Dissertatio theologica inauguralis de angelo satan colaphizante Paulum, ad 2 Cor. XII. 7.-fPetrus Santvoort

21쪽

XIV. Hisce praelibatis, sensum phrasios plenius investiste

mus. Est e tam imiς. In diversissima abeunt interpretes Nullius laudi detractum vellemus, nec contradicendi Iuristo nos impetiit, ut cunctis laudem veritatis abrogemus Secs, praeterquam quod se invicem refellant, chara nobis debet cie e ritas.' sensus quem intendit Spiritus S. Felices nos iudicaremus, si, ad investigandum eum sensum, quicquam conferre valeamus. me autem αἰ hs , quaedam praestruemus ean O seu notas, quae nos doceant pretiosum a vili discernere. Quae notae si admittantur, videbimus an iis congruant, eorum probationem sustineant interpretationes Virorum Doctorum S c dent, tentabimus quicquam nos, eodem rigore notas nostras ad iudicandum de nostra sententia adhibebimus. ia ncitas sive κο - α talia ore speramus, ut non gravat assensum oris minus pertinacis impetrent. Erunt autem sequentia. X V. Debet hic intelligi tale quid. i. In quo Diabolus praecipuas agat partes id enim verba ipsa tinniunt. Σ. Quod in se consideratum, non sit probrosum Pauli sed quod ut ευλοι ἔληmis ab ejus inimicis arripi possit,& sic ei contumesi e verti. Ita tamen ut Pausi opus non fuerit ob illud pudore suffundi. 3. Quod coincidat cum praecedenti, cui per appositionem iungitur. Praecedit autem σκολοι ἐν σαρκί, qui causa fuerit ei doli

rum maximorum.

. Quod tam intolerandum, ut liberationem effagitans nullis parceret precibus quod versu sequ patet: d ad quod sus- ferendum speciali egeret divinae auxilio gratiar. od Paulo fuerit supra omnes fideles, imo ipsos Apo-Rolos, peculiare opponitur enna raptu in coelum , qui non aliis, quod scimus, praeter Paulum contigit. . . Quod si non a primo conversionis tempore saltem perlongium tempus ei adhaeserit : nempe memorat se ante quatuordecim annos in coelum raptum fuisse . . , cum ab eo tempore fuerit periculum elationis, remedium ejus adfuisse consentaneum est. At vero quatuordecim hos annos ab ejus conve

lione essiuxisse usque adscriptionem hujus Epistolae, Ludovicus pellus author est Histor A s. ad annum Christi 38. Calia gulae 3 Conjicit Vir ille sagax, Apostolum triduo illo jejunii

caecitatis , conversionem excipiente memorato Act. 9. 9. α raptum

22쪽

iaptum fuisse in eoelum. Quae si admittantur, sequitur, malam toto tempore , quo credidit in Christum , his aerumnis fuisse subjectum. Et ex responso Dei ad ejus preces V. 9. Diet, nullam spem liberationis fuisse reliquam. Hisce pontis varia interpretamenta ad trutinam Vocemus. XVI. Veteres prostant traditiones , hunc locum de morbo aliquo ex icantes Dolore capitis quod solitus fuerit conflictari Apostolus , opinari quosdam , reserunt Thev I Llim, Hieroumus ad Gai Oecumemus; qui ait Primastis idem habet, quidam nempe dicunt eum frequenti ozore capitu borasse. Eandena memorant famam Era Hus . a ianus. 3 Annotatores Galli Tertullianus Auricati dolorem r6 γ' Thomas Aquinas, incertum quem secutia , de iliaco . 1O ,, quo obnoxius fuerit loquitur. De Podaira , renum Qte , pomachi Uritudine sermonem namlicet orn. ouis.ci se tomus HowiL . de Laaribus Pauli alligat con e tum corporis dolorem Tinnitus aurium adducitur a Prie tibio. Generalius Cyprianus loquitur , dum vocat o caseis celoorporis multa st gravia tormemta Sic. 'mentem suani

aperit Augustinus qui tamen alibi in expkcation traiius loci

vacillat in Ial. 3o. Dolore quodam corpor traditus ex gitandus vehementer dolores autem corpor immittuntur ple rumque ab Angelis Satanae , Quod ultimum aliquous Que probat rotius Q Satana morbos e iam iis immitti, Deo id sinente, ex Iob Historia discimus. Vide Ur Luc. 3. Iudiciosa etiam hac occasione adducatur sententia ieiab. Marci ii Exerc. Text. XXIX. l. 7. vero Daemonas sor borum omnium causas , nec cum Scripturis convenit xe dicunt vel Gentiles vel Judaei. XVII. Repugnat vero ea sententia κει eis nostr 2. Morbus enim licet ipsa pudenda occupet , neminem con

tumetae subjicit , nisi sto foeda aliqua causa , ut

i Caduntur tumidae, Medico ridente, mariscae. At cum probrosus nulla specie fuisset morbus Pauli, quare Vocaretur Gλοιφισμὶσ Magis repugnabit κω eis nostroq. Nam quidi Paulus, Vir ubique ahimosus, sortis, constans, scemi

23쪽

neo ululatu planget, cum sibi morbus aliquis obveniat ' Anta

natu es ferra. Si ii a Contingat ni ferre non natus s. nec sic quidem graveris ubi vim te absumpserit , ipsis concidet Ansimilibus, quin potioribus e Schola Christi praeceptis , sinctis siritus Apostolus cor suum suffulcire non potuit ' potuit sane. Vid. om . . q. s. Indignum fuisset aliis consilia recta dare, ta de Mit Hebr. a. r. r. Tum apsi dicta Eliphaz applicari po tuissent Iob. q. s. q. Adde ad κρωργον s, nostrum, quod hoc no fuisset ardo peculiare, sed cum aliis bene multis commune. Et tandem ad . quis credat eum per quatuordecim annosae omisse Optime a Lapide quam alibi de morbis suis conq/:e 'ur psolus; rbi ipsi magno fuissent impedimento tu sua radicatione , Euangeliique propagatio . Sic omnes istas veteres t. aditiones ejicit homo Pontificius , quod ubivis agunt cum in rem suam non sunt, dum eas alibi ad nauseam usque

crepent.

XVIII. Absurditatem sententiae istius, qua statuitur, Paulum proprie immediate a Diabolo suis se vexatum, non pro . ferrem in dia luminis oras, nisi viderem eam placuisse Came-νοni ut foris. Quorum prior in I rotheci ad h. l. postquam recensuisset quasdam opiniones, subdit. Ea tamen sententia simplicissima vivitur , quae saluit Paulum caesum plagis , ab Angelo quodam Satana. Posterior in Horis Hebr. QTalm ad Luc. a. que . Ego arbitrε quod Christus viriri Diaboli m anti- 3 quum

24쪽

quum caconem, ei minantem , cμm omnimodo , quem in uere potuit, horrore. In parem sensum ego intellexerim illud de An gelo Satanae Apostolum colaphizante. Nempe quod Diab.lui Hierribili aliqua specie vi iter ei apparuerit , atque eum affli xerit. Sed non est verisimile , tam consternatum fuisse Ap stolum ob castigationem a Diabolo prosectam vide quomodo glorietur contra Satanae regnum Cor. s. s. contra ipsum Satanam Rom. 8 38. Qua ratio, ob quam Paulum la natio pusillanimiorem fingamus dum hujus ad martyrium proficiscentis verba nobis exhibet Euseb Hist. Eccl. lib. s. cap. 6 κολάσεις ζ Διαcόλου εἰς ἐμὲ ερχέ ωσαν μονον Βοιὰησου DςP ἀκωQuae sic vertit Halesus Diaboli denique supplicia in me unum incursent , dummodo Christo frui mihi liceat. Et si attendissent Viri Eruditi, hic agi de aerumna quae totos quatuordecim,

quod excedit, annos duravit, ut eam ον habet , eam sententiam minime fovissent.

XIX. Plures confugiunt ad Diaboli suggestiones quas

Tertulbanus de Pudicitia cap. s. eleganter vocat iniectiones quibus Pauli mentem odicabat. Quasi vero colaphi fuerint molitiones, quibus eum a ducia in Deum depellere conabatur Satanas. Quam mentem tribui video Stragelio dum Gisianus generaliter omnes appellat tentationes, secutus Theodoratum vergentem tamen ad sensum persecutionum sic φωιν- e

πύς-κνώδαmύς μοι συνεκληρω- Δεσπιτης mi σμής genas mihi attribuit Dominus tentationes. Annotatores Galti as ducunt certamen spirituale, agitationes , ct tentationes in anima.

Sed hoc , addunt , es minus probabile. Specialius determinat Friesibius, dicens fuisse recordationem a seriemus sanguinis martyrum. Cui pollicem premit claterus, si ei, ccato omnia alia quae secerat Paulus addantur: citat autem Alaterus a set ut probet peccatum esse surculum, quo nullus acrior Sed cum ibi agatur v. 3. q. de peccato , cujus confessionem nondum fecerat Psalmista, cujus per consequens remissionem non senierat, de post confessionem . s. gaudeat de remissione probatio illa nihil est habenda. XX. Si autem talem intelligeret tentationem, mirum esset

Paulum ut sibi estis meminisse, nullibi queri de ejus molestia, nunquam indicinam sacere quam vix sibi sit superabilis, e con

tra.

25쪽

trario tam secure gloriari in Deo , in πληροφο,α salutis, de

nunquam meminisse peccatorum suorum, quin stati addat certi- orationem remissionis. Vid. it. 3. 3 7. Speciatim ubi agit de persecutionibus, quibus sanguinem martyrum es uderat, uti Tim. I. 3 16. Adde quod non fuerint hae tentationes probrosae, quod eas habuerit cum aliis Apostolis ridelibus communes, quas prae caeteris malis tam fervidis precibus deprecari non debuisset XXI. I simus in Mart rologio, in vita Pauli sol m. s. Paulo, ait, objectum fuisse impedimentum aliquo proficiscendi, quod ab ipso vocetur surculus in carne , Angelus Satanae, ipsum colaphis caedens. At vero et 16. . . non sivit Spiritus Sancitu Euangelium promulgare in Asia, aut Bithyniam petere. Absurde ergo id semper ascriberes malo genio. Fateor Satana idem scribi a Thes. r. 18. Sed semel tantum: deinde recurret ille locus Sat locorum Paulo patebat extra Asiam, aut Bithyniam , quibus zelo suo uteretur nec hoc ullo modo ei probrosum , nec tam intolarandum, nec perpe

tuum.

XXII. Conveniunt plurimi in explicatione de libidine, quasi Paulo a Satana fuerit immissa pronitas ad venerem, adeo ut oestrum libidinis vix ferre potuerit , quin ad impuritatem prolaberetur. In v mcολιμαίω Προοδα Pauti, Thecia, haec introducitur ut formosissima virgo, illi ministransci cujus pulchritudine eum fuisse inflammatum , cis u hoc loco

respici, memini me legisse. Primasim, Alii, ait, dicunt eum titillatione carnu simulatum. Quem sensum tamen alio substituto ejicit, addens Sed magis creden mes Iuges tributationes. Unde non debebat ab stio ut ὀμ οιηφ citari. Inter nostros Iunius suam in notis ad h. c. mentem pandit his verbis:

eoncupi centiam intelligit, quae teli inrita nobis inhaeret , ut cogat etiam regeneratum Paulum exesamare , non facio bonum quod L. Pontificii sere consentiunt in hoc sensu. ELEius , eLiarminus, Menochius, Lapide, Dirinus, magna sunt nomina,

inserioris subsellii Theologos ex ea communione facile post. se trahentes. Unde dici potest communiorem esse inter eos sententiam. Cogitanti , quare tam proclives sint Potitiscit, etiamplectendam eam opinionem, occurrit duplex ratio. I.

26쪽

Ut probent motus concupiscentiae in regenitis remanentes non esse peccata mortalia. Vid. Rivet. Cathol Orth. Tract. q. 6. Nempe indignum statuunt Paulum peccatorem dicere. 2. Ut conjugio depresso celibatum etiam cum κάυματι extollant. Fateor eam interpretationem verbis apprime congruereri nisi forte quis censeat, σκολοπα-σαρκ , ad aliquid doloris cuni spectare dum libido, non proprie sed per consequentiam tantum piis dolorem creet. XXIII. Argumentis dictata sua .aliorum μοφώνων statuminare conatur maxime os Lapide, quae verbo diluere

non graVabimur.

1. A Daemone solet excitari libido est in earne. Resp. Non sola libido, sed .alia peccata, id Gal. s. 9. O. T. Tum .persecutiones a Diabolo excitantur in carnem affligunt.

r. Paulus alibi latetur, eam libidinem sibi inesse Rom. 7. 13. Resp. Et ista confessio generalis inepte restringitur ad concupis.centiam carnalem. Optime Erasmus movet Hos mentio carnis , ac statim putant de venere verba fleri , quemadmodum Augustinus Concupiscentiae vocem ferme interpretatur a fetitum coitus cum Paulus omnem affectuxu humanum qui non prosicisi tur a Spiritu Sancto carnem appellare fouat. 3. Alias non tam tecte fuisset locutus. Resp. Rus reticentiae causam aliam dari posse. E cogitatis nostris, si admittuntur , clare patebit, quare non apertius mentem suam pandat Apostolus. q. Concupiscentia maxime sacere potuit ad eum humiliandum illem reddendum Resp. Ad hanc obieetionem pio me rein spondeat Venerandus Senex ui elmus Saldenus, mini dum vixit amicissimus, Otiorum Theolog pag. O4. Ou annam quas i telligit contemtibilitatem Vir doctus Estium cenotat, qui idem argumentum pro eadem adduxerat causa. An extrinsecam aliquam non Gedo cum se ponere tum debeat peccatum

aliquod externum venereum, quod in oculos in urrat. E. G. sco

lationem vel imile quid ab Apostolo commissum fuisse , quamois

enim propter internas immanentis libidini flamma aliorum ignomini eis contemtui exponere se potuisset An intrua secam tan--- qua vilescere puroitie sua revera dicitur homo ,

27쪽

uidem Gram hominibus aliis sed coram De cordium seruta tis 2 comm seipso. At quomodo id iterum libidini venere e morium magis eis eviscς quam abis peccatis , praesertim atro oloribus, hypocrisi, vindictae cupid tali, thesmo, verbi aesthieontemptui cc. Addo, quod quis resistat pruritu carnis,

daretur imprudenti materia gloriationis. s. Illae concupiscentiae non laedunt sanctos, sed tantum κολαφίζi m. Resp. ii 3 λσει δουλίει. Vide Celib. D. Marcia ei Comp. Theol. Cap. a. 33. 6. Tam enixe contra eam concupiscentiam precatur. Resp.

tam utilis est obiectio ut responsione non sit digna. Deinde

idem A Lapide objectionibus contra suam sententiam utcui que satisfacit. Sed apprime cavet a productione talium arguntentorum, quibus indubie succumberet, . . quare Paulus

non duxerit uxorem ' c.

XXIV. Refellendae adductae interpietationi , argumentis quae infirma videri possint non pugnabo. Non ergo dicam, Paulum senem fuisse decrepitum , de quo propter senectutem non esset fovenda talis suspicio. Nam praeterquana quod conseque tia non esset satis firma, qui senex ipso esse potuit, qui ante sedecim

annoso sequor computum Ludovici Capelli Vocatur νεανίοις Vocatur Πρεσβύτης , fateor Philem. V. si quod aetate fuerit

provecta Baronius ei tribuit quinquaginta septem annos : sed illa aetas non solet exstinguere omnem rei venere cupidinem. Nec etiam causabor, ut aliqui, quod datum sibi dicat et iam Satanae , cum indignum censeatur, Deiam dare libidinem; nam hac phrasi permissio estica Divinae providentiae denotatur, ut supra visum. Nec asseverabo Paulum sui si conjugatum, si verisimiliter non arsisse , licet id aflarmet clemens Aleae. Stromat. lib. . rum γε Παί λ -- κνει Ἀωτῆ et dim

νωκα et ειάγειν. l. e. Sycurgio vertentera Et Pauli certe nueretur suam a pellare conjugem, quam Non circumferebat, quod non magno e se ei ministerio. Dicit enim o Cor. s. γ- mn habemus potestatem ororem uberem circumducendi 2c. Falsam credimus eam traditionem, ut plerasque Veterum nec

28쪽

ex allegato loco, ullo modo, patet.

XXV. Sententiam adductam de libidine rejiciunt plures, quorum adducta est vel adducetur sensus sub alia interpretatione

tum veterum tum recentiorum. Videat, cui Vacat, Caminum, Pisiatorem, egerum, Castalionem, uiuorpium, Lud Capellum, Gallos Annotatores es c. Audiamus quoque Ero rum stomachantem Nonnulli, inquit , simulum hunc Merpretantur motus affectus tibidinis, quod demiror ulti Docto Theologo placere. Praeclare Era e nam si at si siet, quare non ducebat uxorem consilium enim hoc aliis dato Cor. 7 9 nec verisimile est tam acerbe eum queri de incitamentis , cum corpus suum jam ante subegisset , i Cor. 9 27. Et quare quaeso optasset I Cor. 7. 7. omnes csse sicut se , si ille tantopere libidine aestuasset Etiam hac in re multos habuisset socios vide notam nostram quartam. Tum4 vix credibile cuiquam cordato erit eum totos quatuordecim annos ultra sensisse hanc libidinem ; vide notam nostram sextam. XXVI. Non multo minor erit numerus , contendentium

hic agi de amictionibus,, inimicis, quos ubique reperiebat, quique ipsi resistebant, .fructum praedicationis ejus suffaminare conabantur. Sic Chr1sostomus Epist. 6. - - ηγης λεγων, - δεατρια , τα αλυστις, τοι δεσμια υα , ο α γεσθαι , σπα Τ Prus, α'αὶεινε Prus μια ξιν πω δημίων λακις. i. e. Plagas vocans, vincula, catenas, arceres, rapi, duci, sepe extendis risa Carnificibi. Concinit Ambrosius; hoc ergo, ait, rem dium

ἱtiones vocavit, ct hoc in sequentibus clarius interpretatur. Primasium exponere per juges tribulationes h superiori allegatione patuit Oecumenii verba longiuscula sunt quam ut hic locum inveniant L explicat ille de adversario quovis, memorat Alexandrum , Hymenaeum Philetum , atque interserit , Μύασεν ο θ εος κονιτ χωρῆσαι το ς'ρυγμα. vit Deus ob quo certamine procedere prauicationem. Deinde respondet

29쪽

Guare ero non Axit Angelos Satan multi enim erant adversarii sed velut de uno, Angelus Satan quoniam unoquoque loco u us aliquis reperiebatur renitens s populum commovens, quo

primordia capiente, reliqui sequebantur. Futili objectioni futilem opponit responsionem, quae subsistere nequit si demonstrari potest, saepe contigisse, ut non unus sed multi in eum insurrexerint. id Act. q; s. s. 16 I9. 22. T. F. a. Gussa orae suo dicit hunc habet sensum , Deus praedicatiourmverbi liberius progredi non es dissus, fastum nostrum comprimens, sed adversariis nostris potestatem fecit. Et paulo post Angelum

Satana dicit Alexandrum abrum aerarium, Hymenaeum. Philetum c. Angelum Satanae vocat quemvis adversarium. In

hunc sensum proni sunt Erasmus , Calvinus , Bena, uim pius, Corus, Salinus, dcc Hammondus , pro mo e suo, peculialiter ad nosticos digreditur . sed tamen dubitanter ut ex his ejus verbis claret Creari autem potuit ille dolor aut a seritatoribus Simonis magi , hoo es a Gnosticis Verum ille cum perpetuo nosticos crepet, merito mundo litterato ludibrium debet. XVI I. Expendat autem quisque , num haec , de persecutionibus, sententia congruat ori . nostro secundo ' nam quo colore hae vexationes ab inin icis ejus illatae tum coram fidelibus traducendi ansam dare potuerunt ' absit ut inter primos Claristianos affictiones habitae fuerint probrosae, contrario fuere honoriscae Genium Christianorum, in hac re, nos docebit Lucianus, qui de Peregrino, Doctorem inter Christianos agente , ait. pag. m. 66. 'νέπιανυς υ δεσμω- τέρμον μεμαυ-ου μικHον ἀυτο ἀξιωμα, νε ιησε.

carcerem est conjectus; quod etiam ibi non exiguam authoris tem couciliavit. Nec credibile est secundum κυ ριον nostrum quartum, tam intolerabiles fuisse animos Paulo has tribulationes ut eas toties sit deprecatus Tandem secundum e πυον Cis quis

30쪽

quinatim nihil peculiare Paulo prae caeteris Apostolis aut sile tibiis incubuisset. Vides M. I : et Rom. 12ἱ Σ ' PNim et i et 4 12. Quo usque autem memoratam sententiam veram posse dici velimus, ex explicatione patebit Tuam dabia

mus.

XXVIII. Ut tandem symbolam nostram adjiciamus. , putem si sciri potest quid sibi velit Paulus, si non ex professo mentem suam sub ambiguitate vocum occultavito digitum intendi ad Odium Iudaeorum aiet orium Chri timnorum, in Paulam, o quod rejecta ircumcisione, caeremonii que Mosaicis , Gentes ad communionem foederis divini perducebat quapropter ellus praedicatiovi quauetum poterant resistebant. Quem sensum ut persuadeamus, primo Velitatem rei in apricum producemus, deinde explorabimus an probationem κυπρίων nostrorum erat nostra interpretio, an divinatio.

XXIX. Quod Judaei insensissimo odio persecuti fuerint Paulum, luce meridiana clarius est. Si vera est conjestura LAltingit, scriptis Talna udicis notu silest Paulus, odii in eum causae inibi obscurius traduntur. Censet autem, Paulum venire sub nomine popes sinet i hortante Gamaliel praeuceptore, precationem contra rara, in f i. e. Christianos concinnaverit cuius postea fuerit Ohlitus. Credit Vir Doctus illis primum ejus in Christianos odium, Minsequentem in eos propensionem, indicari. Vide Schilo Lib. q. v. 6, 27, 28. Noti sunt ab aevo Judaei odio in extraneos, cujus maxime Tacitus meminit. Multo magis bilem ipsis movent aeta 1 2 2A--

possitatae. Brixtorsias Lex Tadm. g. 442 precationem eorum eli

spes omnes haereiici Christianos velle verisimile est multiso quasi momento pereantra omnelus inimici populi tui cito exscindantur regnum superbiae eradicato, confringit oe destruitor ῆι-bigit eos cito in diebus 'is. Qualem cum habuerint Paulum se venti odio in eum accensos fuisse clarum evadit.

X X. Sed odii hujus testes sunt Sacra litterae omitto insidias ei structas tum alias, tum paulo antequam hanc scriberet Epistolam M. O a. Flagellationem quinquies repetitam