Nes enim arua nobis, aut metalla,aut porim sunt, quibus exercendis reseruemur. Virtus porro ac ferocia subiectorum ingrata imperantibus. Et longiu-quitas ac secretum ipsum, quis tutim, eo seu esctius. Ita siub lata spe ueniae,iadem funute an mum , tam quibus salus, quam quibus gloria

charsima est. Brigantes famina duce, exure re colouiam,expugnare castra, ac nisi felicitas in D cordia ueri siet, exuere iugum potuere nos integri indomiti et libertatem non tu praeo

sentia laturi,primo satim cogressu unde oHendamus quos sibi Caledonia uiros seposuerit. An eandem Romanis in bello uirtutem , quam in pace lasciuia adesse creditis' Nostris illi di, fessionibus ae discol diis clari, uitia hολύ ingloriam me itu, si uertut quem contractum ex diuersisimis gentibus ut secunda res tenent, ita aduersa volvent: nisse Gassos, oe Germanos, pudet dictu Britannorum plero sis

dominationi aliena sanguinem commodantes,

diutius tamen boHes quam seruos desea μή

ctu teneri putatis: metus γ' terror es, infirma uincula charitatis. Qua ubi remoueris, qui ti/mere deserint, odisse incipiet. Omnia uictoriai incita

912쪽

AUT ORE ΥΑ CITO. . 863 incitamenta pro uobis sunt . nulla Romanos co- accendunt: uulli parentes fugam expro/braturi sunt aut nulla plerisis patria,aut alias. Paucos numero circum trepidos lubratia, coelum ipsum ac mare: flu.M 1 nota omnia circunsperitates,clausos quodammodo ac uis Iosali' nobis tradiderunt. Ne terreat uanus aspera auri fulgor at s arxenti, quod nes te git ues uulnerat. In ipsa hostium acie inueniemus nosras manus. Agnoscent Britanuis amcausam. recordabuntur Galli priorem libertatem. deserent illos caeteri Germanι, tanqua u. per Vsipis reliquerulit. Nec quicqua ultra formidinis, uacua easZella, sevum eolonia 'inter' male parentes iniuHe imperates aegra municipia discordantia .hic dux, hic exercitus. ibi tributa metalla caelo a seruientium poena,qucs in aete=num proferre, aut tim uticisci, tu hoc campo es. Proinde ituri in aciem maioris uestros pos Zeros cogitate. Excepere Orationem alacres, in barbari moris catu

semitu clamoribus, disionis. Iamsagmina , armorum fulgores audentissimi cui pprocursu, simul instruebantur acies, cum Agricola quanquam laetum uix monitu coercitum milite adhuc ratus, ita disi eruit: Octauus annum est, commilitones, ex quo uirtute O au-

Dictyi Imperi' Romani, fide atq; opera ue ira Britanniam uicistis, tot expeditionibus , tot mm praeliis

913쪽

86 IVLII AGRICOL. VITA

tientia ine labore pene aduersus ipsam rerum naturam opivi fuit. me militum , neq; uos ducis poeniιuit. Ergo egressi, ego ueterum i gatorum, uos priorum exercituum terminos, mnem Britannia non fama nec rumore, sed ea-fris armis tenebimus. inventa Britiannia et

subacta. Equidem in agmine cum uos paludes montesve, γε sumina fatigarent, fortisimiculusis uocem audiebam, Quando dabitur hο- sis, quando acies' veniunt, e latebris suis ex-ιru si Et uota uirtuιs in aperto, omnias pro na uictoribus,riis ea de uictis aduersa. Nam ut superasse tauto itineris, riuaue euasisse, transisse afluaria,pulchrum ac decorum in frontem, ita

fugietibus periculosissima qua hodie prosperri

masunt. Neq; enim nobis aut locorum eadem notitia, aut commeatuum eadem abundantia:

sed manus, γε arma in his omnia. Quod ad me attinet,iam pridem mihi decretum es, nes ercitus,nes ducis terga tuta esse. Proinde O honesta mors turpi uita potior, incolumitas ae decus eodem loco sita sunt. Nec in orisi fuerit,in ipso terrarum ae natura sine cecidisse. Si noua gentes atq; ignota acies constitisset, aliorum exercituum exemplis uos hortarer: nunc u ira decora recensete, uesros oculos interro-gute. Usunt, quos proximo anno una legionem

orto nocilis aggressos,clamore debellasis: f cae

rerorum

914쪽

terrorum Britannorum fugacissimi deos taudiu supersites. Quomodo lua saliuos penetratibus fortissimum quodque animal robore, pauida cir inertia ipso agminu bono pelluntur:

se acerrimi Britantiorum iam pridem cecide, runt: reliqum es numerin ignavorum, O metuentium. Quos quod tandem inuenistis, non renterunt , sed deprchensi sunt nouissimi, oe extremo metu corpora defixere in his

uestigiis, in quibus pulchram, oesse labilem

uictoriam ederetis. Transigite cum expediotionibus, imponite quinquaginta annis ma gnum diem : approbate re pub. nunquam exercitui imputari potuisse aut mora. belli aut causa, debellandi. E ι alloquente adhuc Agricola militiι ardor imminebat, γ' sine orationis ingens alacrita consecuta est , flatims ad arma

discursum. Insiustos ruet eis ita dsso sit, ut

peditu auxilia, qua octo millia erat, media aciesrmarent equitum tria millia, comibus a Funia derentur. Legiones pro uasto stetere, inges uictoria decus citra Romanum sanguinem bellanti, ω auxilium si pellerentur. Britannorum acies in speciem simulae terrorem editioribus locis

confiterant:ita ut primum agmen aquo, caeteri pcr acclive rugum, nuexi uelut insurgerent, media campi Couinarius, eques retitu, aediscursu complebat. Tum Agricola seperanisie hostium multitudine ueritu , ne simul infou .

915쪽

866 IVLII AGRI C o L. VITAtem, simul γ latera suorum pugnaretur, diductis ordιuibus,quanquam porrectior acies futura erat, arcessendaου plerique legiones adomonebant, promptior iussem, firmus a uersis, dimisso equo pedes ante uexilla conH tit. Ac primo congressu emin s certabatur. Simul eouilautia, simul arte, Britanni ingentisbm gladiis, breuibus cetris missilia nosro, rum uitare, uel excutere , atque ipsi magnam uim teloris superfundere : donec Agricola tres

Batauorum cohortes ac Tungrorum duas cohortatus es, ut rem ad mucrones ac malam adsducerent.quod ipsis uetustate militia exer-

eitatum, oe bortibus inhabile parua scuta σenormes gladios gerentibus. nam B ritannorum gladii sine mucrone complexum armorum, σin aperto pugnam non tolerabant. Igitur ut Bataui miscere ictus , ferire umbonibus, ora foedare tractis qui in aequo obstiterant,er

gere in colles aciem coepere, caetera cohortes

a mulatioue γ impetu commisia proximos quosis cadere: ac plerique siemineces aut integri festinatione uictoriae relinquebantur. Idit. rim equitum turmae fugere, Couinari' peditum se praelio miscuere: γ quanquam recentem terrorem intulerant, densis tamen boHium agmionibus et inaequalibus locis haerebant minimesequelisis ea pugna facies erat, cum in gradusautes simul equorum corporibu3 impelleren

916쪽

AUTORE TACITO. 26 thr. Acsepe vagi currus, exterriti sine rectoribus equi, ut qumque formido tulerat, tranf- uersos. aut Obutos incursabant. Et Britanni qui adhuc pugnae expertes summa collium insederant, paucitatem nostrorum uacuispernebant, digredi paulatim circumire terga uincensium coeperat: ut idipsum uo itus Agriacola quatuor equitum alas, adsubita belli retentas,uenientibus opposuisici, quantos fero- cius accurrerant, tanto acrius pulsos in fugam disiecisietrita consilium Britannorum in imos

uersum. Transuedias praecepto ducis a fonte

pugnantium ala, auersam bo ilium aciem insu ere. Tum uero patentibus locis grande atrox De Iaculum : sequi, uulnerare, capere, atque eosdem oblatis altis trucidare. Iiam boosium, prout cuique ingenium erat, cateruae armatorum paucioribus terga praesare. Quidam inermes ultro ruere, ac se morti offerre. Pasim arma, ' corpora, laceri artus, cruenta humus. aliquando etiam utritis ira uirtus

postquam oluis appropinquarunt , coirecti, primos sequentium incautos locorum tena-o Os circumueniebat. Quod ni sequens ubique

Agricola, ualidas expeditas cohortes ιndaginis modo , sicubi arctiora erant, parotem equitum dimissis equis , simul rariores LMas equitem persultare iussisset, acceptum aliquod uulnus per nimia fiduciam foret. Catera

917쪽

ubi copositos firmis ordinibus θqui rursus uidere,iu 'eam uers no agminibus ut prius, nec alius alium res e lantes,rari, γ uiιabundi m- uicem, longinqua atque auia petiere. Finis sequendi nox, ωρ satietas fuit. Caesa bositu ad deocem millia. Nosroru trecenti quadraginta cecidere, tu quli Aulus Atticus praesestiis cohortis, iuuenili ardore et ferocia equi hostibus illatus. Et nox quide gaudio praedas lata uictori .hus Britanni palantes miHos uirorum mulies rum, ploratu, trahere uulneratos, uocare integros, de ferere domos, ac per ira ultro luce rereligere latebras, ' flatim relinquere : mi ceremvicem consilia aliqua, dein sperare: aliquaud fungi asperitu piguorum suorumsaepius co citari. Satis 1; constabat seuige quosdam in coniuges ac liberos, tauquam misererentur. Proximm dies faciem in citoria latius aperuit. uasum ubis silentium ,secreti colles. Fumantia procul refcta, nemo exploratoribus obuius. Quibus momnem partem dimissis,ubi incerta fuga uestio gia,nes inruam culo bari hostis compertum, exarila iam aestate pargi bellum nequibat, in fines FIoveLyorum exercitu deducit. Ib i acceptu obsidibus.prasedio classis circumvehi Brittanniam praecepit. data ad ιd uires, praecesserat terror. Impeditem ais equites lento itinere, quo nouarum gelium animi ipsa triasiti mora terrerentur,in habe is locauit. E i simia

918쪽

AUTORE TACITO. 269 classis secunda tempestate ac fama Trutuleno βm portum tenuit, unde proximo latere Britanniae lecto omni redierat. Hunc rerum cursum,quauquam nulla uerborum i et Iantia, epistolis Agricola aclum , ut Domitiaras mctris erat, fronte ictus,pe IoVe anxius excepit. Ine ι consscientia , derisui scisse nuper falsum e Germas

nia triumphum, emptis per commercra, quorum hiabitus et crines tu captiuorum speciem forma reutur: at nunc uera metuam, uictoriam, tot

nomen sustra principis attollit: fustra studia fo

ri, ' ciuilium artium decim in silent ιum a tria, s militarem gloriam alius occuparet. et ccter.ἔutcutis facibus dissimulari, ducis boni impera ictriam uirtutem esse : Tabbus curis exercitus quoq; saeua cogitationis indicium erat scretos o satiatus, optimum praesentia statuit reponere odium, donec impetin famae fauor exercitus languesceret. Nam etiam tum APricυla Britannia obtinebat. I tur tinumphalia ornamenta, oe i quihu statuae honorem, et quicquid pro triumpho datur, multo ue bor si honore cusmulAta, decerm injenatu iubet addits in Oero'intonem, Syriam prouinciam Apricola δε- siuari, uaeuam tum morte Atilis i. usi cons laros, er malavibus reseruatam. Credidere ple

919쪽

8ro IVLII AGRICOL. VITA

ad Agricolam, codicillos, quibus et Uria da batur tulisse, cum praecepto, ut si in Britannia foret, traderentum. eumq; libertum in ipso feto Oceani obuiu Agricola, ne appellato quidem eo ad Domitianum remeasse :siue uerum sucsue ex ingenis principis fictum ac compositum es. Tradiderat interim Agricola successori suo

prouinciam quietam tutamp. Ac ne notabilis celebritate oesequetia occurretium introitus et, uitato amicorum officio, noctu in urbem, noctu in palatium, ita ut praeceptis erat, uenit: exceptus, breui osculo et nullo sermone, turba

seruientium immisias es. Caeterum ut militare nomen,graue inter otiosos, aliis uirtutibus temperaret, traquillitatem atq; otium penitus auxit,cultu modicus sermone facilis, uno aut altero amicorum comitatus adeo ut pleriq quibus magnos uiros per ambitionem astimare mos est,

uiso aspectos Agricola,quaterent fama, pauci interpretarentur. Crebro per eos dies apud Domitianum abseens accusatus, absens absolutus es. Causa periculi usu crimen ussum , aut

querela laesi cuiusquam,sed infensus uirtutibus princeps, gloria uiri, acpessimum inimicorum genus, laudantes. Et ea insecuta sunt Reia publicae tempora, quaesieri Agricolam non mnerent tot exercitus tu Mγsia Dacias, Gero mania Pannonias, temeritate aut per ignauia ducum amissi:tot militares uiri cum tot cohorsi i libus

920쪽

AUTORE TACITO

perii oe ripased de bernis legionum p

sessione dubitatu. Ita cum damna damnis continuarentur , atque Omnis annus funeribus cladibus insigniretur,poscebatur ore uulgi dux Agricola:comparantibus cunctis uigorem, conssantiam expertum bellas animum, cum iu ertia γ formidine eorum. Quibus sermonibus satis consat Domitiani quoque aures uerberat m, dum optimus quisque libertorum amore et

fide,pesimi malignitate oe liuore,pronum de terioribus principem extimulabant. Sic Agricola simul suis uirtutibu , simul uitiis aliorum, in ipsam gloriam praeceps agebatur. Aderatiam annus quo Proconsulatum Asia γ A sit,

eae βrtiretur, O occiso iuica nuper,nec Agrio coti consiliu deerat, nec Domitiano exemplum. Accepere quidam cogitationum principis periti, qui iturusne esset in prouincia, ultro Agricola interrogarent. Ac primo occultius quietem otium laudare, mox operam suam in approbanda excusatione offerre : postremὰ non iams bHumsua dentes simul terrentes, pertraxere ad Domitianum. Qui paratus simulatione, in arrogantiam compositus , audiit preces excusant' cu annuisset,agisibi gratias passus es: nee erubuit beneficis inuidia : Diarium tamen Proconsulari solitu offerri, γ quibusdam seipso coucessum, Agricolae nou dedit: siuemm s

SEARCH

MENU NAVIGATION