장음표시 사용
81쪽
eadem prorsus Dei dona consequuturos, quae nos habere cernerent. Multa praeterea de humani generis labe ruina,vt eorum animos ad Christum praeparemus subiecimus quoad eius fieri potuit accommodatis ad eorum captum rationibus4 excmplis, quae in praesens fusius exequi supersedeo. Illi cum nos ingenti cum admiratione duas amplius horas perattente auscultassent tum unus ex ijs autoritate&aetate grauis,in hunc modum dis ruit: MIRA equidem,optima&nobis non ante audita,hic dixistis. Ac vestra quidem oratio mihi in memoriam redigit,quae nobis pe auos nostros narrantes audiuimuS: Nempe iam inde a priscis temporibus&tam multis abhinc Lunis quot iam meminisse non possumus quippe illi Lunarum nunt ero aut vicibus,non mensibus atque annis, temporum spatia definiunt venis se in has terras quendam Mor id est Gallum,seu qualibet aliae gente aduenam Vestro more vestitum&barbatum Atque eum,ut ipsis si ab Dei vestri obsequium duceret eadem orati one apud eos esse sium,qua nos hodie affamini. Sed, ut nobis quoque a Patribus per manus traditum est,cos illius verbis fidem adhibere noluisse. Itaque mox successisse alium, qui Ensem, symbolum maledictionis, illis traderet. Inde sequuto inter noS bella, neque ex eo mutuis caedibus ali in alios uire destitimus. Nunc vero, postquam diuturno usu his asta ui mus,si nunc repente avitum morem exueremus, apud vicinas gentes ludibrioin derisui
HIC nos summa contentione ac vehementia testari, tantum abesse vis nitimor situ dibrijs moueri eos oporteret,ut contra,si summum illum coelivi terrae opificem serio coiet t. de omnibus,qui ob id ultro molesti essent,victoriam referrent. Postremo eam verbis emc iaciam addidit Dominus,ut non multi tantum Barbarorum, ad eam quam ex nobis didicissent Iegem, deinceps vitam composituros,nec caestrum hostium carnes Vltra estinos e promitte
rent: sed secundum hoc Colloquium, positis humi genibus, nobiscum Deo gratias agerent. Ea oratio,quae ab uno e nostris clara Voce in medio eorum coetu ad Deum concepta fuerat, mox illis per interpretem exposita est nos ab illis inpensiliae bombyce cubilia, dormitum deducimur. Sed nondum nos somnus corripuerat, quum ecce isto cantantes coclaman tes audimus, Sumendam de hostibus ultionem, & plures quam antea esse mandendos. En inconstantiam miseri huius populi, humanae naturae triste exemplar. Mihi tamen equidepersuadeo, si illagagno nunquam a vera Religione desciuisset, nos diutius in illis terris morati essemus,fore ut aliqui tandem Christo lucrifierent. Hactenus isse.
Vnde perspicue apparet, semen aliquod Religionis inesse illis gentibus, sed eas a Princi phs illis naturalibus ad absurdissima commentavi foedos mores partim insita vanitate, partim malis Christianorum exemplis, facillime deficere.
82쪽
LOLATRIA DIDACI LOPEZ EPISTOLA, E C
clesiasticoruna cluridicorum Hispanorum in India Occia mores ac Vitia graphice depingenS.
VVM Gualtimal e eis vi ac saepe in s. Francisci
monasterium commearcna, amic1tiam cum qUO-
dam monacho contraxi Franciscus Belangus is vocabatur, eXperiens homo & multo omnietam earum prouinciarum usu, tum uallimalae tum Noua
Hiipani peritissimus, tui etiam duo Indica idiomatata apprime calleret&loqueretur. Quum ab eo aliquando suam ea de,gente oppinionem percontarer,praesertim in ijs quae ad vitam nostram spectarent mihi relpondit,Eorum fere tum natu gra-2 irilis, des, veteri siue Idololatriae pertinacissimc esse affixos,tum maxime Sacer mesis spano dotes ac penummero se su6squae collegas superuenisse illis victimas facrin cia diis suisfacientibus. Itaque necessario eorum filios, ut temporis spatio religionem nostram imbiberent, a parentibus atque auis suis segregandos esse, ab eorum consuetudine quamdiutissime remouendos ne illos postquam ex ephebis excesserint, praeposteris moribus suis imbuant. Postrem addidit, eos quoque qui Daptizati essent, nihil fere habere Christiani praeter nudum nomen. E XL D E quum inter commentandum ut 1 Si in penitiores de specialibus rebus sermones paulatim delapsi et semus,&ex eo multatu de moribus Hispanorum, tum de earum prouinciarum regimine pc contarer atque ille me in rebus Indicis inuestigandis curiosium animad uerteret epistolae cuiusdam exemplar legendu mihi tradidit. Eam Bac calaureus quidem ipsius familiaris, Didacus Lopez de Zunega, ad Epis copum, Praesidem edassessores uattimatae conlcripserat,durius nimiruabistis coercitus male habitus, qubdeorum vitia&flagitoses mores verbis liberius perstrinxisset. Quum
83쪽
Quum ver,eam apertam misisset, descripserat ex autographo monachus, a quo exemplum infra scriptum desumpsit. Eius autem senten Assania Histritia haec erat: Ex quo me sortuna per orbem Errarum agitare coepit, Re yq m
gna aliquot prouincias peragrando emensus stim,&nusquam non ''noui aliquid &inusitati conlpexi. Verum ex quo sors mea permisit Ut depingit in has Indiae regiones, quae Aureae appellantur,& Virtutis omnis eXpertes sunt,trahcerem tot tantaque nequitiae eXempla Vidi, Vt neque eis e narrandis lingua mea,nec cogitatione complectendiS animuS meus, par
esse possit. In hisere pessimum hoc animaduerti,'ubd inter vos nulla m-stitia,nulla virtus, nulla bonitas,nulla castitas superest:quin omne quum
vestrum studiis partium,simultatibus, perfidia,vanitate,rapinis,dissidios, inuidentia,Odijs,aleis,lustris,blalphem ijs,intestinis bellis, luxu, auaritia alijsque pessimis libidinibus, misere consumitis denique qui vestrum
Optimus habetur, quanto 1eis ceteris praestare putat, tanto est omnium deterrimus. Summa quidem cura notaui ac comperi maximam pamtem vestrum,quotcunque in Indiam venistis, tales essest, non dico coelum atque Angeli,sed terra daemones ipsi vos exosos inuis sique habeo ant. Ac pro certo habete, quemadmodum tyrannica multa facta per vim perpetrastis,ita Christum permissurum ut serui omnium perius euadatiS. EIVS rei exempla&clara documenta si quaeritis, historias Graecas Latinasque euoluite,Romam caput di decus orbis considerate, Athenas
multatque alias ciuitatesvi regna, quorum vix hodie vestigium ullum ac ne memoria quidem ulla superest. Si tantae ciuitates periere, tot opibus dotibusquemorentes,ac tantorum Principum mentibus viribusque
administratae,vobis scilicet talibus, velut eximiss Deus pepercerit Ais , putatis Dei bonitatem ac patientiam passuram Vt per omne aeui tempus tantis induti vitias, tot sceleribus demersi permaneatis Nonne iudiacijs admodum obtusiis: occaecati estis Scilicet creditis Indos Christia nos futuros,si Vos ipsi non estis,nisi sorte nomihe ac titulo tenus Frustra id quidem Nam mult,efricacior milia credite Domini mei ad brutas illas sentes fuerit vel unius diei honesta vita bon exemplum, quam L . - continuarantegri anni lectiones doctrinae Quid enim refert odori commodis inbis feras rosas ad plebem orevi lingua spargere, si mox spinosis malorum o μ ηιμ perum aculeis illam pungitis ok vexatis est ii cul NONNULL dicunt quod vestra Sanctitas domine Episcope, satis boni facit: sed videte ut bene etiam illud faciatis quippe reperiuntur qui quod alioqui bonum est male faciant: vestra Sancti vis ex eo grege est. Nam quos vestire debebatis,eos spoliatis quod amatarum est dulce, quod dulce est, amarum dicitis mendaces falsiss dilia is eos qui vera loquutur, odio habetis aspernamini bonos,& tur Sprobros5sque honore assicitis vitiosis fauetis, texatis honestos.
enique de alieno valde liberales estis, de vestro verbiarcissimi. Quid dicam
84쪽
so Is T. NOVI ORBIsse dicam amplius Nempe hoc, vos multb ad remigandum intriremi ali., qua,quam ad id munus gerendum,aptiores esse: idque affirmare ausim, is vestret Sanct itati plus esse virium adtractandum remum quam virtutis ad gubernandum Episcopatum. AIII dicunt qubd vestra Dominatio multo honore decorata acique honestata est. Sed mementote Senecam dicere, Stultorum laudem,
se a sapientibus haberi pro argumento infamiae quia quidquid stulti cogi se tant, Vanum est: quidquid loquuntur, falsum: quidquid damnant, lauis dabile quidquid approbant, malum:&quidquid laudant,infame.deniis que quidquid agunt moliuntur, nihil nisi amentia est. Sed laudari&- honestari ab i)s qui ipsi honore digni sunt, is demum verus honos est: in summum vero raecipuum decus, placere Iesu Christo. - CETERUM accepi a nonnullis patientiam quamis in tolerandis aerumnis meis adhibui . vestrae Dominationi pluru, mum admirabilem fuisse: sed ut ingenue dicam vestra admiratio muis hi plurimum admirationi fuit Nam rerum perperam gestarum, poenitentia Holor e sapientia oritur sed bene loneste factorum, immodica admiratio non aliunde manat, quam ab exiguo iudicio: A minore su Quippe vos id sugit, Nos cum Christo crucifigi oportere,
τρ ορὶ hodie in quantum ad hunc mundum attinet, si velimus in futuro una cum eo P p x qui M. eterna gloria perfrui. Vos ignoratis luculentam illam Pauli Apostoli sen-
,-, -- ...ionum in posteriore ad Timotheum epistola, Omnes qui pie vivere
sui uis,fujst volunt in Chiisto Iesia, in hoc secolo pexseqimtionem passuros. Nelci. a. omqth tis, quod corpori damnosium est, id animae esse utile nelciti regnum coelorum non acquiri cursu taurorum, non lusu arundinum, non arca
inclusorum nummum tauri copia, non seruorum s inas exercenti- rarum ingentibus familijs quales vestra dominatio multos athuc habet γ' non dolis, non astu , non mendacijs: Verum persequutione, infirmita-Vae, carcere, Vinculis; paupertate, fame, siti, infamia, ingratijs, exilijs, toti timentis, variisque aerumnis, quae assidue vitam mortalium obsident&' exercent, eb perueniri Eas vertares si vestra Dominatio ignorat, quod V facile equidem credo, annumeliare vosmet potius bestijs quam homi' nibus potestis. VIT A praeterea sunt quae a me dici possent, tum de vestra Do-' minatione, tum de ipsis etiam praesidibus. Sed eiuscemodi rerum tanta
est copia, Ut crear, ne me dehiscribere agressum tempus ipsum &chanta deficerent. Quare verbum non amplius addam. Data Trugilli, M.
85쪽
uiam ire studentem, mors intercipit, Iudicum one
licentiatus Ceratus Is ille erat Ceratus qui in Dominicam Edictum regium de libertate Indorum tulerat, uti superius diximus Eum tunc Caesar amotum insula regendar illi prouinciae impositerat de quo ve-r.hoc possum testificari, numquam in uniuersa Indiae meliorem nec sanciriorem fuisse Iudicem necui iusta edicta mandataque regia rectius obseruaret, semper procuran-one Indi ab quoquam Hispano iniuria ulla violarentur, aut haberentur duriuS. SAEPENUMERO suorum contumaciam arrogantiamque e
pertusqubdindigenarum salutem procuraret,pertaestisque, optare solo 2 : ἰ: :
bat ut Deus cum a tam peruerso hominum genere liberaret.Dicebatque .. vi iamsi Deus traij cere in Hispaniam ipsi concederet se Regem monere velle, ne Misi is udeinceps facerdotem ullum transimittere in Indiam pateretur, propter flagitia eorum intemperatistimas libidines. Sed morte praeuentus, quod in animo habebat praestare non potuit. ITAQUE successor ei alter Mexico missus est, Doctor heiada: qui duobus post mensiibus,quam Gualtimata venerat,vita concesiit.Quumque aegrotantem monachi aliquot con larentur, dicendo, Domine lambis inuisis Praesidens esto bono e hilari animo,aliaque eiuscemodi pro tempore si ib in ηcerentali excipiens, Aliqui neri potest, inquit, Vt ISMIlari animodit, cui tot rerum ratio ipsi Deo reddenda est 3
Hoc dictum memorabile, huic loco inserere opere pretium Vilum est, ut inde sibi exemplum sumant Iudices: Magistratus id est, ut perinde iudicent de alijs, qualiter a Deo de se iudicium ferri volent atque ita b ne subductis sui muneris rationib.ex hac vita exeant Vt in futura aetemnum non plangant. INSL
86쪽
INSIGNE Ludovici, cognomento Diui, Galliae Regis, exemplum in eam sententiam extat. Is enim cum sorte aliquando ex Psalmis Dauidis preces ad Deumconciperet, interue nitaliqtus, qui pro reo quodam capitalis criminisAratiam peteret. Rex, quasi aliud agens,annuit Mox veris quum incidisset inversiculum Psal ho 3 ibi.Beati qui colunt iuvitiam
in omnit pore tum protinus reuocari iussit eum cui gratiam concesserat, eamque irritam fecit memorabili edita sententia,Principem qui punire potest crimen,nec punit,non minus coramDeo reum esse quam si id ipse perpetrasset Pietatis esse opus non saeuitiae, iustii tiam facere Annal Gall. Sed inprimis memorabilis Olivarij Galliae Cancellari cassis& exitusJudicibus documento esse debet. Is quum tristem in pios viro qui Caburijs: Merindoli Prouinciae oppidis puram religionem exercerent, sciatentiamlatam sustragio 1uo contra consc1entiae iudicium,approbasset ac postea Veritatis cognitiCne imbutus saepenumero fassiis esset cum lacrymis se merito ob id a Deo reiectum tamen in tumultu Ambosiano pro cipuus inter eos Iudices sedit,qui ma1ltos pios ac strenuos vim tyrannico peregrinorum iugo&Regem ipsium: populiam Galliae liberare fortiusquam felicius molitos: Velut perduelles, reluctante nitentia damnarunt. In ijsquum Petrus Campagnacusaitteratus adolescens, ad causam dicendam productus esset Cancellarnis, eo neque audito neque interrogato, Smipendite hunc hominem,siispendite hunc hominean. NdZsuspendite,ait Campasnacus.Facta tibiquidemid dictu est. At si tu,ex quo id factis es promeritus iaspensias esses,iam anaetriginta annos pauisses corvos,nec tot scelerum ministerfuisses. Recordare mecum,quid admiseris quum Pictaiiij Iuri ciuili operam dares. Num te eo tempore num e contubernalibus tuis scelerate interfecisse meministi Z atque indein tantu patri diumvenisse,ut eo inconspectum suum venire Vetueru3 Acreipsa quidem Arquinuillexius quidam Olivariitum isci-us,perditus nebulo, propter hoc facinus Lutetiae stispens merat Ad hac verba adeo perculsum memoria facinoris Olivarium fuisse constat,ut obruto moerore S inania animoin inde graui morbo implicis . horribiliter aduersus Deum ipsum fremere Tanta interea aegrit dinis &horroris vehementia i quanquam desecto corpore lassiduis morbis debilitato: phrenetici tamen instar aut robusti alicuius adolescentis, torum cubile concineret. Ita aegrotante inuisit Cardinalis Lothaxingius: Molisiarius, umi seiuSaduentu cruciatus augerisentiret,sacessere pro recubiculo iubens ne ipsi Arudem nt pectum pati potuit Hverbpaulo longius semorum animaduertit, tum altius ingemiscens in has voces erupit, AH, M,Cardinatis,tu nos omnesin aeternum exitium trahis. Tum accedem ad aegrum Cardina iis,&consolando ultro spiritus eius mitigare: Eum videlicet tentari, inquiens ab immundo spiritu,sed in fideperstandumesse. Egregie,inquit,Can llarius, egregie, scilicet quasi haec tu credas. Inde a pectum eius auersatus. nihil eloquutus Vlura, paulo post Vita concessit. Inter lentos cruciatus, Annae Burgi j senatoris integerrimi cuius iudicio, Cardinalis praecipiti iussu rogatuque victus,subscripserat mortem praeci edeflebat. Haec est merces Iudicum, quibus Anticae gratiae sumus, sua conscientia potior est