De recta curandorum vulnerum ratione et aliis eius artis praeceptis libri II ...

21쪽

ao EcVRANDIS VLNERIBUS uro ettertio interdYm menst curant,ctuineta viiij eni Ne ua Ait . methodi Praeterea tuismadcrania et que aperientes, agro-t; ipsum; insu um Titie di crimen non ra- r. coni' iuni qmppe non exivam 6 is partem aerefrigido tentain corruptam extrahi hoc modo curia nece est quo quidem os Neq; corru- um alias, nec imbumfuerat. 7 amque eam in

omni sumani corporis se supcrficiei part m, quam aerattingit, corram' necesse est. Nec rur euenit, ut non superficies modo , di mos toltim secundum cra studiλem corrumpatur,vltra id, quoda circi ambiente aere elatum fuerat accedit enim ad aeris incommoditatemisia ingestiuorum ac Pari,generuilei copia quά ad sent, tim ab ipsis an concocta vis erasint, necne, prorsu ignoretur Pam quidem ob rem nos ut tantae prolixitati tot Mincommodis occurramin, curari rationem do I silms antiquorum

o noli ri temporis Chirurgis probatam subiugemm addito mesdaeamento quodam a nemine ha-Tehin tradito, cui ua mirabilem Uscaciam e

periri cuilibet licebit que primum quidem omnium de vulserib mucisu quaescindent μου fieriseleni instrumnis i gladio, pugione, ses tibin deinde dealterogenere disseremus. Igitur capitis offractum, uinci sempit t

22쪽

rit in terram corruerit, an mente fuerit commo-im. uod ad cranium vulninnon pertinus rit,tonsispramum circumiaccntibin capistis,curo carni,ci fiscuit, quamfleri post apissime om- mittenda est.

Id si citra acin usum feri post, fuerit profecto commod imum . uodsi longitudine magnum et iam fuerit,aut acuiti oportebit,aut fio tantuns longiori uiam e folligandum, modo idisci ac tin commoditis admi tiat,idiset vul neris i in labris aptissime coniunctis. tque baecprofecti assigandi forma in omni νHnerum g nere, vir commode exerceri 'fit mihi vehemeinter probatur.

Namq/e diducia carno labra partes hoc modo melim cohaerent. Hocibi expeditu ferit, si vulningrandiusculumsit in partem illim inferiorem mmesa ex tenui lino oui albo Laincui eratur instrumento is, quod tenta vulgo dicitur. Hii super υuiamine spee, dupleti monite: prinoui albo iliter intinctis, deinde vulnin no pia erate lib. deximis fotum pannis aIligetur, atque ita ad sitim ubi

23쪽

disserritatum est. Insecunda veri cur non neque digestiuis vitas, neq; sacestum est clara Moeu eo in sui se steter gis enim nocuisse quὰnni

pros se uturna ac certa obseruatione nobi elicopensim Neq; cro a no 1 iam , ea acis ommaniam genera huici mo i figestiuori sumsupera ecaneum existimamin. Erit autem haec certa curatio . Paretur potia ex emplastro illa quoda

mi elemo su) terebinthinae J cerae si e quaarum se striat iterum ad ignem busi H parum, se ut ceroti in Mnaso a.

Simu tiam cum hoc maximinet sis erit li-nimenti cuiusdam a Boia inae Dri , Elin ea vis est γ' concoquat digerat, mundas et atquc carnem etiam inducat , cuius certis mi in omni pe-N, , , aliculo facis nunquam me paenituit ordupliciter fit cui omnes i quicunque fuerint experii bamami

tum aliqua nomen non immeruo Iecerant. Diu autem Isra

, ' deser is est a terebinthinae clarae se emplastriis abiit rigommielemi' a J Pinguedinis ca irati doς in ast gij. pinguedinisporcinae antiqua Syliquefiam ad

24쪽

adionem, o fiat linimentum. Hoc sinimcto uoties, is erit , ad igne liquefacto,gali ceae plumae extremo et iam leuiter inungitur einde Cerotum, cui iam nobisscta mentio est, totimulneri si me si linei sitas est imponendum Igi-ior sequenti die confecti, se at is commode concoctipum copiam inuenies. od si postprimos dies largior puris copiafuerit , bissingulis diebis v, in curari oportuerit. P eque vero inimentihuim Osuiu Ludari potest. Acam praeterquam qnoico odi fimum vi conficit , membrum ipsium ultra idquod tura ac medicinae ratio postulat vel inflammari vel apsema admittere non sinit neque etiam locum alijsex portibus hiare aut aperiri patitur suo saepe in minori-bm etiam vulneribis accidit eiusinod, autem accidentia di cibus plerunq, quam vulam ipsum

curant adde etiam quod huim medicamenti virtute minimum dolorem aegroti sentiunt se curatio inulto maturius es commodimper

fici mr quian si ali, qui descripti sunt modis

suscia fuerint , neque tamen in osse iasionem

habere ideantur,hoc modo curabimu s. Primum aqua titae auenturinu vino ex προ

25쪽

t4 2 C IRA Nn VL N. ixiod immunditia omni abstergatur,quae evs-xo aut uiuere aut temere assilio se concreto an guinefuerat contracta. Confert etiam eadem lolio ia carnem cuius inducende . Hoc itaque modo uti vulneris labra, quemadmoda super disimus,sunt coniungenda su est diduciti adeo videanturvi coniunctioni est iant,puluina friangularsim ruci quadratis is dem oui albo intinctis itendomest additis lineis peri , quales an ua de cripsi inm, cum de vulnersim gladio fari is diceremuου. io neque hoc modo coniungi vulneris partes enuntur , acu tiex diei, se uinin ipsum consuere, orificio inferius relicto,qui excrementa flvusem magnumsue rit purgentor 'fera deinde die curatio eodem modo ineatur, quo in vulneri cincis nefEPas iniri oportere docuimus labris videlici bal moisio nostro leuiter inunctis, atque emplanisperia superposita: Namque his dubiam remedys vulnera omnia usque ad cicatris obductionem cu

rantur.

Grandioribus eia Pulneribus opportune τι diximw,ων is locus in inferiori parte apertus es relin maeus, quo tenus e lino fammula in feratur eum autemflammulam bal amo nostro intinctum insecunda se in caeteris deinceps curationibus a biberi oportet emplastrum ero

quod

26쪽

odi Ut fuerit,ueo per si vulos dies serrendi iii . Porro cum vulnus probe digestum e se cognoscetum cognoscetur autem noΠ ex pure, sed e sanie bona iam ex orificio manante; lammula opus non erit hed cerotosiue empla strosae- us abstersio.

In quibus autem colusionibus nusium vulnus prater tumors mel arno Oftudinem fuerit prehensum, nec ulla ruptio usu sticio accesserit 3 autem ex commemoratis iam siqns, se di- Duntis chiruroi tudicio es petendum curationem hoc modo en expediet albo out vehementera lato olei myrtiminciam ct mrtim pulue-rs S item nam addito atque haec optin esima agitata inlinea vi am prima et g es aqua

aequali rtione intinxeris manu, compresseris, extendito hanc si am , cum hib fomento loco a ffeci imponito, re postera te ex diuino neficio bene haιebit quod si nondum omnino sanatum

27쪽

sumunt is, quae ab adiunctis colligiatur sympi malis dolores intemperie, phlegmone ut tertio methodi mededi Galenus tradit quae ab προηνυμ

νοις sue antecedentibus capiuntus, Obdiae sunt maxime, in curatione sunt primae latcs proponuntur ab auctore; dum quae telo fiunt vulnera primo diuisit: quae certe telorum consideratio, tanti apud Hippocrate fit, ut noxas inde metiatur, i aestimet. Dixit enim ea vulnera quae gladio, vel acuto telo fiunt,aut solum carnem denudare aut ita os finde re, ut noxa vulneris sedes idem plerumque sint: magis tela orbicularia gravia, tereti a Jbtusa, Os deprimere, findere, collidere; unde in his sollicit uni de rima vult,in iis non nisi raro. I iamquesecundum artem Nec mirum, simplicia enim vulnera curanda proponuntur quae O citius coalescere debent i, quis magis siccum est caput, aliorum membrorum minus redundantias in se recipit.

Accessit ilia digestiuorum copia Nyanta detriamenta his oleorum generibus accipiant aegri, dici non potest: nam bonam carnem puta idam re id ut, curationem producut,ac in varia discrimina a gr sperducunt etenim madefacientia non modo viceribus capitissed in aliis omnibus vitanda sunt, quunon prius quam siccescant vulnera,ad sanitate perducuntur, ut scripsit Hippocrates lib. πε ιελαοῦν.

Igitur an os fuctumsit J Haec apud Hippocratem

leguntur copiose lib. περιτρωφωμων, est Galen Umsexto Therapeutices,AEginetam, celsum lib.vj. ad quos lectorem remitto.

28쪽

χuod G si vulnus acceptum ad tantam magnitudinem percussim,caesiimue inflictu est ut sola delictatura orae ipsius nec comitti, nec adduci possint, sillura,aut fibulis quas ἀγκτηρας vocant ea ipsas oras adducendas prFipit Galenus tertio methodi. Ex tenui lino , ous Vsus communis obtinuit,ut recentibus huiusmodi vulneribus in candidum aliquandiu agitatum ex leui stupa exceptu admoueatur, nec ab re cum sanguinis profluuiuni supprimat, dolorena sedet,refrigeret, phlegmona fieri prohibeat, ut est auctor Galenus lib. II. de Simpl. medicam facultatibus.' In secunda curatione Rosiaceo opus no est, quia sine alio symptomate, simplex est unitatis solutio: ubi tame aut dolor aut inflammatio timetur, adhiberes let, ut lib. . Paulus ait, Galenus secundo

οστα τόπους, rosam,&rosaceum approbat.

Omniagenera Videlicet oui vitellum, therebm-tinam iose ceum:de ultimo diximus: Vitellus' cus diutinum sordidum reddit:resinan 6nne ab Hippocrate in libro de articulis ubi ulcus est,ex pellitur Praeterea uniuersa haec miscella emplastica Galeno est, qui omnis putrefaciendi, laxan di, sus mouendi vim habet. Lenimenti cuiusdam Lenimentum ab auctore

inuentum est egregium, atqui in eo Vulnere maxline, quod aut caecontusione dolore, inflamma

tion fuerit coniunctum tenim dolorem sedat suillus adeps, quia vetustate rancidus fit; eas tione abstergendi insignem vim habet. Primum μ ν J Ita Arnoldus cruenta&re-

ε centia

29쪽

1 CVRAND VULN. centia vulnera aqua vitae abluta celerrime ad sinit, tem perducit. Curationem hoc modo Plures sunt in contusio. ne indicationes seruanda but Galenu ait I . in thodi medendi in inter has petistima, doloresti sedare, parti laesar, ne fluxionem recipiat, robur adferre, unde obteruatum est c omni uiri usu, oui album cum myrtillis adhibere tar anfrancus, Raetis, verum rosaceo primo perfundunt.

Inusio ulnere appareterrunium tisium sus esse tu etur id per iudicium, ex hominues se mentis motione se consequenti omi

tione fumitur addita interdum oculorum caligine . sumitur etiam iudicium ex notationese. sis velfaxi. quopetitu homo est,ex lora, de imprumentum emi u uerit, satia ex viri , animi ira, atq; impulsu e qui re scrit. Nam quit a percisvi , se nusso metu retardatin aduersariumserit, maiores multo atque Hidiorer

vires iambet.

His igitur atque milibis animaduersioni so cranium iasum fuerit faciae iudicatur Hii quod nobscure uicena docet, fen 1 tractatu 3. O primo destractura uni, totis quis accidis

30쪽

accidit ut 'datur cramum, o findatur curis imo aposte metu es tum a caro, se cutiso sus e cranium . N ista quidem huim ὸ facti iudici, Meniplum no incommos suc- Ex duobus rixantibus hominibus alter A Liero perculsus est saxo is vero quia epit, galea

Ooutim uorat,qui tamen graui si moturbatus ictu protinus in terram corrui . flatim autem dum ab accurrentibus ullosntur,euo t. His es coniecturis, se uuae aliquantuum compresecontemplatione, is rupturam subesse iudicaui loco igitur aperto contusonem inam vianeres ctoformavi. o lara vero die cranium eo instrumento,quoda Graecis ampliston, bis in unum dicitur, terebraui, quanquam vix capitiaris subtilissima rimula in osse ostenderetur Ossendi

autem satis magnam concreti ac teterrimi cru ris copiam,quae in duram matrem defluxerat eo

igitur modo atque ordine, q-nsequenti capite subiungemus, curatus breui anatus est, num graui symptomate inuadente.

N Ni A l . Magna est inter doctissimos chirurgos' laestio an si integra cute caluaria perfringatur, os scindic beat membrana patere Celsi, Nauli opinio scindendum esse os,ut admonet auctor tamen alia videtur esse Hippocratis libro περ τρωματων, quam