장음표시 사용
31쪽
sto LIBER II. SECIT L. CAP. IV.tibus, sive in viciniis, aut lympha, aut serum , aut sanguis, vel si redundarent, aut alia quavis ratione si praetermodum rarefierent, tum parietes tubulorum, quihus continentur , nimis prolatando, fibras nervorum interceptas comprimerent, ac praefatum spirituum animalium influxum ab organis arcerent, idemque ser praestarent. Quamobrem apoplexiam rei te bipartiri possumus in humoralem, & organicam. Rursus humoralem in eam , quae fit obstructione nervorum, & quae fit per extrinsecam nervorum compressionem; quibus
praeterea injungere possumus eam, quae fit lympha, sive sero exuberante , quam Luitosam quispiam vocat ; &eam, quae fit sive ex redundantia, sive ex nimio sanguinis servore , quam alii sanguineam appellant, quaequeplethoricis solemnis este solet, quamque in temulen iis ex ebrietate non semel et ipsi vidimus.
Solvere apostleriam quidem fortem impossibile; δε- bilem verὸ non facilὸ ex Hippocrate sa) Luibus cerebrum Bderatum es, intra dies tres intereunt, im hos aetaserint, sanisunt. M. Et alibi. Apoplexis repentΘoborta, solubilis, adveniente febre lentd, mortifero . Lenta dixit; non raro siquidem contigisse edocuit experientia, vehementiori superveniente febre, apoplex iam brevi solutam suisse. In quo tamen id maxime adnotandum objicimus , servorem sanguinis ob se-hrem validiorem supervenientem recens adauctum apoplexi at discutiendae uti plurimum conserre, ita ex adverso, si febris , vehementior licet, prius exarse
rit, & deinde si febrientem apoplexia invaserit, tum
eam, & lethalem extare, & omnem sere operam me dicam respuere satis exploratum habuimus . In Senibus contumacior longe , & majori semper cum periculo censeri debet. Quo lenior invasio, eo selutu fa-
32쪽
. .. ' DE APOPLEXO . . aredior. Anhelitus , idest spirandi dissicultas , quo
major in apoplecticis deprehenditur, eo quoque so tiorem indicat affectionem . Si defluat sudor ex spiritus angustia, tum maκime, quum frigidus is sit, &spuma si ex ore profluat, id mortem subesse declarat .
Sanguinis fluxus superveniens , praecipue ex luem Orro hidibus in adultis,ex naribus aut ante,aut non multum
post pubertatem , morbum discutit, item et uberrima quandoque salivatio . Caeterum si quis evaserit, &
mortem in apoplexia vehementiori effugerit, is autem paralyticus imposterum vivit, aut cum periculo, ne recurrat, quinimmo et ne periodice etiam tentetur. Ut cerebri, nervorumque obstructiones resere tur, ut compressiones, si adsint, eximantur, & ut praeclusus spirituum animalium ad organa influxus r cludatur , apoplecticos clinice tractando , curam , aseque operam omnem , Omnemque conatum traducere
debemus. Quapropter, ratione diaetae, curandum est, ut temperatus sit aer, purus, ventisque salubribus Perflatus ; noxam quippe apoplecticis plurimam intumlit semper frigidior , item et praetermodum calidus , erassiis , humidus, atque iners . Victus tonuis sit, quin nitem initio tenuissimus , qui ex facili concoquatur , R in alimoniam partium commode distribuatur. Iccirco, quum non extet apoplexia , aut ex redundante sanguine, aut ex eodem sanguine, vel ebrietate, vel alia quavis de causa nimium servido , exculenta , aeque ac poculenta aromatibus volatilioribus blande Consperges; qua digestionis acuunt sermenta , cocti nes adjuvant, & chylum tenujorem quodam modo me dicatum eliciunt ; attamen vinum, utpo te quod ner vis semper insensum sit, omnino vitetur . Quoniam Vero membra apoplectice affecta , sue, ut ita dicam, syderata, nequaquam apoplecticis exercere utpluri-
33쪽
as LIB. IL SECTL CAP. IV. mum datum est , ideo exercitationis vice valide destiscetur identidem cutis, praecipue partis affectae, manibus tepentibus, sive linteis, sue cucurbitulis quas praeterea si humeris prae caeteris infigas , humoribus in cerebxo concretis amovendis, extenuandi sique valde semper contulisse patefecit usus . Somnum, item et vigilias, nisi alternis de more aeque sibi respondeant, multum nocere existimamus . Arceat aeger pro viribus graves animi curas, ac mentis solicitudines . Et quum ' vel sorte a paroxysino plane evaserit, caveat ab Omni opitis ictu , & contusione , & ne vel leviter quidem caespitet ; quae , cerebrum jam labefactatum concutiendo, praestare possunt, ut syderatio recurrat . Ex classe pharmaceutica , item et chirurgica, primo obversivitur emetica, phlebotomia, vesicanis tia , necnon etiam inustiones . Emetica, validiora nimirum in apoplexia resolvenda, ut quandoque prosecisse , ita et syderatos non semel iisdem interfectos esse, experientia edoct i, testari postimus . Hinc ad vires aegrotantis, ac apoplexiae genus , necnon etiam ad ter4β omnes, quae eam comitari solent circumstantiae, mentem . aeque ac animum sedulo , solerterque convertamuS, Oportet, ne audacter ad ejusmodi praesidia periculi plena confugiamus . Longe tutiores duCimus purgationes per inferiora, item et clysteres, qui
etiamsi sortiores, saepesaepius in die injiciantur, &procul ab omni periculo alvum exonerant, & prae terquamquod maximas intus excitent turbas, sor des eluunt. At enim vero nullum remedium magis idoneum, magisque accomodatum apoplexiae evin cendae temporibus nostris adhibetur, quam Opportu
na sanguinis missio; quem s aut ex vena scalpello secta, aut ex cute cucurbitulis scarificata , aut e partibus hirudinibus inferne , aeque ac superne erosis,
34쪽
abunde eduxeris, id et in summa senectute mirifice profecisse sere semper eognovimus, tum maxime, quum in ea sanguis redundet. Alvo purgata, & sanguine , uti innuimus , imminuto, quod confestim in plerisque, ex nostra sententia, ptiestare expedit, & nihilosecius si morbus adhuc reluctetur, ulterius procedendum est: ad sinapismata videlicet , ad vescantia, ad inusti nes &c., de quibus universs infra . Caeterum spiritibus ex latebris, ut ita dicam , eliciendis , iisque refocil-Iandis , revocandisque apprime conducunt ea omnia, quae Vulgo cephalica nuncupantur, uis sunt decoctiones betonicae, salviae , roris marini, melissae, florum horraginis &c. Aquae per distillationem eductae ex peonia, corticibus citri, cerasis nigris &c , quibus cerebri roborandi facultas vulgo adscribitur nue niunt item conserva rosarum rubrarum cum baccis juniperinis contusis immixta, confectiones hyacinthinae, aikermes, mitridatum, & reliqua, de quibus in historia, quae insequitur, dicere est animus. aegro tantibus amplectica invasione obrutis, excitandis, tum
maxime, quum extremus Virium languor ex pulsu vabde depresso percipitur, non improbamus tum intus ,
tum foris aikalica volatiliora adhibere, uti sunt spiritus cor. cer. salis ammoniaci, fuliginis,ossum sepiae &c.,
quae naribus praesertim admota, membranas irritando, spiritus in cerebro consopitos excutere valent. Commendamus quoque, aut saltem, utpote quae noxam inferre nequeant, minimὰ damnamus , succinum al-hum , cranium humanum praeparatum, ungulas Alcis,
radices roniae in pulverem redactas, & reliquos pulveres absorbentes, qui vulgo antia ope i nunc
35쪽
plexiae medendo , praestare conmevirmis, instoria declara
Tl rasibulus vir quidam sortis, ac pene plethori-eus , opipare Vesti selitus, qui quadragesimum
septimum vix exegerat aetatis annum , optime Valens,
mense Decembri de gravedine quadam capitis , ac de stupore quodam, qui per artus citra ullam mani se stam oecasionem eκ improviso ei advenerat, conqueri cepit. Exiguo post, quum de hoc ipso cum domesticis conquereretur, pene ac de cado si tactus esset, procidit resupinus, sensibus plane, ac motu extrinsecus destitutus; quapropter inclamatus minime respondet; quin immo et Vehementer excussus , acriterque divexatus nequaquam sentit. Stertit inseper , diffelle res. pirat, atque clausis oculis , ex Ore spumans misere an gitur . Accersiti, & pulsum explorantes, a sebre quantumvis prorsus immunem adinvenimus, compressiis tamen erat, durus, ac tardus. Quamobrem invasione apoplectica Thrasibulum impense correptum conjicientes , vena quam primum in brachio seluta, ut sanguis ad libras circiter duas , & ultra educeretur, sine cunctatione effecimus. Quum sanguis profluere .cepit, pulsus , item et respiratio magis, magisque semper explicabantur . Necnon etiam oculos hebetes tandem explicans, humili tamen voce, clamitare identidem, atque ambigua, duriter licet, proserre conabatur. Sanguine , ut ante jam diximus, educto, ac vulnere prae- cluso, item et clystere , ea, quae sequitur , ratione A, parato, injecto, ut corpus universum defricaretur iterum , iterumque curavimus; qui ter alvum , aut qua ter abunde concitavit. Ne tamen deficerent vires , a que ut morbo vel interioribus quodammodo occurre
retur , decoctionem hanc B, in jure gallinaceo, ut bis
36쪽
DE APOPLEXIA. Isia die vice prandii, & coenae, & nihil aliud ad diem
usque quaX tam sumeret cum ovorum vitello recentisnescripsimus ; potestatem interim ei facientes, ut
maximam, qua aestuabat, sitim expleret, aut aqua nucetiana frigidiuscula ex infusione corticum citri cum m dico cinnamomo parata, aut variis nonnullis aliis nodi insuavibus ejusdem generis sorbitionibus, modo a vino sese abstineret. Postridie, die nimirum morbi secunda, quum onge melius se habere aegrotantem ex indiciis universis intellexerimus , potionem hanc Csolventem, quae plurimum sane profecit, ei propinavimus; ut inde quantitas alia sanguinis ex vasis inserioribus educi commode potuisset; quo educto, die nimirum morbi quarta, ad aliam sanguinis libram res semper in melius cessit. A die quarta addecimam qua tam , praeter jusculum praedictum alteratum , quo s Io Mictu , uti diximus, vescebatur, sorbere insuper cepit bis in die , horis nimirum medicis, holis, quos eΕ succino albo prae parato ac consectione aikermes ita ,, ut insequitur D paravimus , Mon multo ante degluti-tis , optimam ct colatam lacte asinino solutam; qua
mirum in modum propediem resectus omnino convalia isset, nisi resolutae aegritudinis, mos bosae quaedairus tanquam reliquiae, per artus stupor levis inde superstilitat; qui contumax ad menses usque aestivos discuti nunquam potuit , nonnisi cucurbitulis scarificantibus cuti postmodum ubique infixis , atque usu balneorum aquae dulcis , ne on etiam decoctionis saris parillae, quam hac lege E confecimus , cui quotidie Thaharba- Tum in pulverem redactum, ac in bolos F ita digestum, praemittere consilevit . Thrasibulus ad annos pluris
mos , optime semper valens , imposterum vixit, Prorsus tamen abstemius, neque alia deinceps un
37쪽
inci potius senio, quam morbo pene: consectus . A S. Meu. commia unc. iv. ,δει. comm. unc.s., sq. .
38쪽
ANIMADVERSIONES PATHOLOGICIE .
ΡRo causa veram inducente apoplex iam , unanimi Quo pacto lνmsere consensu in id unum collimare videntur, tum pii , Mestrum, Veteres , tum Recentiores, ut cerebri nervorum ineeisiti. ir que praVitatem, si ve proluviem, ac denegatum ad organa spirituum animalium influxum incusent; quod , cs i potuit. explicare consueverunt Ueteres: & per humores pituitosos , eosque crassios , qui in ventriculis cerebri, aut exuberant, aut concrescunt: & per apores quandoque, qui a partibus infernis exaltantur, & quasi sublimati cerebrum conscendunt. An tamen cerebrum vaporibus potius eo in cassi laedatur, quam nervis , qui in caeteris partibus laesi ex consortio cerebrum
ipsum afficiunt, id iis plane judicandum relinquimus, qui res ejusmodi valde dubias , atque incertas quin
immo et ex nostra sententia prorsus inextricabiles , exlxicare adhuc)contendunt. ἰDicimus tantum ratione pituitae in quae V penes 'Veteres, apoplexiam nonnun quam Producere valet, id pluribus ex causis fieri posise , & praesertim Ob eam lympham , de qua in capitibus superioribus, cerebri partes intus explorantes, uerba faciebamus V ob eam nimirum , quae in cerebri ventriculis colligitur, ut inde ex vulva ejusdem cerebri per infundibulum deferatur in glandulam pituitariam , a qua ex ductibus 'nonnullis aquosis in utroque latere sane conspicuis deducitur in venas jugulares . Haec quippe, tubulis praedictis aquosis aliqua ex causa sive obstruct is , sive obnixE compressis , quum libere delabi nequeat ad cor , evenire potest , ut redundans in iisdem ventriculis exuberet in cerebro; ubi cum v lata , substantiam insarciat corporis eallosi, princludat spirituum animalium a glandulis corticalibus in nervos D a i
39쪽
fluxum ; quo intercepto, nil mirum si apoplexia suo cedat; videlicet si apoplectich syderata ex nimio mce .rebro collecto sero, si ve pituitosa colluvie, evadant
ALUE ANIMADVERSIONES PATHOLOGICAE.
sanguinis em Uam sepissime occurrit, ut qui sanguine nimioep scatent , quique plethoridi proprie nuncupamtur, optime quantumvis se semper habuisse is 4 inis senserint, repente tamen moriantur. Eos sortis apo- mors repentinat plexiae ictu correptos decessisse vulgo creditur . Iosμος - nos pluribus.observationibus: edocti erroneum plane ducimus ; quotiese enim corpus humanum ex impromviso ita extinctum,& Florentiae, & Perusiae necnon etiam in Urbe sectum introspeximus, toties mortem repentinam ob sanguinem, tubulis si uiseris intus ruptis, & praesertim in thorace effusum, successisse observavimus. Quae res, ut valde sane dubitemus, essecit, num quenquam illico vera apoplexia , sortissima licet, penitus unquam extinxerit. Non est tamen, quod invcias eamus , ob sanguinis copiam' apoplastricos passim, quoque fieri si quidem sanguis, in vasis exuberans apoplexiam , uti ante jam diximus, facere quandoque valet; quo in casu remedio praesenti est phlebotomiae eundem sanguinem. imminuere. Perquamdifficile t men existimamus , talem compressionem eo unquami venire potuisse, ut confestim apoplecticum abstulerit
40쪽
ALUE ANIMADVERSIONES PATHOLOGICAE.
VEteribus amplex iam distinguere placuit in RE id sit aput tem , & debilem. Fortem dixerunt apopIexim, siti, '
quae in gradu est intensissimo, quae propterea morbus perquam acutus haberi debet, qui celerrime amplecticum de medio tollit. Debilem appellabant apoplexiam, quae mitior est , in qua videlicet sensus , & motus non omnino deletur . Haec imperfecta a nonnullis propriae nuncupatur , quam in paralysin tandem cessisse plexunque Vidimus ia
ANIMADUERSIONES AD THERAPEUTICEN
SPECTANTES . APoplexiae discutiendae , tam maxime , quum
aut apoplecticus sanguine scateat, aut fluxus san- Σmissio sanguinis eritice excernendos non ita pridem suppressos, insequuta sit, venam statim λlvere, piuesens , uti di- is repotin ..κimus, solet esse remedium . Attamen non inficior, nonnullos longe citius, veni secta interfectos filisse apo-PIexia correptos , quibus aut nimia ciborum repletio, aut cruditatis plurimae quaedam congestae reliquiae stomachum , aeque ac intestina pergravabant, aut cache- Ricr apoplexiam patiebantur ; quo in cassi emetica potius, & purgationes principio commendamus , nec-noia' etiam pulveris imum cornachini; quem autem ne. quaquam amplecticis vino, utpote quod noxamliis plurimam semper intulisse hactenus nobis constet, sed potius,aut aquis,aut decoctionibus cephalicis ea,quae, tum aetati, tum temperamento, tum aegrotantis viribus con