장음표시 사용
51쪽
PRO P. QUINTIO 1 reontroversiam veniret, aut intra parietes, aut summo
dure experiretur Itanes quod viri optimi faciunt, ii
qui suos propinquos ac necessarios caros et honestos esse atque haberi volunt id Sex. aevius non saceret, qui usque eo servet serturque avaritia, ut de suis commodis aliquam partem nolit amittere, ne quam partem
huic propinquo suo ullius omamenti relinquati Et is
pecuniam, si qua deberetur, non Peteret, qui, qui quod debitum numquam est, id datum non est, non pecuniam modo, verum etiam hominis propinqui famguinem vitamque eripere conaturi Huic tu molestus esse videlicet noluisti, quem nunc respirare libere non sinis quem nunc interficere nefarie cupis, eum tu prudenter appellare nolebas irata credo hominem propinquum, tui observantem, virum bonum, pudentem, majorem natu nolebas, aut non audebas appellare. saepe, ut fit oum ipse te confirmasses, eum statuisses de pecunia mentionem sacere, cum paratus meditatusque venisses homo timidus, Virginali verecundia, subito ipse te retinebasa excidebat repente oratio cum euperes appellare, non audebas, ne invitus audiret id
erat profecto Credamus hoc Sex. Naevium, cujus 12 caput oppugnet, ejus auribus pepercisse. Si debuisset, Sexte, petisses statim si non statim, paulo quidem post; si non paulo, at aliquanto; ex quidem illis mensibus profecto anno Vertente sine controversia Anno et sex mensibus oro, cum tibi quotidie potestas hominis suisset admonendi, verbum nullum facis: bbennio jam consecto sere, appellas quis tam perditus ac profusus nepos, non adesa jam, sed abundanti etiam pecunia, sic dissolutus suisset, ui sui Sex. aevb
52쪽
us 3 Cum hominem nomino, sala mihi videor diem. . Debuit tibi C. Quintius numquam petisti mortuus est ille re ad heredem venit cum eum quotidie V derea, post biennium denique appellas. Dubitabitur, utrum sit probabilius, Sex. aevium statim, a quid deberetur, petiturum fuisse an ne appellaturiam
quidem biennio Appellandi tempus non erat Attecum 'plus annum vixit. In Gallia agi non potuit 3 At et in provincia jus dicebatur et Romae judicia
fiebant. Restat, ut aut summa negligentia tibi omstiterit, aut unica liberalitas. Si negligentiam dices, mirabimur si bonitatem, ridebimus neque praeterea quid possis dicere, invenio. Satis est argumenti,
nihil esse debitum aevio, quod tamdiu nihil pet,vit.
Quid si hoc ipsum, quod nunc facit, ostendoueat, id monio esse, nihil deberi quid enim nunc agit Sex. Naevius 3 qua de re controversia est quod est hoc judicium, in quodam biennium versamuri quid negotii geritur, in quo ille tot et tales viros defatigati
Pecuniam petit. uno denique t 'Verumtamen petat audiamus. De rationibus et controversiis a cietatis vult dijudicari. Sero verum aliquando men concedamus. Νon, inquit, id ago, C. Aquilla, neque in eo nunc laboro pecunia mea tot annos utitur P. Quintius uiatur sane non peio quid igitur
pugnas 3 an, quod saepe multis in locis dixisti, ne in civit rete sic ne locum suum, quem adhuc honestissime defendit, obtineat 3 ne numeretur inter vivosi decem
εβνlus annum viaea. Haec est vera lectio M. R. At M. Rom. ut Br dedit an is, unde in alius venit. Miserun me petu. Forma ipsa orationi d et legendum eas. perat. Sed si et Μss. p. rut edd. R., I48s. r. Junt. Vias.
νεω, quod ea ab Alao inductum.
53쪽
mo P. QUINTIO Isnat de vita et ornamentis suis omnibus' apud Judieemeausam priore loco dicat et eam cum orarit, tum den, que vocem accusatoris audiati quis hoc quo pertinet luticyus ad tuum pervenias 3 At si id velles jampridem actum esse poterat. Ut honestior judicio comstetere lis sine summo scelere P. Quintium, propi quum tuum, jugulare non potes Ut saeuius audietum sit 3 At neque C. Aquillius de capite alterius libenter judicat, et Q. Hortensius contra caput non didicit diuere. quid a nobis autem, C. Aquilli, refertur 3 Pecuniam petit negamus deberi judicium fiat statim: non recusamus Numquid praetereat si veretur, ut res, judicio facto, parata sit judicatum solvi satis necipiat. quibus a me verbis satis accipiet, iisdem ipse, quod peto, satisdet actum jam potest esse, C. Aquilli jam tu potes discedere liberatus molestia, Prope dicam, non minore, quam quintius. quid agimus, Hortensii quid de hac conditione dicimus 3 po
sumus aliquando depositis armis, sine periculo sortinnarum, de re pecuniaria disceptares possumus iis rem nostrum persequi, ut hominis propinqui caput incolume esse patiamuri possumus petitoris personam capere, accusatoria deponeres Immo, inquit, abs te ausis
Oipiam ego autem tibi non sutisdabo. quis tandem i4 nobis ista jura tam aequa deseribiti quis hoc statuit, quod aequum sit in quintium, id iniquum esse in Naevium ' Quinti bona, inquit, ex edicto praetoris
possessa sunt Ergo, id ut confitear, postulas ut, quod numquam factum esse judicio defendimus, id, proinde, quasi factum sit, nostro judicio confirmemus.
- --pr. Μm et edd. pr. non quid quod saepe eum numquid permutatur, vel ut q-d. vas quid pr. Gruterus conjicit M id,
54쪽
Inveniri ratio, C. Aquilli, non potest, ut ad auum quisque quam primum sine cujusquam dedecore, ins mia, peraicieque perveniat 3 Profecto, si quid de emtur, peteret: non omnia judicia fieri mallet, quam unum illud, unde haec omnia nascuntur Qui inter tot annos ne appellarit quidem quintium, cum te las esset agendi quotidie qui, quo tempore primum male agere coepit, in Vadimoniis differendis tempus
omne consumserit: qui postea Vadimonium quoque missum secerit, hunc per insidias vi de agro communi dejecerit: qui, cum de re agendi, nullo recu ante, potestas fuisset, sponsionem de probro sacere malu rit qui, cum revocetur ad id judicium, unde haeenata sunt omnia, conditionem aequissimam repudiet: lateatur, se non pecuniam, sed Vitam et sanguinem
petere is non hoc palam dicit ' mihi si quid de emtur, peterem, atque adeo jampridem abstulissem nihil hoc tanto negotio, nihil tam invidioso judicio, nihil
tam copiosa advocatione uterer, si petendum esset: ' extorquendum est invito atque ingratiis : quod non debet, eripiendum atque exprimendum est de fortunis omnibus P. Quintius deturbandus est potentes, o, serti, nobiles omnes advocandi sunt adhibenda via est veritati minae da tentur pericula intendantur: sormidines opponantur, ut iis rebus aliquando victuae perterritus ipse cedat. quae mehercule omnia, cum, qui contra pugnent, Video, et cum illum conse sum considero, adesse atque impendere Videntur, neque vitari ullo modo posse cum autem ad te, C. Aquilli, oculos animumque retuli quo majore conatu studi
Misaelam est invito. Hunc Iocum aliter e vestigiis d.' et se tentia interpunxi. Vulgo ext est inviis adluae ingratiis, - -
55쪽
PRO P. QUINTIO. 21que aguntur, eo leviora, firmioraque existimo. Nihil igitur debuit, ut tu ipse praedicas. quid si debuisset continuone causa fuisset, cur RPraetore postulares, ut bona possiderest non opinor id quidem neque jus esse, neque cuiquam XPedim.
quid igitur demonstrati vadimonium sibi ait esse
desertum. Antequam doceo, id factum non esse, libet iomihi, C. Aquilli, ex ossicii ratione, atque ex Omnium consuetudine, rem ipsam et factum simul Sex. aevii considerare. Ad vadimonium non venerat, ut uis, is, quicum tibi amnitas, societas, omnes denique causae, et necessitudines Veteres intercedebant illicone ad praetorem ire conveniti continuone verum uitio tutare, ut ex edicto bona possidere liceret 8 ad haec extrema, et inimicissima jura tam cupide decurrebas,
uti tibi nihil in posterum, quod gravius atque crudelius sacere posses, reservares 3 am quid homini potest
turpius, quid viro miserius, aut acerbius usu venire lquod tantum evenire dedecus, quae tanta calaMitas
inveniri potest i ecuniam si cuipiam fortuna Hemit, aut si alicujus eripuit injuria tamen, dum existimatio
est integra, facile consolatur honestas egestatem.' At non nemo aut ignominia affectus, aut judicio turpi convictus, bonis quidem suis utitur alterius opes, id quod miserrimum est, non exspectat hoc tamen in miseriis adjumento et soluti sublevatur. Cluus ero bona venierunt; cujus non modo illae amplissimae fortunae, sed etiam victus vestitusque
necessarius sub praecone cum dedecore subjectus est: is non modo ex numero Virorum exturbatur, sed, si
fieri potest, infra etiam mortuos amandatur. Etenim
56쪽
'mors honesta saepe vitam quoque tumem emornat: vita turpia ne morti quidem honestae locum relinquiti Em hercule, cujus bona ex edicto possidentur, hujus omniariam et existimatio eum bonis simultomidetur: de quo libelli in celeberrimis locis proponuntur, hute' ne perire quidem certe tacite obscureque conceditur: cui magistri fiunt, et domini constituuntur, qui, qua
lege et qua conditione pereat, ronuncient de quo homine praeconis vox praedicat et pretium conficit; huic acerbissimum vivo videntique unus ducitur: si lanus id habendum sit, quo non amici conveniunt ad exsequius cohonestandas, sed bonorum emtores, ut carnifices, ad reliquias vitae lacerandas et distrahema 6 das. Itaque majores Osiri raro id accidere volu runt praetores, ut considerate fieret, comparaverunt viri boni, cum palam fraudantur, cum Meriundi potestas non est timide tamen et pedetentim latue descendunt, Vi ac necessitate coacti, inviti, multis
vadimoniis desertis, saepe illusi ac destituti. Consideraui enim, quid et quantum sit, alterius bona proscribere. Jugulare civem, ne jure quidem quisquam bonus vult mavult enim commemorare se, eum posset perdere, pepercisse, quam cum arcere Potu
rit, perdidisse. Haec in homines alienigsimos, d n, que inimicissimos, viri boni faciunt, et hominum exla-ε. -υ times ta at. Sane durior est sententia, si ver meae at pressius interpretere. Sed non videtur id verbum ad vivum resecandum. Sensus est, si qui honeste, ut pro patris pugnBns, etc. moritur, obliterat ea mors memoriam vitae superioris, honestate mo tis. Sed tamen altera consistere non potest, ut est in libris ser et edd. Facciolatus corrigebat,ua ita turpis ut se est ea, quam descripsi. ne perire idem eretri v. supr ad c. I. Abest tamen hic erraa s. Franc Dr. et ed. Itaque delevit Graevius.
ετ videnti in funus ducitur. Si edidi cum Graecio, ut est in ed. W. Inditatur, quod edidit Grulariu est in add. r. plerisque, ut m Br. 1480 et seqq.
57쪽
PRO P. QUINTI. 23timationis, et ommunis humanitatis causa ut eum ipsi nihil alteri solentes incommodarint, 'nihil ipsis dure incommodi cadere possit. Ad vadimonium non venit quis 3 Propinquus. Si res ista gravissima sua
sponte Videretur, tamen Hus atrocitas necessitudinis nomine levaretur. Ad vadimonium non venit quas lSocius etiam gravius aliquid ei deberes concedere quicum te aut voluntas congregasset, aut Ortuna combunxisset. Ad vadimonium non venit quis iras, qui tibi praesto semper svit. Ergo in eum, qui semel hoc
eommisit, ut tibi praesto non esset, omnia tela conjecisti, quae parata sunt in eos, qui permulta male agendi causa fraudandique seceruntd Si 'dupondius tuus ageretur, Sex. aevi, si in parvula re captionis aliquid vererere, non statim ad C. Aquillium, aut ad eorum aliquem, qui consuluntur, concurrisse. Cum jus amicitiae, societatis, innitatis ageretur cum om-cii rationem atque existimationis duci conveniret eo tempore i non modo ad C. Aquillium, aut L. Lucubium, 'sed ne ipsum quidem ad te retulisti: ne haec quidem tecum locutus est Horae duae fuerunt; qui lius ad vadimonium non venit quid ago 3 Si mehe eule haec tecum duo verba seoisses, quid ago respirasset cupiditas atque avaritia paullulum aliquid loes
A nihil ipsis jure ete. Μs Dresd in se quod laeet oraevio. Sane ipsis durius est, cui praeredat nihi ipsi. Sed sorte ipsi delem
dum quod certe non necessarium est.
dum Ata tuus ageretur. Dum ius est vera lectio edd. pr. nisi quod ed. W habet gereretur. Aldus induxit si de praedia tuis agreetur. os cum Graevio secuto Franc. 1. eieci verba post Meuibreta sed ne ipse quidem te insuluisti, in quibus est interpretatiosequentium. sunt et ed. Junt. M sed ne ipse σ-dem ad M. Quorsum ipse Correxi ipsum, respondet quiuium, Lucullum Deinde ne ad te ipsum quidem esse deuet: quod certe est elegantius. Huc retulit Cicero, ne in jungeret ne euidem. Post Deusu es interrogationis notam posuimus.
58쪽
rationi et eo illo dedisses tu te vilegissea non lueam turpitudinem venisses, ut hoc tibi esset apud tales
viros confitendum, qua tibi vadimonium non ait ob tum, eadem te hora consilium cepisse, hominia II pinqui χrtunas funditus evertere. Ego ' pro te nune hoc consulo, post tempus ei in aliena re, quod tu in tua re, cum tempus erat, consulere oblitus es. Quaero abs te, C. Aquilli, L. Luculle, P. Quintili M. Mamcelle vadimonium mihi non obiit quidam socius et
amnis meus, quicum mihi necessitudo Vetus, Contrinversia de re pecuniaria recens intercedit postulone a
praetore, ut ejus bona mihi possidere liceat 3 an eum Romae domus ejus, uxor, liberi sint, domum potiua denuntiemi quid est, quod hac tandem de re vobis possit viderit profecto si recte vestram bonitat matque prudentiam cognovi, non multum me fallit, si consulamini, quid sitis responsuri primum, XSpem larea deinde, si latitare ac diutius ludificare videatur, amicos convenire quaerere, quis procurator sit: mum denuntiare dici vix potest, quam multa sint. quae respondeatis ante fieri oportere, quam ad hane rationem extremam necessariam devenire Quia
ad haec aevius ridet scilicet nostram amentiam, qui in vita sua rationem summi omeli desideremus, Et instituta bonorum virorum requiramus. quid mihi, inquit, cum ista summa sanctimonia ac diligentia' Viderint, inquit, ista ossicia viri boni de me autem ita considerent: mon, quid habeam, sed quibus rebunβ pro te nunc Me - - - γω tu. Lambanus edidit hos se quos. Credo, recte. Sic et coniecerat uretus . . UI 19. Edd. r. habent sumiam pro quod.M extremam necessarium devenire. Holom et Lamb. interponunt copulam ille etiam conjicit Menecras. Si conjectiara utendum putem legendum necesse M. Nam dem ire simpliciter stare et ab oportora pendere non potest.
59쪽
PRO P. QUINTIO. Minvenerim, quaerant; et quemadmodum natus, et quo pacto educatus sim, memini. Vetus est, De scurranuato saeuius diritem, quam patremfamilias feri posse. Haec ille, si Verbis non audet, re quidem vera palam Ioquitur. Etenim si vult virorum bonorum instituisViVere, multa oportet discat, atque dediscat quorum Illi aetati utrumque dissicile est. Non dubitavi, inquit 18 eum vadimonium desertum esset, bona proscribere. Improbe verum, quoniam tu id tibi arrogas, et comoedi postulas, concedamus quid si numquam deseruiti si ista eausa aba te tota per summam fraudem et malitiam ficta est lis vadimonium omnino tibi cum P. Quintio nullum uitet quo te nomine appellemu limprobum at etiamsi desertum vadimonium esset, tamen in ista postulatione et proscriptione bonorum, improbissimus reperiebare num malitiosum non negas fraudulentum tuam id quidem arrogas tibi, et Praeclarum putas audacem' eupidum i perfidiosumqvulgaria et obsoleta sunt res autem nova atque inaudita quid ergo est i vereor mehercule, ne aut gravioribus utar verbis, quam natura fert, aut levior,bus, quam causa postulat. Ais esse vadimonium desertum. Quaesivit a te statim, ut Romam rediit, quintius, quo die vadimonium istue factum esse dic res respondisti statim, ovis Feb. Discedens inmemoriam rediit quintius, quo die Roma in Galliam prosectus sit ad ephemeridem revertitur invenitur dies prosectionis, prid. Kal. Feb. onia Feb. si Romae fuit, causae nil dicimus, quin tibi vadimonium promi-M-- negas. 'avidulaminum' Sic Lambinus Edidit mete. nam in eo est impudentiae reprehensio, ut etiam aeerbior in sequentl memhro. Sed ante sic jam edidit Iunia, eras ut opinor, Colotiano. Itaque Mipse recepi rum, quod vulgo abest. VOL. IV. s
60쪽
mia L. Albiu homo quin primis honestus Meetae iunonium. Prosecuti sunt familiares et AINum, e quintium disent hi quoqua testimonium litterae P. Quintii testes tot, quibus omnibus causa duali immest, cur scim potuerint, nulla, cur mentiantur, eum
adstipulatore tuo comparabunturi Et is es amotae sat quintius laborabiti et divinas in tanto mammiser perieuloque versabitur et vehementius gratia adversarii porterrebit, quam fides judicia eonlabitur ' Vixit nam semper iaculis, atque horridae natura tristi ac Mondita fuit: non ad solarium, nomin campo, non in conviviis versatus est id egit ulaminos observantia, rem parsimonia rethrenet unt,
quam ossicii rationem dilexit, tuus splendor oti his moribus obsolavit. At si in causa pari discedaeae
inserior videretur, tamen esset non m ocriter eonsequerendum nunc, in causa superiore, nora par quidem sit, postulat, inserio m esse sese patitur, duntanatusque eo, ne cum bonis, fama, sortunisque muritas
Sex. Naevii cupiditati erudelitatiquΘ dedatur. 19 Docui, quod primum pollicitus sum, C. Aquini
causam Omnino, cur postularet, non fuisse: quoaneque pecunia debs tur et, si maxime de retini, ββ commissum nihil esse, quare ad istam rationem p- veniretur Attende nunc, en edicto praetoris, hona-
βε η'metorem esse sese. Si eum oraevio e s. Frane qui tamen et omittit esse quod placet. ommissum Aid esse. Oraevius edidit esset. Sane infimumas, alienus est. Nam est ratio duplex, per quam docuit, non fuisse, quar possessionem bonorum postularet. Prima est, nihil debebatur alter si debebatur, nihil erat commissum, quare istam rationem usurparet Naevius. Sed non corrigiam rares, Verum erat. Vt ante est, Mi ι bebat-; sic hoc Ioeo, nihil era commissum. Labrarii inade retula--t hoc posterius ad domi.