장음표시 사용
13쪽
GERARDUS CONRADUS BERNARDUS SURINGAR,
14쪽
c. s. OBET, primum ros Extraord. deinde Ord. P. O. AN DERAEEm titulo Hos Extraord.
17쪽
Salvete iterumque salvete, Auditores Humanissimi, esto die ami- versario cademiae Lugduno-Batavae, cuius lucem civitati huic literariae bonis auspiciis adfulsisse laetamur lGratulor vobis et omnibus, quotquot literis et humanitati favent, quotquot animorum culturae hominumque tam publicae quam privatae felicitati
bene cupiunt, solemnem hunc laetumque diem, natalem Academiae ducentesimum septuagesimum quintum. Quam quidem longam anno a seriem cogitare vix possumus, quin laetis iisque animi sensibus laudes celebremus Dei, summi et supremi rerum humanarum omnium moderatoris, ad cuius providam curam tum alia beneficia, tum sartam tectamque referri oportet hanc nobis dilectissimam, eruditionis, doctrinae et sapientiae scholam Itaque Tu Deus ter optime maxime, quem Academiae nostrae conditorem Veneramur, conservatorem fautoremque benignissimum, Tu non dedigneri, nostras accipere grates nostrisque adnuere votis, quae pro perpetua huius scholae salute acimus. Ad e cademiae, in rebus quove adversis, quae subinde emiciem et interitum minabantur, servatae et adhuc antiquam suam samam tuentis, laus omnis ac gloria redeat iri nobis rebusque nostris pergas esse propitiust Placeat ibi, precamur, ut, post quinque lustra denuo expleta, haec nobis et qui in nostrum succedent locum, e duce et auspice, contingat felicitas, ut Academia nostra sospes, amplificata, ubi opus erit, reformata novoque splendore mata, festum saeculare tertium, sereno ac hilari vultu, si celebraturalDj0jtigod by
18쪽
8 G. C. B. SURINGAR Sic igitur, . . . H. post quadrantem saeculi, Deo volente, tertia sua saecularia Leidensis Academia celebrabit, neque tunc, si augurari hoc liceat, illi, qui annuo Rectoris munere desunctus, eodem octavo mensis Februarii die, orationem saecularem habebit, larga deerit dicendi materia, si argumentum, ut fieri solet, ab ipsius Acadensae historia et insignioribus, quae habuerit, satis petatur. Quod ut in saecularibus estis continode fieri possit, tum acta et gesta in senatu diligenter scriptis mandari solent, tum Vero, qui annuum magistratum deposituri sunt, lege iubentur, ut res prosperas et adversas, quae proximo anno contigerint Academiae, aut breviter aut magis copiose in
Quod quidem exemplum, ut maxime semper laudandum esse censui, ita nunc libentissime sequi instituam. Quum tamen mihi adeo selici esse contigerit, ut, quae Vocantur, superioris anni academica sata quam brevissime enarrare possim, equidem prius alteri, quod muneris mei ratio, non quidem lege sed more laudabili, postulat, ossicio, sic ut potero, satisfacere Onabor.
Quod consilium pace vestra Α Α Η Η iam exsequi liceat. Ex quaestionibus igitur, postremo tempore plurimum agitatis, de academicae institutionis consilio, de optima docendi methodo de loco studiis apto, de vario disciplinarum genere, quae vel publice doceri debeant, vel
autodidactis possint cummitti, et quae ex eo genere sunt aliae, una praesertim nobis esse videtur, de qua saepius nos cogitare et nobiscum deliberare oportebit, ubi academiarum laudes et ipsum, quod tulerunt, Univer- stilatam nomen tueri cupimus. Versatur haec, quam significamus, quamque in rebus academicis magni momenti esse censemus, gravissima quaestio tum in partitione, qua varia disciplinarum genera, in institutionis gratiam, distinguuntur, tum in cognatione aut amnitate, qua inter sese coniunctae sunt, tum denique in communi vinculo, quo omnes et singulae
Nimirum varia disciplinarum genera, quae communi scientiae nomine comprehenduntur et quarum infinita varietate ingeniorum mamento et emolumento optime consultum est si ad sontem attendimus, ex quo Disitigod by
19쪽
ORATIO. manarunt, duplicis sere generis sunt. ut quippe in corporibus, quae nata sunt vel creata, horumque proprietatibus et viribus explorandis, ideoque in ipsius Murae rebus versantur aut in literis et historia potissimum occupatae sunt, id est, in cognoscendis humani ingenii monumentis. Haeclumaniliai uudia appellantur, in Umisarum dis, inarum et sum mearum nomine solent insigniri. Horum utrorumque studiorum rationem prorsus disparem esse, et ita quidem ut sibi invicem adversentur, in rebus praesertim ad artem medicam pertinentibus, multi fuerunt et etiam nunc sunt, qui sibi persuasum habere profiteantur, suam quisque rationem acriter defendentes eamque unice probandam esse opinati. Quod quidem non paucis demum ante nos saeculis, sed in ipsa sere medicinae, simul atque aliquam scientiae formam adepta esset, origine actum esse videtur, quum constet, iam ante Celsi aetatem in eo dissensionem fuisse, quod alii sibi experimentorum tantummodo notitiam necessariam esse contenderent; alii, nisi corporum rerumque naturalium ratione comperta, non satis potentem usum esse proponerent. Attamen eadem res praesertim medicorum exercuit mentem atque industriam, a quo tempore Franciscus Baco, acri vir ingenio et magnum Angliae decus, condito et commendato philosophiae ea erimentalis seu praeficae studio et spreta scholarum auctoritate, novam eamque evidentissimam monstravit instaurandae cuiuscunque humanae scientiae methodum.
Quam veritatis inveniendae viam , ut fieri solet, alii impense laudarunt et alacriter ingressi sunt, alii improbarunt aut solam rufficere negarunt, aegre praesertim serentes, omne sic negligi historiae studium. Cuius quidem belli inter viros doctos agitati, novam nostra aetate factam esse instaurationem, nemo valde mirabitur, qui aut insignes cogitaverit, qui hoc ipso saeculo acti sunt, scientiarum naturalium progressus, aut temerariam quorumdam hominum levitatem, qui solo utilitatis studio ducti, quae ex prisco aevo nobis supersunt, humanitatis et scientiae reliquias, in hac saeculi, quod vivimus, luce prorsus sere negligi posse, aut tamquam inveteratas et aniles opiniones, longe exterminandas esse opinentur.
Itaque in hoc hominum dissensu, de methodo deliberantium in rebus medicis praesertim probanda, aut is visa, quam vocant, aut istorioa et stilo lsis, operae pretium mihi sacere visus sum si indicare possim,
20쪽
10 G. C. B. SURINGAR quae maxime ex utraque parte diciae tur, et qua potissimum e ruditione modicorum dissentientium lites componi possint et debe nuQuam quidem In ovinciam in me suscepturus, pisce Vestra Α Α Η Η., dicam de Naturae et Litorarum studio in o medica coniunctissimo. In quo quidem argumento explicando non universam ludiorum uaturalium et historicorum indolem atque ingenium eruere vobisque proponere conabor, quale quippe pri situm exsequi, et virium mearum ratio et vero tempus, quod ad dicendum conceditur, prorsus vetarent; verum simpliciori dicendi genere usus, vestraque benevolentia retus, exempla potius excitabo, quibus onstet, utrumque tussimum genus minime adversis, ut dicitur, Irontibus inter se pugnare, sed contra amis foederemiameri, nec sine gravissimo damno in re medio separari posse aut divelli. Si quis quaerat, qua praesertim natium et ingenii excellentia opus sit, ut iuvenes, in academiis schola medicorum adeuntes, ad gravissimum medendi munus rite possint praeparari, aut ego Mor, aut respondendum est, praeter ias orporis ingeniique dotes animum requiri, qui naturae contemplatione delaetetur magnamque rerum naturalium explorandarum habeat eupiditatem. Quapropter si quis contendere velit, in hac consideratione et contemplatione naturae praecipuum positum esse omnis scientiae e Mus medica iundamentum, non admodum me dissentientem habebit. Nimirum, sis ad disciplinarum, quae medicis res scitu dignas suppeditare censentur, a tendamus argumentum, sive doctrinae, qualem mediet curant, spectemus ingenium, sive consulamus superiorum temporum historiam, sive recentissimam cogitemus, quae ad nostram aetatem pertinet, universae diseiplinae nostra apud principes Europae populos onditionem; singula haec et universa luculenter docero videntur, omnem sere, quam medici habent, scientiam solis rebus naturalibus contineri. Ne est, quod inultum hac de re disputemus. Etenim tu natum hinnana et natura, quam V amus, extema, sive in explorandis et comomendis rebus singulis, quae tum ad hominem et corpus hiunanum, tum ad notitiam periment corporum, in quorum societate vivimus aut quibuscum commercium aliquod. habemus, omne cognitionis medicae argumentum versatur. Disitigod by