Opus naturale politicum, in quo principatuum regimen indoles elementorum adumbrat. Auctore Francisco Viliotto ciue, & medico collegiato Montisregalis

발행: 1659년

분량: 586페이지

출처: archive.org

분류: 화학

491쪽

3o operis naturalis Politici

neminem discerpunt aerumnae, neminem ultimae illae miserie quatiunt. laudant omnes sortem suam in Principe: obiurgat nullus , cum beatos multos , calamitosum neminem faciat . facies

rerum nulli bi sibi aliena. si arua , si ciuitatem, si regiam spectas, rusticitas

villicum non punit, urbs non stringit ciues, dignationes no degravant auli. cos, locus suus tutus, & imperturba. tus omnibus est. multi pro Republica vigilant , pauci praedantur, nullus pecuniae turbo e suo solio iura deturbat, quae supremi liberalitate fulciuntur. in ostensus ingrederis exercitum, illam coluuiem hominum male audientium cicurant stipendias; in te rabies non exit . furor pro te stat , feritas patrocinatur tibi. tandem flatus iste libera litatis pestem discutit, cita suauissime

Reipublicae ordines adspirans, celec nam componit tranquillitatem. Produximus liberalitatem , quam huc usq; non introspeximus, & tamen huius virtutis intima reuelare maximi profectus est . Ignorantia multorum,

illius: pulchritudinem polluit, foeda Vityerseph malitia. sed precareeris speetio sita S

492쪽

sitas nominis quot imposuit. Putant quam plurimi hanc emittere, qua de florant: suis largitatibus adhibere, qua abutuntur,afficiant libidinose nome, rem enormiter inquinant, & innatam vitio virtutem perdunt, quae ex placi do in eum tunc abit ventum, qui tu mefactus incrudescit. Libera lita tisinsigne ne te decipiat 3 prq sefert, neminem laede s expungenomen, quo teneris. munerare virtutes, pretio labores vindica ; pruden ter , & modeste tuu eroga, ab alieno abstine. Scrutare mecum quantum de existimatione Principis detrahant populorum voces, erogationibus illius obstrepentes , quod hinc reuellat, quod alibi spargat. Alius intempesti ua distributione frangatur,& solidis deficiat, qui non proficientibus abundare voluit. Alius erga fatigatos parcus, manum aperiat otiosis. Potest ne aliquis istos inter liberales recensere, quos profusio reos sistit diligeter igi.tur interstinguenda virtus est, quae facile in vitium collidens, qua si pacatus etephyrus in tempestuosum Boream fa

cescit.

493쪽

3x operis naturalis Politici

Mergitur in prodigalitatem libera litas, & tanquam alto gurgite sepulta delitescit, ejusq; modestiae vestigia pe. iiiiiis disparent, soli fluctus tumultuantur , soli Aquilones fremunt, unae do. minantur procellae; non modo quies, placiditas, & moderatio abigitur, sed nec spes iuturae tranquillitatis elucet; semel in vitium deformata virtus, initiam imaginem redire nequit; deformatur cum intenditur, ultra me diocritatem suam deducitur . non secus ac qui prius moderabantur, mox increbrescentes venti, penitus demutati, ruinas agitant. Certus limes largi.tiones comprqhendit, ultra quem vi. tiosum ex alant. suus cunctis limes cognoscendus est, ut intra spatia virtutis spiret, ne imprude ter exudantes, inhonesta, & improba emet. Suae vires omnibus nominibus hunc limitem circu. ribant ; redditus cuiq; exitum metiatatur nerasse est. Conferendae sunt vectigalibus inpensae, & ad illorum fines concludendae ; nam si transcendatur meta, vel vectigalia proferenda sunt,

vel in paupertatem cadendum. Convellunt illa populos; hanc Principes vel

494쪽

vel cum monarchiae subuersione non ferunt. transgressus vero facilis est, cu

ius principium gloriose splendet,cum

immensum dare, videatur Principem praelaserre . attamen si dona ad frutetuum pondus aestimata non sint, ad propudiosa ducunt; in populorum de. uastationem , vel inuito descenditur. nec Princeps ditatur si qui in dies profusionibus anhelans, inopia demum premitur, plus exhalans , quam tra. hens , suam , dc subditorum impotentiam acriter pungit. inter hos stimulos principatus distrahitur , resonat

tunc murmur inconditum, crepitant fremitus , clamores dissoni; querulae voces aera lacerant , mergitur dies, Boreas suprema occinit, elicur.

iit tempestas. latera, tergum, frons indistincte quatiuntuI, nulla rebus quies, omnia impetus discerpit. quocunque oculos devictis,in praecipitia. castis . nantia gia incurrunt , omnes cumulis inique student; expilationes 'nitae, transinissa iurias lex venditur, aurum scelera tergit; cogendi 'laudatur calliditas. versuties , & no-uoivin potioriorum vexationes haud

495쪽

3 operis naturalis Politici

vulgari prcinio redimuntur.

cifficile pondus subeunt prodigi ,

quod dum nituntur deponere, firmi us 'haeret, & increscit. Libido enim petendi a donis impensius accenditur,det in ipsa dandi facilitate auidius depa scitur. magis ieiuni sunt, qui magis hauserunt 3 ita ut prodigendi fine noinueniat, qui sernet incep rit. na gliscit.cum paveoru opulentia luxus, re omnium paupertate; indigenam opes reuoluuntur ad exteros. vilescit quoavernaculum est , in pretio habentur exotica, seelusa, & remotissima ma- gno ducuntur. ipsa met ingenia suba cta, & faecunda eo titulo fastidio lunt,m arescunt, quod domestica sint. Omnis ordo succumbit, pauperibus potioria exitio sunt, luxus diuites atmrerit , calamitates, & aerumnae late imperant f ruit rerum status, & prodige ria tanquam impacatus Aquilo, prae ter ruinaS, in quas se consumpsit nihil venticare potest.

Dabo tibi e Romanora penu duos

I inperatores, Augustum, & Caium . extulit liberalitas Augustum s commi

fit imperium iu triumuirorum domi

. x natione

496쪽

natio diremptum, iustitiam reduxit, grassatorum turbas pei licent i a m ciuibi

ljs belli ad colossyrupa direptio maduitas , expunxit, ubertat 1 militust i pendio continuit, ciues congiariori

nobile. muneribus, Senatores ampliatione sensuum ita demeruit, ut obliga ret ossieto,i addiceret justitiae, vinciriret legibus . muniuit vias ab insidijs , ab excursionibus arua defendit, tranquillissima securitatem in ciuitatibus collocavit. Templa Diis, theatra spe .ctaculis, insignibus viris statuas, por ticus,isc inuidiosa molimina erexit. Accommodauit pauperibus pecuniam ilis lustri largitione , quia nullo faenore umbrata. munificentissimus apud mi lites, apud ciues, apud totum imperium, sibi parcus, excessuum in se ipso 'castigator, assectauit optimi imperatoris nomen, ct oculati dispensatoris. Liberalitatem dilexit, ideo infinitis, sed ad aequilibrium Hargitus est s pro . di gentiae, & luxuriae se exemit, huiusq; virtutis beneficio imperium armis, ac necibus partum , si bi, & posteris tuta noriduinq; vindicauit. Pronrumpos Caligula ampetu retissa.

cula

497쪽

3 c operis natu is Politici

eula citius recidit, qua assumpsit, thesaurorum Tiberij prodigus haeres, laris gam benefaciendi materiam sine benefactis dilapidauit . cum immensis diuit ijs, quas male recognouit, venit ad imperium pauperrimus, perseueraruit egenus, mi lar finiuit. nunquam taexquisitae auctiones, dc odiola vectigalia grassata sunt. scribebat ensis portoriorum scita, tantum ad pendenda cogebantur populi , quantum arma exigere possent, extremam rebus omisnibus vim adiiciens, qui in dando imis prudenter a mediocritate desciverat. interea ipse imperator non magis expilatus, quam Respub. inops, quam plebs, mendicus, quam ultima paupertas, inhiabat luero non ex cogendi

stimulo, sed egestate, quam sibi impo. nebat , compulsus 3 populos, amicoS, Principes, ipsos met Deos nudavi Vt videas an iuste cum iis conferatur ventis, qui urunt, scindunt, proster

nunt, vastant . . v.

Venti, qui leui spiratu se exerunt, absiduo per amicum aerem decurrunt furentium vero lenit mala , breuitas procellae . quo enim vehementior Iais

498쪽

hies, eo velocius extinguitur, cum ip'lamet natura tantae profusioni non va- . leat suifiagati, destituit,& illi inter tot haccationes, neruis imtempestiue lo- Iutis, syderantur. Arescunt venti,quo rum profusiones natura non regit , refragor silet ,&imperiosa illa iactatio citissime abit. nam immodesta non Promuntur duratura . Prodigum Prin cipem non ferunt subditorum opes, quas inuecta paupertas devorat, & il te inter fastosas acclamationes, & adulantium plausus ruit ad inopiam prae ceps, & eum suis fulgoribus a largitio nibus petitis conficitur. Longum aeuuptopagat liberalitas, prodigentia breuis dies corripit. Floruit Romanum imperium ad ultimam Augusti sene .ctiitem, & cum illa regiminis tempe-aantia taculorum lapsum sustulisset in .colume ni demutasset imperatoris geniums quod Caligula tunc perdidit,cuiauasi is pauciq; anni de imperatore in deuorato imperio mendicum, de largitore stipum collectorem constituerunt. Ipsius auus nunquam decus Ro manae Reipub. decoxit,& regnauit ditissimus 3 deturbauit istu ab omni sple,

499쪽

38 operi, naturalit Polithi

dore egestas,posuitq; in vestibulo Oium indictas strenas captantem. o qua male dignitatem suam cum Augusto. metiebatur. ille ineunte anno duce.bat. imperatoriam esse, strenas dare, iste petere,& quod pauperes olim a di- aite imperatore acceptum veniebant, nunc egeno conferrea ubebantur. Iam ceciderat a dignitate miser; improbus erogandi modus Imperatorem a Ca ligula seposuerat ; prodigalitas luculetum nomen extinxerat;impotentia ad illud petendum compulerat, quod ici uerat nec custodire, nec dare; no enim

dederat, sed profligauerat, sed disper, serat, sed in nihilum redegerat . iuus furor debilitat ventos, & temerarii imsumptus infirmant Hinei pem, cui vel laxa imperia non sufficiunt in hoc ta, men disientiunt, quod accisus ventus,& extenuatus contieescit, egenus ver Princeps frendet, insultat,quatit, euer tit, depopulatur, cadere non vult, ile' sinere nescit. Tandem hoc sibi etiam eum vento commune fit, quod amittit feriendo vires, & in suas cladesdiosoquitur . Sic Caligulam editae ruinae oppresieruot. - . Liberi

500쪽

Libentissime medicorum astipuloraxiomati,experientiam esse rerum magistram, cui non incubans ratio, somniorum potius versat imagines, quam vera fingat argumenta . Prodigalitatis encomta indefissa fatigarunt inge nia, quae docuit euentus a summis laus . dibus ad infimas calumnias saepissime defecisse . istam, quae primo intuitu sublimes spiritus mirantibus obi jcit,aua ritiam,ra pinam,crudelitatem,&abiecta consilia alere prodidit experime' tum. Procellosissimum ventorum tur binem terra,& maria formidant. Iste saeuitiem nanciscitur in conflictu, que serunt oppositi venti,in se inuicem c . cursantes . dum enim refranguntur. cum nec retrocedere queant, nec per. r.e ,. nec in angusto stare se rotant .

Rabie suam gyro asperant,& in subiecta tam diu recrudescunt , donec euo lent. Animus hominum potentius assicitur , cum contr*rijs viiijs distrahi.tur. Prodigalitas sine multarum praui latum comitatu non insidet, di quod . mirabilius est, ministram adhibet aua ritiam, quamq; videtur studiose eue

rere , in ipsam studiose incumbit, m

SEARCH

MENU NAVIGATION