De recta curandorum vulnerum ratione et aliis eius artis praeceptis libri II ...

31쪽

3 DE CUR AN VI N. jacobus Perusinus Unatura petitis argumentisi firma invide Vidium Vidum Florentinum Commentario in eundem librum. DE FRACTURA GRANI 1. Cap. III.

Aepe ab indoctis atque inexpertis chirur is in capitalis os ruptura ob artis ignorationem, atq; ob iussis, defectum, non me grauis ita molericulo peccatur dum nihil ab His dei sim ura cogitatur; se,an in cerebri telis, membranis se articiat quicquam si aut punctam fumi; isquirere negligitur Solent nanque inferioris L quam vitream tabulam Vocant partes non rari distindi disicuti, atq; etiam difi ci ac dispari id autem vitium saepim etiam in Uerior quam insuperiori tabula farium esse depreheditur quam quidem remgraui mi primis se omati, deinde vero mors ipse consequitur dis vero non rari sunt,quibus leuis mom est, ubi num ractura,necfracturae quiris litisim cogit, caput ipsium incisione aperire: via eis certam rupturam sus cari merit, possis,nihil omnino aperiunt. His autem rebub artis

ignoratio se intesilendi negligentia, ct laborisae iudi in rebus cogitandis fuga in causa eis. Addehis imi superbiam, o cupiditatemmam

congerendis nummis impense nimium iuderes, doctio-

32쪽

LIBER I. idoctiorsim parere curantibus, pentagumfa-MAlibi adesse dedignamur. Ex ea adeo ree-kenit, i probatorum medicorum atquei rur- 'rum copia . multis in locis regionum notiram, ab hinc quadraginta annis, atque eo amplius desideretur.Nam quanquam multis theoricae atqueariis cognitionem in troqxe medicinae generetribuamus accidit tamen, ut cis ab initio exper ii imis inpraxi ipsa non asiueuerint, cum ut ma scientia ob cura coniungatur experientia: quodiampridem huius artis inus,atque opera

- errorem nusio, neq; indocto etiam auctore sequiuntur. Hinc etiamst, vis igratus aliqua magni momenti curatio contingat, tametsi nonnihil iam istis cognitionis vel ex temporis longi tudine,velex ingeni felicitate,velalia rationes sipepererintvamen in strumentormn aut inuentorum,aut inueniendorum usu, pubus ea res eff

33쪽

omnino divitur, o eremibuFfleri non se, dum trepam utaris, quin ea quae cerebum ci ci stant, membranae, omnino vitientur,se mutita praeterea alia in erroris fui defensi em Diactant s. tque una causa est,quae me t opus hoc ararederer, compuoris ut nonnum vulgo di 'cillima curat oris habita exprimerem, non magnam aliquam ipse mihi scientiam ar rogem, sed quod sinstitudine temporis exercita-

dualectione adhibisa, plurimos, multis in is cis uino auxilioratus uraiarim, se multibuetiam medicorum, o chirurgorum vari'

frequentibus afuerim curationibus. Docibimus autem eos quorum i cire interent quis agendi modus in capite curandost, quis variorum instrumentorum vis trepanorum videlicet atque eductoriorum,s eoru quae leuatoria vocantur, ac maiorumpraeterea quae a me inuenta excogi- rata simi. Interdum etiam curulam referre

minimepigebit quae a me dextro numinefeliciare peracta hactenm fuere se quotidie etiam peraguntur is oli- in capite,sedisperiure e inam, inventre atque intestinis. Se nunc'rηὸ

34쪽

LIBER a 33 adrean rupturam, dedigressi sumw,iam redeamm. Haec ubi exH- ut iam dis in cognit uerit summanere ex mefaculocis et fuerit apertus,rimula ostendet manifestam. -- ζόiorem autem rupturam interius, quam exter , 2 subese, facile di incabit, qui miris i lupercussiam testim M viti, in concaua quam in con-Mosuiparaefeci se viderit. uendo si nihil omnino ruptum intinseret,iamen aliquam partem fuisse commotam, non eunestam eam vero commotionemve aliculis

ruris secuta est, ex qua essem atque concretincruor in tabem se in corrumpitur . cui cum ad pureandum, evaporandumque nusim pateat locus, tu quae circa cerebrumfuerint pellicuti, o membranuti,deinde et cerebrum erilai um, inmmmentur se corrumpantur ' Maeue quidem et manis epa paulo postsigna Vparent, quae cum apparuerint, a lum prosecutae honine ipse est Praeterea etiam feripotest,ut quaquam

venae non rumpantur, ex vehementi tamen concussone , ex ictu, ex dolore etiam accepto , pluriammistra vena ipsa euocetursanguis, loci propterea inflammatio itidem se corruptio consequatur. His igitur omnibm periculis nulti re commo Vid, in o. q-- trepano curetur. Namque obierunt i h pyppΠ0 ter

35쪽

3 DE CURANDI vLNER1Aussiunt, q/ quam inflammatu corruptusque o. - i amen cura plerunque, sanari conmeii , cruor iuge ex si vitio,vel concus γe,ca crum conglicitur,o abstergitur. Dituri Audin hoc euenta primum omniurihurandum eis, ut vulnus aperiator, meturg o--, atque lupis ovi albo laceratis conliipetu deinde vero elui

Asequenti vero die adseptimam sique hu tu simodisin in aegroto manepropinabitur , cuivi sin opportuna purgationis of cium praestatis c sias nanquepurgatione vehementer nocere boc modo asseclis comperimW. a Strviro.

Adiu tem exquisita diaeta uti oportuerit, quod carnibinia indigere cognosecatur. Sequenti vero die ψ est priniae curationiproximo, secunda curatio balsami nostri illatio emplastro de gummi elem, impositione peragenda est, loco demumprobe cos ato. Tertio autem die tere si adaperiendum ti oportuerit, im instrumenti ratio, o et smi no- ωsuo loco docebitur sed rariuo ipsum ab inferiori vulneris parte trepano periendum AE; imautε ubi apertumfuerat, os cociaeariisio,.quo in theca chirurgi ρω est, ouum rosatum, .

36쪽

molis bre lac um rosa eo mella, ae singulorum portione, ad candeta flammam cal aiatum con bomboim rubri Hi amsandalum vocant portiunculam , interis is sim o cerebri membrisnaa, indito quo membranae pulsando , Athalarapto dantur os . Foramen autem lis LMum circulum costirmatis occludito ranium deinde,ex bisuefac o balsamo nostro,plum simieri sto: totum post rem, vulnam, ubi nun Ium fuerit, situ non nimium compressis oppleto empti- pro de gummi elem, aut de minio superposito, curatione ab oluito. Hoc profecto modo curato post rad epinoptarine se commodissime coactum, atque coAfectum conficitur: quamobrem arbitror non oportere digestiuitata 'eq, his,ns alijs et si , idnersim Misere, quae Ago ex oui vi- telis,oleo rosareo, , terebinthina constant neque caput ipsum oleo rosceo inungere,sed nec membrum sium aliudvulneratum, namque hoc ιδ sumo nostro optimumpus citis ime conficitur nec locm inflammatur Atque facile testari pos pum, me diu hoc, quem descri r curationis modo sum , nunquam neque in maximis vulne-γibus paenituist, siue membrana fuerit corrum, siue cerebri cissum fuerit comminatum,

37쪽

O cerebri pars aliqua pereat, se quantum ego iudico, eor/- digestiuorum , isque inunctionum seus, in causae sies.let, ut uinc,m cur.

Dones ad alterum, atque adtcnium sue mem prostrantur corrumpuritur enim , atque

putrescunt ρί quamsatus, et ulnera, ct com- flexio deteriors, membrumque ipsum debilit tur, quod contra omn/o cotingit si eo modo quod in curentur. Nam sinitatis te in raro mense excedit ossa autemst quae extrahenda sunt , vigesimo quinto ine aut ante remittuntur pro racturae ratione amex maioris cura,citius eruuntur. ANNOTA Tt O. Crani fractura,est diuisio caluaris quarum smathae difffretiae,fissura,exessito,expresso,depressio, in infantib. 6tussio,& ut Galenus addit cameratio. Haec fractura si manifesta est, eo us', scalpello explorari debet, donec fugiat rima nostrum oculum: atqui nec ita contenti esse debemus si Hippocrati

creditur verum atramento tingenda caluaria est,

atque id sequenti die est radendum ut videre est apud eundem nobis enim propositum non est, uniuersi, quae ad hanc rem faelut tradere:sed quo Quaeque loco sint promenda indicare. Esi nihil omnino ruptumfuerat Nescio qua ratam, ne id deprehedimus Antuerpiae hoc anno, Vt qu plurimi citra caluariae,sione, ex cerebri, seu λ nVngum concussione efflucine venis sanguine

38쪽

LIBER I. 37 obierint Quod malum eo magis fuit capitale, funestum quo minus illi qui sic affecti erant , insolita symptomata incurreret: nam quum septimo aut ad summu decimoquarto die symptomatibus ab I lippocrate descriptis haec se noxa manifestet, hi illi diebus bene a re, non febrire, non Vomere coeperunt: decimo septimo, aut vigesimo,&, quod magis est maeandum, Cuinto sigesimo a aec sese ostenderunt: Cnuique sunt omnes. De hac re Celsium vide, Joannem de Vigo proprio capite. illud igitur J Chirurgiam ita aggredimur: silos praera limus ad ipsum vulnus duas siectiones facimus, quae ad rectos angulos sese secant Paulus ad similitudme X Graecae literae sectedum admonuit. Stupis ovi albo maceratu Pauliis AEgineta possim exhibet, vinum cum Ofaceo apponit. Iam diu exquisit Hata ictu inquam inflammationem arcente quem Veteres febrilena appellant. Tertia dieJHippocrates monet,ne ad tertium die differatur praesertim aeris constitutione calida de Galenus in secundo de Officina medici sequentidie id fieri vult,nisi aliquod nouum symptoma superueniat.

Statim bi apertumson Merito statim dixit:

nam membrana quam celerrimc purganda saccanda est ne si madens sit, hebes fiat, attoli tur: quaecum ita accidunt, periculum est ne putrescat.

Oisum Vaceum Constat salenum patefacta

membrana, non modo inflammatione urgente,sed

39쪽

terebra gentris intersi masculum foeminam terἄσύ ant Graecis,cάπτιιστον dicti; Principio igitur, mosve cranio cysiocandu ens sicindu infimet 'ineris part , si modo nus 3m conrassura altim gai Aunc ad perpendiculumsemper constituiti rotare dousique oportet, quoad, opse tantum 'enetrarit , quanta est numi argentei crassitudo, quam His ni Real de a quatro dicant 'o Lhil etiam amplius Esi astem terebrae mari anceps Ligula, tu nieio quam nes uiam vocant, qua fabritis saladrimo openes et atque haec centruformat in o se terebrae aut circumferetia circuia ni se describit J minae terebrae nihilin medio est in tamen circumferentiam,mari omnino aqualem es oportet hunc etiam a perpondicu-tium com tum cἱrcumuosui in demtem agita-

40쪽

Hum accurat agere conuentet,se ante momnino terebra penes et ver aliquam descri- pii circuli partem n ira manin terebram continens, in inclinanda, ut ea ea parte totumscindaturos, ex altera veroparte nihil ulterim p netret, tunc ex theca instrumentum, quodc--im idebitur, est a Uendum, quo utini circulm qui deseri pim ascissi fuerit, extrabatur, nulla in punculis omnim nocumento. post hoc lenticulare ista errum,cande fama nonnihir calefactum, ex lago orificio as eras tum particulas circumrad m, ne dum pulpatione naturali ura mater mouetur,isia asterita-isim quicquam datur retur aut locis san-- io, o balsami liquora, ut iam docuimm. Cum vero autfractara ipsa, aut contusio ine rim magnafuerit, ita ut cranium com essumsi,trepano uti nihil opin erit,sed se ipse insuapri ima costitutionem uni reducenda Coptares enim ego hoc modo assecro, a chirurgis terebro, se leuatoriis dictis , curatos male Auise Adi clim enim ea operatio sine magna tum d

pressione feri minime ossit,fltit 'Licuia facio

rumpantur, o cerebrum etiam comminuatur.

adde quod cum ab isti ossa non eruuntur sed donec ima,seontinua emittantur,putresceres non- ων n lethale diserimen aegroti coni,ciuntur. Re C ducenda