Opera quoad extant

11쪽

LIB. I. CAP. i. a.

Urbem Romam a principior ea habuere. Re

-- et conmilatum L. Brutua instituit. Dictaturae adium a sum antur: neque decemviralia poteatas ultra hiennium, nequo tribunorum militum consulare tua

diu valuit. Non Cinnao, non Sullae longa dominatio; et Pompeii Crassiquo potentia cito in caesarem, Lepidiariuo Antonii arma in Augustum cessere qui cuncta. discordiis civilisua sema, nomine Principia sub imp rium Moepit. Sed veteris populi Rom. mapera vel adversa claria scriptoribus memorata sunt temporiabusque Augusti dicendis non dinere decora ingenia, donec gliacente adulatione deterrerentur Tiberii Catia quo et Claudii ac Neronis res flarentibus ipsis his tum salaae; postquam occiderant, recentinua odiis com- auao sunt. Inde consilium mihi, pauca de Augusto et Exumna triam, mox Tiberii principatum et cetera; sine ira et studio, q- um caussas Procul habeo. 2. Postquam, Bruto et Casaio caesis, nulla iam Nica arma, Pompeius apud Siciliam oppressus, e Moquo Lepido, intersecto Antonio, ne Iulianis quidem partihus nisi Caesar dux reliquus potito triumviri nominis, consulem se serens, et ad tuendam plebem tribunicio iuro contentum; ubi militem donis, populum annona, cunctos dulcedine otii pellexit, insumero pin

latim, munia senatus, magistratuum, legum in se tra--ε, nullo adversante cum ferocissimi per acies aut moriptione catadissent, cetori nobilium, quanto quis servitio In Omptior, opibus et honoribus extollerentur, ac novis ex rebus aucti tuta et praesentia, quam Vetera ex riculosa, mallent. equo provinciae illum rerum statum innuebant, si jecto senatus p utique imperio.

12쪽

ε ANNALIUNob certamina potentium et avaritiam magistratuum, invalido legum auxilio, quae Vi ambitu, Postremo P

cunia turba intur.3 colorum Augustua, inhaidia dominationi, claudium Marcollum, sororis filium, admodum adulesce tem pontificatu et curuli aedilitate M. Agrippam, ignobilem loco, bonum militia et victoriae socium g minatis onaulatibus extulit mox, defuncto Marcello, generum sumpsit Tiberium oronam et claudium Drusum privignos, imperatoriis nominibus auxit, in--a etiamtum domo sua: nam genitos Agrippa, carum ac Lucium, in familiam camarum induxerat necdum posita puerili praetexta, Principe iuveritutis appellari,

destinari consules, specie recusantia flagrantissimo cupiverat in Agrippa vita conoemit, L. Caesarem, euntem ad Hispanienses exercitua, Caium, remeantem At menta et vulnere invalidum, mora lato propera vel noverca Liviae dolus abatulit Di immo pridem e stincto Nero solus e privignia erat illuc cuncta e gere filius, collega imperii, onsors tribuniciae pvi statis adsumitur, omniaque per exorcitu ostentatur non obmuris, ut antea, matris artibus, sed palam ho latu. Nam senem Augustum devinxerat adeo utila Potem unicum, Agrippam Postumum, in insulam Planasiam proiiceret, rudem sane honarum artium Bir bore corporis stolide ferocem, nullius tamen sagitii compertum. At hercule Germanicum Druso ortum,

octo apud Rhenum legionibus imposuit, admisiquo per adoptionem a Tiberio iussit quamquam eam in domo Tiberii filius iuvenis; sed quo pluri a munimentis

insisteret. Bellum ea tempestato nullum, nisi adve sus Germanos, supererat abolendae magis infamiae,

ob amissum cum Quinctilio varo exercitum, quam

13쪽

LIB. L CAP. - . A. d. 767. a. c. 14. eupidine proserendi imperii aut dignum ob praemium. ini res tranquillae; adem magistratuum vocabula: iuniores post Actiacam victoriam, etiam aenea pleriquo vitae hella civium nati quot quisque reliquus, qui rem p licam vidisset' 4. Utur ergo civitatis statu, nihil usquam prisciet integri moris omnes, exuta aequalitate, iussa Principis adspectare; nulla in praesens Brmidine, dum A

gustus aetato validus seque et domum et pacem sustentavit Postquam provecta iam senectus amo et compore fatigabatur, Heratque finis, et spes novae: pauo bona libertatis incassum disserere plures hellum p Veseere, an cupere pars multo maxima imminentis dominos varii rumoristus dissererint: meam prim

perieritis tanta moli parem riberium Neronam matu rum annis, peetatum , ,εω vetere atqua inalis Claudias familia superbia multaetus indiei maritias, quamquam premantur, eo res. uno et prima ab insanitis eduetum in domo regnatrice: Ovasto iuvenie sulatus, triumphos: ns iis quidem annis, quibus movi, meis se res, mulam egerit, aliquid quam iram et simulationem et Merstas libidines meditatum. Aeea re matrem muliebri inpotentis serviendum seminas, duobus minauper a laseantibus, qui rempublieam intorem premant, quan quo distrahant.

5. amatque talia agitantilaus, gravescere at ludo Augusti Et quidam Melus uxoris suspectabant: quippe rumor incesserat, paucos ante menses Augustum, electis insciis et comito uno Fabio Maximo, Planasiam vectum ad visendum Agrippam: multas illio utrimque lacrimas et signa earitatis spemque e eo, scire ut iuvenis penati mari redderetur Quod Max

14쪽

6 ANNALIUM A. u. 767. mum uxori Maresae aperuiam illam Liviae gnarum id Caesari neque multo post exstincto Maximo, dubium an quaesita morte,)auditos in lanem ei Marcino gemitus, semet incusantis, quod eamsa Mitii marito fuisset. Utcunque se ea res habuit, vixdum ingressus Illyricum Tiberius, properis matris litteris accitur: n que satis compertum eat, spirantem adhuc Augustum apud urbem olam, an exanimem repererit acribus namque custodiis domum et vias sepserat Livia laeti quo interdum nuntii vulgabantur, donec provisis quae tempus monebat, simul excessisse Augustum et rerum potiri eronem, fama eadem tulit. 6. Primum lacinus novi principatus fuit Postumi Agrippae caedes quem ignarum inermumque, quamvis firmatus animo, centurio aegre confecit. Nihil cloea re Tiberius apud sinatum disseruit patris iussa a mulabat, quibus praescripsisset tribuno custodiae a posito, notaretur Agrippam moris aseere, quan- qu ipse supremum diem saepisuisset Multa sinodisio famaque Augustus de moribus adulescentis questus, ut exsilium eius senatusconsulto sanciretur, Perseo rat ceterum in nullius unquam suorum necem duravit; neque mortem nepoti pro securitato privigni inlatam, credibile erat: propius vero, Tiberium ac Liviam, illum metu, hanc novercalibus odiis, suspecti et Invisi iuvenis caedem festinavisse. Nuntianti centurioni, ut mos militias, lactum esse, quod i iurasset: neque --

parasas asas, et rationem faeti reddendum apud senatin

respondit. Quod postquam Sallustius crispus, particeps secretorum, is ad tribunum miserat codicillos,)m erit metuens, ne reus subderetur, iuxta periculoso ficta seu Vera promeret, monuit Liviam, ne arcana domus, ueconsilia amicorum, ministeria militum vul-

15쪽

A. C. h. LIB. I. CAP. . . garentur novem rhas imprincipatus resolveret, eum et ad senatum vocando eam conditionem eme imp xandi, ut non alit arito inmatet, quam si uni reddatur. T. At Roma ruere in aer vitium consules, Patres,

eques quanto quis inlustrior, tanto magia lata M tinantea, inutuque composito, ne laeti excreatrii cima, neu tristiores primordio, lacrimas, gaudium, questus, adulationes miscebant. Sex Pompeius et Sex. Amuleius Cosa primi in verba Pherii Caesaria iuravere apudque eos Seius Strabo et c. Turranius, illo praetoriarum cohortium praefectus, hic annonaar mox aenatus milesque et populus. am Tiberius cum eta per consules incipiebat, tamquam vetere re publieae amhimus imperandi. M actum quidem, quo

patres in curiam vocabat, nisi tribunicia potestatia Praenea iptione posuit, sub Augusto coeptae. Verba edicti fuero pauca et sensu permodesto do honoribus poerentia consuIturum nequa tabaoedere a corpore i ustinum sae publicis munaribus usurpare. Sed defuncto Augusto, signum praetoriis cohortibus ut imperator dederat Excubiae, arma, cetera aulae miles in forum, miles in curiam comitabatur litteras ad exercitus, tamquam adepto princiPatu misit, nusquam cunctabundus, nisi cum in senatu loqueretur. Caussa Pra cipuli ex formidine, ne Germanicus, in cuiua manu tot legiones, immens s lorum auxilia, mirus apud p pulum favor, habere imperium quam exspectare marulet Dahat et famae, ut vocatus electusque potius a republio videretur, quam per uxorium a itum et senili adoptione inreptisae. Postea cognitum est, ad introspiciendas etiam prooerum voluntates inductam dubitationem: nam verba, vultus, in crimen deto quens, recondebat.

16쪽

8 ANNALTU A. d. 767. 8. Nihil primo senatus dio agi Marma viai do a premis Auguau: cuius testamentum inlatum per vi gines Vestae, Tiberium et Liviam heredo habuit. Livia in familiam Iuliam nomenquo Augustae adsum

batur in spem secundam nepotes pronepotesque te uo gradu primore civitati scripserat, plerosque invisos sibi, sed iactantia gloriaque ad posteros. Legata non ultra virilem modum, nisi quod populo et plebi quadringenties tricies quinquies, praetoriarum eo mitum militibus singula nummam millia, legionariis trecenos, cohortibus civium Romanorum quingenos nummos virium dedit. Tum consultatum do honoriabus; ex quia maximo insignes viai: ut poris triumphaιiduceretur funus, Gallus Asinius; ut Iesum liuarum μtuli, uietarum se eo gentium voeabula anteferrentur, L. Arruntius consuere addebat Messalla Valerius, en vandum per anno moramentum in nomen Tiberii i terrogatusque a Tiberio, num se mandante eam sentem. tiam prompsisset aponte distras, respondit; aqua in iis, quae ad rem publieam pertinarent, eo iιio, nisi auo, umrum, e cum perieula ossensionis ea sola species adulandi supererat. Conclamant Patrea, corytis ad rogum humeris anatorum serendum. Romisit Caesar

adroganti moderatione; populumque edicto monuit, ns, ut quondam nimiis studiis funus diui Iulii turbamem, iis Augustum in foro potiua quam in campo Martis, o Matinata, remari uellara Dio funeris militea velut

praesidio stetere, multum inridentibus, qui ipsi vid rant, quique a parentibus a verant diem illum crudi adhu sorvitii et libertatis improspero repetitae, eum inua dictator Caeaar aliis Maaimum, aliis pulcherrimum lacinus videretur nunc amem principem, longa potentia, provisis etiam heredum in rem publicam

17쪽

strua, mucilio inliset militari tuendum, ut sepultura

eius quietas retis. Multus hino ipso de Augusto amno, plerisque vana maranti a quod idem diea Moepti quondam imperit Irinceps et vita supremus: quod Nolao in domo

et cubicula, in quo pater eius Octavius vitam finivi set Nummua etiam eonsulatuum elebrabatur, quo Valerium C aevum et c. uarium simul aequaverat: oontinuata per Mnem et triginta anno tribunicias Halaa: nomen imperatoria semel atque vicies partum: aliaque honorem multiplicata aut nova. At apud prudente vita tua varie extolle tur argu turve. Hi

18쪽

dem, qui oepero, is Maa Sami suis minorumaritus atomis insmicitiis datos, quamquam με ait, privata odia publieis vulvatibus remittam; Malo, tum imagine meis, ad Lepidum aperia amicitis a ωνιοε μει, Antonium, Tarentino Brunaisi quasso

foetos Roma Varronas, Egnatios, Iulas. Neo oranea cia abstinebatur ab Ois Neroni vae r σι eo viti per iudibrium pontificas, an Oneepto, meatim diis partu rite nuberet o Tedit et Vedii Pollionis Haetia: matrem Liuia, gravis in rem publieam mater, gravia domui Caeaarum noveroa Niri deorum honoribus νε-uorum, sum a templi akespuis vim num per μ- aes actore is soli usust. a Tiberium qui misaratus

Augustus Paucia anto annia, cum Ttherio tribuniciam potestatem a patrihus rursum postularet, quamquam honora oratione, quaedam de habitu cultuque et institutis eius iecerat, quae volui excusando ea Araret. 3. Ceterum, sepultura more perseeta, templum et moleste religione docemuntur. Vermo indo ada

borium prema. Et illa vario disserohat de magnit dine imperii, sua modeatis; olam a uis ti marasm

19쪽

dialis ad oribus aeos tur Plua in oration tali d malatis quam fidei erat Tiberioquo etiam in re a,

quaa non mularet, seu natura sim adauetudina, au pensa emPer et mura vecta tum vero nitenti, ut aenaus auos Penitus Meret, in incertum et aisnguum

magis implicabantur. At patrea quum unus metua, si intellium viderantur, in queat , lacrimas, vota

egundi ad deos, ad inviam Auguati ad genua palua

manus tendero eum proferri iamlum reditariquo tu siti spe pulsimo continiantur: quantum civium socitarumque in armis: quot viasses, regna, Pr rancisa, tributa, aut vectigalia, et nomaestate a tripti mea. Quas uncta sua manu perae aeratam tua addiderarium nauium mereandi intra termino imperii, ine tum metu, an per invidiam. 42. Intor quae senatu ad infimalia testationea pr cum nis, dixit foris Tu eri , a vi non isti αμοι eas parem iis, quae mus pars ibi mandaretur, eius tutelam auaeepturum. Tum Asini Gallua, I arrogo, inquit, Caesar, quam ναriem reipublieas manatari ubi velis. Perculaus impro-a interrogatio , paullum reticuit dein, eineoto animo, respondit: nequaquam domo pudori mo, lassis aliqui aut evitare ae o, cui in miseraeum aes ari mauot Burrum Galluar etenim vultu ostentionem coniectaverat non detreo intor sarum, ait u diri re suas separari nequirent,asa, aua e vastion inrguaretur, -- Masre pissima comus algu. unius aiam resandum. 4 indit laudam do Augusto Tiberiumque ipsum victoriarum suarum, quaequo in toga per tot anno φνω secimet, admo-

20쪽

2 ANNALIUM A. d. 767. mitti eo ideo iram oria lenivit pridem invisus, tamquam ducta in matrimonium Vipsania, M. Agrippa filia, qua quondam Tiberii uxor fuerat, plus quam civilia agitaret, Pollionisque Asinii, patris, ferociam

retineret.

3. Post quas L. Amantius, haud multum discrepans a Galli orations perindo essendit quamquam Titario nulla vetus in Arruntium ira sed divitem, promptum, artibus megiis et pari fama publico

spectabat. Quippe Augustus, supremis sermonibus cum tractaret, quinam adipisci principem locum su secturi abnuerent, aut impares vellent, vel iidem po sent cuperentque, M. Lepidum dixerat apaeem, sa per viam; virum Asinium avidum, sed minorem;

L. Arruntium non inclinum, et, si eastus claretur, au8rum. De prioribus eo entitur pro Arruntio quidam Cn. Pisonem tradidero; omnesque, praeter Lepidum, variis mox criminibus, struanto Tiberio, circumventi sunt. Etiam Q. Haterius et Mamercua Scaurus suspiacacem animum perstrinxere Haterius , cum dixisset, Oumue patisria, Cae-r, non adeas caput rei publi-o 'Maurus, quia dixerat, spem eas eae so non inritas fore matus proces, quod relation eo urum iure tribunicias potestatis non intereamisset. In Haterium statim

invectus est Scaurum, cui implacabilius irascebatur, silentio traminit sessusque clamore omnium, e Ost latione singulorum, flexit paullatim, non ut lateretur suscipi a se imperium, sed ut negaro et rogari desin ret. Constat, Haterium, cum deprecandi caussa Palatium introisset, ambulantisque Tiberii genua advolv retur, prope militibus interfectum, quia Tiberius, casu an manibu eius impeditus .praescierat. Nequelamon periculo talis viri miligatus est, donec Haterius