장음표시 사용
41쪽
L l. 37 perachum iam spatium relegens, terrestri itinere propter litus ipsi i ire instituit. Ea viis immis cum laboribus quum nullo cibo prope vesceremur, praeterquam cochleis,&agrestibus pomis, quibus cercopithecialuntur, assidue in illis sylvis ex arbore in arborem desultantes tandem nos ad eum locum tulit ubi erat Gubernator. VIGESIMO die postquam eb veneramus, myopar noster pom tum vibit: eum Gubernator illico in Nomen-dei remittit ad plures milites aduehendos: nos interea aliquot dierum quiete corpora refecimus T I, Inter haec multas testudines inussitatae magnitudiniS cepimuS, quarum tu u. ingens copia quatuor mensium 1patio perea litora diffusa est quippe illae in terram egressae in arenis pariunt oua, ut crocodili selent quae mox vehementi sesis calore maturantur. Nos detracto earum cortice dc subalato adipe, quum eo ingentia fietilia vasa impleuiuemus, carnis quoque aliquantulum saliuimus sed ea breui corrumpebatur quum recenS quidem saluberrima isti iucundissima esset.
NI CARAGUENSIS lacus ab Australi oceano x. aut o tantum passuum millibus distans, in mare Septentrionale, a quom leucarum sipatio abest, nauigabili alueo sese exonerat in dam ex Voce Hispanica DAuactro, qua Emissarium sonat,fluuium vel solo nomine terribilem, Quatorem fecit., MIQVari A primus infeliciter eam tentauit, de quo lib. I. Philippus Guttiere Ma-driciensis, quum eam prouinciam cum quadringentis amplius militibus inisset, anno D. XXXVI, omnes partim fame, partim venenatis herbarum succis consumtos amisit. In suibus aegri semiuiui duo a cijs, fame in rabiem versis, mactati comesti sunt Anno M. D. X LII. Christophorus Pega a Lod Columbo Almirante, ad deducendas colonias eodem missus,nihilo mitiorem exitum habuit. Itaque Hispani eam prouinciam ut infaustam Mindomitam reliquere. Gomar Historiar gen. lib. 2. capit. 6.
42쪽
LOS IVERENSIS PROVINCIAE PRIMO GER
bis delinit, mox vinculis onerat, laurum ab hyeXtorquere nititur. Cacicus unus custodia elabitur.
VO primum die portum ingressi sumus, Gubernator benigne me mensi suae adhibuit riuumque
summa cum Voluptate mecum confabularetur,ma
xima pars ipsius sermonum de auro argento erat: tum debellis ac cladibus quibus misera Italia attrita fuerat, ac Mediolanensis ciuitas maxime sed quum deprehendisset me haud fatis libenter haec audire ex eo me adeo abhorruit, ut conspectum meum serre non posset Caet rum his quae ante dixi prouisis, Gubernator indes luens cum omnibus militibus phaselo suo dc quatuor Indicis lintrib. aduers,flumine subuectus, circiter XXX millia procul a portu, breui in Sueri fluminis fianes progressus est. Hospitium ei praebuit casa, quam eius prouinciae Re gulus amoenitati dicauerat, quum piscatum ad illud flumen ventita ret. Haec casa ui figuram reuerens, longitudine in XL. passus patebat, circumplexa arundinibus 'almarum solijs contecta, quae singulari opere nodis in semetipsbs implicatis intexta erant. . Erant alia ibi mapalia, verum haud sane a vilioribus vulgatatisque abhorrentia Gubernator hunc locu ciuitatem S. Francisci nominat qubd eo die forte
MOX ei obuiam venere Suerae&Chiuppae Cacicus, alijque minores reguli, fruetia tantum nonnullos ei obtulerunt. Ipse comiter cos excipit, multum tamen demiratus qubd nihil auri attulissent ac per interpretem Hispanum, qui cum Indis aliquamdiu versatus crat, corum linguam mediocriter didicerat, significat se eb venisse tremsi immo ipsis consolationi suturam aperiret. Porro quum prandi hora adesset, eosque vesci secum vellet, meniae adhibentur cum sacerdotate interprete. Sed quum ibi nihil appositum esset praeter gallinas&siuillam salitam, neque Indorum regulis is cibus satis gratus esset, parce admodum
43쪽
LIBER III. Dadmodum comederunt: ac plerique eorum cibaria, ut adposita erant,
seruis suis humi recubantibus porrigentes aspernari quae mox & ipsi per ludibriura obhcebant canibus. TER A conuiuio, Gubernator ermonem de fidei rebus inhciens, in hunc fere modum exorius est In has terras vestras, fratres
&amici mihi carissimi,veni vi Idololatriam e1 pellerem,qua ad hoc mniafindaris. que tempus blandis daemonum illecebris vincti ac constricti fuistis. De O Mρ- inde ut verum ad salutem animarum vestrarum serens iter perspicue vobis exponerem. Nempe Iesum Christum Dei Filium descendisse e 'coelis in terras ut genus humanum redimeret. Neque aliam ob causam equidem acerdos hic mecum usque ab Hispania prosectus est, nisi ut 'vos Christianae religionis rudimentis imbueret. Quamobrem ut Di 'uinae legis oblequium,&Caroli Quinti Caelaris, Hispaniae regis ac toti-'us orbis Monarchae, imperium subeatis, animos de studia paratae Indici 'Reguli hac oratione audita, ne verbum quidem respondere, sed demittere caput, quasi ad omnia tacite se assentiti annuerent. Ita e mensa consurgentes,domos qui1que suas repetunt.
S T. V E die Gubernator Hispanum unum duobus stipa
tum Indis mittit ad duos Caci cos, qui in aduersa fluminis ripa mane bant, ut illico fide ipsitus freti, sine ulla formidine ad se venirent. Vt illi
quanquam aegre,Venerant, ubernator In cellam penariam Intromi1s S, catena quemque propria onerat mox in cubiculum deductos ad
lectum suum propere alligari iubet: ubi humo substratis folijs cubile, ligneo trunco puluini sum praes late, ut ipsis mos est, somnum caperent. Hi duo Cacici, illi ipsi crant, qui quo tempore primum Gubem
nator prouinciam inierat, septingentos ducatos aureos ipsi obtulerant,
uti superius diximus. Inde ab illis sciscitando ex1equitur, ubi essent ea salisae mellis vasa quae ad mare descendens defossa reliquerat. Quippe
quum misisset qui quaererent, vacuum locum repererat. Illi se nescire respondent, neque hs certe indigere quibus ipsi abundarent. Sed Guberta nator hoc responso nequaquam acquiescere, immo trique minari malum, ni prorsus ipsi satisfacerent. Itaque iuniori Camachiren vocabant Dei amplius duo millia ducatorum, nempe auri massas, quamqua ignobilioris notae, in formam suam,tigrium,piscium,aulum, aliorum animalium elaboratas dedit. GUBERNATOR paruam auri copiam cerneris prae ea quam spe auaritia ιὸ ac capiditate praeceperat, ingentem ignem accendi iubet, adductoque bita. in conspectum solo Camachire, grandem istam ante pedes poni. Mox illi seuere interminatus, ni quatuor intra dies tantum auri adferret, quantum sexies implendae ciste sufficeret, fore ut igni cremaretur a misero illo regulo oblato praesentis mortis metu, promissum extorquet laergo quu id se facturu recepisset seruos sitos ad coparandum pretium dimittit. Ceterum per omne Indiam indigenis bis terve in die ablui aquamos est,que more quinquotidie seruaret Regulus captiuus, forte accidit
44쪽
ut Gubernatoris famulus, cui deducendi illius ad flumen totum cura inta. cumbebat, domum reductum non satis fideli custodia includeret itaque nocitu quae eum diem sequuta est evadit. Hinc Gubernator doloris vehementia aegritudinem contrahit, quoties cistam ill a videbat dic
reconsueuerat, Vice auri, quod sperarat, stercore implendum ierc, candum esse.
ALII Cacici Sueraeo Chiuppae, quum captiuos seciosita male accipia Gubernatore intelligunt, mapalibus ignem inijciunt, frugiferas ar-
auaritiau, alij boreS frutice sque caedunt,frugesvi grana e campis in tuta loca deserunt, qui ι minuitur in vastatis agris ut hosti solitudinem facerent, in montes perfugiunt. I hoc rerum statu, Gubernator, etsi morbo aliquantum impediretur, nihil tamen propterea intermittere quo minus alterum Cacicum, qui adhuc in vinculis supererat,flagitando urgeret,dictitans se ab illo certam auri summam expectare. Sed quamuis illum diu multumque omnibus machinis oppugnasset,minareturque saepenumero se occisurum, nidi reuaseisis ab eo aurum acciperet, Cacicus tamen cum sibi aurum non esse affitian ima uiaria masset,in eo adeXtremum Vsque constanter perseuerauit. Tandem Gu-
bernator ira incensus, nisi aurum adferri sibi mature procuraret, raptari illum canibus obhci iussurum, aperte denunciat. Ad haec Cacicus intrepide,Mirari se,ait, ubernatorem adeo vaniloquum mendacem quando toties caedem ipsi minatus, re ipsa nondum patrasset Sibi qui clem mori optabilius esse,quam ita in Vinculis anxiam vitam trahere Se fidei eius credentem,ultro in potestatem eius Venisse, cum ab eo comiter se acceptum iri,nihil ver,minus quam ita scede cruciari,speraret. Ad vita timum addidit,se non posse imaginari quod genus hominum Christia ni isti essent, qui tot ac tam nefanda scelera per qmnia quaecuque adjssent loca ederet, mirari se quomod' tellus adeo patienter i immanes beluas alereric ferre sustineret. His verbisGubernator perculsus & ab ingenti ira
cundia defixus in silentium, nihil respondit nisi, Iure captum Llum a se custodia attineri, vi,sublato salevi melle,
45쪽
tim contabescit. A Barbaris interficitur. India equitatus formidabilis.
NTER has rerum vices Gubernator eXIndos sca 1--ἰesiavi. pham ad mare miserat ad quendam suum clientem, misci'rieos ut ab eo ballistas clypeos, aliasque sarcinas acceptas M' I- adueherent. Illi rebus omnibus acceptis&1caphae impositis, cursum auertunt, neque postea aut visi, aut de hs nuncius ullus ad Gubernatorem allatus est. Ipse scapha amissa,Cacicis suga ereptis myoparone non remeant quum etiam penuria commeatus maior pars militum fugam specu aret, anxius moerore&tristitia contabescebat Postrem,quum nihil iam melioris spei aut remedi stuperesset, velut amensi consilli inops in mediterranea progredi statuit. Itaque quum militibus iter pronunciari iussisset, &quidquid frugum supererat, quod exiguum erat, inter omnes diuisis.1et, infirmos&aegros ad mare dimisit, ac cum ijs unum ex domesticissilis, qui Alphonium Pisanum moneret, Ut simulac ad portum myoparone applicuisset, ipsum sequi maturaret. Se verb,Vt ille praeeuntem vestigi)s consectari posset, crucibus per interualla dispositis itinera
signaturum. IAM verbomnibus ad expeditionem accinctis, Cacicus ubi intellexit secum alijs suis Indis impedimentorum partea Gubernatore abduci onustum ludibrio atque ostentui tantum ex ea re moerorem animo accepit,ut puerilem in modum crebros gemitus se planctus ederet. Tandem a Gubernatore precium pro libertate paciscens,si solueretur,intra quatriduum magnam auri copiam pollicetur. Gubernator ei libenter vincula exemisset, nisi a familiaribus quibusdam prohibitus esset: quum illi dicerent eum ab Indo deludia pollicitationibus vanis lactari, ac si quatuor praeterea dies discessum differret commeatus ad iter defore. Semper illi sore sui redimendi copiam, in praesentia verbi praestara
46쪽
mitteret,eo deserto aufugerent.
ER GO iter ingredimur, vixque e tabernaculis egressi eramus quum praesagiens ego, quid nobis tandem fieret, Hilanum quendam his verbis astatus sum bos ad lanienam proficiscimur. Ille verbis illi
respondens: Tu, inquit, unus eorum es, qui volebamus isti vel inuito Principatum num acquirere. Quum quinque aut sex dierum iter emensi per sylvas&montes essemus, nullo humani cultus vestigio nec
tugurio reperto atque inter caeterOS montem Vnum superasi muS v.
millia. passi admodum in altitudinem, in descensu abruptum, adeo iniquis cirrecti is saxis, ut virgultadi radices arborum circa eminentes saepe retinere necesse esset, ne fallente instabili gradu in praeceps deuolueremur: tandem ad ingentem amnem peruenimus &ad eius ripam casas aliquot desertas inuenimus, quas venatoribus hospitium praebere consueuisset, repertis intus ossibus4 capitibus ceruorum, tigrium aliorumque animalium, coniecimus Ibi Gubernator biduum moratus, acre-Dehacfructusu perta magna copia eorum fructuum quos Vulgb Mamei vocant, dc py-pu I propter exiguum flumen multis eiuscemodi radicibus quales sunt in
Hispaniola eae ex quibus conficitur secundarius ille panis quem agabivocant optimi tamen illis saporis 'uae sub prunis incorue stoma chum non laederent his, inquam alimentis repertis strenue famam e pulimVS.
VLTERIVS progressi post triduum in bivium incidimus: quumq;Dῶἱnis is, Gubernator in eo Viarum diuortio haereret utram eligeret dubius, Indumstri quamsue unum ex ijs quo secum captiuos ducebat,interrogat utra certius recti-δηρ 'ε- usque ad aliquem Indorum pagum ferret. Is quum se nescire respondisset Gubernator eum ab Athiopicis suis mancipi sabstrahi ad capitale
supplicium iubet. Illi eum, ut erat imperatum, iugulant, dicendo. Malos nomines hunc in modum traetari Quum idem a Cacico percontatus esset, dixissetque: ille se nescire ab A thiopibus corripi hominem, alterius exemplo interfici iubet. Ille ubi eos tendere, ad se videt,deposito quod ferebat onere caput mirabili cum tolerantia ad mortem anclinat. Barbari hominis constantia victus Gubernator, poenam ei se remittere litam concedere, dixit.
Eo loco tres Hispani fame adeo debilitati ut stare non possent, relicti postea ab Indis trucidati sint. Sub eius diei vesperam Gubernator animadueri nobis nihil ad vescendum superesse, quum eorum alimentorum quae ipse reliqua haberet, nihil cuiquam impertiri vellet, canes mactari cinter omnes diuidi iubet. Ego tamen partem meam paulo post alteri dedi, qubd ex illis carnibus vermes effervescerent. Inde Gubernatorem adii, sperans fore,ut aliquid ab eo obtinerem sed ille me ad radices
47쪽
respons cum alijs audito, Domine Gubernator, inquit,quando pro γη ' Vercedi aduersiaesertunae seriem nobiscum subire non vis, solus bellum gerito His verbis Gubernator, simul tribunorum precibus, permotus, etsi male libenter,casei trilibrem quadram in triginta quatuor partes dis 1ectam inter omnes distribuit ita vesperam illam Vecunque transegi-
TAM E M illa nocte Gubernator coquo suo mandauerat ut fru stum unum suillae carnis coqueret: quumque excubiarum agendarum circa gallicinium mea vices essent, illac sorte praeteriens, ad ignem accedo ubi quum dormientes Omnes sepitos olfendissem,arreptum confestim lignum cultello exacuo, demersumque in ollam veruculum illud ligneum in suillam defigo extraho, in peram meam recondo.MOX ad stationem meam4 vigilias reuertor, multo Letior quam si in ingentem aliquem thesaurum incidissem. Gubernator ut resciuit, quamquam ad modum iratus, nihil tamen grauius eloquutus est quam,Scilicet id tem pus esse ollae sine custodia relinquendae ego verbialedicens radicibus arborum, uillam comedi, etsi paulo falsior esset. BIDIO inde quum ad stivam quandam peruenissemus, in ip ingressu Indum repente conspicimus pone arborem stantem Specula toris erat, qui simul ut nos animaduertit, mirabili pedum pernicitate ceruit aequans, ad prouinciae regulum aduentum nostrum significatum abhi. Itaque sequentis dici summo mane Indorum agmen repente in
Forte Gubernator illa hora natu requisitis parens, ab ea parte e-uothdorix rat qua hostes aduenere:itaque primus ab illis interfectus est ulli facto vi antiumpram terius ora tu, horrendis cum clamoribus, terribili strepitu buccinis tympanis excitato, Omnes purpureo dc nigro distinc' i corpora, pennis que coruscantibus insignes,dc monilibus ac torquibus colla circumdati
qui mos bella ineuntibus Indis est tumultuose in nos erumpunt. E GD quum ensem&clypeum arripere vellem, ad galeam cuiusdam commilitonis mei Offendi, quam sub soli statentem ille accipere
non meminerat eam casu ita repertam capiti meo impono . atque eius
quidem praesidio, per Dei gratiam, illius praeli discrimini ereptus sum. Quum enim nos Indi lapidum nimbo obruerent, eam gale a crebris ictibus adeo signarunt, ut fabrili malleo contusam diceres. Quum utrinque semiquadrantis horae spatio aequo fere marte pugnatum esset, tandem multis interfecti Indis, ceteri terga Vertere. 1ἡἱ- ὸ Aia Sed quum recentes ali subsidio sessis venirent, nouus de inte θηη-'ωρrim gro labor nobis obijci: nostrum magna pars inedia magis quam praesti labore confecti, furentiumque hostium tantae multitudini in pares,breui saxis sidibusque mactati,&psmeis contis instrumque t tus transverberati sunt.
48쪽
Ipsequum Tribuni nostri lateri haerens, eum faxo percussum eXtrasyluam moribundum ad terram collabentem vidissem, iam solus post arborem delitui. Ibi quum recenti clade confusius consili planemops starem, duo Hispani cruore oppleti ad me veniunt,&, Qtiid hic
facis Mediolane, aiunt quando nostri omnes occubuerunt, quin iter qua Venimus retexentes vitae nostrae consulimus 3 Progredior ipse Ἀ- iij, ac per medium viginti quinque amplius Indorum agmen erumpimus. Omnes ij reguli aut primores erant, quibus lancea tantum in manu erat, amictuynod ex humeris dependens corpora, Vt caeteris, nullis coloribus picta. orum unus telum mihi in guttur adigit sed irrito ictu ob thoracem bombyce suffultum quo indutus eram. Tandem euadimus, nec procul inde in vertice montis sacerdotem nostrum
reperimus, qui e cum duobus militibus sub initium pugnae aufu
D VARVS indesbst horis Alphonsum Pisanum tribunum militum
obuium habemus, qui cum viginti quatuor Hispanis Gubernatorem vestigijs persequebatur. Interim amplius centum Indi necopinantiabus nobis superueniunt, gladijs,clypeis&ballistis, quas nostris eripue-
iussis ΔΛώ. Iant, armati circumfusique saltando ac tripudiando ex ijs nonnulli stafitiam repr. Hispanica lingua clamabant, Accipe aurum, Christiane, accipe aua μηδε rum ' Di tamen nos haud spernendo numero esse viderunt, terga
O S inde intolerandis cum laboribus iericulis vix tandem ad mare erepsimus duo illi Hispani, qui mecum praelio excesserant, quum propter vulnera viae laborem ferre non possent, fessi ad radices montis cuiusdam substitere. Venere postea duo adolescentes, qui in ijs sylvis, ubi pranium commissum fuerat, tamdiu delituerant, donec Indi abhssent. Egressi reserebant se rei praesentis intuitu comperisse Andos caput.
pedes o manus Gubernatori truncatas, simulque duorum Finio pum, extulisse, ceteros spoliatos nudat6sque in praeterlabens illac u entum abiecisse atque ornnes manubias spolia legisse praeter apo nem dc oleum. Enostris xxxim Hispanivi duo A thiopes cecidere, sextantum supersuimus ex hostibus multb plures caesi sunt. QVATVOR ferme millia Indorum erant in acie, quantum aestimari potuit: ignaui tamen illi timidi adeo, Vt si quatuor tantum quos habuissemus, numquam nos illi aggredi ausi essent. Indi enim L . .. - ferocissimum illud animal vehementius formidant quam omnia Hiagis quam filio 1 inorum arma: neque illud occultum habent, imbpalam dicunt non μ' - Christianorum virtute, non armis,tormentis,hastis, gladijs aut ballistis, se victos subactos eme, sed equorum serocia furore perterritos Idaque adeo experientia ipsadi praesens rerum effectus docet. Quaecunque enim loca pedestres adiereHispani,qub equi penetrare non potuerunt,ini, semper ab Indis victi sunt. In
49쪽
IN exico quidem, cum primum ea prouincia ab Hilpanis tentata est, hominem equo insidentem unicum&indiscretum animal esse in diiu b credebant.
1 IN DIS ccid usque adeo sormidabiles fiant equi c& molossi,quum videlicet metu an ne ab illis vorentur, mille eorum pedites a tribus equitibus in fugam vertantur. Relat. Nun. G man.occupatam a Ferdinando Cortesio Mericanam prouinciam, Barbari quum praetereuntes illac Hispanos equites honorifice exciperent, tum maximam curandis eo tum equis diligentiam studiumque adhibebant. Primum enim, ingenti hydria plena aquς equo adposita, non vulgari pabulo sed Maigio cum viridi tum sicco implebant praesepe mox equili multa herba constrato, rosas desiipero alios flores spargebant idque inon tam beneuolentia quam metu, quem iam inde ab initio conceperant, quum a Cortesio domiti iugum accipere coacti fuerant: cuius rei ipsi praecipuam causam equis magis quam Hispanis
50쪽
LIO EXPEDITIONES IN INDIAM SUSCEPERINT
Ferdi Sotti Pamph. NauaraeZ infaustae expeditiones,Feta di Cortest in exicanos saeuitiae perfidia.
A ex ijs quae diximus colligere possunt Lectores quo animo consiliove Indicas eas gentes subactas Hispani sibimperium egerint. Etsi enim fere in Historijs quas edidere, virtutes suas laud1bus in coelum ferat scribantque se assidue in illis tertis pro Christiana fide pugnasse res tamen ipsa perspicue demonstrat eos, in illis maxime prouincijs, la auaritia incensos tot expeditiones e hella suscepisse. Id verum esse argumento est praefeci orum e Gubernatorum, qui eb traiecerunt,varietas Vbicunque enim aurum opes non inu nere,ibi morari noluerunt. Eius reieXempla aliquot afferam. PRIMUM Antonius Sedegnus sinum Pariensem inuectus cum amplius septingentis Hispanis, lauri famam sequutus, postquam diuem sas prouincias per triennium peruagatus, diuitias pro spe ac cupiditate sua non reperit, ibi habitare noluit. Ad eXtremum aduersa valetudine correptus breui desperatione magis quam morbo extinctus est: extato militum numero quos secum circumduxerat quinquaginta quinque tantum ad sinum regressi sunt.
FERDINANDVS Sotius cum quingentis Hispanis ni Floriori - Η - ridam cum imperio Gubernatoris titulo millus est. Haec prouincia a Ioanne Pontio Legionensi primum inuenta erat eoque nomine ab eo insignita, qubd e Resurrecrionis die appulisset, quem vulg&Pascha floridum appellant. At Sotius simul ut prouinciam attigit, per varia loca discurrere, sincertis vagari sedibus, quum pro certo has rei se ingentes gagas thesauros reperturum. Ita oberrantiquum aliquot Indi