장음표시 사용
61쪽
. so LIBER II. SECT. I. CAP. VI, pathica seret; eoque magis , quia alvus diu suppressa
fuerat. Aderat nausea , atque oris amarities. Nidorem interdum eructabat. Torminibus identidem cruciabatur, necnon etiam impense sitiens urinas tenues,
limpidas, ac plane crudas, sub finem praesertim paro-xysmi, abunde excernebat; quaeres, quum maximam mihi suspicionem secerint, coctionis organa, uti ante jam diximus, recrementorum colluvie pergravari, es secerunt, ut enemate communi, quod alvum bis concitavit , prius indito, hauriendam inde potionem hanc A blande solventem praescripserim. Dies erat
morbi tertia, ex quo Thessalam aegrotantem tractandam suscepimus; & λrdes, quas, alvo arte soluta, uberinri me ege gerat, reliqua omnia licet symptomata penhdiscussissent, adhuc tamen mens torpebat, atque accessus vertiginos , uti prius, in dies semper recurrebant . Quamobrem optima victus ratione, atque ait rantibus, ut in B insequitur, humoribus opportune praeparatis , eoquod plurimo scatere sanguine videretur, ut is tempestive imminueretur, vena in brachio secta , sanguinis libram circiter , ex nostra sententia, emisit. Id die morbi octava, mensium fluxu , qui nunquam restiterat, exacto, successit; neque incassum ,
siquidem, & mens clarificari , & vertigo, quae po, hac longe mitior semper invasit, resol vi cepit. Hinc quum venae sectionem plurimum sane in curatione smorbi processisse conjecimus , cute de more scarificata, ac cervici, dorsoque cucurbitulis appostis, aliam sanguinis quantitatem triduo post ad uncias octo circiter extraximus ; quod sane quum itidem profuisset, & vires quum adhuc constarent, & quum pulsus febre licet semper immunis, adhuc tamen durus , sese non satis explicaret, ut opus tandem absol veretur, diebus
aliis decem inde interpositis, ac pediluviis, una et
62쪽
DE VERTIGINE. si siciaptismatibus in dies alternatim adhibitis , sephena
ex dextero pede soluta, sangninem iterum imminuimus ; qui ad alteram circirer libram eductus, effecit,
ut menstrualis consueta repurgatio praemature, atque abunde excreta morbi reliquias deleverit . Si quis modo quaerat, an existimemus, vertiginem CR -ju- hanc ex consensu, an per essentiam exortam fuisse, pia ingenue fatemur id nos propemodum latere . Nihil Fφ si riu . secius ex indicii, mixtam quodammodo eam extiti me, autumavimus . Animi quippe perturbationes nervorum genus primo, mox organa coctionis affecisse credidimus. Hinc recrementa ex digestionibus pravis in visceribus congesta, & sanguis in vasis intus redundans, nil mirum si plexus in imo ventre mordicando, & meatus in eerebro identidem comprimendo , Vertiginem praefatam per vices quotidie recurrentem pepererint. Quod autem meatus in cerebro redundante sanguine
compressi vertiginem inducere queant, luculentissim Epatet ex ea vertiginis specie, quam, data opera, toties CX citare possiimus, quoties venis jugularibus instita
extrinsecus, vel leviter compressis, praestamus , ne i sanguis Carolidum, ac vertebralium per cerebri subinnantiam a sinistro cordis ventriculo prius effusius , libere per jugulares in dexterum remeare valeat. Ne que dissimili ratione vertiginibus per sepe obnoxii evadunt ii, quibus, polypus cordi inhaerens, ac in
ramos distractus in truncum venae cavae ascendentis se
63쪽
P. - TErtiginem excitari opinabantur Ueteres a Iapo.
vertiginem ex- ribus , sive halitibus quibusdam , qui aut in cepit*-R ' rebro congregentur , aut ad cerebrum a partibus in sernis provehantur.Quum in cerebro congregati vertiginem pariunt,tum eam idiopathice sere sibi suadebant. Quum a partibus infernis sublimati, ac cerebrum conscendentes, vertiginem cieant , tum sympathicam eam ex titisse affirmabant. Non desunt inter Recentiores , qui vapores , atque halitus hujusmodi, tanquam res omnino commentitias contemnendo , irrideant. Nos autem non inficias ibimus, portionem quandam humoris in fermentationibus extenuatam, atque in vapores distractam, cerebrum laedere, item et mentem ob umbrare quodammodo posse, rationi licὰt longe magis consonum ducamus , anatome praesertim instructi, Vertiginis causiam exponere, non secus ac in capite superiori exposuimus. Idque pluribus sane ex causis ,
de quibus & ante jam diximus, & deinceps dicturi
64쪽
citur , eoqubd hisce in affectibus mustulorum principium , & finis in unum quasi convelli, contrahique videantur . A convulsione penes Recentiores nonnuIIos differt spasmus, quatenus spasmus fit cum desore partis affectae, convulsio sine; adeo ut dici possit, conpia onem esse musculorum eontractionem inmolunt Dςεμ nam rma ne dolore, pomum cum dolore.Firmam dicimus , ut utranque affectionem a tremoribus , sivea motibus convulsivis, aut spataodicis distinguamus .
in quibus musculorum contractio inter antagonistas,hoc est inter musculos contrant tentes , alternatur . Variae in Praxi medica species , variique gradus DiGr eonvulsionis occurrunt; convulsio enim ita quandoque per artus , ac per parietes universes corporis humani vitam habentis effunditur , ut membra corporis praetati maximam sibi nacta rigiditatem idem corpus quaquaversiam coextendant, fusique molem undique
rigidam , atque inflexibilem faciant. Quo in cassitetanos convulsio nominatur. Modo autem muscul Tum contractio talis est , ut corpus humanum vivens antrorsum incurvetur. Modo demum talis fit, ut in diversam partem, retrorsem nimirum reclinetur. Hine aliae duae convulsionis insurgunt species , qu rum altera dicitur e ro uounon , altera opishotonon. Emprosthotonon est,quum in anteriorem partem incusevatur . opisthotonon, quum in posteriorem reclinatur . Alias praeterea habemus convulsiones , quae peculiares
dici possunt: uti sunt brasmur, qui dicitur Unrcus, r
65쪽
lus, qui nuncupatur sardonicus, & ea convulsio , ouae trismos a Medicis appellatur. Necnon et ea, quae vocatur strabismur. Spasimus cynicus fit, ubi musculus oris latus ex uno duntaxat latere contractus osita deformat, ut speciem canis prope ringentis quodammodo aemuletur . Risus sardonicus producitur, quum ex utroque latere idem musculus contractus I hia uuinque sibi attrahit, atque extendit, quo risum mentiri videtur. Trismos oritur a contractione musiculorum temporum, & maxillarum ; qui vehementer insimul contracti efficiunt, ut dentes ex utraque maxilla adinvicem adducti mutuo adeo sese obnixe comprimant , ut propemodum attriti stridorem edant. Strabismus nihil aliud est , quam ea oculorum contorsio, quae provenit a contractione musculorum non omnium, sed quorundam ex iis, qui oculorum gemmis movendis , sive cireumducendis inserveniunt.
Quum ex dictis diagnosis liqueat, ad causas tra sire expedit, quae ex duplici Ente hauriri posse videntur; contractio quippe musculorum fieri quandoque potest ob vim spirituum , quia cerebro cum impetu
in fibras motrices propelluntur musculorum,quos convulsio praeter naturam contraxit. Quandoque autem
fieri potest quoque, quod quam sepissime contigisse
experientia quotidie testatur, ex praepedito, praecluso que eorundem spirituum per nervos in musculos antagonistas influxu ; qui propterea reseluti in causa sunt, ut musculi oppositi, eoquod renixus contrant tentium iis defecerit, vim propriam, ut ita dicam , elasticam, exercentes convellantur; quo in cassi neutiquam musculi contracti, sed adversi, qui re tutionem patiuntur: ii videlicet, qui musculis contractis ad vere santur , tanquam partes morbo affect , respiciendi
sunt. His ita praemissis, quum facile elicere quisque
66쪽
. DE CONVULSIONE, ET SPASMO . ss
poterit, quare convullio interdum excitetur simplex, interdum spataodica, quare modo per essentiam ex cerebro , nervisque affectis , si ve ex laesa mustulorum stractura, modo per consensiam ex aliarum partium assectarum conssirtio , modo ob sanguinem stagnantem, aliosque concretos humores, aut in mustulis contractis, aut in adversis reselutis, aut in partibus finitimis, non videtur cur in hoc diutius immoremur . Ad prO- gnosin itaque accedamus , quam tum ex Hippocrate , tum ex Galeno praesertim paucis expedire aggrediar. Tetanos , nisi dierum quatuordecim circiter spa Pyrenosi .lio stlvatur , aegrotantem interimit. Convulsones
quo sertiores , eo pejores . Spataodicae magis, quam simplices. Idiopathicae, quam sympathicae. Apoplexiam , vel epilepsiam non raro accersunt. Ex Uuin
ribus , Iethales. In taminis hystericis imprimis , Io ge minus habere solent periculi, quam in maribus . Convulsiones, quas concitavit helleborus, aliaque sertiora purgantia , ex Hippocrate praecipue co) , ne
cem sere semper moliuntur. Pessimae sunt, que nimmiam sanguinis excretionem , aut hypercatharsin in quuntur ὁ tum maxime, quum viribus praetermodum xeλlutis , aeger de ectus consistere nequeat. In febre, e prae caeteris maIigna, et tum maxime, quum in
progressu morbi supervenerint, sebricitantem brevi
deeessurum indicare consueverunt. Febris ardens, quae convulsionibus accesserit, eas utplurimum extenuavit. Hinc illud Hippocratis sis) qui a eonsul ne, aut distensone nervorum tenetur, febresuperveniente LMeratur . Et ex eodem Hippoerate sa) febrem convinsoni supervenire melius es, quam febri conuisonem. Nil
mirum igitur si in febre continua labiorum contorsios oeulorum, superciliorum, aut narium, prae seribus mor tem versari non semel praedixerit. Diae
67쪽
Diaeta, quae convulsionibus curandis praescribea da est, ei non absimilis fore videtur , quam reliquis ce rebri affectionibus curandis in capitibus superioribus paulo ante adhibuimus . Aer igitur convenit temperatus , & serenus, quum borealis, frigidus , atqde hybernus ex Hippocrate sa) convulsiones inducat. Victus tenuis sit, concoctuque sacilis . Plurimum nocet salsius , acidus , acris, saccharatus , item et mellitus. Vinum , utpote quod nervis insensum , plane prostri bendum. Quies longe magis , quam motus conferre videtur, is praesertim , qui contentiose , & vehementi fiat cum conatu. Alvus quotidie nisi respondeat, blande cienda . Hilaris, pacatusque sit animus &c. Iapharmacia, bc chirurgia distinguendum est prius num
convulsiones extent peressentiam,num per consensum.
Si ex consensu, partibus statim, qui morbo proxime la. borant, partibus videlicet primario assectis, occurrere debemus. Si per esseritiam, sedulo inquiramus oportet, num id sat spirituum vitio, an sanguinis; num alte rius eujusque humoris , qui vel cerebrum, vel nervos, Vel musculos laedat; num succedat ob contractionem violentam musculorum partis convulis; num ob re solutionem musculorum , qui musculis contractis ad-Jersantur &c. Sordibus itaque tum ventriculi, tum intestinorum blande egestis, ubi sanguis redundet, confestim imminuendus . Ubi spiritus excandescant, leniter coercendi. Si quis humor crassus, aut nervos
obstruat, aut eos adeo comprimat, ne spiritus a cere
bro in musculos resolutos libere fluant, is blande dis
cutiendus. Qua de re clysteres commendamus, leniora emetica, item et purgantia, ea prae caeteris, quae paran tur oleo sive communi, sive amygdalarum dulcium,sVe seminum melonum, necnon etiam seminum lini&C. Spi-
68쪽
spiritibus, qui nimium effervescunt , cohibendis, 'apprime conducunt Opiata , item et balinea aquae duleis, vel emollientia , aqua nuceriana large epota, decoctiones emollientes, hisque similia. Tetanos, alvo oleo amygdalarum dulcium purgata prius, balneo inde olei communis felicissime resolutum, non semel vidimus.
ANIMADUERSIONES PATHOLOGICIE .
inter . Veteres de Facultate medica scripserunt, ntu, convulsio
nullum unquam aliud intersuit discrimen , niti quod Φρος convulso vox sit latina , & spasimos graeca; quae voces prose fio , si nominis etymologiam intuearis , unum ,εc idem senant, contractionem quippe dicunt ἱ neque aliter, quantum scio, tum ab Hippocrate , tum a GD leno, usurpantur et spasmos cinctus es, quo nervi, Ore culi tentantur , ad ut moia totum corpus, moia pars Me volunIatis arisurio trahatur, inquit Galenus a) . Hos prosecto inter Antiquiores , Mercuria iis , Heurnius . Fernelius, Riolanus ; inter Recen tiores , Sennertus, Ri Uerius, Sylvius , Et tmulierus, Belainus, aliique sequuti, uno eodemque sensu convulsionem, &spasimum complexi sunt, per eam ut ran.
que vocem, membrorum, aut musculorum contractionem promistue designantes . Nobis autem, cum aliis, qui convulsionem a spasmo recens distinxerunt, licet fortasse non melioris notae Auctoribus , ad eximendam rerum istarum , quae non minima exorta est , ambiguitatem , conput onem unice dicere placuit , eam membrorum contractionem, quae aut minime dolet,
aut ullum vix inseri doloris indicium ; & spasNum , Tom. II. II pr
69쪽
proprie dicere arrisit eam membrorum, aut musiculorum , aliarumque partium contractionem , quae eum dolore si ve exoritur, sive perennet .
C Onvulsiones fieri Ueteres opinabantur aut ex re-
convulsionem , plitione , aut ex inanitione . Ex repletione seriri., .lεZina 4 affirmabant, quum aut sanguis , aut alius quivis pitione fieri, affr- tuitosus humor sese insinuans in nervos . aut musculOS.
eos annet, & contrahat . Exinanitione autem tu a
exoriri sibi suadebant, quum , humido radicali penitus exhausto ita quandoque, in eorum sententia, nervi, & musculi exiccantur, ut, corii ad instar igni admoti, contrahantur, & convellantur. Id figmentis quamvis anilibus fidenter annumerare consuevisset Ηelmontius nos. tamen Veterum opinionem interpretari potius,quam irridere juvabit. Atque adeo convulsi nem ex repletione fieri, eum Veteribus tum dicendum censemus, quum, Ob Violentam fibrarum ex vehementi spirituunχ influxu distractionem, musculi praeter natu ram contracti membra convelluntia Ex inanitione vero tum, quum Ob denegatam spirituum in fibras radiationem, resolutis antagonistis, musculi ex adverscivim suam connaturalem , procul ab omni contraniten tium renixu , libere exercentes , valide contrahuntur- Ita profecto, & spasinum priecipue cynicum , 8c risuin sardonicum , & strabismum, non secus ac em prostho tonos, atque opistho tonos frequentius produci, cre didimuSω
70쪽
DE CONVULSIONE, ET SPASMO. syRLUE ANIMADVERSIONES
. , . PATHOLOGICAE TAR m3 , aut motus convulsi vos , in quibus Umis proveni contractiones sive simplices, sive spasmodicae ,
vicinura , upi monuimus, alternantur , concitari utis vulsi
plurimum autumamus , vel ab humore quodam acri, qui nervos hinc inde sparsim mordicet; vel a sanguine, live a lympha quadam crassa , quae in tubulis identidem stagnando, eos praetermodum extendat, & nervos interceptos multis, variisque in locis di visim comprimat. Quo sit, ut, non aeque praecluso spirituum a cerebro per nervos amat v, modo hic , modo illic indiscriminatim musculi resolvantur. Hinc Variae mem-hrorum contractiones convulsivae, quae nequaquam persistere, sed in variis regionibus corporis humani vitam habentis , uti patet, .alternari deberent .
ANIMADUERSIONES THERAPE UTICAE AD
CHIRURGIAM SPECTANTES.INter praesidia chirurgica resiluendis convulsioni- Quimuid ovibus Plurimum tanquam idonea excoctitata habe n/ndutu et romus, non modo defricationes , sicarifieatiζnes , telli- αππcationes , atque arctissimas vinctiones , verum etiam ς ' /bv Rus inu stiones , item et veli cantia , in quibus tamen uni- risque exterio Versis caute admodum , ex nostra saltem sententia, in- bM py iidii 'cedere oportet. Scimus equidem , prirdicta re
media exteriora pluribus sene ex caulis hisice in casibus prode Ise posse ; eliciunt quippe spiritus , eosque revocant ad musiculos resolutos. Neque inscias imus, irritatis quandoque artubus extremis,spiritus praefatos a regionibus, in quibus impetum secerant, averti, a H a musi