장음표시 사용
121쪽
aere possit ni Vmma solummodo di-na, tuo. id usitatum esse video ieis circum populis,o a Rege multo poc commodius, quana ab illis seri hoditem est ejus na ocli, ut Rex nullum ge-
is annonae es mercium exportari na-bus permittat. Est enim copiosa de rea omnibus abundans, Iallia, sic ut alio- in commerciis multo facilius , quam nostris, carere possit. 'uod etiam illi Ibi denegant, quanam ratione postunt hoc sibi a nobis concedi nili sortetistionibus aliter sit constitutum. quan Iam sane 5 hoc emendari posssit Gala enim in ulta laal et agendi facultates,libus alii regiones ista destitutae Actis est niihi, vel evem licitiam ejus rei erationem intulisse, ut qui sunt peri res , Occasionem habeant diligentius e cogitandi. Nam si animum si mele adiiciat, mulios est habiturus consi instituti sui adiutores. Reliquum , ut exponam , quemadmodum extra illiae fines bello sint acquirendae pro-ncia conservandae quicquid enimictenus dictum est, ad regni solum ad-inistrationem pertinet. Qia vero tem-ra nonnunquam incidit, ut Rex aliqua
avide caula bellum suscipiat, longe a bibus,& quoniam non hoc soli in tem-
re, cd paulo etiam libera hanc memo- riam,
122쪽
rii si s s rriam, id genus bella, maximis achum facultatum ni ultorum praestanti uir virorum , a nobis fere admini lirantur deinde, quoniam occupatas saepe regiones, facili momento rursus amisimus
non absque ludibrio, ignominia res ipsa postulat, ut demonstretur, quid
nobis peccatum, quid deinceps cavdum sit atque agendum, si forte vel arant sire cuperare cogitamus, vel etiam nov. comparare. Atque, ut supra fecimus, o inerati in de his rebus omnibus loquar. nec ullius honorem aut existimationen la: dam. Inprimis ergo diu multum in Rex deliberet,an graves atque eras beat suscipiendi belli causas, tuorum audiat de eo sententias. Nisi enim lanta ima subsit causa, non est quod speren Deum justitiae vindicem, adfuturum nostris conatibus. qui etiamsi fortasse 1 e llicem successiam atque victoriam conc dat, de eos quibus belliam infertur , pro scelere ipsorum ulciscatur, ksinibus ona artibus atque possessionibus ejici permit-ii tat tamen illos, qui injustam vim adse runt, aliorum facultates Occupata snon dimittit impunitos, vel in hac mortali, vel in illa sempiterna vita. Post quai vero de causa belli constiterit, proximuinii est, ut deliberetur , quomodo sit agen .
dum, an aliquid impediat,an absque ma-
123쪽
DE RE P. GAL. LIB. II. IIno dispendio fieri possit, an vero plusi eo sit metuendum periculi , quam erandiana ea Polumenti Majoris enim liquando det timenti vitandi causa, ecess. est tentare fortunam praeserim , si quid illud ad rem conferre vide litur. Verum ubi nulla cogit neces li- as, quando volim tarium est belliana, soliam conmaodum atque lucrum est iros' 'situm , nihil temere tentandum si nisi probabile sit, pei fici posse, quod instituimus nullum enim bellum geri otest, in quo non siit periclitanda oria unx cumque res in eum casum incita it longe praestat differres, quam festi a re ninatum atque celeriter procurre- i. Cum autem non conana Odum , sed onos agitur existimatio, cu)us faciena sit actura, si nimium res differatur lim certe, quemadmodum reliquas inarias persequimur, vim a nobis de-ellere solemus, minime cunctandum honoris enim atque fama multo ravius est , quam opum atque bono an dispendium. Idem faciendum esse ut cum periculum es ne mora dilao i belli magno liquo damno Rem p. sciat, cum id licet metui oportet, ne uis alius eam regionem, quam nos L . 'angere cogitamus, pr occupet, ex eaque lurini uni deinde nobis incommodet.
124쪽
11 C A vo i sp ELLITHaec autem ominia consistunt in act ne,neque tam doctrina, quam usui eperientia opus est, ut scilicet Rex cognseat,quid a suis quid ab amicis exspe ire debeat,quo sint ingenio, quibus facitatibus atque viribus hostes eorum' socii, item quanti sint faciendi sumpti quomodo corrogandae pecuniae, qua eius regionis , quana debellare institu natura, quae loca,qui aditus, desid genalia multa, quae rei bellicae periti honne intelligunt.Caveat autem,ne temesidem laabeat, vel causis parum firmvel hominibus aliquo perturbatis assctui imperitis item, ne quid suae privtim cupiditati atque deiiderio tribuased omnia potius metuat. plena difcultatis atque periculi sibi fingat&pe suadeat ipse. cumque iis rebus ad con lium delatis exula Reipublicivisum furit, ut ad actionem veniatur,considerat dum ess an regio, cui bellum facere crevit, defendi possiit, item an idonea opulenta satis , ut se ipsa suis vectiglibus atque copiis tueatur. Nam si cor stat eam defendi non poste atque retinri valde sit ineptum Sc inconsultusa subire dispendium rei familiaris uerporis .existimationis. Videndum igitur , an ina pedimentum illud, an
ii iam ad arma destenditur , vel etia
125쪽
DE RE P. G A L. L 3. II. Iisti tempore possiet auferri: quod si tollin potest, desiliendum est negotic, Scgitandum de aliis, unde plus en voluenti atq; a gloriae, sperare liceat sicoque iaciendum ii, lutina aut belli Uptus, aut ipsa loci d sensio videbitur
cedere frit ius annuos atque conurio
, qu. e quocunque modo percipi pol it. Nan hac de causa Ronaarii 1.Υ- repudiarunt provincias, quae in fidem lorum ultro sese permitterent. Dixi aera item de cona modis nori simpliciter,
quae quoquo modo provenire poliat, at fieri ei in potest, ut sumptus naares sint fiuctibus M tamen regionis itura sit usque tanti sint ni omenti, vel reliquana regni parte in tuendam, velim meatus aditusque causa , ut impen- rationem habere non oporteat. De
de , cuna alicuius regionis occupatio defenso magnis acturis conili tir, artem est, brevi pOit tempore, sui p- poli mutui, fructus autem amplifica-:aon est anxie de eo, quod impenditur, git meum. Huc enim si quis respiciat, iiii unquam acquisiturus sit bello, pio-erea quod initio nudius pie runquem re pondent sumptuum magnitudi-. Breviter, etiamsi quod instituimus,fae tactu videtur tamen non si fens oleri sua , veruin etiam ulmum,
126쪽
ii CLAVDii EsELLII ne que tam quid utile, quana quid sit thalestiam, considerandum est; ac omni is aciendum , ut solent ii, qui agruna a praedium sibi comparant, aut pr. aefectram aliquam atque sacerdotium arhiunt. Hi enim non solum magnos suscpiunt labores, verum etiam,an quod cipiunt, sint impetraturi,&ubi impetravrint,an sine lite de controversia possit eo frui,in dubio versantur. Postquam ego re omni disceptata, placuit suscipieradum est bellum, non est amplius dissi
rendum, sed rebus necellariis procurati
ad actionem ilico veniendu es . Nam ii sterjecta mora, spatium tempus dati lihostibus communiendi se de concilian is amicos, sequod arcanum esse oportui
effertur in vulgus i relanguescunt ans Imi, 3 augetur sumptus, d rei bene si tenda occaso mittitur, neque raro lut quod inititutum est, prorsus con Idat. Neque tamen tumultuose aut iri considerate agendum est , verum ubi a lquemlibet casum instructa erunt atqui parata omnia, tota mentes: animo in
cumbendum est actioni,& utendum licis minibus peritis atque industriis, in eos, que distribuendae sunt praefecturae ac rei
liqua munera , sic ut alter alterumno: l
impediat, b diligendus est imperator,ei que tribuenda potest vi auctoritas,
127쪽
Rrp. GAL. LIB. II. IIIpra di cimus. Quod si Rex non interest
te administrationi belli , iquosdam eis deliget, iis lite negotium dabit, ut
is positis o innibus occupationibus, in solum re studium, operam omnem nant, cumque aut respondendum eritit agendum alii id maioris momenti. 3njunget se illis, desiena una cognoscet, prompte dc idonee singula gerantur,uod in bello maxime requiritur. lni; idae sunt autem quaecunque rationes, hosti quam plurimum noceatur, neclum sublidi genus ejiciendum es , ut
communias, illum autem infirmio-:m redigas neque ver sumptui a ndum est, de quo celerius rem consias, duplicandae sunt potius impensae. am ut de periculis de variis incommos, quae solente venire, cuna interponitur ora iiiiii dicam, multo sunt etiam fa-endi majores sumptus. Galli autem in ita cis operam dabunt, ut confestim ex- 'diant quod propositum habent esti in ipsis innata quedam alacritas, ar-ar, qui paulatim relanguescit, iropei tinguitur. Cum igitur pecuniis Sc donis 'o pollicitationibus aut id genus aliis arabus confici res potest, eo est utendum
lminiculo, neque differendum , donee consequaris quod optas. Et quanquam
omines earuna rerum periti, quid in eo
128쪽
Iis sit agenduin , satis intelligunt: tamen qitoniani hac memoria Depius in eo gra viterque peccatum est, magno cum Rei publi ae clatrimento, putavi aliqui id de eo mihi dicendum esse. Nunc deinceps, quomodo sint statuendae ac conservan. dae provinciae, bello acquisitae, explican dum est odiam vis autem ex usu traxetatione rem in praeteritar lim, ex monumentis librorum atque historiarum, quas liximus , facile cognosci potest, quid sequi oporteat tamen secutus rem meum , quod miti videtur ad pr. t
lantem aetatem congruere,in quid in eo: saepe nostri homines peccaveritat,amilias, ii quas bello vicissent, regionibus, breviter i exponam. Vt igitur parta conservemus, it
duabus in rebus positum est, in armis i atque legibus. Et armis quidem optis est initio, neque discedendunt est ab iis, etiamsi populus magnam praestet obst- quentiam, eoque utendum est praestidio,
donec pacata erunt omnia, in eum casum res deduct a videbitur, nulla ut sit 3 inceps metuenda rebellio. Constituta deinde Rep. bonis legibus, administratio ij ne juris, dimittendus est exercitus, vitan id sumptu si recreandae regionis causa. verum interim, quoad de populi olim, a
tale compertum sit,& pacati omnes cir i
cia vicini, pret sidio strat relinquendinoi
129쪽
DE CAL. LIB. II. I9 illae copiae, partim, si ita nova res Obla sit, ut resisti possit oparim, mira fecitnnes in ossi io contineatur. In il la ve-
jur isdictione, magna quadam opus ei
ligentia& severitate, quoniam munusac eii ierpetuum, ab eoque reliqui om sordines dependent. Quae vero supra cimus, de ora ervando regno, deque indiplina militari, huc etiam pertinent, leoq; non repetam.Sed ut provinciam, tu per ad: in iam tu aeditioni, tuearis, ino plus est dissicultatis, quam ut vetus atrimonium ac haereditatem consertes. Primum igitur consideranda sunt o m. ita pericula ccasus, quibus amitti poscsit, quo i nuper acquisitum est, & providendum in tempore, quomodo iis c curri debeat ' inter alia considerandum est, an qui suis finibus expulsus est, aut ipse adhuc persit, aut aliquem suae stirpis atque familiae superstitem relique rit, qui litem atque turbam excitare pota sit san devictae regionis populus uni ersus eam familiam amet an vero pars all- qua populi, des quot Δ inde, an vicini circum Principes atque populi, sint amici,nec ne an vero neutri parti studeant: an regio sit natura δε opere u .aita, an frumentaria dc copiosa, caeterisque rebus ad defensionen nece si riis abundans:
postremo , an sinitiva sit o mittendis
130쪽
uo CLAVDri EsEL L auxiliis opportuna, an vero longe a tu finibus remota. His omnibus animadversis, si ad ejus tuitionem videtur nihopus est magna custodia , deducendsunt milites,&quam ira inimum ibi relin ii ii debet praesdiorum, partim minuen. disumptus causa, ne populus nimium
gravetur, ut antea diximus, partina, ut ne qua vis atque turba moveatur Milites enim natura sunt contentiosi, vitam
hac ratione tolerant, ideoque perfacile sit, ut vicinis causam aliquam offensionis prael eant, unde postea sit oriturum grave aliquod bellum deinde, etiamsi liberaliter cum ipsis agatur, vix tamen ab an)urus maleficio sibi temperant, &
multa proterve ac libidinose faciunt. breviter, ita sese comparant, ut nisii summa in necessitate, nemo societatem eorum
expetat Sin autem ab qua subest causa, quamobrem sit opus magno praesidio: certus est adlaibendus modus atque cautio. Nam si frequens est Mus regionis populus, exercitatus in armis, aut si vicini sunt potentes ac inimico in nos animo, collocandi sunt in praesidiis homi
nes externi quae sane res maximos sumptus requirit, ac multas adducit incommoditates. Ex his enim, qui rem familiarem auxerunt,4 militia facti sunt di