Ad extremum Pandectarum titulum, qui est De diversis regulis juris antiqui, notæ, multis exemplis illustratæ, editæ opera et studio Matthiæ Stephani, ... Accessit legum & paragraphorum hujus tituli; itemque verborum & rerum præcipuarum index

251쪽

probare debeat, quod excipitur; attamen de ipso duntaxat,ac non de herede quoq; convenis se petitor,non quiexcipit, probare debetis D-

D aula haec desumta ex edicto de calumniatori--b- l. s. de calumn Nain crumi remissio oblis gationis facta est, alterius vexandi causa, rect dicitur calumniator,& in edictum de calumnia .ioribus incidisse . I Et qui obligatione liberatus est, videtur cepisse pecuniam , si sc in quo quis liberatus est , aliquid cominoditatis pariti alias non videtur accepisse puta, si debitu mulliquidum sit accepto latum vel si stipularus pe cunigin quiliberatiqnem,exceptione potest si moveri, sic creditor quoq; qui pecimiam sibi ceret debitam remisit uolaetatori illam donasse intelligitur qui detexaverit ia, Amratri,paea in xi C. de Pact

potest videri accepisse , qui re lam,

resim eptione submmri Ta Ee est sententia horum verborum I Ictum de calumniatoribus non incidit, cui ad negotium faciendum vel non Laciencum Ripulanti quid ita fuit promissinn, ut petituro poc iit auaui acceptimqua ab typ instituta eli- s datur

252쪽

riatur,opponi. Nam quando ac io per excepti . nem oppositam eliditur,nihil actor consequituri Et nihil interest, ipse iure quis actionem non iam hein, anuero ea per exceptionem infirmetui, L

milco in uitam c trararim in qui nas et judiciasubtinet, quam vis S metias Ulpiani lex descripta est ex ejus lib. IN ad edilium, quod est de restitistione in intra

rant. Et quidem in hac regula traditur: quom do restitutio detur ob vim vel metum illatum. Quianam' sine consensi eoq; libero, ve comventione, nullus omnino contractus iniri potest Lis pen. de passi liber aurem eonsensis hie ex

qui vi metuve justo vacat inde praetor, tanquam cupo, aequitatis , eam ch rion habet, quae per vim aut metum extorta est; verum

restit imum iri hiregi isti ei, qui hoc nominerincaptionem incidit veluti videre est in I. a. de 'tet restit. Se iturin hac regula hi di bonae sue iudi iasattinet. Ilpianus hic meminie dunt xat judiciorum bonae fidei na consensius cbona fides imprimis in bonae fidei iudicitis de contraistibus exigiturri adeo ut contra stus viae fidei ipse jure nulli sint, si visvel metus in iis

rintervenerit exta si dolore C. de rescind. vendit.

Diversum Min contractibus stricti iuri, nebenim ita si vi metuve inui sint , ipsojure nulli

253쪽

ganter declarat sustinianus an . . Instita de re si Aiuidem, C D contrah. commiti stipuli Atei quod dictum, contractum vi , dolo inis

tum esse ipsi jure initum objici posset , quod

emtio quae dolo inita, adeoq; ipse jure nulla est, opus habet restissione. Cui respondendi esthoc modo Venditionem interdu proprie accipi,pro conventione, quae, simulatq; de mi, pretio convenit, ac perspistus dicitur licet res em non sit tradi ta nec pretium vendititionem signi care, quae traditi'ne acem Pit effectum. Nunc emtio venditio cui dolus auranetus dedit causam, ipse jure nulla est, seu contractus emtionis venditionis nullus est,q-

ita est initus, in qui eum non iniisset, nisi dolo

aut metu fuisset inductus: Ideo ex eiusmodi contractu emtionis venditionis nullo nulla nascitur diligatio,nulla nascitur actio At e ditio, quae traditione aecepit effectum, sui dolus aut irinis causim dedit, illa vetarescissione, diam rescindi dicitur traditio quae intercessit , de restitui oportet ompia in Jnxegrum at ita non ipsi venditio tescinditur,sed traditio. Et quidei,

si dolus dederit e uom traditioni , erit a stio de dolo,vel rescissa venditione restituetur vindica tio ei, qui situri dominiuin tradendo alien vitificiis tu dedisseruntractui causa, tum vel dabitur actio,quod metus se, vel rescitatra'

254쪽

I metum fg vole'ti P e iustis met cm . Cluat ivli ni de re, vendit, si elaganter haec tractat s . . Deni et in fing addit haec verba quem com probare, contra nos mores est. Quae verba non iunt omnino otiosa dam cum is Qui vi aut me, inductus est quodamnodo consentiatu i eum i .e cepi es tum Qu(dmet caussit, ut stricto immobligeturis . Insiit d exceptra rursus quia li- , b him fuit consensus & i lioqui non sit ue ut alicujus metuo ex de licto sim fiat conditio ia non nudantur s. n. d. tit evenit, ut Pratior Auxest custos atquitatis minterpres . nam ct ibuim iust oebis illam oblistationem restit utione in integi Wm, vim aut metum Pas se succurrat; dum tamen vis ei ormis sit, heb tus iustus, Alioqui, tu i moris thre justa excusex satiqe c. vani timoris de re Piuran . Quod enim Contra rigorenae juris fit debet inuiniustissiadserre causam, ut illi rigori praeponderet ' honorarbi in n. de oblig. adi. Et hoc est quod ajunt praetorem de init mih nsen ess*so rumi

I.serri de restit in imi eamve qui uetui cum sequitur.

3 hac regula traditur, quomodo restitutio dem tur ob aetatem morennem Sauc minores se deceptos esse, quid em contria iuris communis

mitionem iasos est robant. Si enim uitatur nu-

. nor

255쪽

nem incidat eo vis 'i' publicum est,

secutus h. e. iure communi itis est, tunc in im. Ulpianus hic tradit Non capitur, qui jus publicum sequitur Non capitur, ,e non decipitur et cla Ilias pia bucum sequitur, h. e. qui secundum ius comes muli contra bilin iniit,vel quid egit Et hic non decipitur, ut se, detur illi restitutio in integrum Propter aetatem quasi captus Exemplum huius e ictat ivi verum nos item non restituetur de mi mrib. ubi restitutio in integrum denegatur minor ri s servus quem necessario emit, post contra, ctam emtionem statim decesserit, quod captus

ponit emendo sibi igni necesi riani ucra mod

IN'videntur qui errant, consentire. IN hac tegula traditur, quomodo restitutio in i integrum datui ob errorem justum. Qui enim

iust errore lapsi sunt, in integrum restituuntur, a ut in istet restit Ratio redditur a JCto hoc ioco ciuia non videntur, qui errant consentire. t eqi enim consensus est aliud, quam duorum idem sentientium conspistolio in depact quod in errore non contingit, ubi in diversas partes disce-

sint agentium, 'luntates si ego de reb credimi Error autem hic non quivis integligitur,sed is a 'tam, qui justus est, atq in saeto contingit, deris x in integ. Nam error juris excusationem

256쪽

nullam meretur l. error S. Feseq. dejarsi jam Interpretationem huius regulae cum eleganti exemplo habemus mi si per errorem s. des rudici ubi docet inpianus, non vi teri iuris, dictionem prorogasse, h. e. in alium judicem consensisse, qui puta propter a situm, de queo agitur,ejus jurisdictionis esse,cujus non est.Non consentiunt, qui errant, inquit; addit, Quod enim tam contrarium est consensui quam error, qui imperitiam detegit. d. l. si per Sic si qui uerrorem aut imperitiam deceptus, viruminum novum opus sacere sit passus, ex quo aqua pluviae noceat, non videtur consensisses ut ab actione aquae pluviae arcendae debeat abstinere. Nulla

Iraetor bonorum possessionem MDedis loco

in omni racilatat. SEnientia legis est Meredem bonorim pocsessionem in effectu non disseire , sed utrumq;eodem prorsus jure censeri Atquoad efficien- tem cautam differunt, heres lonoru possessio, gn eo, quod haeres Ac heredita sit iuris civilis, ut Lonors possessor scimnoxia possessio,ix Pr tin xij. Jus civile facit heredem,h.e.dominum.P orsacit bonoru possessionem.Nam cum per legem, 'ut similem iuris coxistitutionem veluti s Cta, teredes fiant , qui autem Instit. DI cor-

257쪽

dem, ut, qui non egislator, sed tantum legis a populo, aut senatu latae , sit interpres f. nam di Ins de jus e. Unde nec edictis ab 'opr

positis olim erat perpetua, sed tantum annua reat authoritas Just de perp. ct impia est. Secundum quae ediis aure solum honorem illi magistratui debitum, tantillo impore sinebat, Pop. Romamnus a Praetore ius dici, ita ut inde ius a Praetore constitus iam iit honorarium jus appellatum L pratorium Instit de jure nat gent S civ. .

Cre ur, permittit rem venire , gnis dimittit.

IM Ucusq; do legum inlectione plorentin a

et vulgata convenit. Quae vero leges sequum tur, earum ordo ob transpositionem quaternionis ultimi per incuriam conlpaetorii an auderi ctis Florentinis inversus est. deis Antonius augustii, b time iano .L Nos ordinem legunt, 'uemadmodum in vulgatis referunturia sequemur. Haec itaq; ex in vulgatis libris es iit at in Florentinis ect ex isῖ. Sic hinet Creditor qui 'e mittit rem venire, piguis dimittit, i. e. Cr ito qui expresse consentitalienationi e venditionitet, in otia pignoris jus habet non protinando de jure suo videtur justuum in ea amitteret.)idebitor F. inpenditione F suib. Od. pign. qui consenser d. tit. alias vero si permittat alienae rei, h. e. tantum non c'ntradicat alienationis jam

258쪽

slatim dicemus causam pignoris esse relaxatum, L s. non videtur.luuib. d. pigmu quiniim, . transitura res est ad accipientem cum sua causa, traditios de acquir in dom. Illud notandum.

ruod licet quis pignus alienari, express permist, creditorem propterea debitum non dici re . misisse, nisi Ac cautionis instrumentum reddiderit; quia si id fiat, creditum remisisse creditur, seu tacite convenisse videtur, ne petere Au . dis,

An L. CXIX. alias CLIT:

NM ut ex plurum causis deberi nobis idem

potest ita ex pluribui causis idem positi struis e se, a. Eberi quid mihi, meum quid esse, in iurei ediversi sint. Quod enim mihi debetur, idipsum ex pluribus causis mihi deberi poteste, quod vero meum est , idem illud non nisi ex una

causi meum esse potest. Caus appellatione Paulus hic titulum denotat 1 tego ii , idem Julianis de public in rem assii C. F. ex plurimi F. genera de ais pag. Quo igitur Paulus hic ain idem ex pluribui causis debeti nobis posse, hoc ipso sentit, unam eandemq; rem ex pluribus tia tulis deberi nol is posse seu in obligationen x posse deduci, ex qua actio diversi detur perib-nalis ad rem debitam conse Senaam et sed eandem rem non nisi seni ex una causa fieri no- stram , de sic domitii, unam tantum esse causam. G. Potest aeuiu res ex conta

nis,

259쪽

'i deberi et eadem res potest legari sim alie--Instin de legatis, Hic eadem legato nobis debetur, serum obligata est. Et si res exempla vi , vo testatore non est tradita exaeontractu eintio, his recte versus vendi rem ejusj, heredes smor agit Potest etiam eandem ex legato p tereri sed si res ex contraestu emitonis tradita, atqui ita dominium quis consecutus est,non pote rit quis eam amplius ex legato petere, atq; denuo suam sacere, sed eo casia ad rei pretium, quod sibi abest, quod rum venditori numeravit Aso mali na InstitAelegar L planeo . f. quod= rem de legari

n via doniimpuna causa est Et quod semel

meum est , amplius meum fieri non potest, F. A

ita discreti sustinde uti Hinc est, quod si q)uix

egerit rei vendipatione, de succubueritu amplius ean iem rem non possit vendicare, quasi ex alia causa quia non potest res esse alicujus, nisi ex una caula. Sed si debetur res ex pluribus causis, puta, ex mutuo,stipulatione emtione testamen to hac or egerit in persinam ex una causa , dc succubuerit , non prohibetur agere ex astera Et ita actiones in rem, is stiones in personam differunt: quod actio in rem non iteretur actibin personam iterari possit, mutata causa. l. ii eadem i. s. actiones F. Dexcepi rei adic. l. 'a, cistam . et de contrab. emt. . .

260쪽

M A Liud esse vendere, aliud vero vendent con

sentire, nemo inficiabitur Aque ut aliud est contrahere, aliud contrahenti consentire. Qui

contrahit, puta, qui vendit, se obligat; qui tam tum consentit ali contrahenti ninium se obib gandi non habet. Sic neq, is qui alienare nequit, protinus se alienanti consentire prohibetur. Sic inmor X X annis libertatem dare non poterati uxns uiri restit a io quib-oc cum tamen consentire posset I a Lis de manumis vindit sic quaesitum fuit, si quis rem alterius yendidit minoris quam ei mandatum fuit,an Ucujus res vendita est, possit eandem repetcre ut suam , an verit petitur obstet exceptio rei venditae Et Celsus tradidit, hoc casu non videritalienam,nec

petitur e, ceptionem rei venditae nocere L. F. celsus ait, de excepi rei rend. Et in hac lege Ulpianus addit rationem eius ecisionis , quod aliud inuendere et aliud vendenti consentire. Si enim ipsi dominus vendidissetrem suam, exceptio rei venditae ei nocebit. Sed quia ipse dominus rei inon vendidit, consensit autem venditioni sed tamen consense non aliter , quam ut pretio res venderetur, quod judicaverat Ideo aliud est