장음표시 사용
311쪽
3Ia Lib. IV. Cap.Vnie. De Morti variisq; peccatorum poenis, vel pereunt, vel as stiguntur Civitates, atque Imperia. Ac sane, ali quando bestiae exerterunt Regna. Camerar. a cap. IZ. Crseq. II. In conversione veib,aut perversione, itidem ut in Mediis arte , differentia est consti-' tuenda iter causas & symptomata Morborum ;suntque illae curae palliati vae, si quis accidentia re
sequelas tantum, non ipsam scaturiginem causarum, remoVere velit.
I a. Ilisque aegritudinibus, ni cito & dextremedela adhibeatur, in Anarchiam Sc Tyrannidem, aliosque morbos transeunt mortales. Et certe parva hic non simi negligenda ; id enim si fit ensim nos perimus; & vitium vix adparet ante ruinam.
i J. Sed magis ad speciem perveniendum, de de causis, quae particulatim, singulis Rerumpamblicarum formis sunt pernitiosae, est agendum. I . Monarchas perdit licentia nimia, privati affectus , neglectio publici boni: deinde rerum copia (unde luxuria progeneratur 3 Amici item improbi (Mignores Galli . Prisados Hispani xo- canto &c. I s. Leg timum Regnum (vel etiam Status mixtus) convertitur in Tyrannidem, aut Dominatum. cum Auli co-Politicis qui plerunque odio prosequuntur libertatem facile aurem pra bet Princeps : di secus ac osm Spartanorum Rex Theopompus , sibi permasium habet, tutius esse regni firmare potentiam . quam id modera-
312쪽
Rerumpub. earumque causi,dic. 3Istius relin endo, ad posteros stabilius transinittere. Ssolit.I I. Plato epist. ad Dionissumit. Vel cum Regni Ordines,communisque libertatis custodes , timidi sunt ac imperiti s quod fit, si sumantur ex infima plebe, aut dependeant a superiori. Mutatur etiam Regnum mixtum, cum Status libertate abutuntur , di Principis Iura legitima, satagunt Viola re. 16. Principes quidem boni,amant congruam suorum subditorum, inprimis magnarum V bium libertatem: sed plerique tamen Volunt, ut cuncta ab ipsis recognoscantur; nec ita feratur equis Auriga , ut non audiat currus habenase Quod, cum in Imperio Romano fuerit neglectum,exinde illud miris modis debilitatum fuit.1 . Et sane ordinum licentia nimis masHa, quae haut raro tegitur larva libertatis e sere temnuioribui est perniciosia. Unde vulgo dici solet: Maximam esse libertatem, vivere sub Principe magno. Et ita etiam qui optant, nimis deprimi pocentiam Imperatorum, quid petant, nescire
18. Aristocrathe Morbus , est Oligarchia:
cum nempe pauci quidam, caeteris imperant ut servis , cum eos non putant mos esse concives.
Et ideo populus, vel ipse ad se Imperium rapit(ut factum fuit in Helvetiis, &etiaem liberis qui busdam Civitatibus Imperii nostri, i a die
vel unius potest tem , quam factionem Ma-o gnatum.
313쪽
gnatum, potiorum habet, unumqu&rincipem , inultis Tyrannis opponit.is. in Monarchiam vel Tyrannidem, Democratia mutatur; cum plebs adulationem admittit, nec se decipi sentit: vel unus aliquis, nimiam popularitatis famam affectando, Optimarum deprimit auctoritatem. Quae artes olim Pisistrati Athenis , & Romae Julii Caesaris fudirunt. Eoque intuitu Dionys HalicarnasL.fol. m. si T. scribit, ex pictis adulatione, omnem fieri
Tyrannum,ao. Democratiae itidem morbus, est Ocho- Iocratia: impotentia scilicet turbulentae Plebis, quae pernitiosissamus interdum fit Tyrannus, &optimos inprimis odit; tandemq; in Anarchiam. aut unius Dominatum abit. Eaque etiam siepius oritur , post Tyrannidem alicujus depulsiam. Quam in rem prudenter, ut omnia, Guicci ardinus lib. a. histor. Si qui e Tyrannide sunt elapsi, sese nisi retineantur , in effraenatam licentiam
praecipitant squae quidem & ipsa, Iure Tyrannis potest appellari. Nam & populus, cum indignis dat. quod adimit dignis, Tyrannus est: & qui isdem eo pernitiosior , quo periculosior est ignorantia , quae nec pondus, nec mensuram, nec legem habet s quam malitia, quae tamen ipsa aliqua regula, aliquo freno, aliquo termino gubernatur. 21. Suntque Praesagia ruinarum,ac conversio
314쪽
Rerumpub. earumh causis, etc. 31 i
I S. 2 o. Sed dc quaedam prudentia politica deprehendit : quando nimirum res privata: magis aquam publicatae amantur ; si reputatio fastu definitur, & interna negligitur magnitudo , quando pauperum oppremo , rerum pretia,& prodina luxuria, ad summum pervenere: quando deficiunt duo vincula civilis conversationis , Iustitia & charitas nimirum, dec. meror. I c. So Q dissert. de Repub. caranda , cap. I S. late. Horum vero politicorum praesagiorum, sane vel praeciapuum esse reputatur, si quando tanta securitas hominum mentes obsedit, & occcecavit, ut signa atque omni appropin antis cladis,in coemio,terrave, ac in communi quoque Vita, Reipublicaeque statu, obvia quaesiint tristia, ambigua, manisqsta, nemo curat, vel advertit , sed secur spernit pars majore aut cum publicae calamitates non sentiuntur amplius Vel metuuntur. Hi neque Tacitus lib. i . histor. ait: quae Fato mamnent, quamvis significata non vitantur. Et Am mianus Marcellinus lib. i . Manum injecta tibus Fatie, hebetantur senius hominis, de obtunduntur.
Nemo sed id reputat,nemo etiam resipit me ante ire solent tristes pra sagia casu,
Frustra,dum tanta nemo reisatagit.22. Rempublicam emendare , difficillimum idque non consistit in potestate humana 3 ergo ante omnia D Eus est placandus supplicationibus puta, Jejun is, seriaque vitae emendatione. O Z
315쪽
sI6 Lib. I V. Cap. Vn c. De Morbis
M. 2. vers. 18. Crc. Quod & olim Romani ,omnesque alii fere populi agnoverunt, licet D EU M verum ignorarint. et g. Circa Tyrannidis Medicinam, varie disputatur. Sed hoc carere videtur dubitatione , quod ubi Princeps mediatus, subditos premit, ii confugere queant ad superiorem. Ita CaesiarveI Camera adiri solet, si aliquis Status Imperii, subditos mos nimium gravet. Petr. Hider. I. Aproc . cap.T3.fect . ' II .mditius s. Magi-fratus , quast. s. Paurmeister. I. de iurisdict. cap. uli num. I 3. Nec Principem ipium, subditos re- helles declarare posse videtur. I. Io. de jurisdieth t. t. C. ne quis in sua causa, Coler. coram. I. -- noch.consu. o 3. a prisc. Illuser. Acad. Ingol d.
latom. I. Consit. var, consLI. num. 6. me. Sed superior est adeundus. Nec fere alia ratione, Imperator favorem, auctoritatemque suam,melius, rectius conservare potest; quam si subditos mediatos , a suis Dominis, praeter jus, fasque, haut gravari sinat. et . At ubi Princeps extra Rempublicam, si periore quidem caret; in ipse tamen Republica vel Ephoros,vel leges Fundamentales habet; in ordinum potestate situm est providere, ne Rempublica, licentia Principis capiat detrimentum. Mariaua I. Uit. Princip. 8. Reiuvet. clage .i . lib. I .cap. S.Iu. o. Alias enim frustra, vel Leges vel Ephori constituerentur s si eo destituerentur ecfectu.
316쪽
Remmpub. earumque ea in me. si fectu. Ae ita in Imperio Germanico-Romano, olim Henricus IV. Lehmau. s.cap.ZZ. 32, 3 3.3 s. Nastavius Adolphus. Iehmau. d.lib. s. cap. IX s. ac quoque mencessaus. Lehman. uli. cap. s s. ac a. depositi suerunt. as. In plenario vero Regno, nunquam re
stitur Regi, vi Iurisdictionis: licet defensionem(sed multis modis moderatam) plerique concedant; quae omnino differt a deturbatione. Vernuleius I pol. ult. quas . 3. - seqq. Romani tameri ulterius sunt progressi. Sicq; Nero Claudius Cadi, sar, hostis a Senatu iudicatus,& ut more maiorum puniretur,quaesitus fuit. Suetou.cap. o. Sic Commodo pugionem Senatus misit, dc de eo acclamationes Senatus fuerunt: hosti Patriae honores detrahantur, parricida trahatur. Lam prid. de Maximinis: Hostis publici caput in profluentem abiiciatur, corpus eius nemo sepeliat. Qui Senatui mortem, & vincula minatus est, ut debebat, interemptus, &c. Capitolim. Et de iisdem in Gordiau. Seuiore. DI.m. 236. scrimbit idem Capitolin. Usus est Senatus ea potem state, qua debuit. De Heliogabalo Lamprid. Statuarum ejus titulos, luto tegerunt, ut fieri
solet Tyrannis. Quod an suerit iuste factum
a6. In successorio Regno, etiam Agnatis &primogenito, Ius aliquod Regis corrigendi iximbuunt nonnulli. Iohan .de terra Rubeasol m. Ioa a que lao. Aliquando piimogenitus summam resum habetata ex Patris voluntate, consiliorum O 3 paris
317쪽
participes, ex Lege debent esse fratres: qui mos inter Austriae Principes, solemnis olim erat. Gerard.de Atoo fol. ita. Quidam itidem dicunt, vicino incumbere, subditos Tyrannide oppressos,liberare. s.polit. s. Ac saltem per interpositionem vicini, Pax commodissime inter Principes & subditos conciliatur. Quodque Princeps, inter Regem vicinum, ejusque subditos, magi pacem quaerere, quam ex illa rebellione commodum debeat captare, docet exemplum Emanuelis, Lusitaniae Regis, tempore motuum Hispanicorum contra Carolum V. concitatorum et
apud Hieronymum Osorium tu histor. vide Fomer.in hypomnes. num. y6. ' me de Appellat.
et r. At in motibus contra Regem , etiam ex causa per se justa, concitandis, caute omnino est Procedendum. Hicque tape periculosa magis est talis medicina , quam morbuS ipse : Posteriores confusiones, prioribus oppressionibus sunt pe-
ores. Lehman. s. cap. 6 fol. SI v. Nec raro, qui
libertatem praetexunt, Imperium sibi quaerunt, ait iam monui supra.28. Rex a Magnatibus sui Status non opprimetur ; si quae sui contemptum pariunt, Vitaverit; effeceritque, ne Vasellorum dc ossicialium potentia nimis crescate vel si talis sit,ut ea commodis rationibus diminuatur. Quod maxime tum fiet; si vasallorum subditis consulatur;& superiori Domino magis quam immediato ut adhaereant, si procuretur. Fuis. Paci avi. tract. dei
318쪽
Rerum ub. earumq- caustis,oee, gruarte Agoveruare, fol. Is . Holdari. 2.cap. 8s.as. At optima turbarum,quae a populo concitantur , prophylactica videtur Medicina; clementer & juste imperare, ac tenere i popoli bis ( ut iupra retuli ex Boccalino di removere, ac vitare motuum caussas s oppressiones puta, ac non necessarias exactiones, dic.s o. Seditio vero, vel rebellio iam concitata, in herba statim est opprimenda: ac quidem rigidioti severitate, si nulla cause probabilis subis sits mitius vero tunc erit agendum,si adsint praetextus non plane nulli. gr. Popularis Status contra unum conservatur; si nulli nimia,aut longior potestas idi Magistratu detur. Non tamen semel, qui dati honores sunt, simul omnes postea auferre oportet; sed paulatim. Quod monitum negligens prata, stantissimus Cato, Cae s potentiam frangere non potuit. Graecanicae etiam Reipublicae, adversus novitatis studium , Ostracisinossint uis sisque non omni prorsus caret ratione: si nempe haut virtutem puniat veram; sed vitiosam ambitionem, sub virtutis schemate latentem. Amialius Probus infine Miltiad. AErod. 6. rerum judic.
s a. Itidem in libera Republiea, qui Impe
rium invadit, est a quocunque occidi posse amiunt. Petr. Gregor. 26. de Republ. cap. .Fodis. I. cap. s . emise,de iure Principissemper inviolabili, cap. I . v m. I . v c. Cum nulla hic legitima
319쪽
sao cap. m. De Morbi potes .s, nulla dominatio iusta esse videatur rsieque faciunt differentiam inter Tyrannum juris, di eum, qui talis est solum administratione. Et ideo Iulius Cisar, ex sententia quamplurimo rum, iuste interemptus fuit. At hic etiam, res non caret dissicultate: ae Caesaris parricidae, infelicem omnes exitum habuerunt. Et res ideo talis, dissicillimamiupraque meum captum, habet decisionem. 33. Ex optimatibus si aliqui eontra Rempublicam conspirent, tum reIiqui optimates resistere possunt: qui si non iussiciant,vel omnes simul degenerarint; populus contra illos. peragere potest ea, quae in Monarchia contra Tyrannum. Per. Gregor. . de Repub.cap. s.
TT Ii autem , si mihbusque meditationibus nouest, quod contenti simus ; sed necesti omnino videtur ut O r. J experientia quoque adsit. Aliam namque faciem mssublica habet , cum propius ad hanc, vel illam accedimus, quam qua in libris apparet : re ad discursum solum, historiarumque politicum intellectum , eiusmodi pracepta condu
cunt. Ac quantum a terra caelum, rastum a
fractica polit ca, theorica (praeceptis ac regulo contenta )distat. Boccasin. I.ragg.2s. Si que requiritur etiam D. cognitio particularis Reipubliea ira ,s, in qua nobis est viveudum , vel tractaudum rpariter ut Medico, nou susscia de febribus multa legisse, multorumque febricitantium historim perin
serasse , sed necesse insuper est,. ut m individum
320쪽
Rerum ub. earumque , i,me. 3 et rhunc vel illum agrum curare sint: ad quod sane opus est penitiori disequisitioue omniumque cirsum-s antiarum consideratione accurata. Cumprimis autem g.J Pietis necessaria erit, qua hanc sequitur, virgula , seu Ma ductio Divina. Vnde etiam olim Socrater, apud Xenophoni. sine Di- . vinatione , nullam Rempublicam consistere posse , putavit. Sicque Ethnici,Oraculas Hebrai ac etiam prisci Cbristiani. variad Divinas revelationes habuerunt. Et ocri ot. lib. de Mundo, scribit: Veterem hermonem esse, a maioribusque proditum iu-ter omnes homines universa tam ex Deo istumper
Deum constituta fuisse, atque coagmentata, nullamque naturam , fatis in ructam ad salutem esse
posse,qua citra Dei prasidium Da ipsa demum tutela permissa sit. a. Ei sic brevissimis hisce propositionibus, ad
umbravi speciem, ac formam aliquam Politicae Doctrina. Idquefeci sine omni studio partium, aut mctionum : est quidem tu gratiam Juniorum. cui Wicissim tenuibus hisce principiis, haut debeut esse contenti,sedsolidum,integrumque amplissima huius artis assobere Corpus , cujus quas prima linea solum, hic ductae couspiciuntur. Cuncta vero,Ecclesae Catholica judicio censuraeque lubentissime committo , cui etiam , ut eae bonis moribus ac Resipublicae tranquillitati si quid contrarium , vel hie,vel alibi a me striptum, vulgatumque antea fuit, illud