Dissertatio theologica inauguralis de angelo satan colaphizante Paulum, ad 2 Cor. XII. 7.-fPetrus Santvoort

11쪽

DISSERTATIO THEOLOGICA INAUGURALIS EAngelo Satan colaphizante

Paulum, ad 2 COR. XLI. 7.

EUS hominibus, diim in hac vita sunt, ita solet admotiri prosperitatem, ut acrimonia quadam aerumnae temperetur. Ipse Servator ad eum modum fuit habitus, postquam enim , Deo ipsum elisam procli mante, Spirituri in eum gloriose descendente fuisset baptizatus, statim tradebatur tentandus Satanae sic saltem historiae aptismi Matthaeus 3 Lucas subiungunt narrationem de Tentatione Aratth. . . Luc. s. q. 'arili modo sese habebant res Pauli. Non licebat cuiquam esse Apostolo, nisi cum Christo esset versatus a Baptis in eius usque ad Ascensionem Act. I. Desectus IleCompensabatur raptu in coelum Oecum pag. 39 . A V

12쪽

μantia Κυρίου hac re minor esset caeteris Apostolis ebria roraliter cum Domino egerant. Opus autem erat, gaudium hoc contaminari aliqua aegritudine, ne superbiret, ἀγεις mρεων. AE-gritudo affusa dictae beatitudini narratur his verbis et Cor. r. 7..κ τῆ ναρκὶ Aj I EA OS ATA N, να-KOΛΛΦ Izia,

II. Audiverat in coelo Πρύα ρημαι ταμ ιχ ξον ἀνθρωπι λα- λε rota. Haec σκολοποι Paulo relinquebant, Verius, quam verba Periclis famosi Oratoris , de quo ex Eupoli citat versus Di Arus Sic lib. I 2. Ουτως κηλ , ὀ μον 'ἀρων Pericles ob ius Sic demulcebat, est solus Orioru sAcutium relinquebat auditoribus.

Fingunt Judaei, nemini vivo licere ingredi Paradisum, ob

nis lea mortis. Somini. ieDi icitant iura sunt, quae ipsi ii identia falsitatis coacti, in sensim -- ως vertere coguntur.

Paulo autem , cui ingredienti Paradisum nullus obstitit Angelus , reverso mansit Angelas Satan; de quo Pere instituimus. Veniam praefati, si in materia abstrusa , quaeque ab omni aevo multorum ingenia exercuit, prae gliorantia es ingenii hebetudine caespitemus. Praelibabimus pauca de Vocibus, quibus mentem suam pandit an occultat Apostolus, quae sunt. I. Ἱγε-IIL A ,ελ γ ab α ελλα , quod an οι 'γω i. e. fero , a V 'ro ab ἀνα- κελω moveo, an ab ανοὶ κάλω u eo , audo, an vero tandem ab H γraica voce 'i , ,s transpositis paullum mutatis Οιχωγις , derivetur , et rivinare hic nihil attinet Etymologis talia relinquimus Hebraicum nomen est, ut dieium,

's, a Radas, , ii ministrandi vel signiscationem danaisse, ex usu, in vicinis linguis Arabica i Ethiopica, etiamnum reliquo , verisimile est. Cunctum indicare . cuivis notum est; Sr quidem qualemcunque, sive ille sit Deus Filius, sive homo, sive res inanimata. M io postremo modo, quae Deus, per

13쪽

σε Mos, ministerium . AEgyptiis in affictionem immittebat.

vocantur metes a P . 73.q9 Communissima vero est notio, qua spiritus indicat, absque corpore a Deo creatos , ut i in benefaciendis fidelibus puniendisque reprobis ministrent. Et ea significatione vox semper sumenda, nisi aliud quid obstet.

quod circumstantiae rerum sere determinant. IV. r. Σοιταν Hebraeum est Ioiari. e. Adversarius araece A'νακω ἀυ licet plurimi inter Graecos vertant Vm et, ν Δο υπς coλ, Terminationem a Suida ex aliis . p. Iocis addiram vides, nempe e ratib. 2. 26. I 6 23. Thesset. 8. Diversitas haec mire philosophandi occasionem praebuit Iustino A amyri. Satan ipsi vox simplex , Satanas composita. Verba ab exscriptoribus male habita ab editoribuet

restitui non quita, eo quod parem Hebraeae a Graecae linguae cognitionem non haberent, addam, restituere conabor. Sic ergo Dialogo cum 'phone Iudaeo. Καν mala, σοῦ Σατανας προς ἐν μηνύων flegendum suspicor μηνυοέ γ.,T Σα δ ων κ Συρων φωνη - της ες . T 1 νῶς νομοι εὐ ἐρ aliuαος ι εκλήθη otio τὸν πωιων ρα ἀθειση φωνῆ.ων οἰμ φο ἡρων τ έρη λβ ων ἐν νομιοι γένεο Σαπινας. Perplexus omnino est sensus. Quod, alii. olfecerunt. Quid i an Σα- idem est ac σφιζ' Id nemo dixerit, nisi Hebraicae linguae pro sus ignarus Levi, satis solito medicamine, num sanari posist Criticis pensitandum dabo. Postpono illam pericopam , τι νας νομα ἐξ Ἀζμ έρι ψiς κλη , sequenti pericopae Adeo ut τοαγών ς immediath equatur post illas voces, sem imirTunc omnia limpide fluere , e versione , annotatiunculis. cuivis attendenti patebit. Sic ergo reddentur. E a Iesu Satanas vocatur, nomen ab opere afecit, compositum eum possedi

iudicante. Satan enim uacorum rarum lingua Trani ga Ide, es Sata Hebraeorum expostum tingua vero nomen quod Serpens vertitur quili binis rei tu unum n me fit Satanaι Docet risus ad h. l. Ut deficere esse. res νά, idem 4 H braeum Serpentem. Non autem ait 'du Justinus, terminationem desumptam esse ESyriasino, qui ιαια dicit. Ne vero aliorum scrinia com- et pilas

14쪽

ilasse videamur ablegamus lictorem ad pis Disbia Maia

p. 9o Dominie Macrμm in Hiero exico, Celeberr. Gelium Dispp. Tom. I. p. 9o6. atque etiam ad Claris. Marchi Exeracit. Exeget. XXV. ad Zach. 3. V. Cum Satan ut vox exotica sit indeclinabilis, dubium est an casu recto an obliquo ea sit accipienda. Multum tamen interesse non puto. Beata ait 'Ro malo de ipso Satana acciatere casu recto. At consentiunt sere Ulm verssi res tum com

lae, ne lassim ordinariam , A Uinum, c. addam. Hisce pollicem libens premo, nam satis tequens est Novo Test. Di bolumis Angelos ejus memorare : quin inebris vetusti simis quibus phrases suas saepe hauriunt scriptores N.

ederis, familiare est loqui de uolon a detis s

opite , vel Principe omnium Satanarum iacti apud A atthaeum vocatur Βεελζεδουλ, apud Judaeos in libro Tobiae fricet a Umodeus. Et quod aliqui casu recto acceperint in timesse videtur, quod hora ori Pauli velificatum voluerint, quippe qui non a gregario aliquo sed principe Daemoniorum κο-VI. 3. I α με κολαφίζη. Quid sit κόλας γ, perconsequens κολαφίζειν, docebit Eustathius ad Iliad. 'α ι. N. Haec 'erba. K ον, inquit, ' μεγα si s ρλλυμα τὸ μέγα κυ rub α κολαφίζειν. Quae sic verto. Κ λον idem quod magnum , eram ct κολοκυμο quasi magnus studius. Et qui magnam , ut

junt, percussionem habet, κο Λαφ; vocatur , una verbum κο- λοιe ἰγν. Non autem videtur sibi constare in origmaticin vocis, cum contrario plane modo procedat ad δυο . ,: P haec verba,

15쪽

m abutum autem , nude δυλοι sunt , roducit υλοκυμοι,, e surdum suctum: qui parvus ustus , voce in duas isoluta dicitur unde Ur Gλα p . Varino describitur πληγὴ ἡ λδομένη - των ει α ν δακτυλων , percusso quae datur mediis digitis. Sic Mλαι. Ii Vertunt et DA mei ειν. De differentia Mλοιφου ραπισματο , colaphiis alapae , non dicemus S rus hic generabor utitur Voce .a ita quae QCraecae voci Emise respondet Iior. 8. 12. alibi colaphizationem transfert

ia Sol empo i ct z. Q. Voce iterum respondente voci

θλίψεως Matth. 24 9. Nec Arabs praecise κολαφίοι habet, sed reddens Ac, A dubium relinquit, an percussionem seu pulsationem inpliciter , an vero percu inionem capitis vel frontis intelligat. Quoniam porro nulla vox pure Hebraea exstat, quae

huic voci respondeat , finxere Amudici ex ea est, ii Epachiis , ubi a Glos a explicatur ibi in sIn plagae moln .

Fateor vocem , de qua agimus , proprie sumi Matth. 26 67. o. t. 20. a. Ortem Cor. q. I. Improprius usus est in hac eadem Epistola Cap. I. io ubi generalem vexandi signisca..tionem esse , quivis attendens facile percipiet. Sic etiam utitur Ecclesia myrnensis in Epistola quam de Martyrio Polycarpi ad Ecclesias Ponti scripsit , quam primus integram serius edidit, ubi de lartyribus dicunt quod fuerint, ρυκας, π-

poribus ipsorum substernebantur murices , es ipsi diversis cruciati

pressum hi miliatum e se Paulum dixit. Amraldus in Paraphrasi sua Gallica ait, pon me arcetero ' outrage continueta ment, i. e. ut perpeti me vexet o contumelia afficiat. VII. Nec lentio debet praeteriri tempus verbi,sλαφίον, non enim dicit Gλοιφἰ σν incior. I. ut aiunt sed praesenti. Et licet Vir caeteroquin Doctus non multum differentis inter ista duo ponat, magna tamen interest posterius enim si Apostolus dixisset, indicium esset se aliquando tantum fui ct e colaphis caesum , sed cum priori modo se exprima , perpetuam colaphorum durationem innuit. Falsus sui hac in parte Erasmus Vertens, δε- mihi fuit uiri ulus seu Angelus Satanae, qui me colaphis caederet cujus me etsi os το Virum magnum recte convit it Beaba.

4 Idem

16쪽

Uem vidit Oeeumemus, cuius hae observatio o te eum ἐλας laeti, lata, ἀει χειν et ἀνεσώλλλῶν, Gλαφιζ' mν Mens ejus huc redit , hoc enunciandi modo Paulum dicere, se senia

per habere adυersarium. Adeo ut non tantum minando terurendo Satanae Angelus eum afflixerit, sex revera affigendo. Quod cum ita sit , non possum probare Poha is Clerici glossam , ingeniosam licet . quam animadversionibus uis in Hammondum immiscuit. Existimarim, inquit , voce M sλο- 'legeeώλοι vel σώλοπ respici ad praeacutum lignum I non m vi , sed quod immineret homini incurvo , eum graetute puncturum , sese erigeret Fingamus nobis casum Reguli quem a thaginienses καθειρξαν π εν γήλεάγρι κεντ. παντο ν ἐπουσιν δέφλιων, clausum in cavea stimulos undecunque habente

occiderunt. . Qua verba sunt Appiani Lib. I. 2 cunque se illa movebat, membra ub puriebat quia ex parte simile

pateretur , qui haberet impendentes sudes praeacuta , quibus ungeretur , si corpus incurvum erigeret Ita si Paulus nimium an mo superbiret , ob revelationes a Deo acceptas , paratus erat Ca-cadaemon , qui potestatem a Deo acceperate adversandi, mein ceret Quasi vero paratus tantum fuerit Satan nocere ei, si

perbiret . Et quis dicet Paulum unquam post raptum in coelum superbiisse ' Vidit hoc Celeber Co ejus in h. l. f. z. ἰυλο φἰων, ait, ut notat Chosostomus est praesentis. Et notat ali quid quotidianum. Non putandum est Apostolum uno mo 'fuisse

a batana divexatum Aut eum praescivisse , quae singulor--ῶς- rum futura est tentatio. Ibi corres: calem intelligit vexationem , quae absolute contingebat Paulo absque conditione , si superbiret Sed paulo ante aliter , nempe I. Altera ratis editur hic , quare gloriationi parcat ne irritet aut provocet in se

Angelum Satan , sibi additum humiliandi sui causa. Quibus verbis omnem Satanae potestatem abrogat, affigendi Paulum. nisi superbiret. VIII. Humiliationi admodum conducere poterat illa affictio, quae colaphorum nomine exprimitur. Herorum erat colaphos 4mpingere servis. Unde Leno apud Drentium Adelphis Homini miseroplus quingentos colaphos infregia mihi. Ubi Don tus , contumeliose cades colaphus, digna lenone. Ad servos

servile hoc supplicium ducit nos locus Petri et Epist C p.

17쪽

α. o. Agit enim ibi de servis, eosque monet quomodo sei rant erga Dominos Hinc plurimi Interpretes ad contumeliam trahunt hos colaphos Paulo ante id in paraptaras vidimus

Amraldi Piscator dubitat, an proprie an vero de pudefactiones intelligendum Hammondus, sensum contumeliae adeo proclivis est, ut eo S mόλοπα trahat, quem hac nota illustrat: uuid his locuti signi Pet colligere licet ex Ea ech. 28 2 . tibi spina pungens sin ca gravem catamitatem , qualis est cum uis a sui contemptoribus male habetur Beet,a his verbis mentem suam pardit omne con umelsae genus Apostolus vocat hos, quo principue injuri genus censetur esse maxime robrosum. Similia ab passim. IX. Cum autem absit assi gendi modus, unde nemo mo te subi e praesumitur , cogitatio subit , an non Paulus hac phrasi innuere velit , limitatam esse in se Satanae potestatem, adco ut non longius quam ad colaphos procedere ipsi sit conces' tim. Sane histori Job talem limitationem es consuetam indicat. Cum ergo Judaei alterant vel mortis esse jus occidendi in circumcisos , vel eos quorum negligentia non circumcidebantur qui eorum fidei eru credui , quam sententiam hauriunt ex Exod. q. q. ubi archius i pN annotat

eo quod non circumciderat Eliea erum stitimyuum punirnaui fuisset morte ecunda. Ne ergi Iudaeis occasionem daret calumniandi

eum , quasi Satanae plenaria in eum suis et potestas , utpote qui , per apostas am , ut illi putabaut , privilegiis genti Judaico excidi sit , tale genus amictionis notat quod morte minus erat. Et i in in ipsa Ecclesia Christiana censerentur esse sub potestate Satanae , qui ab Ecclesiae communione erant

separat . ut phrasis ii dicat traditias Satanae I Dim. I. ro quod uare ipsos contigerat Corinthios Or. s. s. non dicit Apostol ἐλόην Σατα- , vel γγελω , sed ἐδολ μοι Α γλ Σατοῦν nec addit - ολερρο αρ,ους, sed levius quid

X. Colaphi illi . ut e supra dicti liquet , facile sensum

teneralem vexationi contumeliae admittunt At vero

idem dicere non licet de causa insigente hos Colapnos , Angeis scilicet Satan Diabolus propae est intelligendus es cum enim

veris

18쪽

verba valeant usu, non possum videre, qua ratione clarius planiusque mentem suam explicuisset Paulus, Cacodaemonemque indicasset, quam hac qua utitur phrasi. Non existimo ullum re, qui neget apud Judaeos, tempore quo scribebat Apostolus, o vn is, spiritum malignum designasse o modo

terminos intelligebant gentiles conversi , eadem ipsis dei obversaturum fuisse malum genium. Quae ergo , malum, mdierna rabies ratione majoris κωβεiας ab hac usitata notione vocum velle recederes sermonemque fraudulentum actingere

Paulo , quin M, quod blasphenum est, ipsi Christo Κρη φυγέ sunt, si voces quis excutiat attendatque quid unaquaeque in propria an impropria acceptione valeat vel valere possit , neglecto interim usu , quem penes arbitrium est vis

norma loquendi. Voces phrases sunt exponenda vulgatissimo , qui tum cum scribebantur obtinebat, sensu , nisi vel res vel textus alia circumstantia contrarium suadeant. Quam eo casu significationem diversam illi ad quos dirigebatur sermo poterant dignoscere. Usus certe tum obtinuit, ut Angelum dicentes talem spiritum intellexerint, qui absque corpore creatus, Deo ministrando erat addictus Satanam autem, malum

Angelum. Ut Satanas, Δομμονιον convertuntur Matth.

12 24 26 27 28. Multo magis id dicendum de vocibus his conjunctis uel Satan. Ἀ aevo certe inter Iudaeos noluerat opinio , plurima mala humano generi immitti mediantibus Angelis malis. Inde factum , quod ubi Hebraea veritas habet . pestem , argum sere habeat Smn N,n inter cae- te a videre est Hab. . . Ausam accos rant sic cogitandi Sam. 24. Is 16. Q Reg. 3 . Tum Q idaeorum vetus est traditio, omnia a terra usque ad v,pπn . Expandium arati mamentum esse plena Angelisci supelli esse bonos , inferne malos, quos promptos statuunt opportunos affigendis hominibus. Et memini in eam mentem citati R. Psephum m

guit lucernam ob spiritum malum , solutus est bensus est , tantam inter homines versari spirituum malorum multitudinem, ut metus sit ne irritentur lumine candelae, quapropter liceret eam,

19쪽

eam hane ob causam die sabbathi exstinguere. Materant noti ,-nes Judaeorum, quorum numerus satis magnus inter Corinthios. Nec putandum, Gentiles minorem numerum , praecipue malorum , statuisse. Inter multos unum citabo Theo vidis hocce Qistichon.

Ο -κακος, ν σφιν Δωμον , ου ἐγαθος. i. e. Nemo hominum, neque dives neque paver, Neque malus, atque Daemoue, neque bonus.

Haec non ideo nobis adducuntur, quasi ista probemus; sed tantum ut evincamus, quid illi ad quos scribebat Paulus essent intellecturi per Angelum Satanae. XI. Concurrit nobis quoque universa fere Interpretum cohors. licet enim pauci prima fronte aliud videantur dicere, cum alter vocat Satanam , alter homines malos , facile in concordiam reducuntur, cum observabimus , plurimorum esse sententiam , eam affictionem P non fuisse illatam immediatὰ Diabolo ipso, sed mediantibus hominibus , qui Diabolo be-drebant, quos ille instigabat. Sic Oecumenius O υ ρετέμεν τψανπικειμένου δαίμονι ανΘρωπ Angelus Satan es homo ministros daemon advers Go Piscatori vocatur, malus sequi spiritus, a Satana seu Diabolo emissus. Supra adduximus Cocce se verba, qui f. 3 huia Angelum vocat Indivisum comitem , -- gelum' famulum colaphietantem. Beet, asserit, Apostolum puncturas illa ribuere Salauae, cujus in in tu tot undique incitabantur, ad omne contumelia genus ipsi inferendum. Amyraldus in traphrati hanc habet lar 'ntem : Nescio quis Daemon auem Deus providentia sua voluit adhaerere. Hammondus habet Satanam aut quodpiam Ius instrumentum iod, ratione non proistis contemnenda Camero probat in Proth ad h. l. ubi explicans. quid sit σκολο ι, stringelus, inquit, Satan qui me colaphizet. more scripturae , quod priore loco divit guratὶ posteriore nudos Igniscantibu verbis proponit Quanquam primus non siit uirationem istam invenν id in enim subinnuere Bedam existimo. quando de hac ληοπῆ ait, est autem hoc positum in ἐπεξην σι Ne nunc Anno atores Gallos, Belgas, c. adducam. I. Non moramur contradicentes , quos Celeb moe ius vocabat, Ab urdos Philosephos, qui fere omnes operatioue aeabo-

20쪽

iratos eos dedit cela lasar ius, parvo sed completo tractatu,

in Damoniacis, Exerc. Text. XXIX. Quae ibi habet, cum o

vincendis sint omnibus, quibus mica reverentiae erga S. Scimpturam superest, analogice pleraque huc reserta queunt proinde contra eos verbiana non amplius addam.

XIII. Si tamen cui restit scrupulus, eo quod ἐδο, Pamis hic Angelus Satan scit a Deo, inconveniens nempe esse, ut Deus de Cacodaemona regeremus, vidisse hanc difficultatem Damolitos esse Interpretes. Eorum huc tendit explicatio. Deum permisisse in bonum Pauli, ut eum affigeret Satan. Augustinus vi sionibus ad Lib. Iudicum , ita concludit in usum

suorum Deus convertat is inimicos , non solum quando vincuntur inimici, sed, quando metuuntur. Illud ad commendandam a gitatem siuam illud ad eorum reprimendam elationem. mitiaque inimicus sanctorum est Angelus Satanae , quem amensibi δε-ium colaphitantem dicit Apostolus , ne magnitudine revelationum extolleretur. Recte item Hammondus Deus mihi ex misericordia

dolorem immisi, quem mihi infigit Satanas. Adde Glossam Imrerlinearem, quae habet Deus ad conservationem humilitatis mittit stimulum, at Diabolus venit ut ad defestum traheret. Item ordinariam, quae disertius , non tanquam Deo istos hostes armante,

absit cuim hoc sed non puniente , neque coercente , ct ad tempus permittente Ur sinente. Annotationes Gallicae aliam in hac oppressione mentem Deo aliam Diabolo fuisse monstraturae, mile adducunt medicorum hirudinum . medici impurum sanguinem elicere conantur, hirudines sanguinis avidae sunt, eumsque sitiunt. Facile ad praesens negotium applicatur. Solvitur etiam nodus ex Hebrae idiomates, ubi verba, quae essicaciam videntur dicere, saepe nudam tantum permissionem denotant. Tum specialiter verbum ina inter caeteras bene multas, etiam pem mittendi habet significationem. Nec quis miretur, me in re graece scripta ad hebiaeamlinguam confugere; quae Apostoli graece scrubebant, hebraice, ut ita dicam, cogitarant, adeoque in dissiculi, tibiis maximo cum ructu recurritur ad idioma hebraicum.

Vide orstium de Hebraismi N. . .ex eo Clarig. Leusd num in Philol. Graco. Et si de actionibus Dei circa malum plenius erudiri vis, adi LL. CC de Providenti vi ammentatores Gm. F. F. 2 m. ia: Iz. X I V.