Ad extremum Pandectarum titulum, qui est De diversis regulis juris antiqui, notæ, multis exemplis illustratæ, editæ opera et studio Matthiæ Stephani, ... Accessit legum & paragraphorum hujus tituli; itemque verborum & rerum præcipuarum index

231쪽

tili ex duorum mensium scit mentionem,sxagesim enim die venerit, audita M

es Ita enim j Imperator eum Diso

fratresuo rescripsit.

DIrennensiami singuloriam, quibus hodie po--tiis fureatam utimur,nondunt pares sive aequ/l. numero sed alii triginta Ginum dies habent, alij dies triginta;alius,put Februarius, XXXIII. diebus constat Si itaq; in jure fiat mensis men tio, missitum est, utrum diebus viginti octo, an de triginta, an vero de triginta Scino accipi ille debeat prauamvis autem regulariter triginta die . bus circumscriptus sit,ipatereto J ad Iu de adult de quibus duorum mensium spatium praefinitur, is sexagesimo die venire facereve debeat, in dies uncagesimus in diebus sexaginta sit d. l. pater Tamen aliter, quidem benigne ax rescripto D D Principum L septimi Severi,S Antonini Caracallae nimirum patris. filii responium essed C. his tradit, ut qui sexagesimo primo die quid secerit, intra duos menses sectile diea, tur. Rescripta igitur multum a Regulis luris recedunt l. auxilium se rii Tominarib ut recte ex epigraphe Raevardus subjiciat, cognitionis hanc decisionentiae , quae nempe supra ordinari juris dispositionem indulgetur principali rescripto I. r. J. C deiti juj cI. i. de hestit prim Sturte. L L sane in causis appellationum in libris nostris tres menses accipiuntur,noi pro nonaginta,

232쪽

dat. Et ita tempus prosequendae appellationis est trium mensium, qui X C IIT. diebus constant. Secundum ordinationem Camerae tempus prosequenaae appellationis est sex mensium sed pro singulis mensibus triginta tantum dies nume-

Gui vetante praetorefecit, hic adverse eae,etum fecisse proprie dicit .a.TTIs verbis Ulpianus lanificat, eum, qui pro- et hibe .ue Praetore quid fecit, seu deliquit, pediande haberi ac si contra risus edictum publicumsecisset atq, ita non solum puniendum qui in edierum peccavit verum etiam qui vetante praeotore quid secit ut qui contra praetoris prohibi. tionem parentem, patraliumve sine venia inius vocavit hic enim seque quinquaginta aureis in ulci tu . ac si edic uni Praetoris in albo -- cilice propositum dolo malo corrupisset per I.ii, itartu ia. de injus vos. . si quivi γ probris i et Tais,erbi docet UlpianuMII praetor omne;in ' A des actionem, ita eandem denegare posse, i. Etsi enim habeat quis alium ex legitimoeontra strum obligatum , Ac sic actio ei competat .ma aut liuiit erive is ta-

233쪽

men actionem olli non dicebatur habere, h. in agere posse, nisi eam a Praetore impetxctet, dabat judicem Caetionem arg. b. s. commori Huc pertinere potest, quod in ediistis Praetornm

frequentissam scriptum invenimus actionem Moeracti me non data: R ilium data, judicium non dabo Qui itaqi ius dandi actionem habet, is demum denegare actionem potest cum ius utrumque dandi denegaridi actionem ex eodem iurisdictionis capite proficiscatur atque accirco etiam, cui unum negatur, alterum concedi nequeat aet L nemo qui condemnare., Od. Hodie ex consitutionibus hon est necessatiumaaionem impetrare, sed satis est, aut ipso jure Sompetat,autinio o perpsim deseraturri quae silane causa denegetur, poterit appellarii Consti stum ergo ure satis est, congruam ac rei competentem a stionem proponere, etiamsi impetrata

mouite sinae deform re impetrat subummo de domo sua extrahi debet.

Lim poterat quilibet adversarium situm ii via obviam sibi faetum, si interpellatus se

Onollet, ad Praetorem, invitum rapere, ceres, trahere quidem ex quo cuncti loco, a vinea quoq; lalneo theatro I. sed etiam re de injurro Excipiebatur sola domus adversarii , qua

invitus nemo poterat extrali veluti Paulus prae

234쪽

vente sunt citationes, h. e. legitimae evocatimi Mes, quae per apparitores fiunt, quibus in ius vet

quisq; sessoris, seu domi sic , prora

Pterea quod utilius videretur, ut sic legitime per iudicem evocarentur, quapti ab piis actoribus . . taedio diuturnae latitationis satigatis per vim eriper ntur, quod ut ne fieret; vivereat Reipii blicae Ex hoc est quod ait Ulpianus Nyn est mi-gulis concedendum, quod per magistratum ph blice fieri possit, ne occasio sit majoris tumultus bus&fiscalibus causis, quin etiam invitum de domo extrahi posse, nullum est dubium. Nov. Iso.

die quoq; etiam ad magistratus jussum, neminem de domo sua exuistisin i in capi debere, sed degitimis modisae vocandum esse, tradunt Inter. Heus nostri adi. Naxamen non obtinetis debitore de fuga sese ecto, sed is de domo extra hi potest, etiam dieaello vel sesenniglinu Fn.

deserio Caeterum dom is xv intelligi debec ipsi ,tophia talum, sed aliena quoq; ea tamen qua ni suis condu stioni lege habet , vel etiam ue rucolit, sinu intereres turma anus

235쪽

Si in duata actionibus alibiAmma major,ai

biinfamia est praeponenda est ca si exsimationi

Ciaeet aurem aequiparantur famosa judicia,etsi immani imparem habent pro tari,m tamen accire vim sunt.

N hac lige duo sunt capita Pribitum pertinet duas aestiones, in quaruin altera summa ni loe in altera existimatio versatur si ve infamia./stureum vero ad duas actio iecismosas . in os rum tamen altera major summa versetur. In primo capite dicitur causam existimationis praeponendam esse, h. e. si ex una in eadem causa duplex datur actio, una mete civilis, quae suminain quandam ' cunia irrogat reo, etiam majorem. alia vero quoq;.ctio datur famosa, quae tantam summam pecuniae non continet, vel etiam nutulam continet, hic acri' samosa praesertur alteri licet majorem summam con M. Fama 'nim praestat omnibus divitiis, ac omni commodo pecuniario pt serenda in I. Iulianis siqui mis cauis rasiam L in servorum a in sim de paeni . Causa itaq, criminalis , utpote major,

proponetur civili, tanquam minor etiamsi sumniam majorem haec contineati U. G. Is cuisu

tum factum est , iuri actioneu condictione surt a adversias sutem experiri potest si pro fureb. F. t. de condioe fuit sed si utraei simul ex phriri velit, hac e ceptione repelli poterit, quod

actum furtis ut eoru maioris praejudicium fieri

236쪽

non debeat per condictionem furtisam quippe quae minor est, cum ad ipsius rei surreptae perie- cutionem duntaxat tendat, nec infamam irroget

per t. cegarga depe . oblig. Itaqi priusquam de condictione furtiva diceptetur , actio furti

poenalis intentanda iecidenda erit.

. In altero capite dicitur: Ubi aequipaurantur famosa judui , h. e. si ex duobus judicrums utrumq;famosum est: Visummam imparem rem habentae in uno famoso iudicio plus petitur, quam in altero pro paribis aisipienda sunt, h. e. haec mdicia famosa sunt paria, vinum non dicatur majus , alterum minus , nec unum alteri praese tur, licet summa sint imparem Utrumq; enim

famosum est, seu in utrocli judicio fama, exbstimatio rei vertitur di, id quod caput est, sphe atur, infamia scilicet, non etiam summa qua petitur. e. G. Actio furti nec manifestiua actiovi bonorum raptorum, utraq; famosa est l. non poterit d. dem L. f. peu sistit. de paena remeia litigant ac quamvis illa in duplum detur F. in duplum Insit de ast haec vero intra annum in quar druplum intentari possitu a. F. i' hac actione de rebon. raptara sic uti ait sinitham disparem habeat pares tamen hae assiones sunt albideo si furtiuae manifesti prius cum raptore actum sit. actio vi bonorum raptorum adversus eun minstitui potest, ad soni quendum id,quod in hac actioile est amplius , veluti hoc erudite demonstr*t CuePtius I. Obs.1 videatur aulius Clarus

237쪽

s. Frum quaest. i. Utrum actio civilis de criminali. possunt ab eodem contra eundent aeque sirim icipaliter vel etiam incidenter intentari.

Ii Paulus: Ubicunt causa cognitio ect,h. e. cum de negotio praesente utra li parte haurita cognoscitur hexactione Alexaminatione opus ibi praetor desideratur. h. e. id fit coram tribunali, non de plano, non per supplicem libellum. Ea enim in libris opponuntur, ut dictum est ad A. suasu i Z .flup. eo . Caeterum hodie gyneralitei hanc legem possumus hierpretari , ut dicamus seniper judicem desiderari, ubi inter actorem reum causa vellis judicialiter cognoscenda d de icidenda est Adeoqi hodie etiam judices pecu metu dati ab his, quidpropriam iurisdictionem habent; expedire ponunt ea omnia , quae olimaeraetor Romanus expedivita id quod exempl*restitutionis in integrum coisma Imp Iustinianus in I. It.et ubi di apudsum cognit in inti ' res i. s. i. s. de minorix Libertas i Fimabilis res ALI Ibertas si personarumstpe hominum inaestima, i rumilis res est, e nullo pretio nummari, mari seu nulla pecunia lutpotest. Et hinc ea, quod liber, 'mo non fit in cymmercio Lui er homo de a P.

238쪽

rer dom nulla enim pretii cum si rimast taedi Pestim adeo ut re ' dixerit ille locupletior non est, sui liberum acquisiveriti. Od. Nec ad rem pertinet, quod liber homo potest pati s se certo pretio venundari, ejus participandi gra-F.Fn Institi eiurepem. Quia in ea specie aestibmatur ut serrus, non ut liber homo Dictum nanc legem ei se accipiendam de ibertate perse narum, qui secus est in libertate rerum,Nam li- bertas aedium de aliorum praediorum rusticorum M urbanorum aestimabilis est; cum servitus a stimationem recipiat cum rum et instrum. Iegat. a. Et liberae aedes sim, quae servitutem non m qndisi quis aedes inpriasti: deservit urb.prae

HI verbis stet D cam,servos nullaaction

con veniti otio est: quia inpersonam ser

filem nulla cadit obligatio . in persitum G se.

Nulla obligatio se civilis, ex qua actio de stendat. Ubi enim nulla est obligatio civilis, ibi quoq; nulla est ais io Icticet F. i. de procurati obdeactione3 jure civili proditae sunt l. a. s. deinde

ff. de ore.jur et quod ad ius civile attinet, servi habentur prohullis 1 quod attinet31 eod. Hino. Ulpianus dicit, servitutem mortalitati iere comparari servitutemeto p. eod. Dixitfere propter jus naturale, quo iure servus aequalis est Aeteris omnibus 1ominibus i. quod ab tinet h. tit. Idem

239쪽

tenentur se peculio, praetorio iuret servi oblig. , ac . obligantur quoq; servi ex delictis extraneo v naturaliter .civiliter d. servi Pomino vero tantum naturaliter, ibidinpeculio deductiost l. v. s. stive autems depecu ubi pro delicto servus extraneo obligatur, nouagitur cum eo, sed cum dominosi ideo a regulariter cum servo nulla est acti, Quin se quod natura debere servum jam dictum m vice versa eis deberi, ad factum, non ad jus civile re serendum nec perviis Ata de peculi Et hoc modo accipiendum est, quod dicitur Instit. des ejus . cum domino, an ea: servi sactomtor dum est actio I. ult. C. de noxa tact.

imprudentiae succurritur.

DEnignae interpret uomsratio,quam in pomisi. imponendi sequendam mon*t C. in .. -m ilia hac ege iusta det aqua traditur; tum . in aetati, tum imprudentiae succurra Atata saccinaestur, quando propter aetatem poena deli o statuta remittitur, vel saltem mitig-tur. Sie, etiam imprudentiae sirecurritui hoc ipse, quis diui stum per in prudent ni sive inconsiderate commissiun,mitivi punitur. Dicit autem Jethoc ita fieri re quo ipse interdum hoc fieri, ut succurratur aetati scimpruderitiae interdum in pinnis,interdum, iri etiam non succurri Et haec Parvcvlaseri propria regularum nota eL

240쪽

Ac regulae plerunq; Jocum obtinent, non veri Perpetuo valent, cum principatuiso mi inruus ruas. h. tit. Ait itaq; JCres , fere, h. e. interdum, plerumq; vero etiam non : In poenalibis judicii , e in iudiciis quibus poenam persequimur,sive in ipsis poenis imponendis arati di imprudentia fusimi r h. e. propter o remis propter impruderitiam delinquenti parcitur. Infanti itaq; unsantia proximo, uti Turiose delinquenti in tonim pyrcitur, quia insanid infantiae proximus, uti qia i furiosus,omni intellectu carent, ignorant quod agant Aurem, praecia sistit. de tauril stipat. Quod sitias infans vel insantiae proximus, vel furiosus,

hominem occiderint, lege Cornelia non tenentur intans rLC ad L. Cornet de Sicaran Actsi conscius domi sis falsam monetam de adulterinam .sse initim, nullum sustinet detrimentum s impubes C. de fa*more Insansa insantiae proximus; si dederint alicui damnum,ut d furiosita, actione legis Aquiliae non tenebuntur sedet i

Clar LD quaest. o. ix Quod si pupillus pic bertati proximus doli capax est,ex delite netur: quia intelligio delinqueres, in summa Iust de oblig. ex det. Et ita iispube surtum fa,cere, si jam doli Opant, textus est in L impuberrabas desurris Et Cajus docet, pupillum proximum pubertati capacem esse, tutandi, Miniuriae Ia-