장음표시 사용
211쪽
eqncilio datum, uti die um est ad I cullus per erraremus. h. it. Nunc hic discutitur illa quaestivicum quid amplius debito per errorem solvit, ' utruiti integrum quod solutum est, an vero indo. bitam soluti portionem repetere pollic Respo de Paulus: Si id quod silutum est, dividi non potes , dc inveniatur pars ind*bita quae repeti Possit, tunc totum condici, pristina manent obligatione V. G. Titius debet Sempronio cere tuni, solvit fundum CC aureorum, quasi du centos deberet; hic amplius qtiam debebat sobvit non invenitur, uuae pars tandi sit indebita, cum partes sint contuis. Hoc ergo casu totus fundus condicetur, manente pristia obligatione centum aureorum incorrupta. Licet enim
placuit, rem pr pecunia solutam parere libera tionem, tamen si ex falsa cauo debiti quantita te majoris pretii res soluta est, non iit confusio
partis rei cum pecunia.Nemo enim invitus comes
pellitur ad commvisionem, iis ahas discordiam parere solet id de condictio integrae rei manet, de obligatio in borrupta si non suum arissimust de condist indeb. Quod si id quod amplius solutum est, dividi potest, partis debitae condici iocesiat, Nindebitae tantum portionis repetitio competit: veluti si pecuniam debens,oleum dedit pluris pretii, qu si plus debensu vel cum ole um deberet, oleum dederit, quasi majorem modun debet' superfluum ibi repetitur,no totum: di perempta hic est obligati parte debita seluta d, brumanserum v si e Marce ditimis indis.
212쪽
Anatura debet quem 'regentium d re opo tet, cujussidem securi sumtu , ni hic paragraphis ad trictatum de condictio,. - ne indebiti pertinet Ut autem locuna hab at condictio indebiti,nullam nec naturalem qui dem obligationem constare oportet His percr, rorem si eo . Haec vero qualis sit, hic eleganter fimul&recte exponitur. Dicit JCtus, Is qui 'am uia Abel. Unde, naturalis obligatio nascitur, quae condietionem indebiti impedit. Naturam quippe cum vocat, intelligit jus naturale. Alias in libris uris nostri appellatur naturalis aequitas f. thesauros , pergraditionem Instit derer,ipi itemq; ius gentium S ingularum F.a ditae . d. tit. Et ideo ubi J C. dixit in hoc Ais natura debet, quem iure geritium dMe oportet, eo ipsuius natura & gentium pro uno is eodem acc1-riendum dicit. Et hinc naturalis obligatio ap- peritatur qua solo aequitatis vinculo sustinetur L Stichum sq. s. naturatu de solui non etiam ju- ris nec*ssitate, ut civilis obligatio, quae definitue in s. i. Instit de obligat. Et haec naturalis obligatio licet obligationem
non producat, ut civilis tamen intercaeteros effe-
'usco radiistionem inmiti impidit Ethocipi vult docere C. eum quinatura debet, sive de , et iure gentium, siselvetii test. Utiq, icet non det, eat jure civili , debet,a- aue jure naturali: ius naturae conditam nenae
213쪽
indebiti impedit totitit de condicit indebiti Unde liberturi, qui non nisi promissas operas debet Lope: si de ver liberi si praeter promissas patrono alias pererrotem praestiterit, condicere operas istas praestitas non potest l. st nonsortem 26. F. Iibertas de cyndici indeb. quoniam jure gentium, quo bis manumissenis beneficium iu duetum est, L .dejust. cs jura, omne de ossiciutri patron' debet I.generaliter s.juncti F. Luit indis vos.
In ambiguis pro dotibi resondere me in i
Dem refertur in Lambiguubo. de jure dot Eri. hoc vult regula nostra si pactum vel instrumentum dotale ambiguum est h. e. in hanc Millam partem potest accipi, quod tum interpretatio fieri debeat pro dote, ut sc. do mulieri alva maneat. Quia videlicet expediat Reip. do-xuas esse mulieres I. I. J Jdelut marri turn ut marito in sustinendis oneribus matrimoni illinc succurratur; tum etiam ut ne selutomatrimoquio, di bonis mariti ad agnatos ure civili untibus, uxorinops&egemur decori I autpraeterea C. Unde viro uxoris neu novum, ut quae eme risere rasint, durant licetuste casus exsi erit, a
quo initivis caperenon potuerunt,
in Ae regula illud Paulus vult casci superve- a. 'Iniente, non nocere negotiis prius contra
re., si modo ea legitime recte sint a
214쪽
eonstituta,h. e. Sic impleta dc perseis ac ut eis,adius quod itinet,nihil desit alioquin vero perin de est atq; si ne inchoata quidem esistent. Nam quod perseetum non est , id, quia formam non habet quae quandiu perseca non est, nihil d- huc est . cum vi amanum C. de hu/atb. ut indere a non potest etiam dici aliquid esse. Simila est in ta fastum egitime s. derig. jur in o. Factum legiti. nie non debet retra stari, licet postea casus eve atri at, a quo non potetat inchoari. Est enim casus superveniens facti I patres de hi qui sui, quoius 'lli non potestibuligationum .e oblig. ast si furiosus de oonsa lib. em quae Instit de thutilib. ybulat. V. G. Prodigus cui bonis interdictum est , testamentum sacere non potest cri furi' sus non potest facere testamentum, ubi surore est
atorem, quia nullaesus est voluntas, nullus cona
nensui tacit. Et tamen si prodigus
alte interdictionem bonorum testamentum se .itu vel Hiriosus ante furorem selennibus nece sirijs adhibitis testamentum secerit, Item sita eiosus ante furorem uxorem duxerit, propter interdictionem quae subsequitur in prodigii ' mpter furorem sapervenientem in furioso. testamentum rite factum non reddetur irritum snec matrimonium dissolvetur , furiosi, F.,
item prodigus cum seqq. Instit. Quib. non est termissi sis testam. I. unde quaestumans de sim
215쪽
i AD S. 2.' uoties aequitatem des deri naturalis ratio,
IN hoc F. docet JCtus sumes desiderina ratu
/ratio,h. e. naturalium causarum confli stus, tu
lia sunt, honestui , natura, uitile Cum lib., Uc ubi elegante . aut dubitatiis uris,lae contro . versia ex contrariis aut dissimilibu prudentum sententijs metrum,ns s. cum ex aliena Insis de rericliris moratur aequitatem, hi e impedimento est, quo minus res decidi possit, tum jusi decretis Me aliqua perpetui juris parte,qualia sunt lex,plebiscitum, SCtum, constitutio principis aut de aiici prudentum interpretatio res temperanda est,h.e linienda uexplicanda controversia est.Ideo vero Paulus ista vocatiusta decreta, quod ea praeisaeipue jus agnoscat probet constatInstit. d. Iure natur gent. civ. Romam a in enchirili.Laxiom ouemadmodum justae nuptiae, justa pacta.
Ab L. LXXXVI. II onsolet deterior conditios eri reu qui litem contestati sunt,quam sinans se plerum meliori
Nemo enim in persequendo deteriorem Iam, sed meliorem facit, Denis post litem contesta-
tam heredi reos projiceretur, is heres Tenetur ex omnisin causis
216쪽
eam etiam ad heredes litem contes Utis pertinere. Primum ait JClusi dethriorem non frica sam Ostram im conrestatione; sed plarunt meliorem h. e. ais oric rei Paulus JC ait purun ij quia interdum alterius conditio redditur deterior per litis contestationem. V. G. Ex parte actori ,perquis contes alionem conditio redditur melici ' Quia' stiones alioquin temporales, non transeuntes ad heredes,caepto ludicio h eait contestata fiunt Perpetuae de ad heredes transmittuptur , penatist. depe . in temp. ast Atqota de conditione actoris, quae melior fit per litis contestationem Pa lus ait in L nemora . Nemo in persequendo deteriorem causam,sed meliorem facit. Et post litem contestatum heredi quoq; prospicitur, c heres tenetur ex omnibu; causis. Et sicquoq; poenalia iudicia semel accepta in heredes transmitti, diis aestum est ne scat poena an eia Deinde Rei conditio melior fit perditis contestationem; taeterior conditio actorisiqui dic ad mutationem libelli, Melee ionem actionis attinet Lite enim contestata actio delibellus mutari nequeunt l. edita abig Dd. C. de edendo Addit Paulus in fine legis: Ex omnibu causis h. e. tam ex deliis is, quam ex contractibus. Et ita in istionibus poendibus de ex contractibus descendentibus melior fit conditio actoris perlitta contestationem, quod . ad perpetuitatem,ctionis, de ut reorum heredeateneantur. attineti ei c*nditio melior me
217쪽
s milibus, quod ad mutationem libelli attinet.
mira est gitur mora si rei, ubi nulla petitio. sora, inquit ulpianus I mora g. de usuri . eri
mintelligituHnon ex re, sed ex persona,hoe estipersonali petitione, si interpellatione. Unde Scaevolah. l. n. nulla intelligitur ibi mora feri, ubi nulla petitio est h. e ubi nulla acti, nulla interpellatio, qua in contractibus quidem bonae Meletiani extra judicium facta, morosium red, dit debitorem d. murmis strictus vero iudiciis non nisi in iudicio facta siti vinum j scere. pe
legitimm non admittitur. DEfertur hereditas vel ex testamento, vel ab intest to vetam ut in contractibus primum ante omnia insipicimus quid actum sit Alem per in stipisationibM . m. ita hi successionibus prima causa est eorum,qui testamento suntlnmorti unde Paulus h. l. ait: Quamdiu possit va laxe testamentum valere testamentiam dicitur, quam tu ex eo hereditas adiri potest, ouod fit, si non est injustum, ruptum, irritum inoflicio-uma nec destitutum)ram diri non admittituri
aitu uis heret. Eodemi quod Ulpianus di
218쪽
cit; quamdiu potest ex tessamento aditi herediatas ab intestato non deserture qua dius dea quir. hered. Haec itaq; est sententia legis nostrae: is cui ab intestato exhereditatem defert,tamdirum non debet admitti, quandiu ex tei amento quis heres esse possit, aut sore speretur. Idem etiammbtinet jn tutelis: Quamdiu enim tutela testamentaria speratur, tam diu cessat legitimari siqui sub conuitioneat. in se de testam, rut voluntas eniti testatoris pro lege habetur tith de nupt. s. disponit, praesertim si disputationi iuris sit conso
mis formam a lege pr1scriptam habet T. Nui testam fac. pos ei in omnibus quidem, maxime tamen ini requitas oectanda in nT Et aequitatem hic uitelligimus aequum lo- num, sive naturalem rationemri Et natura lo qui an omnibm, maxime tamen in iur oecta D st,h e spectanda est in omnibus actio bus no-iaris , praecipue tamen in his qu, tractantur deciduntur jure, ut in pactis , contra st bus,
ultimis voluntatibus, judici s. uenera tu in quibus cun i juris dispositionibus: de spectat laestat hisce rebus omnibus i. e. in hisce rebus. rigori jurisic strae ori uri seu cassidat superstitiosae ac calumniose interpretationi aequitas est praeserenda idem est quod impp dicunt: Macuit in omnibus rebus praecipuam esse justiciae
taeduitatis , quavi stricti iuris rationem . placuit
219쪽
r C. dejudix Exemplum est in L naf es 3 i. s. deposit Latro spolia quae mihi abstulit, deposuit
apud sejuni insciunt de malitia deponentis quaeritur, utrum res deposita reddenda sit latro-m, an vero domino Et prima fronte, secundum iuris stricti rigorem, res videtur reddenda ei qui deposuit has'. ita si per se dantem accipientem bintueamur, haec est bona fides, ut rem recipiat is qui dediti si votius rei aeqvixatem,quae ex omnia bus personas . quae negotio cos Itinguntur, impletur mihi reddenda sunt, probo hanc esset sticiam, queae suus ita cuiq, tribuit, ut non diis strahatur ab ullius personae justiore petitione repudia, vo Drei quod ante defert
di umim vocat Paulus( quo ante deferturquest iuccessio testamentaria , cujus semper
prima rum usa estu quandiu h. tit semperq; novam habet ex quolibet testamento a voluntate testatoris ori em. At verojm vetus appellat JCtua, quod antiquam de vetustam habet ex legibus Icili labb originem temper c perpetuo durabilem ut est successio ab intestato unde qui successioni ex testainerito renunciat, videtui iacite viam sibi sacere velle ad alterum genus lacessionis ab intestato nori vero coistra. Nam qui
220쪽
sferes p. tit. sententia igitur hujus legis est si quia successioni ex testamento renunciat, videtur sibi tacite viam sacere velle ad alterum genus successionis se ab intinato sit luc pertinet . nec inuet. heres f. de acquir hered ubi expresse Paulus db cet si heres institutur, idemq; legitimus, excapit quis institutus es repudiaverit terea talem, quod ut legitimus eam non amittat.
hbrariem transcribendis stipulationi
, verbis errasset, nihil uocere, quo minus Oaeis
Trabrarius dictus ei a libris, quod libros com
tractus, pactiones,aliosve actus conscribite quem tabellionem nominat Justinianus in L comtabularios vulgo appellamus Notarios Et hic nisi rarius in describendis stipulationis verbis et . rauet, hic error contrahentibus non nocebit h. m. Transhibere est ex authentico describere, de idem est, quod transumere unde transumtum. ocatur,quod a persona publica descriptum est . Et hinc regula haec nostra,non d authenuco,sedc eontractus exemplo accipienda videtur Et tamen de ipso authentico non incommode accipitur. Si itaq; Notarius in instrumento mutui
ei palis debitor fideiussores , qui pro eo nee nasu in interposuersit, ni uilinium tenebuturassim