장음표시 사용
501쪽
suorum facinorum ducem, & antesimgna nam deeernit, quae tamen prodiis galitatis socia a communi illiberalitate disiungitur, cuius faediorem, re asperiorem, faciem gerit . Extorquet ista, non congregat, nam, non ubi, sed voluptatibus diripit, nunquam novorans, quia sem per esuriens, inexplebilis, quia incessanter exinanitur; clemmentiae nunquam prona , quia sine intermissione necessitatis stimulis agi, tui , se eorum sentit egenam, quae ali is ignoscit; nudam, ni caetetos spoliet; in paupertate irrisa, ni caedibus, subna. stationibus, furtis, sacrilegiis, ex sacris etiam imaginibus lachrymas eu*cet. Huic praesto sunt fraus, insidiae, crudelitas . Hinc intelliges quantum vitium prodigalitas sit, quae non nisi pluribus stipata incedit, & sine omniurene prauitatum satellitio nequit se
promere. Id habent peculiare vitia, ut caete, rorum contubernio gaudeat, unumq; deducat ad alia . Sic animum semet captum, plura obsident, & cum vni patuerit aditus, turba sequitur. conistraria tamen , di penitus dissidentia
502쪽
nullam dirimunt mentem, nisi prodi .gam, ideo omnium pessimum vitium prodigalitas est , cui suadet ambitio auaritiam adhibere, & non prodere, tanquam illam, quae a munificentiae fastu multum subtrahit. Fucat itaque auaritiam tuam prodigus, & quod te thalius est, iucum trahit a virtutibus, quas dum vitio permiscet , Rdissimo corrumpit. mandat iustitiae rapinas, quam subornatis criminibus solicitat,& immaniter praedatur , quia videri vult se juste praedari. . Quod prudentissimus intellexit Se. neca, orans Neronem, ut sibi data re. sumeret. Nihil impensius incumbebat
Philosopho quam Principis profuit
munera, quae praesecti Burri interitum restinauerant. Ad noua munera quo Eidie conuersus Nero, vetera cum Pos sidentium morte reposcebat, quasqueno luggerebat imperium opes,ex ami Corum eruebat calamitatibus . Seneca
impendenti vitae magis, quam bonorum discrimine consternatus, ista vl- ro deserebat , ut illam mitiori fato reseruaret , cuius prouidentia infra
a linam Principis mitiquae ne se exe i, T 5 1eret
503쪽
reret, crimina finxit, crudelitatem sto, clauit, re ambo rapuit suam auidi,tas prodigentiae tumorem verens ina, minuere, non prius grassabatur in bona, quam excita innum anitate subiastitie specie insontem vitam corripe rei . Non modo auaritiam operit proedigalitas, sed ipsa se celat liberalitate obtendens suam enim deformitatem intelligens, non audet se producere nisi sub liberalitatis facie, qua studet sugillationes fiucare sed nullum lini mentum tantam inditate satis absco-dit. Hic vitiorum aceruus per tot ia tera eminet , ut in populos, dc gentes cum toto apice se diffundat. Si Dphyrus permutaret impetum cum Aquilone, statim perciperetur non illinc M. phrium, sed A qui lonem spirare. vnst. quodq; per suum facinus deprehendi. tur. Palpitationem a quassibus, vel stu.pidi sensus nouerunt seponere, omnibus blanditur, neminem pungit libera litas, cum remum mordet, constat perijsse, de frustra illud nomen prostris uir, quod exanime est . . Matiuam tamen infamant omnes,
504쪽
& iure , ac merito, dehonestat qujppe cunctos , si d in primis Principem, illi, beralitati animum defigere. Qui pluribus imperat , plures debet obit ringe,
re. Bene licia ea sunt, quae mortalium animos mancipant. Do in inantes, cunetas sit, alios seruitio demereri,aonis auctorare duntaxat possunt, praecipue cum plurimorum domini, plurimorum anu egeant, ut quo maiores Princi . pes, eo frequentiori seruitute opus habeant, cui multoties dominatus laboriosius inseruit, quam ipsa pareat; sibi
enim reciprocantur, iste seruora operegitur, illa munere desecta soluitur . sic totus orbis in dando, & accipi ea, do positus , seruitio premitur, cum non minus ex debito elargiri, quam ex pacto recipere, ad seruitutem reseo tendum sit. nam pari solicitatione tenentur ambo, uni scilicet explere, alii debito pares esse. Quare liberalitat non tantum vir tutis pulchritudine, quantum regiminis praestantia, monentur Principes, que decretione,&auctu in vitist transse cribitur . Quidquid ab alueo ad grepidinem discedit, virtuti, quae medium: T G seruat
505쪽
seruat, computruit, vitio extremitates colenti regenitu . Liberalitatis tumor
ad prodigalitatem se porrigit, contra'ctio in auaritiam ponit g utroq; aste,ctu human perlqpe inuritur animus, qui inter iactationes, & fluctus, vitta
tis sedem aegre tuetur. quare locus a d. moneret utriusque pulsum explorarido , quis longius a sanitue desciscit, . inuestigari, nisi ex populorum iacta.ra luculenter deprehenderetur , no nunquam Principis auaritiam miserijs praesto fuiste, prodigalitatem vero in aerumnas semper demersisse. h, Vespasiani auaritia imperium Ro. manum composuit, quod tot Princ pum prodigetiq resoluerant: leges sta. viliuit e magistratus ordinauit et profugam iustitiam mundo reddidit , cum militum licentiam laboria pretio cohibuit et haesitantes populos, propriis sfortunis firmauit incertos, rapinas vetauit, qui latuit opportune rapere, remodeste dare, seuera promulgauit tributa, & seueritates omnes lenivit, se ditiones, compilationes, & sterilegia sustulit . praedis intentis, pecunia in te
pore congesta imperator nominum,
506쪽
Deorumq; protector factus est. Periae. pe magna praedari, & non incommo.
de dispensare, duxit ad gloriam: post
latrocinia exhaustus, dc egens erubesce . sic nunquam satis largitionibus, prouidus, ordinatus comparatur Princeps, cui multum conferre est iustitiam pacem,& omnia lucrari. Inquies nonne Patre acceptior Titus . cuius dominatio populi Romani delii tum fuit at iste in liberalitate neminem primum sustinuit, nec eo die se vixisse putabat , quo nihil cuiquam ii praestitisset. Hominem regit spiritus, dona Principem, qui ad priuatum residit, cum cessat munerari . Respondeo biennii principatum laudabiliter administrare , haud arduum opus esse sub id tempus honus objjsset Nero, ii moti contigisset. Duo ad gloriosam
Titi mortem feliciter concurrerut, vi ta breuis.& auro turgidum paterna in dustria aerarium post cuius dilapida.tionem , si regna tit, certe aut minus humane, aut minus splendide, quod arcanum Domitianus frater aperuit,
cuius prodigalitas Vespasiani patris ordines eonfudit. Glori
507쪽
Gloriose muneratur Princeps, qui iura inulta non linit, qui merita pensat, qui seruitutem non fraudat, qui stipendia non diuertit. Dices , Princi pis animus super ista adhuc aliquid molitur. difficite: si euentibus fidem, praestes, haec explet, quae se respiciunt. sed ambitiosa hominum mens inani,
bus applicans quae solida,& offici j sui
sunt iacere patitur Arceamus vitium,& si ad hane par. tem inclinandum sit, adeo parce id faciamus, ut virtus integra maneat,desine sivi iactura alienos terminos libet sicut enim temporibus inseruiendum est,ita in ecclyptica consistere semper non postumus. multoties liberalitas ita excessa se colli mendauit, & parsimo nium. amplexa, ex hac pulcherrima,
Ludovicum XII. Galliae, ita Eetasenandum Aragoni et Reges penetraduxit illiberalitas,quae nihilominus tamquam summa virtus ex tempore re, splenduit . Cedebant ambo aeui i nimitati,quae eos bellis illaqueavit. iustitis quoq; reuerebantur, quae inhibet per
libidinem in subditorum opes insul.
508쪽
tare. prudentiam ideo deliberatio.n' bus stris premittebant. cui insumptuuratio, & redituum summa constabat . ita negotia dii ponebant, ut urgentio ra nullo defectu tardarentur, quaedam vero regia lumina duntaxat ad pompam inflammata, aut parum enutrita minimum eniterent, vel omnino ne
giecta oblolescerent a quam fulgorum negliseritiam sordi tribuunt imperiti politices estimatores; ac si illa pomipa, quae tantum dignatione ostentat, regnum ianciret. Quid alia in antiquo Regum cultu male haerenides , putant, turpius cum maiestate agi, si supellex non lasciviat, attalicae non or em, gemmae non luceant, quam si munimenta propugnatoribus careant. rn lum nomen militia refugiat, redem P torum esca fiant populoruni opes .
Non inficior splendorib*s etia Re gi vacandum , sed non antepnone di sunt usibus, alioqui lucem perdunt. Allevanda prius sunt Reipubia pondera , ne obruant, deinde qsiod supercst, apparatibus dandum . nam si init hos praeterire, maculosum est, ita amentis fimum, illa transmittere, quorum exa
509쪽
3 et operis naturalis Politici
Mergitur in prodigalitatem libera. litas, & tanquana alto gurgite sepulia delitescit, eiusq; modestiae vestigia pe. Ditiis disparent, soli fluctus tumultuantur , soli Aquilones fremunt, unae dominantur procellae s non modo quies, placiditas, & moderatio abigitur, sed nec spes futurae tranquillitatis elucet; semel in vitium deformata virtus, initiam imaginem redire nequit; deformatur cum intenditur, ultra me diocritatem suam deducitur . non stacus ac qui prius moderabantur, mox increbrescentes venti, penitus demuta. ti, ruinas agitant. Certus limes largi.tiones comprqhendit, ultra quem vi. tiosum ex alant. suus cunctis limes cognoscendus est, ut intra spatia virtutis spiret, ne imprudeter exudantes, inhonesta, & improba emet. Suae vires omnibus nominibus hunc limitem cireuolaribant ; redditus cuiq; exitum metiatatur nerasse est. Conferendae sunt vectigalibus inpensae, & ad illorum fines
concludendae; nam si transcendatur meta, vel vectigalia proferenda sunt,
vel in paupertatem cadendum. Con-itellunt illa populos; hanc Principes
510쪽
vel cum monarchiae subuersione non ferunt. transgressus vero facilis est, cti, ius principium gloriose splendet,cum immensum dare, videatur Principem praeseferre . attamen si dona ad fructuum pondus aestimata non sint, ad propudiosa ducunt; in populorum de. uastationem , vel inuito descenditur. nec Princeps dita lux, qui in dies pro fusionibus anhelans, inopia demum premitur, plus exhalans , quam tra. nens , suam , di subditorum impotentiam acriter pungit. inter hos stimulos principatus distrahitur , resonat tunc murmur inconditum , crepitant fremitus , cita clamores dissoni; querulae voces aera lacerant , mergitur dies, Boreas suprema occinit, eXcur.
xit tempestas, latera, tergum, frons indistincte quatiuntur, nulla rebus quies, omnia impetus diaeerpit. quocunque oculos deflectis,in praecipitia. casus . natastagia incurrunt , omnes cumulis inique student; expilationes 'nitae, transinissa furta; lex venditur, aurum scelera tergit; cogendi laudatur calliditas. versuties , & nouorum portoriorum vexationes haudis i , T vulgari