Respublica sive status regni Galliae diversorum autorum

151쪽

ERE Bus GALLICI s. I IPhilippo Pulcro Rege concesso Aureliensibus scriptis mense Iulio trecentesimi duodecimi, Rex narrat regnum suum consue de non jure scripto gubernari, prae iam iovincias quasdam , ubi pro- .iatibus Regibus antecesibribus p Hes plurimum utuntur jure scripto:

quod obstracti sint , sed quia illud

continuandum alli impserunt ita modum liberales artes serviuntigiae, ita leges scriptas ad rationem ricem morum intelligendam are, docere jus suum cuique tribueratione secundum Deum con- dinum intelligentiam comparare. ut Romani legibus Grecorum usi a unde Duodecim tabula profluxe- ita etiana Reges voluisse Romanum

isti pium publice legiri disci in re-

.cademiis, ut doceretur aequitas retur ratio, ex quibus plurimumio Galliae iudicatur: quod si decreiciari statuta coniuetudinibus anienda deerunt , neque habebitur aria consuetudo, ex qua fuerit ju-idum, posse adhiberi leges, ne quis- cogitet iuridicis Academiis in re- institutis Reges consuetudini atque ni leges juraque scripta praetulisse: prodesse ad doctrinam hic tamen

152쪽

I 2 P A Inon accipiam turi exemplo Ecclesiae, canones multos non accipit, jam condicione leguntur in Acadentiis.S enim, mores consuetudines hon ne variis tempolibus .locis non mediocriter ad doctrinam conis Hactenus illius instrumenti verba. l. terea Reges pro summo ina perio sui periores sunt legibus S consiletudin xegni,de quibus possitiat statuere, im re eas,atiliae abrogare, tanquam in Dei 5 vicarii, rationem redditur ei poenas ab eo luit uti propter commis ipsis administrationem populi, si ea usi fuerint. Vt merum imperium beant, aequitate tamen Sc justitia opo Omnia ab cis exerceri, quibus si pote: ab soli ita non circumscribitur, ta et scitur. Sapientissimus Rex docet Reges omnes quaerere dc . . . Usapientiam , bonaque desprudentaac silia procurare cum tina ore Dei sprincipium est sapient:a: ut .aeternuignent. Herodotus Reges &summos P. cipes cum mari comparat, quod ea se cidum atque sedatum est; sed interdincumbentibus ventis, tempestatibi naturali malacia ipsius avertitur synim facili fac bona Principis natura csilio de delationibus improborum ad nistrorum ejus reis a Pe corrumpi

153쪽

nv paus GALLI cIs r 3ς, clim Lacet,consuetudines abolant i citractibus ipsoriam non autem in litorum conventionibus ut iura ip-

da ac in ant: nam conluctudines lub- urum consentu statuuntur, non au-

ue Regia in Atque hoc modo de- it Par lanientum in caula Sibyllς Gaeciae x v i Iulii ruit L .Pnilippustius Rex duobus testamentis tuis fa-

rus, de omni ui e scripto derogavit, ns se quod ad res teniporales de contudines regni non teneri illo, qui itala supra lus scriptum est et idem in

ratio; is instrumento, tu R eginae 1- xxi Novembris M ccc XXX Omnem adum, supellectilem, morentia ob silomus suet,prout tempore obitus suirior moreretur; futura erant, lega- , universe omnes consuetudines, le- mores adversantes abrogavit. lug

Dpla satis futura sunt ad ollenden- n quantopere sit conveniens aequi, ut Reges sua potestate qua legibus Masuetudinibus superiores sunt, mini- abutantur Reges quoque Galliae, utiemini pareant, de suis ipsorum caui dicant Maria Valclia Ducissa Calaiae cum de rebus , quarum nomine

nihilippoValesio Rege contendebat, i ubiuium constataei, celsu ultro dc

154쪽

num sibi a ratione decoro ideri. inter ipsos interveniat ullus,&tanti spraestantiam Regis ut se putaret illcausa sua debere confidere quae subnsa extat in chartophylaciis Ma lilitus quoque Galliae ius colebat in litit Regum judicia illorum aequis animis

cipientium quamobrem maxima bo lasa aequitas Regum nostrorum in to torbe terrarum fuit commendata, quibnihil potuit honorificentius contircum justitiaria throni regalis firma1netum. Decreta judiciaque in causis sis fiunt ipsius nomine, te quando i jurius fuit, per judices suos daaiana isquod deficientibus uris administris mi

tatum est. Sed de hoc argumento pol le suo ordine acturi sumus. Ioann lvero Magister advocatus Regis in Par timento Parisiensi, vir existimatione d doctrina maxima, xx Maii Io IIci,cura de matrimonio Caroli Ducis Alenconb Susannae Borboniae lis esset,confirm

vit, Regem Christianis limum erga subiditos suos nunquam alio urejuranda uti quam solenni consecrationis su si quid vero deinceps pronaittit,hoc pr mittere verbo Regisci quemadmodui

in consecrationed coronatione verbui

ejus habetur pro fide certissima. Scrib i

155쪽

4 ix REPus GALLICIS. I s agenes Laenius teli imonium unius 'nocratis injurati ab Atheniensibus, veritate explorata acceptum sie. ni fuit Charicli Ducis Atheniensistes, ut in proverbium abierit, juravet lue Athenienses Charicli fide. Obser- verbum Regis ait Ecclesiastes. Cum

a Rege, cum exteris conventiones cel-

faciebant , non jurabant ipsi sed ilibus speciatim fuerat demanclatum, anter per animam de personam Rena. Prior . Martini Campensis pro ge . Ludovvico praetente juramentonfirmavit inducia cum Henrico III 'ge Angliae in casti is ad s. Albinum pa- is mense Iulio ccxx xl multa lue alia betatur exempla hujusmodi. Regni o na est sphaerica, ut figuretur eam divi- nas expertem esse Nilae si divisa esset, nspicua esct figura eiusmodi Coronae uni fores, praerogativasi jura adgem solum pertinentia designantes, Baldus Iurisconsultus ait. In justitiae plicatione separatum caput habebitur regali jure Amplitudo Regum Galliae toto Chri istiano orbe diu confirmata

cum pr. et e Reges alios, Antistites o-nes Principes, E luites, quicunque ter beneficia ab eis,pactis, conventi s, aut rationibus aliis acceperunt, fi-

156쪽

fidei praestatio in totum beneficii te pus protendebatur Exstant in chariphylaciis infinita eorum exempla chiepiscoporum Coloniensis, Ogunni, urevirensis Leodiensis, Metesias Episcoporum qui iacensis de Geldros Ducunaci Marchionis Montis fcli. Comitis Valle montensis , Geneven

V Virtenbergensis,Nasibvii, Masclgensis, amurcensis, Clivensis, de alirum luibus nulla injuria facta est, cuvoluntariae ad te in pus obligationes, ni putem ex nat mali ossicio elient. His stis Regibus competit ut cera alba ob lgnent diplomata, Principes vero relici obsignant aliis coloribus ut nominatiostem in privilegia duo Renato Sic lRegi poster ibi ue ejus recta linea deice

1xi attributa , ut alba cera liceret obsignare n. regnis Hierosolynaorum ciliae, seditionibus aliis tum in Galli tum extra Galliam. Eadem amplitu nRegum ad filios primogenitos pibrii pertinet, qui a matribus aut uxoribus raesunt regnis aliis Navarreni Re dum parentes viverent his nominil, a utebantur, Philippin υ Ludου vic ramo genitus Regu Gail im Dei gr

157쪽

DERE avs GALLI cIs. ητι re adar. 4 quod minoribus natu 1 contigit cum regna adepti sient. itolus primus Siciliae Rex, frater S.Iu- v vici scribebat, Gir Olmieigratia Z xierosolo morum Sicilia , fli: o Qualliae , Comei Adiuro , Provinciae, orca querti Carolus vero Valesiorum

omes Philippi Phalchri frater qui exapae assignatione Arragoniae Sc Valenae regnum sibi vindicavit scribebat, Ca-

ilm Dei gratia Rex Arragoniae ma- 'ia filius legis Galliae, a forum o - . Discriminas autem inter maximum a tu minoresci ratio manifesta est, quia tissimia est primogenito regnum a pa- is obitu nisi morte occupetur. Postreio hoc nostium caput dicto S. Gregorii chil debertum Regem scribentis conludemus, tanto excellentiorem elle Re-em Calliae Regibus aliis, quanto ante-elli naajestas regia aliis hona inibus. De auctoritates praersae ativa Reg

narum Gallia.

Vs civile Augustas iisdem privilegus or it quibus ipsos Caesares, etsi Impeium, ut neque regnum Galliae, ad nihili e- es non devolvebatur honores am-l lissimos decrevit illis a quibus re- ensendis , quia gentilium sunt, super- : scde-

158쪽

48 Io A, Trici ri edebimus. Reginae Galliae .histori fundationibus pluri in religionis fidei purae monumenta prodiderunnam etiam Clottidis ei fecit ut religic

Francis reciperetur , neque post moriam eius ulla quae aberia verit in inventa esst Quod quidem a Clvaei tempore non evenit Regibus. Clipericus enim primus Arii venenum lia: serat,cui ut teilatur Gregorius Turone trsis duo soli Ecclesi Gallic Antis ires olstiterunt. Constantia vero , prudenti clementiaque Reginarum . quae curque ad sanctitatem irobitatem pertnent, satis testata sunt. Quaedam enit tanta fortitudine suerim dc celsitat lianimi, ut viros suos Reges diu etiam expeditionem periculosissimam tran mare prosequut . a sint ad opem Christianis in terra sancta asserendam, quarun lexempla multa sceminae principes hujuse regni atque extranem imitatae sunt. Id tam bene de Regibus virtute sua meritata sunt, ut privilegiis quam maximis potue arunt eas ornaverint: quorum authenca exempla in regalibus chartophylaci in tablinis Principum c domesticoruRegis habentur ut hodie quoque prmulgationibus lactis Partamentoruostenditur. Qia estores summi pecunsubsidiariae alia ossiciorum colle

159쪽

DE RE 3vs GALLI cIs r 9 ii chartas 3 graviorem auctoritatem; ginis subici ibi curaverunt. Exstant in

bali S. Dionysii instruinent Philip- Ludovvici Crassi Regum,subscria Reginis Anna Alexiaque uxoribus, Roberto ac Hugone Francis fratrit Philippi , item a Philippo coronati ege dum Ludovvicus Crassus paterius viveret, multaq; alia confecta sub : num LX cxxi X. Quin etiam aliir es acta sua que ab annis regni uxor a: rum atque a suis ipsorum numera-

. Habentur duo Ludovvici Crassi inem Abbatia , quae scribuntur fuissense fa an noxia dc in regni ipsius, sinae vero Alexia uxoris anno vi, ii Aliud quoque in Ecclesia Parisien- ejusdem Ludovvici Crassi, consectumno ri regni ejus ac Regina Alexiae. ii Reges regali throno ad us dicen-m insidentes , matres aut uxores suas Par lamentis sibi assidere ad dexte- in curaverunt ut clarolus; uxorem annam Borboniam Reginam in maxi- is trium statuum comitiis, quae in Pa-ienti Par lamento habuit: dcis Maii ccc LX lx , in quibus bellum in Anglos stitutum: pronuntiatum est. Adre- .ndas desaecipiendas Baronum Aquiniae provocationes , qui a Principe Valliae Regum Partamentum appel- 3 lavc. a ,

160쪽

iso IOAN. rLII laverant, Rex Carolus V partamen mi convocavit, ubi Regina mater ipsum de terae ipsus sit debat. Narrat Scriptius olonionem Regem insidentem tironjussiisse alterum pro Bethsabeamata portari, ut ad dexteram sederet ipsin Resis regnantis naatrem, si non est Retna Galliae, antecedit Resina uxor naalps quoque mulieres ossicia Partur 'liae obtinentes, in consessiam ad sua ic Parium accersuntur. Sancto Ludov vii Rege consilium habente Parium, inti

Pares dicitur affuisse Comitissa Flandri: Reginae itaque , quarum longe est anplior dignitas, Regibus jus dicentibus a sidere post int, ut fit in judiciis Pariun

Praeterea habent urisdictionem , placet conventus maximos in agris si propriis de dotalibus , ut de prim i provocationibus cognoscant racabe rum conventibus ad consilium Pariui lGalliae provocatur, quamvis agri sint tris dictionis alterius. Hanc praerogarvam diserte exposuit Rex Philippus Lorgiis mense Aprili caecae v I , ex qu decretOPar lamenti , ara Martii ccI. xxxii judicatum est , ex conventibili

maximis dotalium agrorum ad Renam Blancam Philippi Valesii Regis duam i ormanniae dominio pertinentiam non provocatum iri ad Roton