Ad extremum Pandectarum titulum, qui est De diversis regulis juris antiqui, notæ, multis exemplis illustratæ, editæ opera et studio Matthiæ Stephani, ... Accessit legum & paragraphorum hujus tituli; itemque verborum & rerum præcipuarum index

191쪽

delegare quia diu i d. turlage L n e . sic. eius cun Sane, quod de gladi potestate dicitur, id Vlpianus etiam ad alias co e. triones extendit. Subiicit enim : veluti iis alterius eo: rcitionis n. l. solent f. deo sic priis. Quicquid enim coercitionis est: supra modicam castimationem, meri imperi jest Salomon inii T. qu uim dic. Et est quaedam coercitio etiam capitalis quae ad corporis punitio. nem pertinet, de habet publicana coercitionem . haec stipulitio oo de rerb. n. a tertim gladii potestas hodie ure magistratu competit his, qui speciali privilegio, aut consuetudine, vel praescriptione illam acet uisiverunt, atq, ita hinc per alios etiam potestatem ejusmodi exercere posse, scribit artolus ita Litor i. n. p. deiurisdiet cui complures teri interpretes contra dicunt Copair. c. ult. lib. Varr. resoluti Monoch. lib. I. de arb. ud. quaesi quaestione S . de quo alibi dictum.

Omnia mecum cause cognitionem desiderant, per libellum expediri non possunt.

X e regula sumta est exi nec quicqam p. g. si de olic Proconsubi eadem verba habemus, cum ipsius regulae interpretatione. Ex qua intelligimus, hanc esse horum verboru sententia; b, cun q, causae cognitio dc decreti ius dicentis interis positio necessaria est causa cognita pro tribunali idem examinari, is decreti interpositione expediri oportere, non per librili de plano factam subscription emi sive quod idem est, per plena

192쪽

itiam interpellationem. Cujus legis contextus

evitacit, depiano cognoscere, ac ora tribunali cognostere, adversa isse . . . , de favos deosc Proc. Causasq; quasdam de plano, seu ut Ulpia,nus hic loquitur , per libellulis expediri posse

quasdam vero sic comparatas esse, ut non py libellum, sed pro tribunali discuti queatntu: aboli-ii f. SC.Turpi sugcunq; igitur causae cosm- tionem desiderant hoc est, quae desiderant iaccretum praetorioue magii ratus, Ubi rima enim causae cognitio est, ibi pratior desideratur et ubi uasuos ins redem rit sive tribunal l . s.ficausa. Ita bati pia. per libellum expediri non postunt, ioc est non possunt expediri de plano,sive adice dato, sive speciali ac pedaneo, ad libellum sive solam supplicationem unius partis , sed illa,

magistratus, praevia citatione, utriusq; partis .ilegatione pro tribunali audiat, ac tandem omnibus en ponderatis sentemjam siuat. c. s. pem keb:η sis judicea 'bium .. tb. jubem uis, detur dic Pro tribunali cognoscere est ex seperiori loco cognoscere, Tribunal enim est locus subii sta editus quo magistratus considentes jus dicunt, A. graeci vocant, De plano cognoscere est, plano de aequin loco cognoscere. Et ea sorma

judices Plevabaei dieinitur, quod phi no pede inq; subsellii judicantu nec tribunal h. beant fit idem est per libellu expedire. Nam hae et duo pri tribrumnest G per libellam in libris

193쪽

1xemplum extat in I. minorviso C. Aprad. iv. stne meta novissem ubi ad hoc ut praediamine . . rum cum decreto alienata dicantur,satis non est, si tutor adeat Praetorem, sibiq; potestatem alienandi pra dia mimorum dari libello petate sed necesse est, ut de causis venditionis silennitee apud aesta cogn'scatur. sic tutor per libellum se excusere non potest , quia excusationi hujuὴ- modi locus non,' nisi cum decreto magistram

lusu excusare a s. r. de excusat IF cum R. H. iiD ruram releu, vel ri vcri daTe licerem Ructus homen hoc in loco nihil aliud quam conrum oditarent , illit tem signifin re habemus. Ut ita sententia borum verborum Fructus rei em vel pignori dare licere, si tacet Inter alias utilitates, quas ex rebus nostris p*rci, simus, etiam haec est commoditas , ut liceat no,.

his res nostras pignori dare, oppignor re Die utilitas si eo versatur, quod saepissime usui enix, ut m moribus cavendum sit, neg'c facistius expediendi gratias ult de usuri Eum seu

stum mihi u eripit, qui me impedit, quo minu,

rem meam pignori dare possim v. G. quit eum meam me invito possidet: Eth. . ob ausin quando possessor rei meae convenitur rei vendicatione, in fructus morito condemdatur i. rem iis in a. C.D rei vendicat in ructu intercae manu, ineratur, quod in ea re pignori data Viutuam pe-

194쪽

a me postulatur, ut ejus ratio habeatur. Aequar do in re vendicatione adversarius condemnatur restitutionem, tum condemnati re non tantum ad res istitionem rei ipsius .verum etiam ad resti . . Mitionem truetuum. Nam restituere ille antelligi-

tur, qui simul causam actori reddit, quam iahabiturus esset , si latina iudicit accepti tempor' res ei reddita fuisse l. restitueretis de rerb. Un sic quod dicitur in conlassoria actione irinstruma

venire hunc sensum habet, ut omne commodum

habeat, quiad habiturus fuisset actor, siservi tuis usus esset . Fiserv viui . . D mmi sp

D te et redit, eo hereditas flervenit mi

cumsumme hereses intercedunt. a Ensus legis est: Test mentariis tutoribus sc Onon extantibus, tunc ad eum spectat tutela,aciquem pe tinet hereditas ab intcst , id summa providentia constitutum est, ut qui sperarent hac Iuccessionem ijdem tenerentur bona prospicere me bona dilapidarentur l. i. in Prinos de tutoribe

Iuttr. Quia autem in foeminas quidem heredi cas red, id tutela ad eos non phimeat, ideos C. hic execptionem vubjiciis Ni cumfoeminae heredes interci unt,ihoc est, lis et hesteditas adicemitas pertinet, tante, tuteli ad eas non venitis ni cyn f e tutelis Ratio est: quoniam tutet ' munetbus publicis adnumerantur. a quibus re, Eulariter fenum temotaedundet sume M. Sic

195쪽

turiositas , in inores XXV annis, licet here,. d. talem admittuntur, tamen quia ipsi rebus sui utiliter praeesset non possunt a tutelae administratione arcentur l. ult. C. de segit tutorib. it pro

pter a versamitaeta dinem s. itis major insit . . excusat tui. Nemo potest tutorem dare uoraminis ei quem ipsuis heredibus, cum moritur, habuit, ha-

IRaecedens regula XIII L egit de leg tima a. tutela In hac s. Scaevola explicat uia qui bus testamento tutores dari possint dum ait, n in eis pos e cui uvin tutorem dari, nisi ei, quem iusui heredibus,cum moritiir, habuit, habitur 'sve fuisset, si rixi t. Sententia stas est solos parentes dare testamento tutores liberis impuberibus jam na iis, vel posthum is seu nascituris, dummodo eos in potestate habeant tempore mortis, aut habitu , risuissent, si vixissent. Et hi sui iunt heredes, qui in potestate morientis sint, de quos gradu nemo antecedita sui autem Instit de hered. qua Odili re

prohibetur , facit etiam quodatisse cum contro'

TN hac lege JCtus Scaevola docet, qui sit vivet s. 'cla tactu . Quod utruq planius&plenio defini

196쪽

iste mento ita sun cripta, ut testes

non posmint, perindesunt, at si scripta .. ZErba huius regulae de iis accipi debent, quae

ita in tabulis testamenti scripta sunt,utime ligi omnino nequeant ut illa non torqueantur ad divinationem quandani quam testator sens rit,seltanquam inutilia scripta rejiciantur. Idem doeetur lini a finit .mae pro non cript hab. Et est casus est duo sunt Titij; De testam tui. od autem hic de leuamenti s dicitur idoni nia scri torum genera transsisti potest in omnibus enim eadem est ratio, quorum sententia nulla re, beriri potest.

Iunio qui quam alteri carere potest.

CEntentia huius regulae est , neq; princapaliter paciscendo, neq; certam legem contrae ui pes conventionem in alterius personam collatano dando, neque etiam solenniter stis viando alteri quicqu*m nos acquirere posse puta obligatiomem aut excutionem, aut quid aliud. Quia ta- a stipae tono, stipulationes ideo con paratrum. sunt, ut adquiramus quod nostra interest non liis consulamus, quibus caveri nostra nihist 'st, alterim scit de ivati lib. stipa

197쪽

. - ad debet alteri per alterum iniqua

c. n illa inferri. CEnsis est 'u'd qui facit, per se vel cum alis, non debet in alterius terti detrimentum redundare seu non debet ex alieno facto causa. licujus neri deterior Nam factum cui cli suum , non alteriiqcere debetes factum is s. h. tit eu non debet nocere ac cum alterius eo qui nihil se-citu de upisso r. s. si plurium j de ii ori oper. nunciat. Unusquisq; enim seipsum obligare, suam cli con ditionem paciscendo deteriorem facere potest . prauia 6 de paci sed alterius lus sua privata pa- 'ione laedere nemo potest. l. solrendo sy de negoti rest. Atq; hinc debitor uni pactiones, petitionem creditoris mutare nequeunt l. debitorum a s C. de paci quamvis illae inter ipsos debitores valeant. Quod si igitur plurium heredum unus onus dic solveodi aeris alieni a desuncto contracti et conventionem in se recipit, nec conven ioni paret, caeteri heredes adversus creditores suum per sequentes tueri se non poterunt, sed agent cupi 'aoherede suo in id quod sua interest, convehita dinem impletam non fuisse l. pacta ad C eod.

AD L. LXXV.

hemo potes niurare consilium suum in

alter iniuriam.

HAEc regula velut exemplum vitieri potest r Regula praecedentis. Nam si alterius factό

198쪽

nemo laedi debet,certe nec etiari consilium quidem suum quis mutare potentur nece sive iniuriam,h. e. da innum sive lassionem alterius Hinc

filiussami emancipa ius praeteritus, tu agno t legatum, non potes postea mutare consilium, Sc in detrimentum heredes petere bonorum posses sionem DF suis o I deminorab Sicae ori licet sntentionemri iam vel per testes Ac documenta Probare et reo jusjurandum decisivum deferre. Et si juramentum detulit,idq, a reo dc eptum est, ab eo rursus desistere dc ad alias probationes Procedere non potcs L e contra hii qui jusjurandumD. C. A reb cres. Ad eundem modunia venditor, qui agit lege commissorio,d dicit rem venditam se malle repetere pretio non se luto addi m dici um s postea invito emtore non potest mutare sententiam, iret rei repetere. Quia si emtione venditiorie commissa lex iri venditoestatuere debet, ure'm commissoriam velit exer-eere a potius pretiues petere. Et si comniis oriam elegit, postea variare non potet lis fandis, eleganter is de lege commissu Haec de alia similia innuunt, omnia maturo consilio agenda, sed semel coni itiit , non. temmere mutanda esse, nec in aeturam detrimentum alterius mutari posse. Quod en in semel

placuit,amplius displicere non debet. v. semelar ext eo I. Et non debet alteri per alterum inbiqua conditio offeret uno, debet, o eo . -

Sanc si consilio alteri obligati non sum us,

199쪽

hee,lteri aut nobis obligatio est quaesita, tune is integra consilium mutare possumus si si manda.

rero ae s. D. g. mandat. Eia haec mutatio non

fit in ahersus injurium si dei mentit o. Et JCtus hi expresse dicit , in alterius iniuriami minem consilium mutare posse.

totum omnia, quae animi destinatione agra da sunt , is nisi vera incerta scientia Tri totum in omnimod , in aniversum, sive etia . t/generaliter e turi' quae animi diuinatione a genda sunt , e in Mim cousensae voluntas saanmijudicium qu rum vera decerta se entia perfici possunt , h. e. quae anini Ddicio rant. a non fiunt, is a sciente ac ver quidem O certa

Avente, hi scilicet scientia non est vi aut metu coaeta, nec erroribus agitata. Nihi enim consilii sui c&judicio animi tam contrarium est, quam vigre metu si nihil consensu rio tu prisc. h. tinnon videra' 'r consentire qui errantis nihi con-sCla Sira taero hujus egi est ut quaecunq; iura animi 'inatione, hoc est judicio agi volunt,non aliter perfici, i a 3 utilitatem hab, re , quam si firmo animi judicio peragantur: quod fieri nequit, quam cum , vera sunt, hcer ita animi scientia geruntur Hinc qui aditim repudiatio hereditatis. certo antini iudicio fieri debet L si ij ad quemaa eum boni inpr.eod heres institutus nec adi,

200쪽

ID DI WERA TEGUL re, nec repudiare hereditatem potest, quando de morte testatoris dubitat, etiamsi ille jam desum eius sit .is qui heres t Si l. heressa. in pro acquir, hered Sic quia imperfectum est judicium inpupillis de pupillus nec nolle, nec velle in ea aetat creditur, nisi apposira tutorsi autoritate cellin- pupillus hereditatem, quamvis lucrosem, sin, tutore adire non potest s. nee tamen In ita eautorietur. Nam quod animi iudicio fit, inso itutorii autoritas necessaria est pupillus sileata hered Sic nec dominiusti, nec possessionein rei suae quisquam errans amittiti.=procurators de acq rer dom. Quin desneq; poenam legibus statutam deliis a merentur, nisi scienter ad dolo rva lo commissa sunt l. i., adicitii de aduit. .

Ationem, veluti mancipatio axcepti latio, hereditatu

rad optio, uinitnt'ris: re tota Finantur per teporis conditio, ad acti actis Apris Iripti tacite recipiunt, quae verte comprehensa sitium a

serunt. Nam si acceptum feratur ei, qui sub conditiqne promisit, ua demum egisse aliquid acceptuatio intelligitur,

' c. Tvationis conditis extiterit , quae si serbis nominatim

acceptitationis comprehendatur,nuuim momens faciet fictum

TAEc lex ex juris antiqui disquisitione inter pietationem reci e Id enim certum est. postquam leges VI L abb Romae publice pro nostris propositae essent, quod populus Roma- nua propterusum brevitatem, prudentium im te re