장음표시 사용
11쪽
veluti Arinorum iudicium II, 26, 42), Antiopam II, 27, 43), Dularestem II, 23, 3φ, et everi me quidem iudice argumentum in medio eollocat I, 11, 18 17, 27; II, 19, 28 303.
numero autem comicorum nominatim nisi eum, qui illa aetate quasi revixit, lautum neminem citat II, 23, 35), )cui nescio an versus quoque trochaicus IV, 25 39 et versus iambiet IV, 9, 14 assignandi sint. Lucilium, -- tirarum poetam, cuius etiam de vita quaedam coepit Π, 13, 19), propter inconcinnam verborum transiectionem
vituperat IV, 12, 18 laeo propterea quoque notando quod inde in editione prinoipe satiras in duos libros
divisas fuisse apparet Denique non mirum est seire scriptorem L. Accium, aetati eius supparem, si quidem post annum, constat eum in vita fuisse, eum mimo quodam de iniuria litigasse; miram egi, non fabulas eiusdem citasse. Cuius rei, tum non putem nondum evolgatas fuisse Aeeti fabulas anno --, id in causa fuisse potius crediderim, quod seriptor, cum ceteros meta tantum vituperandi causa citaverit, hunc ita illis praeposuit, ut ea ipsa de causa citandi lacum non inveniret et salighaberet sabularum argumenta passim protulisse. An cum
Comifieius Atreum rudelitate insignem IV, 34 46), eum Triptolemum hominibus inemem largientem IV, 6, Τ, Ρrometheum mortalibus ignem dividentem, Philoctetam sagittis suis rotam expugnantem IV, 30 41) eum Aeneam pium IV, 34 463. Brutum latriam liberantem IV M, 6M, Decium mortem pro patria oppetentem IV, 44 57), cum has omnes sabularum Accianarum per--nas enumerat, sorte ortuna hoc usu venisse putamugae non potius in mentem venisse scriptori fabularum
erepidatarum Atrei, Triptolemi, romethei, hiloctetae, praetextarum rati et Decii sive Aeneadum praesertim eum histriones aetatis illius longe praestantissimos no-' et Ritschelii animadu in v. Trinummi in ' Val. Max. III, 7, i.
12쪽
initiet, Aesopum et Cimbrum III, 21, 3 . Quid vero
loquar de eius oratorum Latinorum notitia qui ab omnibus illis eloquentiae anteelaeronianae auctoribus et luminibus, a Catone a Gracelii a Laeli a Scipione Galba Porcina Crasso Antonio ceteris exempla posse e afferre
contendit IV, 5,7), attulit sane bis certe IV, 3,b; II, 20, 333 'Ceterum huius ordinis elucet certa quaedam ratis, nempe ea ut Catonem Gracchosque eorumque imprimi C. Grac-
'hum ci . IV, 1, 2 veteriorem temporum, Crassum Antoniumque in hi autem praecipue Crassum os. IV, 3, 5),
recentiorum oratores excellentissimos iudicasse, Laelium Scipionem Galbam ominam ante Crassum Antoniumque propter aetatem, post Gracchum propter viliorem dicendi artem posuisse, Mos autem pro cuiusque virtute et praestantia oratoria ordinasse' scriptor videatur. Neque minus probe quam etas oratoresque rerum cognoverat scriptores qua de re infra accuratius videbimus. Iam quanta artis rhetoricae eiusque fontium scientia fuerit,
cum Vsern in annotationibus diligentissimo docuerit, mitto disserere artis grammaticae studio imprimi se eum dedisse vel inde apparet, quod notiones Latinitatis, soloecismi, barbarismi explicare conatur IV, 12, 17). Atque etiam Graecos seriptor noctum diurnaquemRnu Ver8abat, quorum rationem etiam iudiciorum di- diei Ι, 12, 22). Et quamvis, qua est Romana simpli citate, doctrinae iactationem et pusillarum rerum studium
II, 11, 16 I, 1, 1 acerbe reprehendat, disciplinas tamen eorum eruditionemque agnoscit et praedicat IV, 32 4M. Quo fit, ut et Homerum IV, 33, 44 et Demosthenis
Aeschinisque praeclarissimas de corona orationes' saepius aequo ita ut ipse nesciret, opinor, imitatu sit.
13쪽
Ipse, quantum ex tot libri habitu Masumare lioet, prorsus dissimilis erat Cloemnis, hominis molli ii emo et qui alienarum opum impulsionumque indiseret; sed vegetum ingenium in vivido pectore vi bat, virebatque integris sanisque sensibus. Quo faotum est, ut non semel contra Graeculos disputaret atque adeo nimia fortasse sui Mucia aliorumque contemptione sua ipse exempla excogitare sibi proponeret. Tanto autem est iudicii acumine, ut, quoties inem sententiam eius emendare conatus est, Vix utri assentiamur, dubitemus. Nam hoc quidem, quod omnia praecepta sua ad vitae forique utilitatem dirigit, magis omnino Romanorum morum, quam scriptoris laudiverterim peculiari. Illud magis ingenii eius acumine faetum esse arbitror, quod, quid Graechi, quid Meritribuni, qui pro salute civium mortem oppetierant, Voluissent, probe videtur intellexisse. Atque ita causae popularis studio abstractus est, ut ne Saturnini quidem, hominis omnium horum facile impurissimi, necem dubitaverit deplorare IV, 22, 31). Quamquam huius quidem partium studii aliqua ex parte ausam fontemque fuisse omno cognationem Herenniorum Selmus enim C. queu-dam Herennium, cum Marius praetor designatus de Maeibit postulatus esset, testimonium inicum me asseoausa interposita Marii familiam in Herenniorum lientela esse ' Neque minus constat, Herennium quendam inter Sertorii Mariani legatos fuisse in Hispania. risimile est igitur, cum Herennii tunc temporis a causa populari starent, Cornificium cognatione eum iis on-iunetum studi factionis populari stagrasse quasi Vernaculo et hereditario praesertim eum rationis reipublioue eapessendae in singulis gentibus familiisque quasi per successionem quandam traditae multa proferri possint
Sed qua fuerit in popularem factionem animi inclinatione cum ex omnibus lare exemplis tum ex iis maxime
14쪽
d-tur, quae ex sua memoria scripis videtur repetiisse, de qui vi a Matius disputetur, et hac ipsa de causa et propter egregiam rerum solentiam dignissimis. Mimemorationes rerum perpetuae et inter se8 oontinentes in iunt a C. Popilli Laenatis causa, quam scriptor duobus locis significat his verbis: I, 15,25: C. Popilitas, quom a Gallis obsidererum prae
ecfugere uia modo posset, vem cum hostium duos a contioutionem ita discessit, ut, si inpedimenta resin eret, eaeeroilum educeret satin esse duxit, mitιere inped menta, quam eae stram; edurit, inpedimenta resiquis: arcessistur maiestalis . 'in V, 24, 34 Nam quid me meere convenit, quom a tanta Gallorum misitudine caem msederer an dimicarem at ut cum parva ma- tamen prodirem, locum quoque inimicissimum habebamus. se 1 em in ca8tris e. q. .
Dicit omiseius de re anno I gesta quo anno postquam L. Cassius Longinus consul in Nitiobrogibus a Tigurinis, pago Helvetiorum, insidiis circumventus
cum maiore exercitus parte Lucioque laone, Vir consulari, occidit, milites, qui ex ea clade superaverant, duce C. Popillio Laenate cum hostibus pacti sunt, ut obsidibus datis et dimidia rerum omnium parte relicta incolumes dimitterentur ' dicit Appianus,' cum Pauli cuiusdam Claudii annales citet, etiam sub iugum missam esse a Tigurinis manum opillianam. Cuius ignominiae a Tigurinis L annis post ad Ararim fluvium C. Iulius Caesar, a Popillio tunc ipsum privato magis dio ductus quam ipsius rei turpitudine tribunus pl. C. Caelius Caldus poenas repetierunt ' Qui ut opprimeret C. Popillium, eum lege Cassia uno in genere relictum esset v is suma-
15쪽
gium, quod ipse Cassius exceperat, perduellionis, lege Caelia tabellaria huic quoque iudicio tabellam dedit, deinde inimicum eo, quod Tigurinis obsides dedissee δ)perduellionis reum secit. Die dicta opillius in exilium profugit )Nuceriam eiusque urbis civitatem adeptus est )Liquet hanc ipsam rem, non aliam, significari ascriptore sed non minus liquet eum neque probe meminisse rerum prima adulescentia aetarum et, qu iam rhetoricae artis, non historiae scriptor erat, re8. minore8
partim neglexisse partim ad exempli finem rationemque accommod se. Huc illa reserenda sunt, quod neque de obsidum neque de iugi infamia verbum fecit, sed tantum de impedimentis locutus est, nequc vero accurate dimidiam eorum partem, sed omnino impedimenta hostibus tradita commemoravit. Itaque cum Cornifieius defendentem se oratione opilliues non modo IV, 24, 34,
verum etiam I, 15,2, oeae conprerabisne απια On8trat, quom dicimus neceas fuisse diei utrum facere, et id, quod Mercimu8, satis fui88 facere ea cau8 huiusmodi est e. q. a 'tacit, Orosius die dicta in exilium profugisse tradit, quamquam ille temporibus sui his rebus multo propioribus, tamen, cum hic locupletissimis auctoribus fere utatur, hoc loco Livio, magis credendum est rerum scriptori, quam praeceptoriam rhetoricorum artifici materiam exempli a primis aetatis temporibus petenti. Immo vero finxit scriptor excogitavitque suopte arbitrio utrobique
Popilli defensionem. Similis huic homini nobili ignominiosi facinoris omnes excusationis causas niηi ignaviam afferenti fuit paullo post Q. Servilius Caepio De quo Cornificius I, 14, 24 haec:
Purgatio est, quom considio negat se reus Misse; α innutitur in δενι-wm inprudentiam neeessitatem: --tunam, ut Caepio ad tritianos debis de Gerritus amis
16쪽
Notissima est clades illa pridie Nonas Octobres Τ)annia ad Arausionem cum ingenti nominis Romani periculo Caepionis temeritate accepta, quippe qua Valerius Antias' possit seribere militum millia LXXX, ea-lanum lixarumque XL occisa esse, paucissimos, in his erat Sertorius ' - hostium manus effugi8se. Cuius calamitatis rerum scriptoribus haud dubius auctor fuit, ut supra dictum est, Q. Servilius Caepio. Qui cum anno
ante consulatum gessisset, imperi prorogat una cum consule Cn. Mallio Maximo cum magni copiis adVersus Cimbros Ambronesque instructus ita neque senatu neque consulis auctoritate arceri potuit, quin, dum in visu esset innumerabilium sortissimorumque hostium, sua consilia a consule Separaret, ut, cum primo propior fuisset ab
hostibus exercitus Mallianus, veritus, ne ab illo gloria victoriae praeciperetur, suos medios inter allium liostemque duceret datoque igno pugnam iniret. Neque, cum ex caede effugisset, item contigit Caepioni, ut poena liberaretur, id quod Cicero, quae eius erat inaestimandis ponderandisque et rebus et hominibus ini quitas, aegerrimo tulit. )Difficile est, de poenis, quibus Caepio affectu est, anquisitu, quia et plures et variis temporibus in eum
constitutae sunt, ut qua in causa qu08Ve apud tribunos de amissione exercitus fortunam excusaverit, possit iudubium Vocari. Est veri simillimum neque obstat quisquam rerum scriptor, confestim o clade sine ullo optimatium adversantium tumultu Caepioni imperium esse abrogatum.
Ne Orosius quidem qui de his temporibus satis diligenter scripsit, de intestinis huius anni certaminibus quicquam protulit. Neque quae nomina fuerint tribunorum eorum, qui rogationem tulerunt, liquet; ut dubitem an totum
17쪽
collegium consilla inter se consociaverit, ut Caepionem populo invisum, bonis eiribus t me vix defensum, quin minus plus noceret patriae, impediret. Nam Langius quoque cum secundo antiquitatum Romanarnm volumine Ciceronianos de C. Norbano Bnlb loeos 3 hue rettulisset, 'tertio volumine' re a mmmsen dilucide exposita rectissime de sententia sua destitit. Verum dubito vehementer, num iure Mommsenus Livium' seontus iam tune bona Caepionis publicata opinetur. Neque enim unquam, quod sciam, in republiea Romana factum est, ut bona eius, cui in civitate esse licebat, publicarentur; sed id solis aut mortuis, velut C. Graccho, aut iis accidit, qui vel damnati vel ne damnarentur veriti ex urbe in exilium commigraVerant, ut Ciceroni aliis, minime iis, quibus etiam in senatu esse licuit. Quare equidem Langiumq)secutus putaverim tum demum, cum in quaestione extraordinaria capitis damnatus in exilium migrasset, e etiam simul cum damnatione, ut auri olosani damnum compensaretur, bona Caepionis esse publicata. Facile autem
fieri potuit, ut in Livii perioch causis diversis in unam
contractis tota res non satis definite exponeretur.
Fuisse autem abrogato iam imperio in senatu Caepionem testis est Asconiustedianus. Qui animadvertit ' L. Cassium Longinum, anno z tribunum plebis, legem adversus Caepionem tulisse, ut quem populus damnasset cuive imperium abrogasset, in senatu non esset. Videbatur enim consentaneum, quem sumagiis populus honoribus largiendis Ordine senatorio dignatus 88et, eundem honoribus indignum iudicatum ne in senatu quidem iam esse
Neque vero satis habebant tribuni hominem populo propter cladis ignominiam invisum, ordini ver equestri
18쪽
ob legem iudieiariam, quam eonsul anno P promulgaverat, quasi pestem habitum non modo honore sed etiam dignitate exuisse, sed iam caput eius temptaVere. O. enim Norbanus Bulbus eiusdem anni tribunus plebis, famosam illam de auro olosano quaestionem extraordinariam rogavit. rum vero nobilitas, cum in semet ipsam hae omnia subornari videret, acerrime resistere rogationi conata est. L. Aurelius Cotta, . Didius, collegae orbani, intercedebant; ipse prineeps senatus M. Aemilius Scanrus Vehementissime rogationem impugnabat tribuni ex templo vi pulsi, lapide percussus princeps senatus, rogatio perlata.' Ipse Q. Caepio ab equitibus condemnatus eum ad supplicium in carcerent ductus esset,
a L. Rhegin tribuno liberatus' Smyrnam in exilium transmigravit ibique civis factus est. ε Ceterum defensorem huius in hac causa Q. Caepionis fuisse L. Licinium Crassum Langiussi suspicatur ex uno loco Ciceroniano ab ipso ad sententiam suam accommodato. Ego quamquam non nego Veri imite 88 eum, qui anilo ante legem Caepionis sua8isset, eidem periclitanti adfuisse, tamen et huius sententiae vereor astipulari et omingeni,
non defendisse illum quidem in consulatu Caepionem quamquam id ipsum aperte dicit Cicero sed in ausa Norbani, eum Sulpicio adesset, laudandi Caepionis partes
suscepisse iudicantis. y Verem cum Verba Ciceroniana neque immutare neque artificiose interpretari audeam, hoc malim putare, Crassum pro Q. Caepione causam dixisse eo, quem Langius et ommsenus non iniuria filium suisse huius Caepionis, Cornificius quaestorem annolla I, 12, 21 dicunt. Qui ita quaestor sese praestiterat
senatus patronum et nobilitatis amicum, ut crimine nescio
19쪽
quo accusatus facile etiam a consule Crasso posset defendi. Etenim si Crassus ilium, de quo intur, non hunc anni ita quaest0rem, conflui in Norbani causa laudasset, nostro iure miraremur, quare Cicero eum Antonii Sulpiciique orationes ipsos Crassum Antoniumque commemorantes praedicantesque induxisset, ipsius Crassi rationis in eadem causa habitae ne verbo quidem mentionem iaceret. )Omnino autem omingenus de quaestione illa extraordinaria subtilius mihi videtur quam verius disputasse, qui quidem omnes illius temporis causas, quae de cladibus
Cimbricis in Q. Caepionem Cn. Mallium M. Iunium Silanum
actae sunt, acta contendit ex una lege Appuleia maiestatis anno z, quo anno L. Saturninus priorem gessit tribunatum. Sed quamquam certum non exstat te8tim ,-nium, altero tamen Saturninum tribunatu legem illaintulisse inde collegeris, quod, quoties de ea vel apud
Ciceronem' vel apud Comificium I, 12, 21 II, 12, 7)quaeritur, de turbatis contionibus tribuniciis agitur. Itaque primum omnium hoc ut impediret lata esse lex Videtur, non in eos qui bello Cimbrico cladibus acceptis maiestatem populi Romani minuissent. Atqui in posteriore Saturnini tribunatu saepenumero a Caepionibus aliisque
ininutam tribuniciae potestatis maiestatem rerum eriptores uno ore consentiunt, cum in priore tale quid accidisse omnino ignoremus. Accedit, quod et causa Caepionis, non Cn. allii Maximi, qui L. Salumini rogatione anno divitate eiectus est ), priore emper loco commemoratur et similis causa Silani a Cn. Domiti tribuno arcessit certissime iam anno id acta est. Τribus igitur vexatum videmus Caepionem rogationibus: quarum quae exemplo Cornificiano significetur,' Cic. de r. II, 47, 197. ' Cic. de r. II, 25, 107 alias.' Gran. te. p. 21 d. phil. Bonn hept.' Gran Lic. 1 α Cic. de r. II, 28, 125.
20쪽
paucis explicandum est. Atque Hominsenus quidem dies putat quaestionem extraordinariam tribunos plebis, apud quos Caepio fortunam excusans inducitur, fuisse C. Norbanum et L. Saluminum. Quid aurumne habet Tolosanum Comificius quo de dicendum erat Caepioni et,
si modo poterat, excusandum, non de amissione Gercitus.
An ipsum scriptorem, quoniam laudavit Caepionem, idem Ρeccasse censes, in quo infra rei plectuntur ΙΙ, 27, 43)2Immo, si ipsa Verba sequeris, primam causam significari intelliges. Cui sententiae ne assentiretur nulla re impeditus est homo doctissimus, nisi eo quod, cum prima rogatio serebatur, ne adfuisse quidem Romae, nedum fortunam excusasse videtur Caepio Concedo quid videsne C. Popillium causam dicere apud Comificium, cum re vera indicta causa abierit in exilium Finxit sane eadem ratione Caepionis fortunae excusationem scriptor orationem secutus Sulpicii, qui cum aliquot annis post C. Norbanum lege Appuleia maiestatis accersisset, eadem fortunae excusatione usus tamen non id assecutus St, ut et equitum in Caepionem dium, quod erat maximum, et Antonii defensionem versutissimam superaret 'Anno post abrogatum Caepioni imperium Cn. Domitius Ahenobarbns tribunus plebis legem tulit de sace dotiis, quam ante oculos obversatam esse scriptori, cum exemplum I, 11, 20 afferret, supra commemoravimus p. 5). Non potuimus, quis quem augur de pecuniis repetundis damnatus in demortui locum nominaverit, quisve ab eo multam petierit, enucleare illud certum est non esse Cornificii totam rem excogitare atque ementiri.
Necesse est igitur accidisse rem intra annosa et g , quoniam illo anno lata est lex Domitia, hoc lege Cornelia abrogata. Quo temporis spatio C. Marium anno P absentem - erat enim in Cappadocia, augurem creatum