장음표시 사용
11쪽
LIME R I. 'tro appetere, acsi vellent sacerdotes aut monachos ad se mitti, a quibus Claristianae doctrinae capitibus erudirentur, se verbisulto libentissime missuros. Ad haec postulata ab alienigenis responsum est, Sibi quidem haec placere, & se Christi legi credere' sed eorum amicitiam nolle, quum in eorum promissis nihil fidei collocarent. M VI TI quidem ibi sunt Hispani, ut eam Insulam breui ab istis A
auris Oc Nigritis Occupatum in pro certo habeant uuamobre clus tuunt ne indea
Gubernatores, Quum naues aliquae inde bluere in alias Indiae pro I I
uincias cla clare paratae sunt, lumma cura&VigilantIa caucnt nequis virer t.
Hispanus, sine suo permissu, insula exeat, etiamsi sit mercator Atta men quum licentiatus Ceratus Praeses in eam Insulam missus est, Edictum regium de asserendis in libertatem Indis secum in Indiam feres: omnibus iter apertum est, cuilibet libere commeandi potestas faeta quocumque sui quemque usus ferrent . utimque isse ea de rea nonnullis Dominicae ciuibus reprehenderetur, ua incentiis, Quando in quit, Caesarea maiestas Indos libertati restituit, aequum mihi non Vi detur ut Hispana praeter Caesaris voluntatem eos pro seruis porro detineant. Itaque ex coemandata eiuS Omnes cXequi, ipse in ea sententia esse ut bene factum crederet, si Indi libere, quocumque vellent,
V ER postquam intellexit Insulam paulatim redigi in solitussi maiδε--r
dinem ac deseri, in tantum imminuto Hispanorum numero ut Vix ἡ .r' mille centum superessent peregrinorum ver multitudinem ac VI- res adeo in dies augeri, ut si aliquis sorte motus aut tumultus ingrueret, non fatis Hispanorum foret quantum ad propulsandam vim esset
opus Dac periculum haud dubium esse ne simul in Insulam vitam amitterent: Haec, inquam, postquam ei subiectasiint, semet ipse repressit, telut occlusa porta solutam illam licentiam compescuit ιVerum hodie ex omnibus Hispanis, qui ab Hispania in Indiam haud satis certo explorato cursi nauigant ad eam sorte Insulam applicant, perpauc Omnino reperiuntur qui in ea aequo animo permane
ant siquidem plerique omnes qui e traiiciunt, diuitiarum spe iter suscipiunt neque in ea Insula eius rei copia hodi aut facultas est, sicuti olim fuit.
G VINEA ab inquilinis uine, Genni vel Genna vocata, esias prouincia Canagae regnum est prouinciae Nigritarum in Africa regnis Gualatae ad Septcntrionem , Tom-butio ad Orientem, clite ad Meridiem, 'mari ad Occidentem conterminum Africa enim quae una est ex tribus, vel potius quatuor orbis partibus generalibus) hodie inquatuor partes praeecipuas diuiditur, nempe Barbariam, Numidiam ab Arabibus Bile dulge-rid vocatam Lybiam quam Arabes Sarram nominant h& Nigritarum regionem a Nigro fluuio qui mediam intersecat, denominationem suam sortitam. Atque haec Nigritarum regio in quindecim regna diuiditur, quorum unum est uinea, quae incipit supra caput viride ex qua parte BarbaLiam attingit, ac pene usque ad littus Mileguetiae se extendit. Caeterum a portu Arqui qui Barbariam a uinea separat, usque ad flumen Mani- congrae castella sunt quaedam a Lusitanis constructa. yelut ad fluuium Comagae, ad Ser- rationam, atque etiam inter caetera unum iuxta caput trium prominentiarum, quod c stellum fodinarum ab ijs vocatur, in quo ex Lusitaniae praesidium viginti qPinque aut triginta
12쪽
triginta militum postiit; tum ad custodiam loci atque fodinarum auri quae anno I 7 a. tempore Regis Alphonsi V. repertae fuerunt, tum ad negotiandum cum Nigritis, qui ex alijs superioribus prouincijs aurum, ebur, eleguetam sipecies est aromatis gustu acri pungenti sicut piper aliis merces illarum regionum illuc adferunt. 2 Inter tumultus a Nigritis in Hispaniola excitatos insignis est ille qui accidit anno Isar. Nigritae viginti magna ex parte Iolofit idiomatis, in cacchari fabrica ad Didacum Columbum Almirantem pertinente operantes, postridie Natalium Domini fugientes, cum viginti alijs qui in idem conspirauerant, eosque certo in loco constituto praestori hantulla connangunt ' Mi quadraginta fugitivi Hispanos quosdam nihil tale metuentes in agris obuios trucidant iterque suum ad vicum Azua dirigunt. Incolae Dominicae a Licentiato Lebrone qui tum erat ruri de eo certiores fiunt Almiransiumma cum s stinatione conscenso equo, eos cum turma equitumin peditum persequitur, assequic piens antequam maiori numero coire possent. Post biduum cum ad flumen Nietao, vcstigia eotum sequens per uenisset, certior fit eos per villam Melchioris de Castro D minica nouem miliaribus distantem transiisse in ea Hispanum unum, trucidasse, villam diripuisse Nigritam unum cum duodecim mancipij Indis secum abduxisse, ac ulterius profectos noucm aut decem Hispanos in itinere trucidasse, ac iuxta fabrica facchari ad Licentiatum Zuisum asse rem Dominicae pertinentem castra posuisse, ac constituisse eam sub auroram aggredi, atque octo vel nouem Christianos qui in ca erant trucidare, tuasq; copias augere. Erant enim in ea plusquam Ixo.Nigritae qui nihil magis cupiebant. Inde constituerant vicum Agua peterein aggredi, eumque ferro mamma vastare ac omnes Nigritas fabricarum sacchati operas per totam Insulam ad rebellionem ilicitare. Quyd& perfecissent nisi obuiam itum esset Almirans enim certior factus de damnis quae' instarebant, deq; itinere quod susceperant, constitiutibi pernoctare ubi tum substiterat, ad mulites suos recreandos, copiasque quae Dominica Venturae erant expectandum. Interea e dem nocte Melchior ille de Castro cuius villam illi diripuerant ac cum eo tres alij vel quatuor, se clam ex castris surripiunt, ac postea Aliuiranti significant se praecedere ad hostes. explorandos, rogareque vi subsidium aliquod sibi mittat, quo fugitivis illis iter praecludant, donec ipse eum reliquo exertitu eos assequatur inimirans Franciscum de Aut lacum octo equitibus quinque vel sex peditibus eo mitti t. Mi non expectato Almirantis: eius comitatus aduenta, nec Solis mi hostem inuadunt metuebant enim ne is cum alijs Nigritis qui in sacchari fabrica illi loco proxima erant se iungeret Melchio Diratus Iranciscus de Auila eorumq; comites lanceis in Nigritas consertos irruunt, perrumpunt ac per medios hoste transeunt. Nigritae denuo se iungunt, Hi sipanos saxis, sagittis, sudibus m. tunt aliquos vulnerant. Hispani rursus in eos furiose irruunt, eosque fugere commulunt j Sex aut sςptem occidunt reliqui per svluas rupes fauore noctis elabuntur Aliniistans siub vesperam eiusdem diei illuc peruenit, ac missis qui elapsios persequerentur,quinq; vel sex comprehendit ac suspendi iussit, ut alijs exemplo essent. Hic suit exitus illius sedi tioriis Nigritarum, qui tamen non destiterunt ab eo tempore saepius similes tumultus deseditiones excitare, teste autore nostro in hoc capite. Vera ratio medendi eiusmodi seditionibus' rebellionibus seruorum, subditorum ac populorum, haec est, Vt Domini eos tanquam homines non tantum a Deo creatos sed de sanguine filiDDEI redemptos tractent ac regant, memores monitorum D .Paali. Vos Domini aequitatem aequabilitatem seruis exhibete, remissis minis, scientes vestrum etiam ipsorum Dominum esse in coelis, nec personae respectum esse apud eum.
13쪽
NAVES EX INDIA REDEUNTES EXCIPI
unt. Hispanorum in armandis nauibus parcimoniaci negligentia.
VANDO in certaminum, quibus Mauri Hispanos in India exercuerunt, mentionem incidi, non alienum videtur huic loco ingentia damna, Hispanis ibidem a Gallis terra marique illata, e ponere iὴδ ιν. Non multo pbst quam hae terrae primum inuentae a Gallos pira- sunt, Ingenti diuitiarum fama exciti Galli piratae complures,belli tempore Oceanum infestare aggres si sunt,& naues ab India remeantes excipere. Neque illis incassum labor: plurimas cepere,&inter ceteras quas ditissimas depr dati sunt, quo tempore inaestimabilis Peruanae regiae gaZa, in Hispaniam deportaDatur, nam abduxere tanta auri vi onustam ut vel singulis nauium calonibus&caculis ocu ingenti aurei ducati cuique in partem Venirent. SED praecipua causa, cur Galli tot Hispanas naues inuaserint, nulli rei magis quam ipsorum Hispanorum auaritiae assignari debet. Quum V Auri moenim ab Hispania soluerent, tanta tam praeceps erat magistrorum seu patronorum nauium festinatio, cupide de mercibus ieetoribus in naues imponendis sataSentium Vibellicis tormentis, quantum a. tis esset ad propulsandum nostium impetum, si qui sorte occurrerent, munire eas non curarent aut meminissent imb ne ea quidem saltem copia quanta Indici senatus consulto iubebantur. Is enim edixerat, ne naues nisi duobus aeneis tormentis, sex serreis maioribus, ad eam expeditionem instructie soluerent deinde pulueris tormentari cadorum numerum Maliarum machinarum denniuerat. Praeterea certos huic muneri Commissarios siue Inspectores praesecerat, quorum ea procu ratio esset ut paratas ad tuendum e portu Sanducari naues inspicerent, viderentque an praescriptis munimentis commeatuque iusso instructae&perarmatae essent.
S E magistri nauium, iniecti, in manum aureis aliquot nummis, Commissariorum fidem redimebant, perficiebantque ut testificarentur Omnia recte atque ordine esse instructa. Quippe Commissarh Hispa-
14쪽
tim reuersi,in domo Indicae contractationis apud regios magistratus per Dei nomen iurabant, naues omnibus rebus abunde atque ita uti deceret munitas esse, adeo ut qua libet earum bla quatuor Gallicis nauigijs ad certamen par esset. Ad nunc modum comparatae Hispanae naues tres,interdum quatuor, simul soluebant:& quae earum instruetissima erat,duo tribe tormenta ferrea portabat, dimidia fere ex parte rubigine exesa de cadiscum unum pulueris pyri non valde boni. I reditu aliqua earum forte incurrerat in celocem vel myoparonem Gallicum egregie armatum Piratae Galli, iam satis gnari quam male ocnegligenter instructi nauigarent Hispani, etiamsi obuia nauis mille acquingentorum aut duum missium doliorum capax esset,intrepide tamen eam adoriebantur ac primum per altum bombardae globum nummittentes clamabant, Adhuc adhuc pro rege Gallice Verum si illi in demittendis suppliciter velis longiorem moram facerent, tum pirata maioribus tormetis in mediam ipsam nauam fulminabant. Quo terrore perculsi Hispani, quum nullam propugnandi sui Viam cernerent,dcomnes vitae suae metuerent, Gallorum Iidei ac potestati semet permiti bant Gallus extentapi Magistrum nauis demittere in mare scapham, umque ipsum cum Nauarcho Scriba venire ad se iubebat Mox ex clis ab eo rationibus auri,argenti,unionum,smaragdorum aliorumque pretiorum,quae naueSille exportare solent: e suis mittebat qui ea omnia conuerreret deinde suis quoque in captiuam navim transiliendi pol statem faciebat, si quid sorte, praeter eam quae redacta esset, residuae pra dae inuenirent. Illi ut avide transgressi erant,vectores nautasque ipsos
spoliare,di si qua illi meliore veste amicti erant,eam laceris suis detritis
tegminibus commutare,ac dicere,Hoc aptum est tibi,&istud mihi parumque ibi aut virtus Hispana, aut militaris scientia proderat. Quippe isti omnia serre atque agere,scrinia mouere ac reuoluere deniq, Omnes
angulos scrutabantur soraminum abdita,siquid sorte ibi auri delite
NONNULLI Archipiratae satis habuere si merces manubiasque Hispanis eriperent naues ipsas relinquebant. Sed plerique eas quoque in Galliam captivas abduxerunt,&expositis in terram Hispanis, ac veluti miserti illorum erogatis in viaticum aliquot nummis,cos in patriama
misere. Neque ulli fere sunt Patroni, praesecuique nauium & Scribae claLsiarii ex ijs quidem qui in Indiam nauigant, qui eo quo diximus modo, a Gallis ut minimum semel aut bis capti ac spoliati non fuerint.
Sta iacio MITTO loqui de aliquot pagis: populis quos i)dem Galli in Insuli,
dire Fiad salis Canarijs fortunis spoliatos atque everses in vestitatem redegerunt mittato etiam de nauibus quas pannis saccharo, vino&alijs mercibus onustas inuolarunt. Sed ea postquam ad Senatum Indicum relata sunt, apparuitque icordiam si iam malamque administrationem tam licenter praedandi Gallis audaciam facere is Senatusconsultum eiuscemodi facit. Placere Uti Omnes naues quae toto anno pluribus commeatibus ex
15쪽
Hispania in Indiam nauigarent erant autem eae cum minores tum grandiores circiter sexaginta ubi onustae instructaeque essent aliae alias exspectantes omnes una luerent tum Vt mercatores ipsi tres aut quatuor
bellicas naues armarent, quae classem usque ad Canarias Insulas prosequerentur, quia usque ad eum locum ex Hispania in Indiam commeantatibus periculum est. Id si ita sedulb atque ordine cura'etur, haud dubie Gallos praedandi finem fac' uros.
CETERVM quod ad ea damna attinet qua Galli Indicis quoque po-
pulis intulere, non alijs eius rei culpa assignano est quam Hispanorum iam renuntiquibusdam,eius nauigationis peritis, qui Gallo sed ipsi deduxorunt, vel sola malitia, vel inuidia impulsi, vel iniuriae ulciscendae cupidine Calliquidem, primo Hispanis ducibus si eos cursiis ex eo adeb Xacte perdidicerunt,ut Hispanis ipsis nihil cederent quumque initio circa Hispaniolaeo S. Ioannis instilarum tantum litora vagarentur, ubi e hs locis non tantum proueniebat praedae quantum itebat, progredi ulterius, ad alias usque insulas, ipsasque ad ed continentis protinacia veXcurrere ausi si int. Ergo non mare tantum latrCcini,s infestarunt, sed in si a scripta quoque oppida&Hispanorum colonias populati sunt. Primum in Hi 1paniola Portum-argenteum, AZuam,Iaquaianam Sc aquannam diripuerunt exinani eruntque multis inde abductis nauibus fecissentque adem ipsi Sancio minici ciuitati, nisi arx munitissima ripa fluminis ima posita S aeneis tormentis validissimis munita eorum conatus repressis set Ut eam tentare ausi non sue int, quamquam duces aliqui Galli id etiatam comminarentur. Itaque Hispani metuentes ne alia aliqua parte in urbem Galli aliquando irrumpant, quippe nullis cinctam muris, semper tempore belli diligentes excubias agunt: im,quum ibi morarer, ciues aggere aut cespitibus circumdare instituisse eam pro certo serebatur: quod tamen Maurorum Nigritarum fugitiuorum potius quam Galalorum metu facere velle videbantur.
Quum inuentis nouis insiuiis & mox continenti facile appareret rem operosamo magnae molis suo proprio agere Consilio&magistratu, cui regiorum cc tigalium: redituum cura, cui prouincialium causarum arbitrium, omnium denique expeditionum rerumque Indicarum regimen&cognitio subi jceretur . iam inde ab initio Ferdinandusin habella Catholici reges, Cameram seu collegium Hispali delectorum hominum instituere, quorum opora&autoritate colonorum&militum supplementa, commeatus, ceteraque ad classes instruendas necessaria, Praesectis ac Praetoribus, regiis ausipicijs in Indiam Occid nauigantibus, stuppeditarentur. Tum etiam apud eos negotiatores omnes, mercium, quas ex Hispania in Indiam portabant,genus&sium mam professi inde quoque reuersi, auri aduecti,Vnionum caeterarumque rerum quas ex India reportarent, rationem redderent. Eam Cameram, Indicae contractationis domu vulgo vocabant. Postea anno M. D. XXIV. Carolus V. Caesar Indicum senatum, statum&solennem, publica scriptura&sigillo regio instructum,constituit atque omnium Indicarum causarum supremam cognitionem, criminum animaduersionem,poenarum&venire discrimen denique omnium rerum quae ex India in Hispaniam deferrentur, ius atque arbitrium sub eius magistratus ditione esse voluit.
16쪽
ANTVLLEM HISPANVS PRAELi NAVALI A GALLIS FUNDITUR.
Galli ab Hispanis capti. Auana Cubae insulae colonia a Gallis diripitur.
NNO D. XLIII. Petrus Anguiles tribun milit e colonia nominis de duabus nauibus d cara-uella una vela in Dominicam fecit, cum opibus quae centum millium ducatorum precium aequarent. In itinere quum ad Iaquaianam applicuiti et,
Μη aara sistris aristi Omperit vix ex ante horis de Gallicam nauim E -- soluisse, quae depopulata ciuitate ignem tecti m-
iecerat Petrus, qui gloriae impens auidus esset, omni auro argento in eo portu depolito, stibialis dolonibus altum petere intendit, &Gallicam navim quaerere. Quam ubi adeptus est, expediere arma trique, magna iis festis rostris concurrere. Equo marte laribus utrinque animis perquadrantem horae pugnabatur, quum ecce in m dio antu certaminis etrus cum nauticis aliquot et tormenti percintitur. Hispani fractis duce ipso caelis animis, fugam arripiunt, Dreui que in Dominicae portum se condunt. Gallicae nauis Praetor insequi fusos negligens, coeptum iter peragere institit. ANNO bpradicto, Gallicae naves duae usque ad Dominicae vici niam prouectae, carauella Una capta, quae onusta mercibus ad Caput vel tendebat, ad Orientale Monae insulae latus ancoras ecere praedam aliquam eXpectantes. In earum una Cantabri aliquot Biscainos vul gb vocant vehebantur. Postquam eius rei certus nuncius ad regios Praesides, qui iuri dicundo in Dominica praeerant, allatus cst libur nicas duas, quae in portu stantes onera discessum in Hispaniam pa mi Misti sani Iabant, Celoces duas, myoparonem Vnum armant, eique classicinducis secordia Gai lae Carionem Trianam praeficiunt. Ille bluit Galli sequenti die Prae μεν η μ' toriam navim, cum celoce una ceterae classi praeeuntem, prospectantes, ratique nauim aliquam onerariam esse quae in Hispaniam commoaret, te ii admodum sese ad pugnam comparant. Verum
17쪽
VERVM ubi mox propinquior cospectus duas alias naues isVoparonem aperuit, videruntque eas naues recta ad se tendere, tum Cantabri, qui in Gallicarum altera erant, veriti ne de se captis, tanquam subdiatis Regis Hispaniaedi perduellionis proditionisque manifestis, graue supplicium sumeretur quod miliari amplius adhuc ab hoste abessentie
commodiore nauigationis cursu uterentur, omisso omni sociorum rea
spectu curaque, vela subrigunt fugiunt. A L ITE RIVS nauis Praetor ubi se desertum a soch videt, Miamiam
sibianam inere Hispanam navim praetoriam cum celoce, neque alias superuenientes procul, neque Vllam fugae viam patere, penitus consterna tus deditionem facere instituit. Itaque milites poncre arma iubet, qppe amentiae sore non prudentiae dimicare velle: quando nulla spes esset se solum aduersus quintuplicem hostium aciem pugnantem posse vincere deditis ver, sicut ipsi, quum vincerent, solerent Hispanos clea menter usuros ex mutuis belli commerciis. Haec Praetoris verba iracunia de repulit Tormentarius quidam, Enimuero sibi quidem, inquiens, dea ditionem non esse tacienciam sed pusnandum videri e eundem, suo iudicio, caeteris esse animum Equidem malle fortiter dimicando mortem honestam oppetero, quam tradentem se vitr,in manus inimicoarum vitam inglotium trahere. Si paueret Praetor, cur ad bellum redi ietiamsi quintuplices hostes essent, se ipse solus, se tamen ipsos ne pili mdem facere quippe Hispanos in iis oris militarium artium, maxime in naualibus praesiis, plane rudes atque imperitos esse inprimis tractanda rum machinarum haud satis gnaros. Itaque fidenter spondere se quatuor tormentorum ictIbus praetoriam eorum navim perfraetam demersu rum Q neq; dubium, quin ea depressa caeterae fugam caperent. Certe si Praetor huic Tormentario fidei atque autoritatis aliquantum praestare suastinuisset, ipsorum rebus melius consultum soret. Quum enim iudi cassent omnes magnifica haec eius verba rebus ipsis&faetis comproba da esse, iamq, Gallicae naui imminens Hispana, displosis tormento, clamaret, Adhuc adhuc pro Imperatore, 'eluti iam captae insultans illi extemplo tam horrendo tormenti fulmine responsum est, ut parum ab- suerit sin perfringeretur. GALLIC E Praetor, a pugnandi animo alienus, confestime foris desiliens ignem e tormentari manu abripit, alterum sulmen iam diasplodere parantis Equidem ii tum ignem tormento ille immisisset,globumque perinde periculosis hostilis nauis loco, ut primum, intulisset, Hispana praetoria, uti dixerat, haud dubie demergebatur. Imm,nisii ipse Hispanus praesectus mouendis scriniis alijsque oneribus intentus, o ramen a globo factum stipare atque explere properasset, credo vel uno eo ictu perituram fuisse, multa iam accepta aqua. Itaque sine certamiane capitur nauis Gallica,&Dominicam abducitur, tam effusa ciuitatis laetitia risi ipsa Gallia capta esset, Galli in custodiam traduntur maxime ui H d. viis
qui rerum maritimarum periti erant Praetor ipse in Almirantis domo trabe
prope assiduus erat navim tormentis, rudentibus, velis, ancoris caete ' ρομ
18쪽
rixque armamentis spoliata pronectam in altum Hispani iniecto igni cremarunt. Ipsi mihi quum amicum quendam meum qui in vinculis erat inuiserem, cum Gallis illis 1aepe termo erat. Illi verbiraetorem suum probris diris lacerabant, qui turpem adeo deditionem fecisset unde duriter&inclementer habiti grauistima incommoda paterentur. Paulbpbst diuisi naueis quae ex India soluebant,&in Hispaniam missi sunt tanitinere quinque eorum qui carauella una vehebantur coniurant in Hispanos, eosque de improvise adorti in altum praecipitant. Ita potiti cara-uella, onusta sacchar, quindecim millibus ducatorum ex vectigalibus regijs, cum tam opima praeda in Galliam aufugiunt. Ai- ANNO M. D. XXXVI in Cuba insula, portum Auanae inuectus η' myoparo unus Gallicas perexiguus a Gallis Vulgb dicitur 'rax Qui te-
ωρμη - i pit Hispani quod eius oppidi domus fere ligneae talea tantum te ita essent, metuentes ne id Galli incenderent, septingentis aureis ducatis, inacolumitatem municipi ab illis pacti sunt. Galli eo preci contenti, abeunt. Postridie quum tres maiores naues c noua Hispania prisseeLae ebappulissent, Ioannes de Rotas Praefeetus eius oppidi ea aurum, argentum queecumque alicuius preci essent, in terram exponere, Gallorumtaque vestigia subsequi, iubet illa confestim singula ordine portu egreLsae, praeeunte Praetoria, scaphis ad puppes religatis, haud procul oppido, in flexu promontori cuiusdam, ad ostium vicini fluminis Gallos assea quuntur. Praetoria nauis in Gallicum myoparonem bla invehi non ausa, impetum sustinebat donec caetera naues adessent Galli ubi ho stem cunctari vident, neque illitatis esse ad lacessendam pugnam animi, aliquot tormentorum globos displodere incipiunt Inde Hispanis tantus terror inhci, Ut nulla defensione tentata, turpiter in fugam versi, scapha etiam amissa, milites permistis nautis ingenti cum tumultu in terram euaderent Aliarum nauium una, quae non procul sequebatur, ubi a Praetoriae nauis militibus effusam fugam fieri videt, proram vertit&ipsa, o qui in ultima erant deinceps fugiendi exemplum sequuti sunt. Ita Galli timb territi ac prope certi captiuitatis,repente fusis praeter spem
Hispanis, summa cum voluptate tres eorum naue corripiunt: ac denuo ad Auanam regressi, quum nummorum alterum tantum, quantum prius, Ut parcerent Oppido, a ciuibus extorsissent, inde porrMaobiere.
EX eo Hispani domus e lapide struere coeperunt, arcemque imponere portus litori aduersus incursiones Gallorum bombardis 'machia vitta ni ingentibus munitam. Situm est id oppidum in planitie mari vicina
qua orientem speci at domus instar, cuius porta optime clausa cetera omnia circum nuda atque aperta sint, nullis cinctum muris, ut cuilibet
quacumque Velit eblateat aditus, Itaque eius arcis quam Hispani in ore ipsius portus immoliti erant, certiores saevi Gallis ad ostium Chio-rera fluminis id sex mallibus passium ab urbe abest happlicant: iciti
19쪽
citer mediam noctem in terram egressi, de improuiso sub primam auroram magno tumultu urbem Invadunt. Hispani necopinatu hostium aduentu&fremitu excitati, desilire e cubilibus 'ua quisque poterat alius alia porta in sylvas diffugere. Ita Galli aedilicatam ab Hispanis in ea insula coloniam diripuerunt.1 MONA insula inter Hispaniolamin insulam S. Ioannis-de Portu-diuite I . gradibus ab AEquinoctiali linea Septentrionem versus abest exigua, depressa plana sex millibus passiua, id est tribus leucis,circiter in circuitu patet.Paucis Christianis&Indis habitatur Pi. scinis abundat, aqua dulci cancris optimis. Esto alia Mona insula Britanniae proxima. Auana, Cubae insulae coloniaci portus, in septentrionali eius littore sita.
20쪽
LOQUII GALLOS CIRCUMVENTO, TRVCl DANT
Galli eorum perfidiam grauissime viciscuntur. Hispanicas colonias in Cuba, San-Ioannis damaica Insulis diripiunt.
N NO LIV. flagrantibus inter Carolum V. ωHcmricum Galliae regem bellis, Gallica una nauis ad Saniacobum, Cubae insulae caput, cum Octoginta militibus , appellens, ciuitatem diripuit exinankt. Atque inde e vestigio ad Auanam tendens, Xpositis ad Chioreram militibus, hora una ante lucem oppidum ingrelli Galli, aliquot Hispanos spoliarunt alio Iugari proripuere, Galli singulas municiph domus irrumpenteS, Opimam se praedam inuenturos rati, manibus prope Vacuis reuersi sunt. Quippe Hispani quum tapius iam Gallorum populationibus e Xati essent, veriti ne idem quoque deinceps accideret, facultates omnes suas in praedijs4 villis habebant. Interea verb, dum Galli scrutandis exhauriendis domibus intentisiunt, duo Hispani a senatu Coloniae ad eorum Plaetorem mittuntur primum qui quam multi illi essent, per Σώ. 'Σ,2 speciem legationis propius explorarent: deinde pretio cum illis pacisc μη, GHuicir rentur ne oppido ignem ini/cerent. Quum de redimenda colonia captiuis qui in Gallorum manus Venerant inter eos ageretur, Gallus praetor sex millia ducatorum pretium statuit c flagitat. Hispani se inopes esse dicere, omnes suas facultates eius summae pretium aequare non posse. Itaque ea de re sibi adeundos de docendos esse magistratus, sine quorum senatus ipsius sententia nihil transigere ipsis per se iacitum esset. Quare potestate abeundi a Praetore impetrata, fideque data se postera die cum certo respons reuersuros, Urbe X
LT G A I ad sitos reuersi, rem ad Ioanne d Oriens ceterosque ciuitatis gubernatores reserunt illi multitudine hostium cogni tat quantam pecuniae summam peterent, in diuersas sententias abiere