장음표시 사용
411쪽
irescentia concocta,ei cataplasmatis relaxantibus, & balneis sne periculo utare. His itaque bene intellectis,balnea calida aquae dulcis, se-bribus synochis,Ardentibus,Tertianis Quartanis, 2 cunctis putridis c uenire posse oon est dubium. Modus,quo utimur huiusmodi balneo est,ut aeger sedem habeat insessui aptam: nostra tempestate utimur tina in qua, sella breui infirmus
considet, hinc totum coisus mergitur aquis,operimentis obuolutum, capite tamen libero,ut sapientioribus medicis,tum graecis,tum arabibus, dilatinis visum est: ibique morari sinimus , quousque ita dore expansb sen tiat angustiam. Solent infirmi per horam circiter balneari adium mum: nisi fuerint graciles, quos oportet diutius in iis immorari, ut pleniorem adipiscantur habitum. Ab usu tamen immoderato sem. per abstinere consulo,squidem cordi nocet,syncopim inducit, appetitum deicit,nauseam mouet,iuncturas laxat,& debilita calorem naturalem resoluit,& corpus, & membra laxat, humores mouet, de ulceribus nocet, ut Vueccherus in Antidotario adnotauit. At non solum cauere debemus ab istius usu immoderato, verum ata: scire can- fas, cur multoties haec balneum omitti iuuet, quas ad lectoris utilita tem recensere placuit,ut ab hoc capite me expediam. Prima causa, qua balneum omittitur est interna inflammatio : hu. mores enim a balneo extenuati, &colli quati facilenierent ad socum
caloris;quod si locus Hippocratia 3. de ratione victus,primete huic positioni videtur aduersari, eo quod Pleuriticis,& Peripneumonicis co- cedat, aduertant studiosi , sapientissimum senem, non nisi post totius corporis euacuationem praestitisse, quo tempore ad partem assectam nil fuere potuisse verisimile est. secunda est alicuius partis principis imbecillitas: partes enim ipsae fluentes humores in balneo reciperet, ct morbus 1 utilior fieret. Quod si pars aliqua non ex principibus languesceret, balneum haud impediret,solet enim natura & ad articulos, ct cutaneas patres humores cum minori animalis incommodo evoca. re. Tertia est plenitudo quoad vires, & quoad vasa: utraque enim balneum recusat: nam in ea, quae est ad vires,s humores attenuantur, O colliquantur magis grauabunt: Et in ea, qtiae est ad vasa, ne venam aliquam disrumpant, periculum est. Quarta est febris putrida, in qua uti nequimus,s humorum cruditas apparebit, aliter obstructiones, es intentiorem putredinem pararemus. Quinta est alui densias,& constrictio: quippe in tali assectu abnegamus, ne subtiliores faecum portiones vi balati caloris attractae ad iecur, vel alias partes confluant.
412쪽
Ini Baricelli de hydronos a natura
Vltima causa est cibus ,&potiri. si languentes enim cibum sumpse- rint , balneari non possunt; siquidem balneum, ad venas cruda attraheret. Petrus Paulus Perre da alias causas etiam recenset libro Σ. II,
chartis Paschalij Schol. 8. quae sub his includi possunt: quo loco stutim a balneo, nihil sorbendum, priusquam balnei perturbatio sit sedula, consulit: quae cautela in cunius balneis attenditur, e haec deba neo aquae dulcis sufficiant. superest modo de ijs balneis disputare,quorum aqua eo quia imbneris inficiuntur,& varias ex ijs capiunt sacultates,medicatae,seu minerales dicuntur. Haec modo calida,modo frigida reperiuntur,a cali dis suscitantur sudores, a frigidis autem minime nisi prius calefiant. Non enim a frigore,pororum fit apertio, nec humorum attractio, 'elli quatio,sed potius constrictio,& condensatio. autem sit ratio, ut naturalia balnea,& medicata, ct calida,& frigida actu oriatur, non est sacilis inquisitionis, siquidem antiqui, in praescrutanda diuersitatis huiusinodi causa, tam discordes fuere, atque tam varia attulerunt, ut quaesitum hoc a multis abstrusum fuerit iudicatum. Ex neotericis au tem sapientiores,Geoifi j Agricolae sententiam insequuntur.Hic pro secto acutius sapientiusque negotium examinauit scripsit enim vir hic dignus qterna memoria; propterea aquas spontEGidas erumper , quia ignis in terrae visceribus in aliqua accenditur minera, qualis est bituminosa,sulphurea aluminosa,nitrosa, mista &c.a cuius seruore calorem suscipiunt, tum prope oriri,vel illinc vagari contingiti: disses retamen voluit caloris gradu quae enites in accensa minera,esuea,vel dictus habent, vel illi propinque in nascuntur, calidissimae sunt: minus aute,quae distant,tepidae vero,vel frigida , quae maxime ab igne elom gantur. Huiusmodi ratione soluitur dubium illud, cur multae aquae,
calidae erumpant ρ dulces tamen,&absque minerali natura 3 quia . adeo distant a focu ignis, ut calorem tantum, non autem minerae qua litatem susceptent. Cur autem aquae suscitentur frigidae,& tamen mi nerales, in promptu solutio est, nam illae,per aliqua mineram pertranseunt, in qua ignis haud fuerit accensus. De hac duplici aquarum disserentia Plinius lib. 3 i. cap.6. mentionem fecit hisce verbis. Emicant benigne pasiamque in plurimis terris medicatae aliquae, alibi calidae , alibi frigidae, iunctaeque naturae e cunctis animalium, hominum tantum causia erumpentes. Nusquam tamen largius, nec pluribus auxi
liandi generibus,quam in Baiano sinu. Aliae sulphuris, aliae aluminis, aliae salis,aliae nitri,aliae bituminis, nonnullae item acida variaque mistura r
413쪽
st: ara,& vapore quoque ipso aliquae proficientes.De his etiam Vitru uius lib.8. cap.2.ita loquutus est: Neque enim calidae aliqua aquae estvlia proprietas. Sed frigida aqua cum incidit percurrens in ardentem locum, effervescit, & per calefacta egreditur per venas extra terram. Ideo diutius non potest perman e,sed breui spatio sit stigida, namq; si naturaliter esset calida , non refrigeraretur calor eius. Accuratὸ etiam Marsitus de his in sua Astronomia verba fecit. Sunt auωm cunctis permixti partibus unes.sui grauidas habitant, fabricantes ulmina nubes . Et penetrant tri rasistri namque imitaritur Obmpo, Et calidas reddunt, ipsis in fontibus Undas. Et Pontanus. Baiano, sed nι fumare in littore Thermas, Mirere, aut liquoris fucitare incendiae enis; ulcaniforasulphureis incensa caminis: Ipsa mouent,late multum tellure sub ima Dibacchari senem, camposque exurere apertos. In a sui: csidum, rirens ex igne Oaporem ,
Unda fugax, testi feruent, balura minis.
At Hieronymus Cardanus lib. 1. derer.subtil. dum disputatione in inchoasset, de modis, quibus ignis generatur: propagatione nimirum, antispasi, percussione, frictione, putredine, & coitione, videtur quodammodo in eam iuisse sententiam, medicatas aquas ex seipsis ignem excutere: in cuius rei consorinitatem Agricolam etiam allegat,qui in insula Irlandia, montem nomine Heclam adesse asseruit, ex qua ignis emisius siccis extinguitur, aqua vero alitur. seipsum tamen declarat: quippe si aquae in tenui, aridaque sibilantia, cui pingui , ct plurimum humidum coniungatur, consistunt, ut bitumini ardenti contingit ; cui si aqua inijcitur,maiores excitat flammas. Qui autem de hac materia plura desiderat, videat Iulium Caesarem Capaccium inlib.de antiquit. Puteol. & Graecos scriptores.. Galenus dum aquaru mineralium naturam inquis ierit r. de sanit. tuen .cap. 7.vim exiccandi omnes habere, consessus est: i. tame simpl. med. facult.cap.7.& in lib. de tremor.xig.& palpit.cap. s. calefaciendi etiam,atque nonnullas digerendi,ac abstergendi: alias vero astringe di, ut meus Iasolinus qui situ de Balneis mihi dono dedit lib. r. cap. 8. Quare omnium Medicorum consensu has aquas, corporibus aliquo
414쪽
3 Baricelli de hydronissa natura:
vitio frigidis, morbisque ex frigiditate humorum diuturnis conuenire
assentimus: a calidis vero morbis,& siccis corporibus natura calentibus arcemus: ijs enim infestissimae sunt. Solebant antiqui vel ob deli cias,vel ob csimoditatem in his aquis lauari: quod non siluit Clemens Alexandrinus in Pedag. Hac tame tempestate,quia luxus ille cessauit, . ad morbos curandos balnea tantum quaerimus; ex varietate enim s cultatum, quae in istis reperiuntur,varij,& plurimi morbi sanantur,cu rith,& methodo capiutur. Ego quidem de balneis, quatenus inter au- Σilia sudatoria reponantur, tantum tractare decreui: siquidem haud clmihi opinio irruit particulariter de ijs disserere: quippe horum tracta. tio altiorem, atque diuersam requisiuisset indagine ab instituto huiusmodi; propterea Lectores adeanx ad ea, quae multi viri disertissimi de his adnotarunt. Profecto Andreas Baccius de multis disseruit; Franciscus Lobardus de Balneis Puteolor. Iulius Iasolinus de Bain. AEnariae; Bartholomaeus Motagnana de Patauinis Mercurialis de Pisanis; Theodorus Guainerius de Papiensibus Fuchsus de Germanicis. Alii aliarum mundi partium. Satis ergo sit, more Galeni,de aquis minera libus disserere,, quid inhumanis asseuibus operari valeant. Balnea sulphurea, Gal. testimonio 9. simplic. med .fac ut exiccant,&resoluunt, propterea neruos emolliunt, a poplecticos, & epilecticos iuuant,paralypcis,lethargicis,&cathar o sis conserunt. Hydropicis, resolutis,coxendicibus,& morbis humidis opem praestant, cutis vitia
Balnea salsa calefaciunt,resoluunt,& exiccan ad frigidas,& humidas intemperies valent, & ad morbos eiusdem generis: proinde pasmo,hydropicis, podagrae,asthmaticis, ventriculo frigido,pe toris nu- xionibus, & similibus conserunt asse bibus. Vide Galenum V. ik ii. simpl. med. facult. Balnea aluminosa adstringunt, exiccant, ideo rete doni sanguinis, vomentibus, men struis, & haemorrhoidibus supernuis, immodico su-
dori, stomachichis, fissuris matricis, ct scabiei prosunt. Galen.de his
Balnea nitrosa exiccant, incidunt, resoluunt, abstergunt,surditati, . resolutioni, & hydropicis opitulantur,tibiis ulceratis,scabiei,& pruritui conserunt. Gal. . sinapi cap. 2o. Balnea cuprea, podagricis, nephriticis,asthmaticis,articulorum do loribus, ulceribusque malignis auxiliantur.
Balnea serrea infrigidant, exiccant, adstringunt, ventriculo, lieni, Buxioni
415쪽
fluxioni menstruorum, & haemorrhoidum conserunt. Bituminosa aqua intercute assectis idonea sunt, ut Gal. I.simpl. I 3. exiccant, calfaciunt,emolliunt,discuti ut, & aliquantulum adstringui, frigidis,& humidis uteri, vesicae, & intestinorum affectibus prosunt, coxendicis doloribus,indurati, articulorum tumoribus, & doloribus opitulantur. Haec aute caput laedere solent,si diu in his aegri moratur. Reperiuntur etia alia balnea ex My si nimirum, chalcide,*re,chalcan
to, sandaraca,auro, argento, marchasita, magnete,& aliorum metallorum ex natura, te quibus disserunt auctores nostri, ad quos Lectorem remitto. Quomodo autem capiantur consule Paulum AEgine tam lib. I .cap. 72. Iulium Iasolinum, Franciscum Lombardum,& alios, Sed quia non omnibus datum est ire Corinthum; Balnea enim n turalia ratione locoru, ct impensis,a paucioribus, ijsq; potentibus si Iummodo frequentantur : si quidem pauperes propter rei dissicultate, haud tentare,nec adire audent: propterea horii defectu ars suppleuit, ct sapientissimi Medici artificialia pararunt balnea, quemadmodii an liquitus factum esse legimus. Eliguntur enim vel mineralia,vel herbae, nores,radices, vel utraque hinc aquis decoquuntur,& balnea apparatur. Nec dubium est,quin talia, fere ac naturalia ipsa, usus, & affectuspanat: siquidem Gal. 3.aliment. facult.adnotauit,aquam abigere propriam qualitatem, & alienam recipere, dum vegetabilibus, aut mineralibus,animaliumq; partibus concoquitu qua via facilis est progresse sus, Dei optimi munere, & benignitate ad balnea artificialia. si enim aluminosis egemus,alumen aqua concoquimus; si nitroso, nitrii; si subphureo,sulphur,& sic de alijs; quod si herbis, radicibus, noribus conficere volumus,vel ad caleficiendum,vel abstergenduna, emolliendii exiccandum, digeredum, discutiendum,sistendumve fluxiones, vel ad
aliam indicationem, quam assectus requisiverit; facillime parabimus. Illud autem a sapientibus in ijs adhibendis laudari semper existimavi, ut talibus conficiantur balnea simplicibus: quae vel caput, thoracem, hepar,lieri,uterum,intestina,vel alterius partis as ectae naturam respiciant. Sed accipite exempla . Balnea calefacientia artificiose parantur,origan 'pulegio, laurisa iijs, hyssopo, nastu tio, ruta, ranunculo, thimo, saturegia, tymbra abrotario,calaminilia, sisymbrio, serpillo, raphano, disimit: bus. Balnea ab tergentia absinthio,abrotano, acoro,aristologia, atriplice, fumaria, hordeo, lambrusca, lupinis, marrubio, nepita, nigella,nitro, sisymbrioissecade sulphure, verbasco,&similibus. Dad x Balnea
416쪽
Balnea emollientia confici potitant, malua,althea semiliae lini,soenu igi sci, adipibus, arriplice, betis, buriro,capite,&pedibus arietis,medullis animalium, oleis, violis,&c. Balnea exiccantia parantur,abrotano absinthio, acoro, alumino
sulphure,anetho,aniso,assaro, ruta pulegio, sabina, sampsuco, ierpyl lo, mitio,iu hi pero,& ali)s. Balnea digereritia baccis iuniperi, chamae melo,soenagri manetho, ruta, sale nitro,hyssopo, iryrrha, nasturtio, origano, &c. Balnea discutientia, adiantho,althea, anetho, aniso, apio, aristolo Cia, butiro, chamaemelo, cappari, chamaepity',betonica, urtica alii
Balnea fluxiones sistentia,ex Polygano,malicorio,rosis,consolida, acacia, alumine, coagulis, cupres , gallis, adianto, in lybo, lentisco, nitri spuata, oleo mi ino, plantagine, portulaca, ibi bis, tilia, verba
Balnea incidentia,cipero,cumino,eupatorio, iride, iunipero, ligustico, marrubio, nitro, nitri spuma,Origatio, petroselino, rubia, senapi, scordio, thymo, &c-Balnea flatus discutientia, acoro, absinthio, aniso, apio, anetbo '-rnine lini,s Enugraeci,chama melo,collo cumino,cypero, datico, io niculo, baccis lauri, maiorapa, nigella, origano, petroselino,rosmar,no,ruta, spica, o c. Balnea menstrua prouocantia, & aperientia ex Arthemisia, bina calamentho, marrubio, chamomilla, meliloto, pulegio, saluta,matribearia, petroselino, applo, cypero, iuniperis baccis, assaro, asparago, aspleno, betonica,chain adrio, detuco,eupatorio, hyssopo, &c. Haec, di alia doctus Medicus, quam facile parabit,si in doctrinam vegetabilium, mineralium, & animalium, mentem applicabit. Veniamus ad balnea ex alij liquoribus parata . . . Ialneum ex oleo confectum, antiquitus his adhibebatur, qui diuturnis febribus conflictabantur,ci qui ex lassitudine oppressi iacebat, vel neruosarum partium doloribus, vel urinae suppressione torquebantur. Ita voluit Herodotus in lib. de remedijssoris adhibendis, qui omni aetati, & maxime senili, ac omni tempore competere scripsit. Hodie plurimis morbis prodesse notissimum est; testaturque Ioannes Heurnius dum Patauij esset,quendam extenuatum,quem acerbissima conuullio occupauerat, tepidi olei pleno vase mersum euasisse. Pr
417쪽
lassitudine fatigatis,&aresactis, podagricis, se consimilibus affectibus
electissimum remedium esse comprobamus. Balneum ex lacte facultatem retinet emolliendi, humectandi, cimo dicereii igeradi, quapropter iure hecticis ex sene ute, vel ex qua- uis alia occasione factis, intemperatis calido, & sicco conuenire iudi camus siquidem hoc calorem febrilem attemperat, humectat partes, calorem natiuum roborat, & corpus absque resolutionis periculo se uet. Apud antiquos de hoc baliae pauca inueniuntur. Balneum ex musto seruenti concinnatum, in discutiendis articulorum tumoribus eg crasso,tento, di frigido humore adortis, & in mit,
gandis doloribus, qui prope ossa sentiuntur, tam mirifici praesidij esse
existimatur,ut eletitus hoc vix inueniri possit. Balneum ex vino maturo initum, calefaciendi, discutiendi,& exic candi potentiam habet,propterea in affectibus, ubi tales indicationes succedunt,i e parare poterimus: veluti in neruorum,& articulorum passionibus, dummodo ex siccitate asse ius originem non habeat. Friges actis ea terno aere, uel ex frigidis humoribus si febris non adsit opportunum fore remedium iudicatur. De suntorio Laconico.
V Eniamus ad illud sudandi genus, quod vaporosa,& aerea substatia paratur. Hoc Laconicum a Lace demoni js dictum est, a no- stris autem Stu appellatur. Huiusmodi adeo antiqui homines delectabantur, quod beneficia illius admirantes, innumera pro usu cbstruxerunt aedilicia, siquidem plurimi diuturni, & indomiti asse tus hoc praesidio curabantur. De hoc ita loqui . Martialis: Littis placeant tibi Lacontam,
Crti a Virgine, Martiaque mergi. Hodie tamen frequencius ad sordium corporis abstersionem, Iesa uationem,magis voluptatis,quam morborum gratia homines vititur: Sed haec est mortaliu consuetudo,ut saepe, quod utilius praestantiusve iudicetur, magis conteitatur. Sudatorium hoc duplex est, siccum, vel humidii. Sic cum duplici paratur ordine,vel ardentis calore Solis,qura insolatio dicitur vel ignis vicinitate.Hinc legitur in Coelio Rodigi nolib. S. cap. b. assae sudatio,quod apud Ciceronem etiam reperitur. Hic
modus sudandi alida sudatio et a dicta est. Humidum vero non igne,
418쪽
3 8 Baricelli de hydronosa natura
sed aquq vaporibus ad saltu stratur.Cum autem insolatione prs iamus corpora sedere,ves ambulare,vel currere sub ardetibus facibus Phoebi in die claro iubemus. Diueria autem affectus qualitas, diuersam requirit insolationis differentiam. Quia tamen corpora, varia sortiuntur habitus, temperamentiq; rationem, propterea modo iniuncta, modo citra unitionem ad solare beneficium accedere imperamus: de qua re dicebat Aetius auctoritate An ii Tetrab. I .secl. 3. cap. v. quosdam ad Solem se exponere,partim non unctos,alios etiam unitos,& alios de silentes, alios decumbentes,aut stantes,aut deambulantes, atat etiam curretes Ex decubentibus aliquos in stratu,aliquos super corio,alioruin aren' aut sale decumbere. Cur aut e diuersimode ad solaris opem, beneficiumque capessendum corpora parentur dicere aggrediamur Aetius loc .cit. de his haec attulit: Solaris itaq; inustio citra unitionem moderate adhibita perspirationem occultam auget, & sudores elicit, aluum autem sistit,& carnem conseruat, pinguitudinem aute abolet, α tumores laxos , cum alios, tum maxime hydropicorum deprimit, piritum autem densiorem,ac velociore reddit,& propterea anhelos, oe recta ceruice spirates exacerbat: vertim capiti diuturna frigiditate Iaboranti c6modat, nam & firmum,& aegritudinibus minus obnoxiii reddit. Conuenit autem Soli,&igni dorsum praeter cettera admouere, nerui enim, qui voluntatis sunt, in eo potissim usiti sunt, ut habςt Herodotus,quibus calescentibus,totu corpus valentius redditur. Caput vero aliquo Oeerimento tegenda est, de Solis radii vitandi suntopo tet tamen in his aluum praeeuacuare inimica est enim insolatio capiti, euacuatione no pr mih a.At vero insolatio cu unctione eadu similiter potest; verum corpus magis siccat, velut unguine assatu, quaproptero superficiem magis denigrat,coeterum per occultam transpiration. A c minus discutit, nimirum ad cauterii similitudine densans carnem si vero desidente ac stantes insolantur, vehementi is, qui ideambulantes,sic magis, quam currentes inurentur; decumbentes autem in strato, non magnopere iuuantur,sed capite magis repletur. Qui super corio soli se exponunt, magnam utilitatem consequuntur,praesertim
bydropici ischi adici,nephritici, resoluti, elephantiaci, intumescentes
circa refeci onem,& qui circa vellicam veterem morbis habent,iteq;.s de rati, minae quoque qu e ab utero strangulantur, adhuc amplius, quae alba vieri fluxione molestantur. Hucusq; Aetius, qui alia disserit In praesenti negotio necessaria: quae omnia curiositatis grptia Lecto
419쪽
dium esse rusticis, & plebeis hominibus tantum administrand , illis';
qui omne medicamentorii genus renuunt; nobilibus aure, urbani'; , quia delicatiorem vita agunt,atq; aliud sudandi genus habere possunt, minime consulerem. Rustici autem cum ex insolatu sudores suscitare
intendunt,propter aliquam corporis pastionem,praemissa excrementorum purgatione auxilium tentare poterunt.Caueant tamen febricitantes, debiles asthmatici, suspiriosi, & qui distillationes a capite patiuntur: his enim tale praesidium nocuum est. Laconicum,seu stulti, quq sicco ignis calore paratur ultis confici tur modis, primo ex laconico igne tantum calefacto, secundo ex clibano,tertio ex furno temperath calefacto, de quo loques Andernacus . m. r.dialog.8.dic hal: Laconicum siccum consistere in locis eluucameratis te studinibus,vel cauernis,proprio igne calidis,vel alijs di- fc ijs, quae ab externo igne subiecto calefiut. In Germania Hypocausta sudatoria ad id paratur, qcae morbis pituitosis,insationibus,tumoribusq; laxis contra naturam,& podagrae ex frigida materia c5tractς, nec non hydropicis prosunt. Sicut clibanus si aeger capite tantii eae to linteis inuolutus ei imponatur. Haec Andernac. Neapoli etia variEapparatur,vis pedum studerem vidi. Furnus 'ero eo de modo temperate calefactus prodesse poterit rusticis hominibus, agricolis, & ruralibus. Isti enim tali remedio uti solent: de quibus Alexander Massaria loquens in cap. de hydrope lepidE dixit, rusticos solere ingredi furnii calefactum,in quo solent sudare usq; ad animi deliquium, quandoque etiam sui cantur, & ita liberantur ab hydrope. Andernacus volens describere stu iam humidam,dicebat, humidum diςi sudatoriu, in quo
aer non ab igne,sed actuae vaporibus,qui ibi exhalant inualuit. De hoc credo Senecam voluisse disserere, dum epist. 9. dicebat, Per impressissparietibus tubos, qui ima simul,& summa lauerent aequiter. Hinc etia Sidonius:Vis seruentis undae per parietem foraminatu nexilis plumbi meatibus, ct c. Huius facultas cum ex aerea essentia constet, bisariam operatur, nempe & cuti admota,& per inspiratione assumpta eius aer facili las,quam sicci vires suascorpori insinuat. Praetetea humores,qui vel sicci, vel lenti,ut pituita vitrea parti alicui inhqrentes humidiores, tenuiores, &fluxiles magis, quam siccum laconicum c sicere potest. Vapor autem, aerq; ab aqua salsa, nitrosa, de sulphurea, ct si non plus
aequo siccus,aut humidus fiat, maiorem tamen incidendi, extenuadi,
abii ergendi i, facultatem obtinet,quam siccum ipsum sudatorium,nodico quam humidum ex aqua dulci, quin cliam cutis inde magis aperituri
420쪽
oo Bari celli de hydronosa natura
ritur,ut excremeta exhalent. od si vero per se duntaxat absq; laua tione adhibemr, magis calefacit, extenuat,consumit, & exiccat. Mercatus doctissimus tibi. de recto prqsid.vsia,cap.rῖ hos vapores in desectu talis apparatus cssingi docet, confecto decocto secundum morbi exigentiam, atq; susceptis vaporibus per tabulos, atq; infundibulos,qui corpus laborantis pannis coopertu in lecto iacens attingat: ita ut undique caldariunt, quod huic usui paratur coopertu sit, ne vapor in externu aerem evanescat, sed uniuersus per insundibulum, aut . tubulum suscipiatur. Alio etiam modo coponit. Potest enim laborans in solio sedere, cuius sedimen sit magno quodam foramine inane, per quod vapores suscipi facile eodem modo possunt. Mihi tamen in hoc genere vacuandi semper ex voto successit, ex halitu,& vapore aquae. in qua suerint decocta solia,semina istores,& radices herbarum,& mi neralia si opus sunt, ta profecto humores validissime attenuari,cuteq; de tergi, di excrementa euacuari felicissime conspexi. Modus hic est. Locetur infirmus intus in instrumento instar dolii, linteis, pannisque obuolutus excepto capite, ut respiret: in scabello tripedi sedeat, sub ter quo caldarium accomodetur, in quo suerint decocta fumantia, &excipiat languens vaporem,&halitum; ita porro in sudorem copiosissimum prorumpet. sic modus non meus est, sed Galeni ipsilis, ut videre est in lib. de vii l. respir.cap. . ubi haec habentur: Admirari por
ro subit,no tam alios, quam Erasistratum, qui tam euidenter apparen tia vanitatis coarguere audet, quem non verisimile est inexpertum esse doliaris vaporaria hydropicorum,quod non minus ab alijs veteri bus, quam a Chrysippo Gnidio est laudatum. Et acuantur enim hi toto corpore mulio citius,& amplius,quam in balneis,non tamen lasso cantur,quod isti Aidum aerem inspirent. Haec Galenus. Veronae etiam
in usu habuit Ziuriel Thomas Bouius normam hanc sudandi, ut ipsaei testatur in suis contra Medicos sophistos. Inueniuntur etiam Laconica,& Stusae naturales, quale prope Nea polim est Sudatorium sancti Germani, quod vulgo dicitur, Sudaturori'Agnano: de hoc loquitur Franciscus Eombardus lib. i. de Balneis, cap. 2. Savana rota in lib. 2. & Ugolinus, 2 Menglius Faventinus. Reperitur etiam Puteolis Sudatorium Trituli, & in insula renaria Suda torium Cocti in domo Ni ZZola, de quo lasotinus lib. 2. cap. 3 . nec non Castilionis, acci otii, Frassi, sancti Angeli Barani, &c. Laconica su-
datoria, seu Stuta, vel sint natura,vel artisicio parata, sacultatem,cale iaciendi, quandi,relaxandi cutim, atque euacuandi, qua sub ea con-