Fidelis et succincta rerum adversus Angelum Merulam tragice ab inquisitoribus gestarum commemoratio Paulus Merula

121쪽

suumque sensium Iudicio Sanctae, Catholic o Orthodoxae fcriem subjecisse , est subjcere: Consilemiam suam non aliter dictare , qui conira Conscientiam facit, ad care ad uennam I idem cogi nonpol , neque debere; eram Fidem Libertatem amare, alioqui Simulationem esse. Haec&plura, quae brevitati studens omitto, quum Abbas vel alijs intentus non bene percepisset, vel ex infida relatione liberalius plura,quam revera erant,dicta ab Angelo praesumsisset, statim L- in arrepto calamo dolere Se scripsit, admodum vicem Us hhhi m. Deum hoc novisse Laturi vero,quod assereret separatum esse 'ri

pro ter ea, quae ossetur ater Ecelesia, id es Romana Catholica obsecrare porro Ut tandem desinens sudicare, utroquepede incipiat recte progredi, ct humiliter Sensum atque Iudiciumsuum accommodet e ui ct Iudicio Ecclesia Romanae, id est Catholicaeci Uenderet deinceps absque mulatione aliquas vesie illiper omnia obedire nono posse ipsum ijs cordare ab Ecclem Sancta, quae corim Chrisi, qui mul scordet ab Capite Ecclesiam enim o Chrsum unum esse, unaque voce loqui sic orpus, quod Ecclesa, contemnatur contemnis Caput, qui Chri ius qui Cor inpersequitur persequio Caput Addidit rabbas Scriptum, quo varijs modis

Hieronymo, Augustino, alijs adserere conabatur Sanctorum, qui demortui. vocationem. Quibus omnibus lectis intellectis,Angelus, Nunquamsibi in mentem venust, dixit, Resbonius

Nam scribere, Calami Atramentique usu privatus,none ut i

poterat tale deuomana Ecclesia Iudicium quum Contraria voce libri verius esse deprehenderet; non esse UMatrem Romanam Eccl sam, se fornicariam potius eradulteram; non esse item Giholicam,sed i tam tantum Se ab Ecclesia Sanctu non discordare,sed convenire in omnibus,dcc. Qu9d ad comitansscriptum, Crumbes, respondit, toties recocta DE da esse,

122쪽

ab si contra Annium, uardum, alios solide actumsisse: --nibu , qui in medium adferri possent, Docri bus nimiiii

φ .i a Pauli dictam esse opponendum,admonetis, ut Tydes nostria non sit, ces, omnisa r,m apientia Hominum, es in mctoritatibus Dictis inventionibus humanis, serio

minum, sed in Veritate Dei, hoc est Spiritu Dei es in b, it 4:.ό. . H ς Qq libertate Offensus Abbas, Captivum ius

has,esi durius artiusque haberi Plerisque Monachis,pcnitius omnia perpendentibus, nihil in votis optatisque erat magis, quam Captivum nVenire, cumque eo de controversis Fidei Articulis communicare. Sed, quantum in ipso erat prohibebat omnes Aditus Abbas quod tamen tanta dexteritate praestare non potuit, ut non faniora de Fide Dogmata multorum animis instillarentur qui mox Errores quos cum alijs contra Verbum Dei soverant, exsecrati ergastulo se liberarunt. Grassari coepit paullo post in Ab-bs eri iti lde conjacente Pestis; cui declinandae , prose

obtestem

sectus alio Abbas, absuit ad profestum Michaelis. Nonario Abbas, cessabat interim Angelum inquietare Monachus qui Captivo adpositus videbatur, non tam ut ipsi inserviret, daboranti opitularetur,quam ut magis magisque suis Pros' sitionibus, Argumentis, objectionibus, quae cum Lo- vanio ab Inquisitoribus sine intermissione submittebantur, tum ab Abbate, Viro non inerudito, in scriptis ipsi de Ecclesiae cum primis auctoritate erant relict e, adfligeret: quo tamen connivente litteras mittit ad Gulielmum Merulam, Fratris Filium, qui res ipsius in Hollandia curabat paucis admodum nam multa prohibebatur indicans' quo in statu totum esset negocium iraiversiim, Dd coram

Rege pendere versarios omnia iraminari sed se e selo: decisi mori, quam a Mittere novaniensem Pro-psit

123쪽

I tiones, ut vera o Euangelicas: Sua igiturps ' eprovideret , forte qui in Iri accideret. I eversus Abbas, postquam inclementiorem se in Captivum exhibens cum ipso amplius nollet Disputare, sibique ipsi Molestias, ut appellabat, adsumere ejus nomine, aut inferre, M Iugum super Senem, tamquam Hari elicum adgravavit, vincula artans, Victumque αἱ tum minuens Principem addens sic velle, sicque Sententia sua mandasse. Ad quae Captivus, Se non moveri,dixit Paratum esse Se adquid is pro Veritate subeundum : Eucerent Homines , quidquid

ve gent. Caussam suam pensitatius aliquando diu in imum

Dei Tribunus ventilandam esse: Domum Iesu Chri sus, in

quiebat,es no is ipforum misereatur, octa salutarem Veritatis iam dirigat, directo que cons me es abibat signi

ficavit post ' haec Abbas Captivo, si scriptis litteris depre boct. xviii. cari animus ipsi esset ab Rege totam pro Carcere Abbatiam, Se lubenter curaturum, ut eiusmodi litterae per certum Tabellarium ad Principem perserantur: in ad alios ctiam Consiliarios Amicosue vellet scribere se hoc non permissurum, nisi ad Ruardum Cancellarium Lovaniensem. Captivus, gratijsabbati pro oblato Officio actis, respondit,se ad Cance arium nrigefribere, quum praesciret sum non consensurum Sed quum coram Principe Caussa mea, inquit, ut vos dicitis pendet Consultius videtur 9 melius ad Trinc e ribere. M. vero deprehensium paucis post diebus fuit, Abbatem hoc voluntatis suae declarandae astu usum fuisse, ut Reum facilius ad consentiendum cum Ec D spuitia clesiae Romanae tum Inquisitorum iovaniensium Pro rius ad positionibus induceret. Sollicitatus enim, ut se submitte. s.f.2 'ret Arsiculis, quos Romana adprobat admittit Ecclesia; admirans respondit Ee non Agependere ruominum siens mi cui etiam debere ad consentiendum . ticutas, velEo -

124쪽

ς Aso, et M a viae ρ na Ecclesia, quum ipsa particultris esset, hau secus quam Clexandrina vel Antiochem Ecclesia, addens, Catholica adhaereo, per totum Mundum disse, uti se dicit Pinus i Iulios nempe Ecclesia Romana habet Morbos, Defectus fracandala, qui medendum ea, quaeque prius amoveri debent: in quos quae nulla modo consenti neque etiam quisquam id . , H mire debet. Procedebat nihilominus Littera .hIphilip rum, quas diXi, negociuna, ne quid sequius videretur co- xm natus Abbas qui etiam Captivo permisit, ut missis, sitic Ab , ii litteris ab Vigilo vel Principis Concilio copiam peteras xςςx ret Rabinde scribendi ad Amicos monsanguineos, quibus rerum ipsius administratio in Hollandi Zelandiaque incumbebat cui Angelus respondit Consultis esse in ne Litterarum, quae ad Principem mittendae, hoc adscribere quae omnia diligenter facta Quum adderetur, silium alio que fortea interrogaturos, an Reu consentiret Eccle ae Romanae , est Propositioni us ovaniensium iubet Dominus Q suis, inquit, meam Aidei 'in ionem, aliaque Scripta Sussistunt i , nihilque amplius es opus 2 minisum molestus, contra neminem dissuto aut Litem e Verba moveo : Interrogatus benigne resondeo. Quod 'lagiuri ovanienses dicant, me subscribendo ipsorum Articulos in Hugiens Palatio adprobasse noverunt illi, quibus quantisque dolis me circumvenerint:

e in faciem ipsi epe dixi .ese obieci: uias quaeratur emendatio, non habeo nec usum aliud, quam quod feci est si ipsi Si Abba putet se nihil apud Principem impetraturum, relinquat intentatum quidquid A es faciat mihi quod secundum Deum est in Deo ficere tenetur, quemadmodum es in principio sua fecit auctoritate: Ego nempe massem mori, quam Lo niensium e teri veras esse Propositiones. Alia, quae e iam de Sententia, contra ipsum injuste lata protulit, aqua iterum ad Iustissimum supremi Iudicis Iesu Christia tibv-

125쪽

Tribunal appellabat, praetereo. num putaret Angelus des ςDDor. Libello supplice, quem Regi Philippo curarat exhibens dum nihil futurum, frustra laboratum , Omniaque Q- pita, seque deinceps mansurum usque in Vitae sutennem

incarceratum: ecce pridie Malendas Decembris venit adal ipsum Praesectas,vel, ut vulgata utar voce Prior ab Abdiate nuncians, non solum Libellum, qui Regi exhibitus fuerat, minime admissium,aut concessum, ut petebatur, te: eiuntur. verum etiam litteris missis artiorem Rei ab Rege mandaria Custodiam, nisii Se suumque Sensum Ecclesiae submittei rei Romanae. Ad quod Angelus, Se respondit, hoc offa- cere es fecisses per Ecclesii Catholicae Non enim, addebat, Iterum dei Romanae Eccle ad ictifumis maga, quam laxandrinae ' et L ntiochenae licet tamen Romanam Ecclesiam non dis in vitam est ' e citas agnoscam meum matrem, quum inde praecipue Fides no Τij su provenerit imo es dima rit perpleramque Europam. 3 Esi nempe, ait Augustinus, non huius veli ius Eccles Com gregati Ecclesia Culbolica , si omnium casurum mnio ora Consensusper totum mundum differsarum, c. stamen 8 Ecclesiae Romanae Sanctae se Orihodoxae aliquo modo ' umus. consentires sunt nempe in Eccles Romana tot Errores est Defectus ci quemadmodum omnibus aut Ad quod Ababas , Non sunt Errores , ait , sed Defectu est Vorbi: 8 Angelus iterum, Ipse Imperator, inquit, disertis verbis ad se rit in Ecclesia Romana se tot Scandala, tot Morbos, totie-' jectus , ut cuncti, manifesumsit, ab Deo ipsum Ecclesiam ' man flage rei. tamen addit, ut non Errores t sed orbi es Defectus equare non corriguntur ' qui medicina, quae debet, se non adhibetur ' Insuper est Ioannesicrius cum Carrinale Contarem Legato Pontificio , fatetur in suo contra Proiectantes Libro Defectus esse in Mi is, quare ergo non

126쪽

s Aucsti Rut g lalam posuerat, Schedula, ipsissima Ecci recitavit verba haec Novit et enerabilis Dominus Legatus Cardinatas Contarenus Eulsa Moris in in is, inca libatu, inculi est, ora iisne Sanctorum quia Populus non recte docetur de Poenitentia, de Fides Fiducia in Chrsum Videmus Monasticos Ab usus, est Canones Recentiores enos Supersitionum Theologiam UMonachorum ditatam esse, est Veteri di imitem, c. Quumque in sine tactus concluderet, In his nu bina multitudine dissemimus Hau sicui egoscio aiebat Ang lus. aum autem Abbas diceret, quemdam acer linem Montensem etiam multos variosque absurdos non ita pridem Articulos adnotasse, eosque pro sua virili privatim publiceque sustinuisse; sed,quam se suumque Sensum Romanae subjecisset Ecclesiae, fuisse dimissum, conatus est

quum periculum imminere monuisset a Principe, abiens mandavit servienti Monacho, ut majore cura Reum custodiret. Ad quae Angelus Dominus Iesu Chrisus, diait, in cuius milito militia, o in cuius haereo,permanereque ac r-

sisere meritate de ero, in finem usque est semper meimis reatur edime secundum mundum miserum est miserabilem . sis Mugiaris o Religiosis Sectari, reputatum est habitum, a vii In ipsema atque Haereticum condemnatum, dirigere, protegere ac defendere dignetur es me, mul est ipsos . ium

Amicos omnes, tum est Inimicos, in viam Veritati incerae ac

Iusti Dei deducat, rinidem eram, est Orthodoxam est Euangelicam in Gloriam Nominisse est Iaurim, mutes no Ibam Salutem , a Proximorum di caiiomm secundhm suam Voluntate et per iram, e per Vorrem,per IsmaDu. xxni Chrictum, men Quum circa 'Felium Nativitatis iterum urgeretur Angelus, ut Propositiones Lovantcnsium profiteretur cile era imulque ad Communionem vel Con

127쪽

Hrsrom TR Aore A. 90 sedea sonen accederet, respondit, Se non pendere ex homi in Insi tutis D Irin , aut oti, iis in Fide sua scilicet, sed ex Sol mira ba dicer meremiam Prophetam, sed tam es Vim is, qui confidit in omine, tuiqueponit Carnem brachium suom non ere: uominum Statutis , Praeceptis aut Praescriptis Deiri Verbo esse consentiendum in Salutem Vanitatem' esse m em Salutem ab Homine Restituant mihi, addens, pri sume Spoliata Hendam ipsos toto caelo errare esseque Haereticos Resondeant Domini Elio Mugi ri seri meis Scriptu enim refici condemnare , se per Dei Verbum aut Scripturam Sacram debent si reprobata aut negata convincere: Ego numquam eorum Ea ratem, Nugas ac BA Memiis in Deum adprobabo quum M osagi iri memdaces T. Initio anni sequentis accessit Captivum Abbas, comitatus Ioanne Latinoi p. olem ii Mynasta, Aurei Velleris Equite, Monteitu Praetore, ejusque Conjuge Ioanna Ligni, factaque de controversis Articalis mentione,institit,ut modis omnibus: per totum R.omanae consentiret Ecclesie: addens, omnem omnino Sacram Scripturam interpretandi uictoritatem ei foli deberi autem Mortalium competere. Q aod Angelus negans, in mediam adduxit Ioannis' illud Visio docet vos cui ipsa docet, tenete: Non ergo, ajebat, debemus ex hominum sensu in Fideo in sidos Scripturae Sacrae pendere, sed ex Sol Verbo plano ct ex Spiritu eius. Vbi Her mi planum es, clarum ac8atens/ion indiget Expositione ficuti in Praeceptum de Non colendis maginibus 9 Simulacris, Θ, de Solo Deo adoran , ipsi e se siendo Addebat, 'uum in principio ipse uredus mecum conferret dicerem hunc Simulacrorum Cultum Osculationem maginum esse abolenda hoc ipsum mihi consensit declaransse e P, Populum non ita esse ad totam C L

Nobilissima

128쪽

ς I iamquam inconstanso Magister menda praescripsit Reprehendens hic Captivum Abbas, Basilium laudavit scilicet in 'nodo Pocena, vel super eam siribentem, etiam Lmagines adorare quem quum Angelus diceret errare cui in si s must , ni Mntsenstiti. Insipiens Cor apud Isaiama a. tiri adorare Sculptilia ; Ioanncm F scopum Hieroso mitamm, apud ero mum in pist contrarium docere 'obare ue' non ficere, in in Eccles a Liari ne dum adola, ct ou magines ingeminavit non semel Abbas, eum omnino errare,ct in tenebris esse. Cui respondens Angelus Se in Luce vera, t. se se Verbi Dei Veritate ineque de hoo certum esse pero rit- an , qui in Adelibus est quem qui non habet, non esse eiu se eque riationum Inferenti Latinoio, o pare debere cum Ecclesia e expostreianum ostendit Angelus,adducens ex renaeumEpiscopum Lugdunensem Gelasium Papam, in Concilis Romano Ecclesiam me misi annos tenuisse, in Christo duplicem esse V turam, Humanam sciliceris Divinam. Eutychem Haereticum i g negasse, Patres proba is coniraeum duabus in Chris, tura adduxisse, in Sacra to Lucharisi etiam comineri duas Sub antia scilicet Nuiuinata, Panseo Christi, item Naturalis Vini est Sanguinis Christi utiparet ex eorum scriptis verum iam Successeres contrarism deierminasse, via que esse Trans subctanitationem in Sacramento, or unam Miuram tantum et Id obirantiam ciuibus his edend- ntiquioribus,ajebat, Sanctis octoribus, an 'eotericis 'Chrisu ipse et cui Sanguisem suum Genimen itis, hoc eis, esturale Vinum; ergo Sub iantia Vini non evanescii : Ipse namque Verita eis o non ei menti in Irim dicit C prianus Sanguis Chrini Vinum es non aequa, Quum Abbas diceret, Christimet casse Cenimen iis Vinum ante Calicis Consecrationem H

docem

129쪽

His rosti TR Aorc . IOIdocens ex Euangelio Christim hoc dixisset Samionem ς' lax uit fura in m etiam inculcare de Pane Consecrato Securus accede, Pani es, non Venenum: Uanere ergo Panem. Quae multa alia, a me brevitatis gratia omissa, audiens Abbas, non destitit dicere, ita gelum errare est in tenebris esse ae roresquefovere. Cui constanter ille, Se in vera Iure, respondit, esse est Veritare Lannotus hic, a uum esse iunior, ait, erratasne sane de Tidesentiebas ' Cui Rogelus, Errassese inmuhis respondit, est adhuc errare posse me e ego non

Iraesem intelligere,inquit,totam Sacram Scripturam quae tamensecundum verum Sensum ex Verbope Spiritum Sanctum intelligo,pro viribus retinebo,nec a Sesu Asso receium Quum Abbas conaretur ipsum ab altricia sulctrahere, quasi esset Mia de M. Praesumtio, alia adserere, his verbis cum Angelus est ad fiasel loquutus: Tu Domine CAbbas hoc ipsum doces in iis Libet D -- QM,

Innitutionis Spirituatas, addens, uodquum Humo infrendo i.

Cordi uisentit veram Veritatem, aut Veritatis Virimem, non Umm M. debet se permisti ab ea a rati, aut ii Aduci, etiam fi miri Doctores se Gam Ubi Nostri contrarium docerent, aut suad rem, octa alia ipsum pertrahere niterentur, sive laborarent. Nonente annoto , debere eum auscultaro Abbati respondit ille, optare, scilicet ab eo addiscere ubi Dei e bumadducitur, o non Hominum Commenta otrudun urb Hominibu enim minumque Commentissis opinionibusnon esse Salutem ova in Solo Chri , ct excisso: Sefieri imperfectum; sed Perfectionem si messe, se nosse impe

fectum: Ecclesam etiam numquam es sine uiura ne uisse ne ruga aut macula in hoc undo, sed tantum pes hanc Vitam. His dictis, quum Lannotus obiter rogasset, unde eo venisset, o quamdiu ibifuisset quumque ad singula paucis respondisset, discedentes rogavit Angelus, ut o Seir mi PQllii us, elui retiam oraturumicum, ut suam' a Gratiam

130쪽

hil amplius in coepto egocio nec verbis placidis, nec mini proricere e , Omniaque Tela sua contra Angelum

h bs. ii ' vel stacta jacere, vel consecta esse animadverterent cum erat semς uardus inquisitor Primarius, tum Magistri Lovanien-3 ses, quorum promtiminos ille Adjutores sibi adsciverat, finem Caussa Icenamque Captivo molientes, deliberare inter se coeperunt, quonam Loco Spectaculum esset Gdendum Eum optabant celebrem quidem , sed ubi nec Angelo Amici essent vel Noti nec Caussae Fautores. Quade multis velitatum esset, placuerunt tandem Hannoniae Montes , duas praecipue ob caussas, quod Pars illa Belgicae non tantum Novae Religionis, uti appellabant, Venenumimbibisset, quam tum aliae Regiones, praecipue Hollandi, quo quidam eum retrahendum censebant, quum querelas perpenderent crebras Incolarum , de Vi Privile-gijs suis facta Flandriaque; quod Senex Batavus Idi

ma Hannonijs usitatum ignoraret. Neutra magni erat ponderis posterior praesertim. Nam Linguam Gallicam, cujus Dialectus Hannonia optime callebat, quum qu

driennium integrum Parisij haesiisse consequutus ibi tandem in Theologia gradum. Consumto igitur varijs Deliberationibus tempore, tandem illud effectum apud Rege .i a sese Philippum, ut ex Abbatia Laetiensi extractus ' in Urbem, ad Monto quam dixi, circa initium uni transportatus, ibique Arcis:α η' carcere fuerit clausiis. Vt autem res dolo injuria, vi car ret, spargi curarant in Vulgus Magistri Nostri per Emisi

rios,quod conprehensas esset in vicinis locis. Omnia quata fieri poterat industria celabantur, ne quid eorum in Hotilandiam penetraret; quae, siquid percepisset, magnos motura videbatur tumultus bic quae gerebantur tardius ibi