M. Tvllii Ciceronis Opera omnia ex recensione novissima lo

31쪽

PRAEFATIO. xxx mobrem P. C. ad clausulam usque orationia sextae Guelserhytanus et Huydecoperiatas alteram in oratione decima a principio c. . ad quintae initium, quam et Graevius in suis libris reperit. Ex quo intelligitur, hos codices ab eodem sonte fluxisse Lugdunensis in octava oratione desinit, Guelserbytanus in XIII. s. quae XIV. numeratur, quia e tertia duae factae sunt. Ab eodem Viro celeberrimo accepi excerpta e codice Huydecoperiano ad Verrinas et duas

alias orationes, sed sero, cum eae jam prela reliquissent. Nec tamen committam, ut frustra nobis eorum usus oblatus videatur. Haec sere sunt, quae de hac parte recensioni

nostrae dicere habui. Opto vehementer, ut judicibus idoneis bene positus in hac parte operum Ciceronianorum labor noster videatur. Scr. d. XXII. Nov. a. C. Io Ioc LXXIII.

33쪽

M. TVLLII

35쪽

M. TULLI CICERONis

ARGUMENTUM. Cum olim annos aliquot inter Sex. Naevium praeeonem et C. Quintium de plebe Romana hominem societas rerum, quae in Gallia eomparabantur, suisset, moritur C. Quintius, fratremque Publium testamento heredem saeit Dissoluta hoc modo meietate, jussicio primum de eommuni dividundo, h. e. si quae de communis praedii divisione lites inter socios ortae essent dein, si quid ab alterutro deberetur, pro soci malais vel arbario, h. e. udiei societatis, si

quis seli socium fraudasset, diseeptandum erat. moe cum sumus intra parietes domesticos arbitria transio vina potuisset, resque aliquandiu in vadimonium fuisset, quod permittente praetore alter alterum vadatus erat, h. e. fideiussores . ades postularat, qui est rum vadimonium obiturum suo periculo praestarent, idque vadim nium saepenumero dilatum esset tandem Sex. Naevius, L. Seipione C. Norbano Cosa cum P. Quintius in Galliam prosectus esset, testes eo lures sumsit, se Vadimonium stitisse, P. Quintium deseruisse. Eam testationem eum ad P. Burrimum Praetorem Edidisset, post

lavit Massici Praetoris, tibi Quinti bona, quasi latitantis debitoris, possidere si re Praetor, qui deserti vadimonii tabulas te timoniumque audiret, neminem porro, qui absentem Quintium, senderet, adesse videret, ei possessionem decemit. Ita Naevius dies triginta possedit quibus exactis, eadem bona proscribit, auctionemque in diem certam eonstituit. Cum ecce tibi Sext. Alphenus Qui si se procuratorem esse denuntiat, statimque et libellos delitat, et puerum, quem Naevius abducebat, eripit seque paratum esse judiaeso Quintium desecidere, profitetur. mune saevius in jus ad P. Burrienum vocat petit, ut si Velit Pro socio jussirio P. Quintium defendere, iudicatim avi meis ι, h. e. sponsores de loeupletes, OL. IV. 3

36쪽

2 ORATIO

vn praestarent, tantum solutum iri suo perieulo, quantum iudi

laeto solvi opineret, si niti ina damnaretur Alphenus satisdare non recusat, dum idem vicissim Naevius laesa Solos enim eos an tum satisdare, quorum bona ex edicto possessa essent hae autem non fuisse ex edicto possema paratum se defendere. Praetor qui possessionem Mereverat, et pomissa suisse bona intelligebat, o cemit, ut solus Alphenus attinet qui tum, quasi iri tum in toris deeretum esset, tribunos pleb appellat L. Brutus e decem unus ostendit se intercessurum, nisi quid inter eos conveniret. --

venit igitur ut idibus Septemb. id est, sex septemve post mensibua P. Quintius iudies se sisteret Venit Quintius rebus saepe dilatis, tandem, indus ad P. Dolabellam Praetorem urbis, Μ. Tullio, Cn. Dolabella Cora itur B Naevius, judiesum ommuni dividundo

postuIat, cum eo, ut Quintius satisdet, quippe cujus bona ex edicto possessa sint. Quintius satisdare recusat, quasi sua bona ex edicto possessa non sint. Dolabella decemit, ut aut satisdet, aut πο---nem aries, i. e. eertam pemniam constituat, quam perdat, si auatam eae edis possessa sint. Sponsionem facere Quintius maluit. audiesum ergo constituitur: daturque hoc negotium C. Aquillio Galla, tum juris eirilis scientia inprimis claro qui tres secum in

e silium Iuris consultos adhibuit, Μ Μareellum, P. Quintilium et

L. Lucullum, eorum quibus ea res acta ea.

QUA RE in 1V1TATE duae plurimum possunt, hae

contra nos ambae faciunt in hoc tempore, summa gratia, et eloquentia : quarum alteram, C. Aquilli, Vereor,

alteram metuo. Eloquentia Q. Hortensii ne me an dicendo impediat, nonnihil commoveor gratia Sex. Naevii 'ne . quintio noceat, id vero non mediocriter pertimesco. eque hoc tantopere querendum

in dicendo. Sic edd. R. B. Ven. 1480. edivi Iunt. etc. item Μss quidam restituitque Graevius. Uulgo in abest quod est durius. ne P. Q. Ed Wald ne posivi Quintis quam corruptionem hujus praenominis et in aliis libris reperi. hoe -- haec. Durior mihi videtur haec pronominis eiusdem talistam exiguo intervallo repetitios et hanc formRm, hocsumendum, mquitur legitime, quod haec . in illis sunt. Orie aut Me delendum, aut pro eo Dee seribendum, et alterum haec delendum : aut sie: neque t. q. videretur, haec aut si neque haec tori ετ q. vide-- ---ma in ilia eue.

37쪽

PRO P. QUINTIO. ivideretur, haec summa in illis esse, si in nobis essent saltem mediocria verum ita se res habet, ut ego, qui neque usu salis, et ingenio arum ossum, cum P trono disertissimo comparer P. Quintius, cui tenues opes, nullae facultates, exiguae amicorum copiae sunt, cum adversario gratiosissimo eontendat. Illud quoque nobis accedit incommodum, quod M. Iunius,

qui hanc ausam, Aquilli, aliquoties apud te egit,

homo et in aliis causis exercitatus, et in hac multum, et saepe Versatus, hoc tempore abest, nova legatione impeditus et ad me ventum est, qui, ut summa h herem cetera, 'temporis quidem certe vix satis habui, ut rem tantam, tot controversita implicatam, possem cognoscere. Ita, quod mihi consuevit in celeris eam

si esse alumento id quoque in hac causa deficit. nam, quo minus ingenio possum, subsidio mihi dubgentiam comparavi quae quanta sit, nisi tempus et spatium datum sit, intelligi non potest. Quae quo plura sunt, C. Aquilli, eo te, et hos, qui tibi in comsilio adsunt, meliori mente nostra verba audire

neque visu a. ia ing. Ne quem impediat hae paullo durior rationeque -- et . non semper Cicero et alii Latinitatis auctores dirunt, que -- -- sed etiam, ut semel tantum me sit, altero laeo alia particula, ut h. l. Saepe notatum hoc Critieis vid. v. e. Cortius ad Sall. Jug. 74. r. aliquoties smarae eo Nee tamen peroravit, ut diserte dicit c. Io male anulius ad ampliationem judicum reseri. temporias idem emte. J Sic iterum c. II. Graevius ibi certe delet: hie non quanquam ibi etiam durius est, quam . l. Potest utique esse erelas nec quisquam desideraret, si abesset sed resDondet Graeeo uis A., quo ad tempus attinet, eius certe, etc. Et pluribus locis reperitur sic apud nostrum. in h. e. Lambinus addit me. ox pro quo minus legendum esse, quod minus i. p. etiam alii monuere alias αναιολο ος

orati est..

metiori mente pro aequiori. Ceterum bonam mentem is dici.

38쪽

tandem aequitate talium virorum recreetur Quo itu judex nullo praesidio suime videbere contra vim et gratiam, solitudini, atque inopiae si apud hoo cona,

lium ex opibua, non ex Veritate causa pendetur Pr

secto nihil ea jam sanctum atque incerum in civ iste nihil, quod humilitatem criusquam gravitas et virtus judicis e soletur Certe aut apud te, et eoa, qui tibi adsunt, verita valebit aut ex hoc loco e pulsa vi et gratia, locum, ubi consistat, reperire non

2 poterit. Non eo dico, C. Aquilli, quo mihi veniat in dubium tua fides et eo tantia, aut quo non in his, 'quos tibi advocasti, viri electissimi civitatis, spem summam habere P. Quintius debeat. quid ergo eat 'Primum magnitudo periculi summo timore hominem assicit, quod unodudicio de fortunis omnibus decemur idque dum cogitat, non minus saepe ei venit in memtem potestatis, quam aequitatis tuae; propterea quod omnes, quorum in alterius manu vita posita eat,

saepius illud cogitant, quid possit is, cujus in ditioncta potestate sunt, quam quid debeat sacere. Deinclo habet adversarium P. Quintius Verbo Sex. Naevium ;re vera, hQusce aetatis homines disertissimos, soriatissimos, matissimos nostrae civitatis qui communiatudio, summis opibus Sex. aevium defendunt si id

' Non eo iam. Si absolute alias non dieitur, sed additur quod ves e, aut simile quid Fortasse fuit Id non eo dicor absorpsitque agnis verbi praeeedentis Ursinus in s reperit nee in s. aiamb. luit neque. albi a se M v. I. in adi aere. mineatis. M. . vias aestari. I Krimos. Hotomannus eorri t roremEssimos nam Dinaria mos non sane aptos huic laeo esse : sed id nihil dissert ab mafissimos, pro quo tamen ed. . habet honorum simos voluit dare honoratiam quod sane bene patronis Naevii convenit.

39쪽

mo P. QUINTIO Iest defendere, cupiditati alterius obtemperare, quo is lacinus, quem velit, iniquo judicio opprimere possit.

Nam quid hoc iniquius, aut indignius, C. Aquilli, diei,

aut commemorari potest, quam me, qui caput alterius, famam, fortunasque defendam, priore loco causam dbeere cum praesertim Q. Hortensius, qui hoc judicio partes accusatoris obtinet, contra me sit dicturus cui summam copiam facultatemque dicendi natura largita est lota fit, ut ego, qui tela depellere et vulneribus mederi debeam, tum id lacere cogar, cum etiam ' telum adversarius nullum jecerit illis autem id tempus impugnandi detur, cum et vitandi illorum impetus potestas adempta nobis erit; et, si qua in re, id quod parati sunt sacere, ' salsum crimen quasi Venenatum aliquod telum decerint, medicinae faciendae locus non erit. Id accidit praetoris iniquitate et injuria primum quod contra omnium consuetudinem judicium prius de probro, quam de re, maluit fieri deinde, quod ita conclituit idipsum judicium, ut reus, antequam

verbum accusatoris audisset, causam dicere cogeretur; quod eorum gratia et potentia actum est, qui, quas sua res aut honos agatur, ita diligenter Sex. Naevii studio et cupiditati morem gerunt et in ejusmodi rebus opes suas experiuntur, in quibus, quo plus propter virtutem nobilitatemque possunt, eo minus, quantum Ossint, debent ostendere. Cum tot tan-

L n.jecerit. Ed. R., B et aliae Vett. item sa plures tigerit. quod male nonnulli Menderunt, ut demonstrat victorius. Ceterum e secutio orationis postulat Deu eum adversarius nutium telum je- crum, potestas nobis addimis erit. Videntur librarii sic dedisse, quia post me est. . falsum erimen, Pasi' pro glossa delet ambinus eleganter sane maminiam erim- non respondet indicina aeere, sed venemato telo, estque loeus est allegorieus. Hic quoque laxemine edd. . .

40쪽

C. Aquilli, fidem, veritatem, miserisordiani P. Res Eus confugerit eum adhue ex propter vim MV--Οrum, non jus Par non agendi potestas eadem, non magistratus aequus reperiri potuerit eum Laumanam per injuriam, omnia inimica atque infesta tuerint di, C. Aquilli, vosque, qui in consilio adeatis, o Da, que obseerat, ut multis injuriis daetatam atque aevit tam aequitatem, in hoc tandem Ioeo eo latero et 3 eonfirmari patiamini. Id quo facilius laeeres avia, dabo operam, ut a principio, res quemadmodum mala et contracta sit e noscatis. C. Quintius sui P. Quintii hujus frater sane eesmearum rerum pateriamilias et prudens et attentus, una in re paullo minus consideratus, qui societatem eum Sex. Naevio secerit, viro bono, Verumtamen non ita instituto, ut jura societatis et ossicia erit patriai milias nosse posset: non quo ei deesset ingenium : nam neque parum laeeius scurra Sex. Naevius, nequa inhumanus praeco est umquam existimatus. Quid ergo est ' Cum ei natura nihil melius quam Vocem dedisset, pater nihil praeter libertatem reliquisset: voeem in quaestum mutunt libertate usus est, quo impunius dicax esset. Quare quod socium tibi eum velles adjungere, nihil erat, nisi ut in tua pecunia condisceret, qui pecuniae fructus esset tamen indu tus consuetudine ac familiaritate quintius secit, ut dixi, societatem earum rerum, quae in Gallia comp rabantur. Erat ei pecuaria res ampla et rustica, sane bene culta et fructuosa Tollitur ab atriis Liciniis,

3 vosque, qui in cona. d. videtur iudices alloqui sed sunt ad- voeat et consiliarii, quos albi ad iverat Aquilius, qui post amasores dies. ' ἀ