M. Vitrvvivs per Iocvndvm solito castigatior factvs cvm figvris et tabvla vt iam legi et intelligi possit

6쪽

De apostolico Archetypo extraminia TUM SI Uuiuersis in singulis isanctissimum in Christo patre r& Dominum nostrum Iulium:pontiscem Secundum iGratiam peculiarem induisse Ioanni Taevino de Tridino in Ciuitate Venetiarum im pressori.Libros Vitruvii de Architectura summo stu gioiae Lucubratione castigatos frecognitos:cum guris suis opportunis lasamusmela boratis imprimessiicauisseque ne uis eos imprimere audeat:sub excomunicationis lata sententia poenaia qua inis in mortis articulo ab eius Sanctitate absolui possitipraeter esuram amissionis librorum huiusmodi impretarum a Ducat Dominio impostam.

7쪽

BEATISSIMO IVLIO AL PONTIFICI MAXIMO FRATER IO IOCUNDVS. H.S C.

TV DIA labores iquos in restituedo Vitruvio ad pristinae lectionis nor ina exhaumquos tibi gratos fore existimauimon ab re tuo nomini dic,

reconstitui maxime Pontifex utpote totius humani generis monarchaerquando solus es:qui optimi maximi de vices in terris geras: qui omnibus artatis tuae gradibus magnitudine animi ostenderis quantis rinum rosis uirtutibus polleas:& ex rebus gestismo modo in summi pontificatus apice constitutus:sed etiam ab ipsis uitae tuae initiis quantum ualuerisiqua tot ingenio solertia in omnibus tuis actionibus praeditus fueris felicibsmi probent exitus.Rectu ergo mihi uisum fuit hoc animi& amoris mei iudicium huiusmodi architectum studia tibi dicare:quibus plurimum delectaris:Vt inter caeteras maximas tuas virtutes amplissimarum atq; magni ricentissimarum impensarum in aedificiis consumandis monumenta decla rant.His enim ut m plerasq; aliis mon modo nostri arui principes sed et sui perioris quot,&numero&magnificetia superasti.Et nemitu huiuscemodi tuae laudis adulatorium innuratur comentummeritatis testes prodeant. Opera enim constanta Queratur qui numerum arquet. quiue secundus sit:aut qui maiora: magnificentiolauefecerit: cuius fama ut tua usq; ad sarculorum fines extendi possit. Sume igitur placido vultu beatissime Pa/ter:quos tibi dedico in hoc auctore restituendo laboresmec eos fuisse mo/dicos existimes:quando ut intelligerem non sine multo sudore, lassitu dine:eius verba&sensumacti ruinarum ueterumq; aedificiorum reliquiis me contuliae notum simon semel modo ised saepes numerose.At hoc tuam lata mihi fuit huius rei cura parum visum fuisset: si ipsius auctoris in tegram habuissemus lectionem quam quia pene totam corruptam osten dunec quequam quis studiosum:aut onus corrigedi suscepisse:aut ad per fectam eius intelligentiam penetrasse inueni:diligentius meo studio:dum singula perquirere cepi: ad antiqua exemplaria tanqua ad ansam digno scendae rei me contuli nec ad pauca quidem nec natantum regione uel urbe reperta:sed multis.Sici duplici studio intentus:veterum scilicet ui narum monumentis: ditu vetustatis redolentibus libris satis patentem mihi feci intelligedi semitam:& ex diuersa lectione effectum est ut ex uno vel altero codice quamulta correcta loca inuenerim vel ad corrigendum iter ostenderint & ubi haec non iuuerulis omnino uti erant reliqtu. Hoc sciri volui me me taxent:qui nodum in scirpo querunt:quod talis sim re iglorier ad amussim pristinam auctoris lectionem integram restituissem amne hoc pollicitus summet idoneum me ee scio:cum nonnulla in eo per

8쪽

scripta sint in quibus adhuc hereo:in quibusq; nec mihi ipsi credo ne an

verba Meorum textura sana sint an corrupta cognosco.Satis tamen feci:&quidem satis in alieno opere:ab nostri aeui nemine quod sciam adhuc satis recognito.Sed in eodem insudasse cum laudabile sit magis tamen proba/du puto beatissime Pateram cudere:q aliena scrutari.Ego Min hoc mihi=ipsi quidem non defui: qua uis non me iurisised alieni:& sine otio quod maxime necessarium esto: semper fuerim. Scripti tamen de architectura de mathematicarum disciplinarum usu iac tradiatione:multa:sed nondum elaborata nonduini satis perpolitatui copia:&raritate: operum varie tate:&doctrina memini qui de harum rerum usu scripserint cessurus sim:

si mihi illud suppeteret otium: quod maxime negociosum esse studiosis soletiquo me solus tu beatissime Pater donare potes. VALE

9쪽

Quid sit architectura&de architectis instituendis Caput. Exquibus rebus architectura constet. Caput. I. De partibus architectura in priuatorum publicorum aedificioru distri/butionibus&gnomonices&machinationis Caput. ILDe elemone locorum salubriumvi quae obsint salubritatis unde lumina capiantur. Caput IIILDefundamentis murorum&turrim Caput. V. De diuisione operum,quae intra muros sunt,& eorum dispositione, ut uistorum noxu flatus uitentur. Caput. VLDe electione locorum ad usum comunem ciuitatis Caput. VIL

CAPITULA SECUNDI LIBRI.

e priscorum hominum vita,&de initiis humanitatis atq; tectorum Mincrementis eorunti Caput.

De principiis rerum secundumptiorum opiniones Caput. I.

De puluere puteolano. pux, VLDe lapicidinis p. . VIL

De generibus structurara eapcllitatibus modis ac locis Caput. VIII.

De Materiecedenda. Caput MDe abiete supnate, infernate.cu Apennini descripti . Caput. X.

De sacrarum aedium compositione,&symmetriis corporis humani mensura. Caput. De quin aedium spetiebus Caput. II De fundationibus, columnis atq; earum ornatua epistyliis tam in locis solidis quam incongestitiis Caputi IIL

De tribus generibus columnarum origenes duetiones Caputa LDe ornamentis columnarum. Caput. LDeratione dorica Caput. IL

10쪽

Caput.

Caput. V. Caput.

Caput.

Caput

VIII.

De interiore cellarunis prona distributione. De aedibus constituendis secundum regiones. De hostiorum Mantepagmeto sacra aediu ronibu De tuscanicis rationibus aedium sacrarum. De aris deorum ordinandis.

De aerario,carcere.&curia ordinandis Caput. II.

De theatro. Caput. III. De harmonia. Caput. IIII. De theatri uasis Caput. V. De conformatione theatri facienda. Caput. I. De tecto porticus theatru Caput. VII. De tribus scenarum generibus Caput VIII. De porticibus post scenainobambulationibus Caput. X. De balnearum dispositionibus&partibus Caput. X. De palestrarum aedificatione, xystis Caput. XLDe portibusvi structuris in aqua faciendis Caput. XIL

CAPITULA LIBRI SEXTI.

De diuers regionum qualitatibus,& uariis coeli aspectibus secundu quos sunt aedificia disponenda Caput. tDe aedificiorum priuatorum proportio1bus&mesuris Caput. I De cauis aedium. Caput. III. De atriis tablinis,& eorum dimensionibus, symmetriis. Caput De tricliniis Moecis.& exedriss pinacotheciso eorum dimensionibus Caput. IIII De Cecis more graeco. Caput. V. Ad quas coeli regiones quaec aedificiorum genera spectare debeant,ut usui&salubritati sint idonea Caput. VLDe priuatorum & comunium aedificiorum propriis locis, generibus ad quascunt personarum qualitates conuenietibus. . Caput. VILDe rusticorum aedificiorum rationibus,&multarum partium eorum de scriptionibus,atq; usibus Caput. VIII. De graecose aedificio' eoru partiudispositio atq; diserentibus nomini bus,satis ab italicis motibus, usibus discrepatibus Caput. IX. De firmitate&fundamentis aedificiorunt. Caput M