Opus naturale politicum, in quo principatuum regimen indoles elementorum adumbrat. Auctore Francisco Viliotto ciue, & medico collegiato Montisregalis

발행: 1659년

분량: 586페이지

출처: archive.org

분류: 화학

301쪽

ago veris naturalis Politici

eandem soliditatem inierunt; aliae enicompressae sunt, a d ductae, ili tenaces, aliae patent maleque sibi cohaerent, vermes,& mures, de huiuscemodi animalia in ipsis firmioribus visceribus

cxcipientes. rursus per anni tempesta' tes spiratus stringuntur, vel ampliantur; angustantur sicco, laxantur humi.ditatibus, ex quibus omnibus suam ter remotus auspicantur originem . nam, .ut sepe probatum est, terrae latebras ventus, aqua, aer, dc ignis in sedentes, mutuis rixantur cocursibus:ignis quip

pe effusus in cstera , cunctis astans, dc omnia complectens, sublimia , ac in sima incestanter voluit, & indeficien tibus procelljs, prius turbans, quam

componen S, naturam egregie curat.bmc preiij insignia , videlicet euapo

rationes emicant, quibus dissicile , &ie fractarium solum arietatu horrende concrepit, ili eos iudicamus crepitus a simplicibus , dc destitutis proces asse vaporibus, quos temporis sinit angu .ctia . nani manentibus, & diuturnis assistit humor, qui exhalationes relici ens, pugnas instaurar, de bellum pro

302쪽

: Celarem illum, ci fatalem quesium, pulsum fuisse ventorum personat aer, qui per multos dies antea silebat, re Polt tremorem, tum primum sibi

Ia t. fra cto enim carcere, in terr motu venti ruuit, & aera concitant, qui si ita lyatiosa aeris regione ita aguntiat, re tanto murmure fremunt, ut super' ficiem radant, arbores reuellant, aedi ucia prosternant, dc ipsa montium campita decutiant, quanto acrius frendet

laeti loculis, & claustris inclusi non ne latera, ae s imma , & ima scindentilborribiliqs fragore largos sibi iubebuthiatus , summouehunt trum iminos, ct trepidare, & cadere circunstantia cogent quare non multum haerebimus in tectae motus causa exerenda , quae proculdubio spiritus est, ab aqua, igne, vel utroque traductus , vel in ipsa ter'. ra, ex impedito effluuio temporis trabu congestus.. Exordiamur igitur ab iis terraemot bus, quos inconcomitatae inferunt ex .halationes, qui nullis fere parcunt ter-xis, & interuallati tarde recurrunt. hos longae siccitates,& squalores,& ventoviIn potiendum silentia, unon ego

t tamen

303쪽

x x Operia must is Pilitici

tamen ventos se in terras abdidisse credo, paulatim scilicet subingressos,

mox totos erumpete. ascendunt qui pipe venti non cadunt , nec terrae spira

menta occupata, dia inuessa, ijs fores, ingrestumq; permittent, no e sublimi, sede profundissimo, mali tanti origo

procedit . . - t .

Diximus, cum de terris loquuti sit, mus, ipsarum exta fumosa esse, conti,nuaticli spiritibus aera lacessere ; qui per tenuuia densit corporis spiracula evadunt i hos in vapores ,& fuligines

partimur, quae calentes , feruidae, ocimpetuosae, terremotuum potissima causa reputa udae sunt et spirant istae ex subterraneis ignibus, fornaculis, ta . urentibus locis , quae quomodo ali. qua ndiu cunctentur otiosae , & inter .cipian rur, subdam. Quatuor facultatibus corpus humarum num in suis operationibus defungitur, attractraee, retentrice, concoctrice,&expultrice, quae quomodolibet violatae peculiaribus detrimentis afficiunt. infirmata expultrice totu corpus pra uis humoribus scatet , iis retentis, quae usui non sunt. verum aliquando,

304쪽

e Spultrice integraexcrementa non ex a Murum eatibus,: spiramentisque obstructis ,svijstpsaeptis. terrae ivnct iones nonnu quana inquinari non infimelabitus .& canorum incolumi tame nee lypsibus , di moestis labefa

vereoran-hec; qciplurimi meam, damnent sedulitatem , .ue terris cum corpore nimis scrupulosunt inuestiget quaerant si ijsdem, facul rata antissa intuta telim a g eadeinst rudiremta non profera mpexhibe, in . quient. tas rectas, transuersas, Ob liqvis, , is attrahant*etriineant, re exprimante alueos;& cuniculos profitemut diicontinuare retras, nullis savine lineamentis conspicuos .iat quam male natu cessisset. si illis uti iven- tridulum . ita tel staris cauos , & tubos adumbrasset nam harum ope, Modo sese adducit stomachus, modo in sis, prema torquetur; modo in infima co uertitur , inquinatu a se, graueq; trudit, opportunum hamicumq; prolectat quos motus certe non audebis terrae subsctibere . licci has omnes rationes libenteri recipiam a bae tamen

305쪽

et g operis vita iis Politiei

nihil stupido terrarum corpori ideira hunt, quod licet in hos motus se no torqueat, certum tamen est materiam ad se trahere, & transmittere . carne etiam hisce lineis, aut fibris non inisterstinctae alimentum sibi 'diripiunt.& excrementa eiectant, quidquid cinquendi facultate praestat, etiamsi iam ne is careat Instrum entis, utile sibi ad sciscit, superfluum exterminat a se e terrae centro hu mor, & vapores ad extima eleuantur, sic flumina ad altis. sinios apices tolluntur . experiment comparatum est seculorum curae firmmatum, quo anno fontes, & flumina uberant, sterilescere solum, quod sibi non rapit, ae dispensat humorem,que per consuetos alueos intactum excurrere sinite exhalationes in remotissimam tedem tendetes nisi valido igne pellantur, modo in itinere deliciunt, aut debilibus sistuntur repagulis,& eo luetis vincuntur impedimentis , quae logitudo ,& flexibilitas viarum obie ctant . Terrae calor subordinatus calilesti has impellens, non semper idem est cum per annos debilis,validiorq;eonsistat, prout a syderibus varia ro

306쪽

ratione se circumagentibus, di iussin xum mutantibus, non semper eodem modo iuuatur, vel in ipsa terra alime to destitutus i psius non implentur ieiunae vires . sic in tanto causarum nuxa virtus illa terrarum ministra, non se cus , ac humani corporis calor effaeta, ct emasculata languet, virilibus nertiis non exequens mandata, nec voto respondens. non igitur eiaculatur ex tra terram fuligines , aut vi exploden' 'te proiecta ,& enervata , vel telluris superfiee eompressa. hine sit, ut diu obmutescat aer, & reticescant venti, qui diuturno flatu vanescentes, non

suffictis fuliginibus , ge i ii ipsorum

materia, tandem marcent, di consi

Hac materia tune temporis graui- d litur ferrat, quae adulterini faetus bre. ut poenas luetu sui enim morbi causam tandiu in Iealit, donec expultrice la cessita a st molestum superuacuum excutere temet, vel suliginum aucta copia, animum, virum; assumat pulsandi cancellos . nam harum multitu- eo semetipsam amit, irritat, compeliit , acccndit, agmen cogit, raptoq;

in L 3 motu

307쪽

operis natur, ae Politici

motu , hincinde excursans fanatico tumultu . vincula quatit, inncustodias desaeuit, subruit, lacerat, pertinacissa pulsu,obstantia euertensi, nexibuS te eximit, remistisq; habenis licentia in iactat a qua materia exinanitaiterra biurgescit aet, resumunt spiritum xen,

ri, qui post iterraemotum plenius spu& liortendo perrepe strepvu terr. ras inundiunt, &' metia. Duo i 'In hane tanquam causam icommu

nem benigniores, minum; molesti ter tae motus deferuntur ; nam qui focum,& mineram propius habent, laethales.& mortiferi sun . in proximor enim

stabulans lignis superficiemi telluris non tantum fumo, & fuliginibus, sed quasi eadem flamma appetit, non se cus ac siilmen , impedimentum omne se moli es, largo tumulo obsiste te erum stam obligurit . aqua etiam subterua cantia loca obtinens, potissurium si ex ijs sit, quae exhalationum ubertate pollet, densioribus copijs, & confit

ta phalange conscendensa iam mum omne verberat , urbes sua voragine sorbens, & abscodens. isti ex ijs m - dis lunt, quorum causa ad aegrum uis

308쪽

eus sedens nunquam omnimode expia 3 gnata recrudescit perplexas conuale.s centias,& deploratas inferens vale

Horum sapiunt naturam, qui, Nea politanum regnum multisan locis crudeliter dilaniant, cuius urbes semper nutant, retecta domorum inutis per

saepe vacillatibus in nixa haesi tant. staquia ad has amqnissimas legiones aprum plicuimus; quarum delitras Deus hoc malo pensavit, ne quid extaret in hoc mundo undequaque beatum tam cito aeris, soliq; blanditijs, re illeeebris, vel in periculosa mora, non rem

o Tantam istius protinicite fellaitain deterit salubri; aquae desectus , quam multa localiae r-3 aentiae ccultas potui ingrat&-visteribus pro

ham infensam doeaeeolteisternis nimbosam colligunt , di in secundum annum depuratam, umeniq; semaneri sie desuper cadentem bibunt ; ni, quae solo emergit, salmastra, malo palato respondet, & aegrius stomacho temperat. Circumflua mali plaga inb

309쪽

Operis meturalis Politici

tens vastis hiatibus pelagus allicit,quo spatiose subter fundi tur,& secreto tota alluitur. velim ea repeteres,quq de ma 'ris aestu dicta sunt, videlicet exna latio nibus ferax has cotinuo inhalare . qua

de caula inania spatia fuliginibus sti .

pantur, qua: cum supercreuerint, duro solo coercitae lacesiuntur, dc quodam

modo in ostium insultantes dimouet, ac remolitis postibus effugiunt, quae omnia rationi consona hoc sancit ex, perimentum . Cossentiae urbs crebro excussa ciuespersaepe somno,& quiete excutit . an,

mi iuspensio quosdam ad pulcherrima

erexit inuentum, ut scilicet in caelia vianaria frequentes puteos ad eam defoderent profunditatem, quam aquarti emersus pateretur. accidit intra pavicos dies vapulare ciuitatem, domos alias dirui, rimari alias , uti exterrita multitudo in profugium intenta prosi

te batur . Timor omnes inuasit, prae, ter refossae domus habitatores, quos non quidem iactura aliqua religit, sed nec fragor, aut murorum disturbatio commouit, qui tamen ciuili tumultu exciti ad aenotnecam contenderunt,

310쪽

ut cauos securitatis instrumenta specu Iarentur, ubi immotis omnibus, ma,

xima aquarum ebullitione , & sonitu profundissimi scrobes perstrepebant.

I Ad summum etiam in anima laque'

os relagiunt , sedes' exhalationum sum Pera est, quae in cognato aere se avide ditandunt , in terris vero nonnisi deuinctae , & subacts diuersantur, e qui hus cum primum ansam nacts suiu,to to robore nituntur ahaeedere, M se In apertum vindicare ; ubi tellus prope superficiem excavata est, laethali vulnere infligitur . senuior enim crusta facilius conuellitur, re deniscit, spissa expugnationi diutius resistit s.sed tandem post saeuiores tumultus, mia,frangitur: quod si praeconeussionem persistat, manente causa in morbum relabitur. hippochondria, atra bile , ystoq; humore resertae superas partes interpolate propulsant f nam identide .constimentes halitus cis palpitatione molestant umeerebit menynges ad spasmum terraemotui simillimum soli citandr lanitas vero ua tempus duntaxat vindicatur, ciniae rapi tu laceimon, e nec ventrieulus, . praujs

SEARCH

MENU NAVIGATION