Christophori Besoldi J.C. Synopsis politicæ doctrinæ

21쪽

rs , Ono eos Doctrina possit totus Mundus, nna civitas esse populos varie dividit,atq; se iungit et Imperia etiam constituit, ae conservat, & demum propter peccata

i. olit cap. s. multis seqq. Unde etiam quilibet Populus , seu Imperium singularem suum

Angelum Tutelarem, dicitur habere. Dara. c. Io. ibi S. Hieron. in commerat.-ad cap. 28. Ere. SThom. i. quas . I. 3. ari. g. Theophil. a naud. ira Theol.uaturai. distinct3. num. I a G. o c. Perreiu

ad cap. I . Genes fol. si et . Becanusscholast TheoL

e c. Eugubis. Steuchus de perenne Philosoph. . cap. s. o discurso p. curanda, cap A. a T. Societatis vero civilis causa materialis est; Populi ad sui defensionem sussiciens multitudo Non tamen hic latifundia, personas aut moenia consideramus, sed eivivom nisi coetu, iuris consensu & utilitatis communione unitum, atq; semcurat a .r Aug. de civ. Dei lib. Is & Ei . Et ita que- admodum Elephas, non magis animal est,quam' musca: sic & Imperium, verbi gratia, Hispanorum, non magis civitatis,aut Reipublicae meretur nomen , quam Ragula ( quae Urbs satis exigua est, in Albaniae littore constructa aut in Helvetia illi Pagi, qui superiorem non recognoscunt, & nec moenibus cincti existunt. Pas chal.

delegat. T. a princ. Bodis. I.de Repub. c. a. a g. Vivunt autem homines , in societate civili , non solum ut magis commode , in tali unione transigant vitam: sed oc, ut simul vivem

tos a

22쪽

Politica pra cognita. Iutes, honestatem, aliasque Virtutes morales, facilius exercere queant.2s. Et ita communio ciuillis, uosses habet: i' est, sive cui; publicam nempe salutem, S. Polit. . . ( cujus ratione, singula civitatis membra. ita se curare debent, ut semper rejiciant ad totum Et et J κ, si1 e cujus ; publicam nimirum honestatem: quae eo intendit, ut justitia uni; er- salis, seu omnium Virtutum chorus, in ciVitatem introducatur; & ut scandala, & alia x itia,prohibeanturi impediantur, atque puniantur. X.Polit.2 c lib. a. cap. ac. o. Ex hisque ometapaeua provenit plerumque , seu abundantia omnium rerum. Thom. Bo ius,de rutu. gent .per disiurs P. Adam. contren a. olit cap.Ia. Politica item sυ-

Eia , pax publica, at tranquillitas interna, decensque in statu politico honor. Hillig. ad Do

3 o. Licet vero ea rerum copia haut adsit (si puta hostis potens , vel aliud publicum ingruat malum ) felix seu beata nihilominus Civitas est censenda, illos modo dictos duos fines, si Cives

assequi conentur: ut de Numantia , in ipso etiam exidio pronunciavit Florus tib et cadi. S. Fere item semper,post calamitates etiam magna S, laetus subsequitur eventus, ubi studium commmodi publici, honestatisque non languet. gr. Juncti autem debent esse illi fines et nec sussicit publicum commodum procurari; sed tainsuper est necesse, ut honestas minime negligatur. Ac proinde barbarae illae nationes hav

23쪽

eto Ono eos Doctrina bentur,ubi etiam contra leges honestatis, publicum commodum promovetur, quod in Turcia& alibi et am fit: & talia ideo Imperia, nec vicini, neque item Cives, nisi plane servilis ingenii existant ferre queunt. Ac audire hac de re iuvat, servum sapientem; qui ita apud Plautum ait: uid id quod vidisti, ut mun/tum muro tibi vi

sum oppidum e

m incola bene sunt morati, pulchre munitum aris

bitror

Per ia, repeculatus, ex urbe, in avaritia si ex Iant:

cuarta in vidia, quinta ambitio, sexta obtrectat a Septimum periurium. d. Euge. P. Osiava indiligentia. Nova laturia , decimum, quod pessimum aggressu scelus, me vis inde aberunt, centuplex murus rebus feravandis parum m. 3 a. Indeque in errore quoque magno Versantur illi, qui bellicam potentiam, aut magnitudinem Imperii, pro fine civitatis habent. H oteles p. politicor. cap. I . di sequent. Isocrates

orat. contra Lacedam .Paruta . Discors. I. DL 23.

Aut etiam cum Machia vello, omnia aestimant ex commodo status, statumque instar Idoli colunt ; & ex ratione status, veram faciunt Idololatriam. Cum tamen, quicquid in Civi, tale geritur, quicquid deliberationis atq; consilii suscipitur, id solum virtutis & honestatis gratia

24쪽

Politica pracognita.

gratia fieri, ad hancque aliarum rerum usus, commoditatesque dc oppurtunitates, di ipsis etiam salus publica, per se di primo dirigi debeat.

IUD. Contrera. E. polit, cap. 3. O seqq. Christoph. Ohemius de princ ur. lib s. cap. I. - cap. 6.3 3. Cum autem in practica vita , Civitatem practicam , nos deceat consectari , di ad practicum directam finem: patescit exinde, in limine offendere Bodinum, I. de Republ. cap. I. aut sub limiter nimis loqui, re quasi transcendere degenere in genus; Cis itatis qui finem in pulcherrima, suavissimai ue di vinarum atque humanais Tum rerum constituit contemplatione. S g. Sed anne Religio civilis Consociationis est finis E Hoc sane censent Theologi fere ommnes, qui Politica tractant. Inprimis PP.Societ. I E S V, puta Mariana,Rossaeus, Ribad enei-ra, in Institui Princip. ac alit,ut BoZZius, de mira, gent. lib. I. Illud c ue dogma, invidiose tradum cunt,a Romano Catholica Ecclesia alieni: quasi eo ipso, hoc innuere velint Sancti illi Patres squod haeretici Principes cuncti, sint Solio deis turbandi, clamve ac palam, ferro Vel veneno, a quolibet privato, e medio tollendi, live populi, quos Pontifex Romanus , perperam de Resse gione sentire iudicat, nulla habita ullarum pactionum, ac foederum ratione sint debellandirui inepte colligit Necherman. tu praecognit politis

3 S. Veruntamen prim 3 hoe est sciendum; non deneganda esse gentium jura, tam antiquis

25쪽

aa Syno eos Doctrina Populis, quam modernis, ex eo solo, quod erroneum D E i cultum habent. Quo intuitu etiam Card. Bellarm. S . Pontis Rom ean s. scribit: Cu RisTUM non abstulisse Regna iis,

quorum erant ; non enim venisse eum, ut destrueret illa , qua bene se habebant, sed ut perficeret. Ac ita nihilominus ( vel ipso Salvatoris

nostri scitu, Matth. cap. 22 v. a I. e c. nomen dc jura Cixitatis habebat omnino , etiam Idololatrica Roma,ac quoq, cum Religio ibi, vel ignorabatur, vel opprimebatur.36. Sed tamen, Im Civitas Christiana,unice illuc tendit, ut Ecclesia S. Catholica foveatur. dc nutriatur; utque in civitate , in omni castitate dc pietate ( quae scilicet veram docet, &im- plantat honestatem ) vivamus. I Timoth. 2.3.2.

Quod quidem non ita est intelligendum, quasi

introducendae , conservandae, aut etiam reforvmandae Religionis, & verae fidei ac pietatis media, ratio civilis suppeditaret: sic qui cura Divini cultus , proprie ad Imperium spectaret: ut inter Haereticos plaerique politici censent, qui vel Principes capita Ecclesiarum faciunt, vel iudicium de Religione, Aulae, vel Magistratui Politico adscribunt; re ita Ecclesiam, ejusque Imperium Hierarchicum, non satis a Civitate, civilique potestate distinguunt. Dominus Congren I. obtic. cap. I 6 e. Religio vera, perficit magisque illustrat civitatem: sed tamen, si quis accurate rem perpendat, hominis magis, quam

Civitatis finem esse Religionem, fateri cogetur. - i civitas

26쪽

Politi, pra cognita. et

Civitas etenim qua talis, finem suum assequetur, si vera Religio, domicilium tutum, inibi habere ; & civilis coetus, ad sublimius aliquod bonum, quam quod humana prudelia iuggerit, per verbum Divini annunciationem, SS. Sacramentorum distributionem, lac si quae alia, ad solos Ecclesiasticos cpertinent , tranquille duci

queat.

3 et . Unicum tandem mediiun,ieu causa instrumentalis, qua procurante, praedicti illi Q-cietatis humanae fines aequiruntur, ad illosque Servenituri.&ita formalis causa, ac anima quasi Civitatis, politicique corporis, est amuli in , hoc aut administratio civilis, sive legitima ratio imperandi & parendi. Quam in rem Divine Isocrates in Areopagit. Est anima civitatis nihil aliud, quam administratio illius squaeinon minore quam in corpore,anima essi

ctus, producit. Videlicet haec est,quae de omnibus; i consulit simul conservans profectum , simul noctivum devitans, Huic oportet & Leges, in Oratores, di privatos homines esse similes; di sic unumquemque agere, prout illam sit nactu8. daci pravata ,nos nihil habemus pensi,nes miliciti sumua, quemadmodum redintegremtur. civilis haecce administratio ( ut ait Sene- ea j mixtim ille .vitalis est , quem tot millia tr hunt; nihil ipsa perse futura, nisi onus P praeda, mens illa si iubtrahatur. Lib. X. dc Cismutia

, e .

. I . Quod enim Anima, beatibas vitam,

27쪽

2 Ono eos Doctrina

hoc idem inanimatis praestat Harmonia; in coriapore vero politico, seu Civitate, essicit recta adoministratio, & Concordia omnium illius mem

brorum

s s. Cum autem Resipublica, seu politia, hoc est, harmonica illa concordia Civitatis; con stat in Imperii, &subjectio ais recta ordinatione et exinde confectarium hocce deducitur rites Regere, atque &subiici, Naturae humanae, tum di Divino, in sacris Literis revelatio juri, convsentaneum omnino esse. t polit. cap. S. Bessam.

de Laicis, c. s. Molasa de just. er jur,iract. a. dist. 26. oeseq. o. Adeo ut in statu primaevo , seu Innom centiae quem vocant, futura etiam fuisset Rebpublicae quaedam formae eo saltem directa, ut

I . Et ideo etiam post lapsum, imperandi &parendi haecce diverutas, apud omnes gentes, ratione utentes, peraeque invenitur; di eae, cunise a persecuta,Imperium quoddam agnoverunt. Se di in Indiae occidentalis , superiori fetulo primum pervestigatae regiones , nihil fere no- hiscum, nisi aliquam Reipublicae forma comis munem habuerunt. In America namqne muleae sunt provinciae, quae Rege carent; de Principibus ac capitaneis, a semetipsis, necessitate aliis

rua exigente electis ( fere ut qlim. Israelitae suisicibrum si parent Petuanus ac Mexicanus tractus, Reges

28쪽

Iolitica praecognita. as

Reges habent; hac electione , ibi legitima suc

a. Cyclopica itaque est eorum vita, inter quos obligatio est nulla, ubi null*s alteri obtemperare cupit; & juxta Euripidem bra clop.

Et nihil perniciosius: reputandum est ea opinione, qua quidam Imperia tollendo, aut vituperando , Anarchiam , &per eam omnium rerum confusionem inducunt f . ipsa Tyrannide deteriorem. Sane praestare censetur, sub malo Principe,quam sub nullo esse: eoque pertinet, quod de Nerva dicebatur, deterius esse sub eo Principe vivere , per quem omnia licent, quam sub eo, per quem licet nihil . Qualibet enim confusione, melior est ordro quilibet . estque ana chia omnem contra naturam , quia contradicit harmoniae. Unde in lacris literis, loco pessimi status refertur nyn semel; temporibus illis norierat Rex in Israele, quisque , quod rectum videbatur in oculis suis, faciebat, M. I T. P. G. p. s. Io . cap.ult. v . t. Quo di Lex illa Persica,apud Stob eum serm. a. respexit: quae jubebat defuncto Rege, ut liceret cuique diebus quinque facere, quod vellet; ac quia Pax publica turbabatur, iubditi Rege denuo constituto, Leges de Magistratum revereri,& magnificare, maximiq;

beneficii loco habere discebant. Sic quoque dapientes Bebraei, is capitulis Patrum, sol, B a.d,

29쪽

as Ono stos Doctinae a. dicunt; ora pro pace Regni, nisi enim metus esset (id est, Magistratus alter alterum devoraret Vivum.

3. Et errant ergo Anabaptistae , qui Imperia detestantur, dc perperam in ejus locum , Oeconomicum substituunt statum ( ad cujus quidem normam Domus, aut familia, vel etiam Monasterium , multitudo vero regi omnino

nequit) Quique Magistratum a Christiano, illaesa conscientia, geri non posse asserunt. Quos egregie refutat Bellarm.d Iasiis, cap. 2. CZc. ac A. Manuali R. P. Mart. Becan. Et potest vel ideo in Magistratu esse Christianus; cum non eo fine venerit Salvator noster, ut Imperia , ac si quae alia , naturae rectaeue rationi convenientia sunt, tolleret,sed ut mundaret,ac perficeret ea cuncta.

A. Errant similiter illi,qui Imperia meri ju-aeis positivi, seu inventum humanum esse censent. Et quod Bellarm. i. de Clericis; seribit: Recsum auctoritatem atque iunctionem, non immediate descendere a D E O , neque ex iure Divino, sed duntaxat ex gentium iure : id ita est intelligendum, ut Imperium sit ex jure Divino ; sed ratio imperandi, ex humano descendat instituto: ut optime hoc explicat idem Bellarm.do Laicis, cap. 6. s. Ex hactenus dictis, adstrui similiter potest; non latis reverenter , de Imperiis sensisse Bodinum s i .de RepubLcap. 6. qui respectu causis primae, Imperia legitima esse concedit: sed si de causis intermediis quaeras . cuncta Imperia,

30쪽

Politica praecognita. 2 Tviolentum initium habuisse, ac Reipublica cautasiam essicientem, vim ac cupiditatem esse, censet. Sunt equidem Imperia nonnulla. a D E o irato: Oeae. c. I 3 Flesac. T.' M. cap. s. Quae nempe haud procurant subditorum commodi- tabem, aut devictis provinciis imponuntur; ac pariter Regna quaedam, sortita sunt ortum praeter naturalem, seu violentum: sed tamen ex eo ei inci minime potest , Imperia ex se, dc per se, maledictiones, ac contra naturam esse. Nam de Matrimonia, haud raro per raptus, philtra, aliosque illicitos modos conciliantur, &saepius plus tormenti, quam adjutorii adferre solent et quae tamen nemo non Legi naturali adscribit. per. l. i. f. de. iustit. rejur. Quin dc Imperia violenta , ac scelere parta, nisi mox ad naturalem redeant imperandi rationem ; potestatem vix tuentur. Paul. Orosius 3. cap. 2 o. ad . Bellarm.de Laicis, cap. 6. 6. Porro autem, cum petr Imperium, Civitas seu Politicum coi pus , quasi animetur . ac

Imperia ideo fiunt instituta , ut medio hocce, ad Civilis societatis fines perveniamus: Inde se inquitur, non alium Imperii esse finem, quam qui ipsi Cidiati est praefixus. Conveniens namque est,ut anima; dc quod animae rationem in populo habet (Imperium scilicet) populum,tanquam politicum suum corpus , minime destruat. Instrumentum etiam omne, omnino debet regulari secundum suum finem: Estque finis,quasi de