장음표시 사용
121쪽
unum aliquid semel accipit,&interim in offerendis post longe melioribus occasionibus omnia amittit. bE CRETUM. In postremam sententiana plurimo rum consiliis itum est,&rejectis quae osse serebantur causa praetensionis integra, Magna Britanniae Regi est reservata. EVENTVS. Docet hactenus ille docebitque indi. os, id Consilium RegnoBritanniae utilius extitisse. Non pretio vendendae ac transscribendae facile sunt publicae praetensiones, ubi pratendendu exigendi, qtio flpri tenditur, aeternae se offerunt occasiones. Qiuicquid semper roton , qui his praetendat. Satisfactio dic est trans: scriptio occasionis,omnis & iuris. Contra Interim se res in Republ. habet, ubi post rejecta, quae in presens offeruntur, nulla exsequendi aut exigendi juris occasio in posterum suppeditatur.
122쪽
ros Ex HisTORIA BOAEMIcA HuJus DIS VISITIO. An in una Republica etinis salutis publicae janurum duae religiones diver possine
NBohemia anno seculi hu)us in Ono, stipra sesqui mille it - in ii in inter Protestantes & Cais tholicos gravissima de Reli-
'gione controversia orta, utri utris cedant. Protestantes causam suam deserunt ad Rudolphum Imperato torem, supplices pro Religionis liberta te offerentes. Cui petito protestant um Imperator sic succurrere Voluit, ur expressum super ea re diploma seu Majestatis literas reddere promiserit. SsNTENTIALMulti dissuadebant Imperatori dandas literas, quia diversae in una repubi Religiones asserere sit innumera in eandem pericula conjicere. I Pri-
123쪽
L Primum enim societatis civilis vinculum esse Religionem: quae si perdiversitatem evaduret dubia, fieri posse, ut Per nova semper dubia facile aperiatur sporta ad diruendum Reipubl. funda
II. In neutram legem credere illum, qui admittit contrarias: sic etiam nullam Religionem venerari, qui Venera tur diversas. III. Religionum dualitate hominum c 'nscientiam fieri securam; unde de spiciendorum juramentorum occasio, qua fulcrum a tionis civilis, Veritas,cor
IV. Nihil tam voluntarium es quam Religionem, in qua si animus non fixe haeret, sed adversus est, iam sublata jam nulla sit.
ditorum animos', nisi in ipsa actionum sumima, scilice in Religione conveni- nt. Et unum Reipubl. corpus , una relicione regi necessum esse.
124쪽
VI. Quin & ex Retligionum diversitate seditiones horrendaque bella pullia lare, ut ex Tragicis exemplis forentis
imi Belgii, Galliae, Angliae atque ipsius
Germaniae id liceat probare. Contra vero alii diversas religiones tolerari posse, nullo non negotio confirmabant. Et quidem. I. Non obversari Reipublica: diver-1am Religionem si modo ultimo sine , civili felicitate fruatur, qui etiam poS- sit obtineri a civibus diversam Religio'nem co critibus, sin ipsis externa sortuanarum felicitas, & interna Virtutum honestas constet. II. Ipsa divina oracula prohibuisset, Imperantibus, ne quos ad credendum , civili potestate compellerent. Fidem suadendam non imponendam, Vulpesque domini vineam devastantes nota armis, sed argumentis esse capiendos.
II. Florere potius regna in Religione diversa. Respiciendam esse Gentilium, Turcarum aliorumque populorum RespubL e quibus ne Turca quidem , Chri-
125쪽
s IV. Pacatissimam Germaniam 2 e- ligionum diversitatem nunquam abnui se,ut in una domo coniuges interdum,s fratres & sorores in religione distenti-
V. Galliam tum demum tranquillam esse factam, quam primum in ea liberum religionis exercitium promis
I. Iadaris etiam olim varias de Re i ligione opinionus admixtas fuisse :. Principes christianos, caecus & Synagogas Judaeorum, quas olim laberius, o Claudianus ac Domitianus vetuerant,
permisisse, ipsosquq Judaeos adhuc ir multis Imperii liberis Civitatibus &Provinciis secure vivere. DECRETII M. Decretum est inter consilia intima, Protestantibus de Religione privilegi-gium; seu, ut vocant, Maiestatis literas non negandas esse, quo imposterum
126쪽
liberi tranquillitatis & securitatis Fus iam Religionem possint exercere. E Y IT V S. Imperatore Rudolpho vita concedente, ipsum quoque privilegium se a potius vis ejus expiravit. Etenim suci cessor eius in Imperio Matthias mult. contra Protestantes Catholicis admisit ut privilegii sui renovationem a Matσthia petere coghr Mat thias pro Catholicis contra Protestantes pronunciaret, factum ut laesi Protestantes Pragam concurrerent, de Violato privilegio deliberaturi. sed crimina bantur gratis apud aulam Caesaris. Esqui eorum querimonias spernebant &ad desperationem viam iis parabant. Igitur de novo ad Cauarem delibertate laesa supplices scripserunt: ac
cepto Vero responso secus, quam existimaverant, ira in factionis autores conversa, curiam arcis Pragensis ingredi initur armati, & Adamum a Stern berg,
Guilielmum Schlabatam, con filii Praei 1 dem, DroslaiamComitem Sinis anscium,
127쪽
Baronem popellum & Philippum Fabricium, Secretarium, e fenestra in sublectam aream dederunt praecipites, atque hoc ipso veluti classicum ad gravissi-naum istud bellum cecinerunt, quod te tam Germaniam traxit in exitium.
Judicamus cum Seneca , nemin s. Imponi posse necessitatem vel credendi, quot nolit, vel quod velit non credendi. Itemnermnena efficere posse ut quicquam agamus praeter sententiam,
Id laudatissimo HeroiStephanollegi PQ soniae visum, qui crebris sermonibi a surpare solitus est: Deum tria sibi reservasse, in quibus nec velit nec possit har bere parem: dominari conscientiis , scire futura & ex nihiloaliquid facere. Et Maximiliano II. Caesari placuit dicere nullam intolerabiliorem esse tyranni dem, quam dominari velle conscientiis. Sane subtilissimum Imperii genus est, alicujus fidei Religionem subtrudere. Unde medium amplexi pronunciamus, non opus esse ut respublica semper re- relis
128쪽
Ηε EL Hismonia BougMICA Atibus religionis unitate gaudeat. Imprimissi accedens Religio naturalem de Deita
tale notitiam, S providentiam non exscludit aut negat, Societatem non pessu' -
dit, aut Deum blasphemiis proscindit:
tunc omnino aliam Religionem tolera re, quam Vis non probare, non impium
est; quoniam ipse Salvator hujus Sententiae fuisse legitur, in praecepto de non eradicandis Zizaniis. Male ergo Rem publ. administrant, qui, a sua Religione dissentientes, vi, gladio, minis, injuriis S argutiis ad aliam, Jeroboam i more,
cives volunt compellere. Cum Vis ce remoniam tantum, non conscientiam torqueat ; jam autem ceremonia&ritus externus tantum mΘdo pro signo externae societatis habentur, qui, si diversi, civilem societatem nec tollunt nec eonservant. In conscientia Vero, qui-
Iibet, qui sua vivit exfide, a nemine mortalium judicatur, sed finaliter tan de si recte credidit, s lvabitur, sin minus condemnabitur.
129쪽
s omo Principes re,ntus in domesticis Civitatum sis oblatis, is Pilipraesert bellis impedito tempore, odium partium declinandue gerer debeant.
Una ImperioHispanorum ex uso Foederati Belgii Reia pubi. in corpus unum coaluisisset inter Civitates, ut fit,aut
Veteres controversiae reno-Vatae, aut novae de iurisdictionis praeeminentia, aliisque ejusmodi rebusordi nibus ac Auransium Principi plurimae oblatae sunt. Quaesitum igitur est Quid utilius ac conflan- rLE. Di visae illae &non unius extitere
menti. Alii oblatas controversias ex aequo N bono aut autoritate decidendas existima
130쪽
di libidini litigantium permissis , ius
quemque sibi & autoritatem serro & manu quaesiturum. Unde non nisiCivilia bella metuenda sunt. Π4 Ex HistoRIA BoiasMicA HuJus
L Interesse iustitiae&aequitatis, Ud cuique jus suum persequenti, satisfieret, etiam ex jure praescripto, quod nisi in im periis praesertim novis serio observetur& sedulo, adversam de iis inter subditos di alios excitari opinionem. II. Interesse supremae Imperantium autoritatis, ut eam interponant, ubi obscurat vel Civitatum vel privatorum singulorum controversiae offeruntur: ne. que liquet, pro qua parte potissimu in . pronunciandum sit, in unam partem de flectatur; cum intersit Reipulta. ne perpetuae sint ejus modi lites. Quod si de privatis, de totis Civitatibus tanto magis est statuendum , cum harum lites olus turbarum fere habeant coniunctu Interesse pacis publicae, ejuta iatroversias impraesens terminares