장음표시 사용
51쪽
E huius re aquam destitatam quidam commemorant,eam oculis affectis commodam esse lintea
in ea imbuta imponantur.Hoc .PaludRBOREM hanc nusquam nisi in Goa Malaeca, locisque aliis L -- tis complusculis,ubi a Lusitanis sataeo vulgariores factae siunt,reperire licet cum ex Malacca primum inundiam ill alte fuerint in terra penitiore earum nulla inuenitur. In alacca arbor nn . in De-Gu, u ursetiso,in Decaputin Arabia Guarti in Persia Turcia su vocatur Pari sitico vocabulum a fabella quadam exortum est quam indi talem narrant. Fuisse H nempe nobilem quedam Pari conuncupatum cuius filiam pulcherrimam lapidissimam Sol ardentissimo amore tandiu deperiisset, dum tandem eius copiam impetrasset.Quo facto, cum postea asiole,amorem tuum alij impendente, contumeliosa spreta desereretur,virginem desiperatam sibi ipsi mortem consci-uime. Quae tandem cum more patrio structa pyra cremata fuisset, ex relictis cineribus hanc arborem prodiime,quae nobilis amatoris vocabulo adhuc insignis1h.Arborem verti interdiu ideo non florere persuasum habent, quod perpetuo odio Minimicitia cum sole adhuc aestuet nec praesenti illi aspectum sitae pulchritudinis faueat. De die itaque sterilis, sola nocte suum decus iactato proferti
modo destri it Forma nimirum Ormagnitu dine pruni esse, multis ramulis nodisque intem stinctam, ex quorum singulis binasoliasibi inuicem oppositaena antur prunifolussimilia, mollia sextima facie, no ecus achaluia folia ex erata interiore ivvero viridi nonnihil acuminata in ambitu non aquὰ cum prunifol, serrati, nec tam frequentiabis infirmata In foliorum medio pedunculus prorumpit, nodulis quinque consticuus. Singuli nodulseu capite a ex rotundis quatuor foliolis aurantiorum amulis sed aliquanto minoribus pulchrioribus sodoratioribus constant.Pediculiniuctis quo Indi croci loco cibos suos condiunt tinguntque Apia rubet qua auet Fructus eiin virestens lupini magni is iudine. Loordis ura per medium dissecti in cuius utroque blateres arata, cellasiunt eminibvssiuis, cordisformam ref rentibus, s lapisium Xylocaracta amulantibus fori uepelliaculatiridi vestitispraegnantes Flos huius arbori catem omnibus odoratior ramo pis, αλ
52쪽
IS sim ista manibus non contrectetur Semel enim alta
rem hunc cordialem esse , si occulta vi cor apprim. roborare Ascli cibispermiscendis valde otilem Ethnici medici ipse emenquoque ardiacumfaciunt Semen hoc in Lusitania multoties stum nunquam tamen etiamsub culturam exquisitissimam -- - , prodist aut emersit Flores huius arboris ad blis appulsumdeo dunt, aut ob naturalem quandam, quam inuice ouent, antipathiam,aut propterflucristummam pubtilitatem, qui adpriamum holis ortum issico absumptus evanescat amassis quitia, '' 'tuti unt,arboribuspuis diutius coharent. Ex rabus his,quos studiose coiligunt, odoratam shalituosam aquam extulant, quam aquam de Mogli appetiant. Semen huius arboris, huius
ET TELE siue Betire folia, in omni passim India vulgaria, i l iis in cibum quotidianum a quibusvis assumpta, ubiuisi corum in India nastuntur, Lusitanis quoque cognita,sed iis tantum, qui mare accolunt non qui in regione penitiore
gione penitiore habitat. In frigidis locis qualis hyna eri,uto cotra in nimia feruidis, qualis Morambique Sofala,nunquam prouenit. Huius cum frequentissimus apud omnes usus sit , sicut pacsim in nostra designatione commeminimus ideo eius e plicationem paulo fusiorem ordiemur. Folia aurantiorum quadam tenus similiasint, non tamen equesacuminata. Frutex proximε defixis stipitibus se implicans, in altum consurgit, non secus ac pipeticui adeo similis est,ut propius una consiti E longo aegrὰ discerni queant.Fructum nullum praeter quam soli , fert,quorum plantatio &excultios, lemnis est. Folia decerpta, diutissimὸ durant, nec facilὸ marcescunt sed continenter Eib tinnis quasi recentia vigent. Ea numero duodenario vendi solent. Nemo vel virorum Dor vel foeminarum Indicorum est, qui non duodena integra una, bina terna-ue voret, non prandi quidem coename loco, sed tempore his interiecto omni, seu id matutinu sit seu pomeridianum,seu postcoenium, idque cum domi, tum foris in plateis publicis.Et ut verbo dicam,quocunque loco vel stant, Vel sedent, vel ambulant,folia haec perpetuo rodunt mandunt,raro tamen solitaria.Nam propter insignem amaritudinem, qua pollent, fructum peculiarem quendam una manducant, que Malabari &Lusitani arma: Gusaratiae: Decaloni Supu9: Arabes vero Distrinominant. Fru
53쪽
Fructum hunc arbor quaedam palmae, nucis Indicar quos dime feracis, smilis genera Gracilior tamen illa est, folia fert angustiora minoraq;.Forma fiuctus bacca Cupressi seu nucis muscataecst: nisi quod latere uno pressior,altero latior, durior maiorq; existat.Hunc forcipe transuersura secansio cum Bet- reo masticatum edunt,intus fibrosum ex candido purpurantem. Areccae quoque genus aliud est i Checavn dictum, priore minus, nigricaniatius,durius. Hoc&ipsum cum Betule arrodunt, nulla tamen saporis suauitate, cum lignum ferE resipiat os tamen abundE humectat diiubeo colore nighori permixto tingit, ut labra dentesque non secus ac cruore rubeo nigroque delibuti,
Illius quoque tertium genus quoddam est , a cuius masticatione homo non secus inebriatur, ac si toto die vinum appotasset adeo ut in utrumq; latus vicissitudine quadarn titubet.Haae tamen ebrietas facile luitur&vanesciti Praeter dicta hactenus cum Betule pastillos quoque quosdam mandunt, ex arboris nate ligno concinnatos. Quoia me casu Betuo soli prius calce,exostrearum testis exustis parata oblinunt. Quae hoc pacto esitata,corpori nullum d annuingerunt, nisi siquid ab immodica quantitate fiat uiscellae huius succumsorptum nam iubstantiam crassiorem caeteram rursus expuunt phoroborafido ventre, anhelitus grauitate tollenda , nec minus pro dentibus firmandis gingiuarum carne astringenda,tandem pro scorbulo abigendo, valde idoneum ks Iutarem amrmant id quod tuentus ipsius certitudine confirmatu Nam indorum haud quenquam facilὰ inuenia qui aut foetorem anhelitus, aut den tium dolorem, aut scorbutum, aut his quid simile experiatur. Qu*nimo, vel ad seni summum terminum prouecti, dentium suorum seriem integram fanissi imamque possident Labra tamen eorum dentesque non secus ac atro cruore petausia comparent saliuamque iugiter, cruori haud absimilem expuunt. Ab Indis deducta assuetudine Lusitans quoque mulieres Buteo comedere didicerunt,ut sine illis incommodius sie iam viuere aibitrentur. Somni tempora eadem iuxta suos lectos deponunt: ut vigiliis infestantibus ea mandant. Dedi ubicunque stant, Edent,ambulant, nisi detule manducent nihil agunt: unde ai 1 illa masticatione non secus ac pecora rum mare videntur Pensum enim mulieres istae hoc diurnum unicum habent, ut se probe lavent ornentque. teredo BEtttaefatigent quem illarum morem Lusiitani quoque viri aliquot, mobliores exemplo non adprobo aemulari didicEre. Quotiescunque Indici vel viri vel foeminae se inuicem visitant solia secum ferunt, quibus appositis mutuo ad edendum cum Aracca q. pro natis tractationem singularem affectant. Eadem in omnibus platearum angulis, vicisque hominum transitu celshribus, ita praeparata venalia prostant, ut cuilibet scire facilest,quot folia Betuis ad Areccaminamin calcis modicuitatequirantur Poscentibus interdum dera die quoque aliquid additur, ut nihil medicina desit.Η c omnia,unica patina seu cistella,capsis in rem hac discreta secum serunt ex qua primo frustillum de Ane eas, masticant. His deinde folium nutri Bette addunt, cuius venas seu fibras pollidis ungue, quem in hunc usum,non ut nos latum rotundumque, sed
longius prominentem alunt,euellunt,& micis aliquot de calce illinunt: hocque pacto folium paratum conuoluunt,ori indunt, manducantque.Ex prima massicatione enatam saliuam expuunt, qua ventriculum caputque superfluis prauis Ivimiditatibus expurgari contendunt. Quicquid huius expuitur , atro c uois simile est, quem colorem ex Arecca contrahit. Succum vero alterum ,longiore mansuenatum, deglutiunt
Et ut una summa omnem hanc histostiam repetam, in omnibus viis vicin
54쪽
que cum suo retteleo reliquis una com memoratis oberrant, nunquam seriarbies aut amasticatione desistentes. Primores adituri alloquium eorum valde ira nominiosum fore persuasum habent nisi prius Bettele comedissent ita enim animam puriorem suauioremque e fflare solitant.
ANNOTAT. D. ALV D. PSAE quoque mulieres , cum maritis suis rem habitis , Penele prius manducant, tibidinis stimulos eo exacui credentes indifolia hac b rius a ciboumpto ingerunt, Eorum vi ructu
um prouentum arceri credentes Horum sui,
qui et assuefactus, postea sum continuum
abdicat: huis animam fetente feri, pro comperto asserunt Aquibus tamen ut ab inean certis quibusdam temporibus ast gantur visicognatorum quidam diemsuum obierit, aut dies
ieiunio destinata instet. quod exemplum quoque Arabes Hassicia Hali 4 Ghometis a no suo ieiundi ordinari, o
Folia hac in in ZalabarTettele in Decan Gusaratre Canampam in Malacca Siri vocantur. Avicenna Tembuia ritur,multo aptius quam reliquis Tamdul. De Bettele solio uisenna commentatur, eo manseo dente mari, sient
culi roburfoueri qua gratia quoque ab Indis manducatur Auodmero iuxta addit foliastigida in primo es sicca insecun- dogradu esse , orate rei evidentiam omnem dicitur. Uti cessessi aut ipsium autorem in examinari folio lammisse, aut mitios institia interpretum Hudhocpacto redditum esse Fo
lias quidem calida cca in fine secundigradus esse fae suae.
index. Os GarriasabHorioide ua experientia confirmat, ab odore inustatu calido desiumpta Alia ipsa folia mali medica similiasunt sed tamen lon
giora, Fin extremo acutiora sicundum rectitudinem exertas quasdam enulas habentia 'Proia matura flauasunt , quatum optima habentur. Vuanquam simmatur quada a mi si is meliorarentur, quod in mandendo' nonnihilseu
crepent Immatura tamen manibus aliquotiescontrectata, facilepereunt aut marcescunt.
Frutex Betule, in insati a fluctum quendam edit,
55쪽
ORIENT ALIS CAP. 'Vt ιιιcertacaudam aemulantem qui o
ab indigenis si e mandi solet. Suffixispalis educantur, non
'us ac vitis vini sera. Ex his commodum nonnus berius qua rentes piperi aut arecca eos quam proxim applantant, mi reseius se in Camera formam contortis illis iucunda ambulacra habeant Bettet utices sati Migenter excolendi, re
braque astergine rigandisunt Hisplura qui de illis iturit in
proprio capite Gamam ab Horto lectitet Haec Talud
AD DIE Magnates: Reguli, quocunque locorum vel abeunt, vel stant, sedentve, seruulos suos sibi astates subinde habent,&cistulas is semia. argenteas, condendis Betuis foliis,d additamentis caeteris actra - 4- uandiSnecelsarias portantes Hi poscentibus Dominis folium cal ciallitum, contortumque assidu ministrant. Quod si sorte Regulus aduena Misaeisti quosdam legatos auditurus sit: tum, si quidem ipse perorantium linguae callentissimus sit, nihilominus tamen pro regia maiestatis respectu tuendo Legaturni in praesentia sua ad interpretem ordinarium verba facere iubeto qui Regi postulata Legati dein repetit,&eidem decretum seu responium regium mani-1.stat. lnterea vero temporis Regulus aut lecto recubat, aut in terra instrata tegete desidet, suo ubique cistellifero stipatus, a quo Bettet acceptum ruminat. Saliuam vero, & quod a masticatione foliorum reliquum fit,in pelvim quadam argenteam,huic usui paratim,& aut a coniuge,aut mancipio foemina alia appom rectam,expuit De Betiele suis si quid Regulus Legatis gustadum praebeat, id sin a, gulari gratiae Ionori habent. Et vi bncludam, Betuli rerum omnium agen I mbulam. darum icta sunt.De quibus, cum mihi passim crebra mentio in meis libris facta sit, de hac incolarum consuetudine aliquanto prolixius commemorare Volui, ut lectori in nullo dubium esset. Sed& Magnates Regulique indici pitulis quibusda,ex cra, e,Cam niua MAphora&tusia aloe cum modico ambaro cocinnatis ututitur, quibus mixtis cuna -- Betieieci calce loco Arectae vescuntur.
nonnusii opulentiones comprimis, cum cam. ρα
phora: lucumo P, Maces barogria fleo. Hoc modopermixti, saporis commetdissi sint, flabim foetorem apprimis emendann
Nonnusii Areccas cum Cardamomis aut Gar ophysiis mandunt in interiore regione ab Oceano longius emotadet telefoliis main pretio venduntur ade), Ut ex censu illorum adRegem a. hia his Decan, camura vocatum, quotannispluressoooo Mi ' - rosis redeant Hi a conuiuia onerant ornantque hisper mnaturos donant. ibinfauent aut qui opulentioressent, his
56쪽
α si IV PARS UN DI AE -- .. - egessiua manu Bettele promuntporriguntque Cateris herc seruos sministrosfieri iubet. Regio nomines quisperegre i turus sit , huic parui loculi exfricosanis Tettele paratorum pleni osseruntur. Ante hos acceptos discedere non licitum est. Ea enim venia dat umbolosunt. Huc que D. Talud
mirea fariet a m herba in omni India notissima , passim in campestribus prouenit. Huius solia cuspidemia ira fingunt, quoquo versum in ambitu incisa specie seu modo ursines bracae, quam magnitudine aemulatur. Iuxta longitudinem multa fila meta seu fibras habet, alias ferἡ insipida,nisi quod modicum de amaro asciuitu in caetero humida,&raphani vis odorem reddens.Flos eodem cum Rotismarinita e colore est, cui decidenti illiculus, papauerino similis succedit, qui intus nucleis quia nisi, --s buseam,Melonum semen referentibus,pregnans est.Ηi aut ex aqua,aut vino,aut ea iis se faetit quouiSalio liquore hausti, aut cum oryZacomesitatique, aut quouis alio cum sim is cibo ingesti, hominis mentem ita percellunt&alterant, ut fatuo similis pcῬω' tuum rideat.&nihil eorum quae aut sint, aut praesenter fiunt gerunturque, agnosta discernatue.Quosdam etiam in tam profundum somnum agutivi momtuis nihil distentesque ad horam per arpha .protrahunt,nisi frigida illis pedes fricentur auenturque.Hoc enim pacto ante statum id tempus expergiscuntur. DA --μ Herba huius usus Indicis&Lusitanicis sceminis frequens est, ad dementandos conlpiendos maritos ios, quoties infami libidine pruri unt,4 cum adulteris is incestuosis concubitu se permiscere setagunr. Vbi primulum eta enim per dolum de herba ista viro suo mulier appropinauit, tum illico etiam ad conspectum&latus eius absq; omni vel pudore vel metu adultero in omnibus studet, eousque temeritatis progressa, ut iacentis viri quoque barbam vellete. eumque expressa voce currucam aut cornutum proclamare,&surrilia his similia alia addere confidentim audeat. Et licet maritus apertis oculis incoram haec omnia videat, nihil quicquam tamen eius aut intelligit aut reprehendi .inc perpetuo arrisi quatitur,4 gesticulamenta motionum omnia aemulatur et umquoque quando expergefactus ad se rediit,actorum ne in minimo recordatur, 1ed se dormiisse unicὰ credit attestaturque. Eandem herbam selaui quoque is incipia suis nonnunquani dominis admisicent,ut illis ita sopitis,cistas&arcas commodius expilare queant.Sed cum Dutro quodammodo venenum sit, admiscendam eam cura moderatione opus est Nimia siquidem copia indita, vita exuit haurientes,nisi paratis Antid iis vis eius malitiosa illico infringatur.
Orura A Dutrae haustum H remediorum enera conferentistim unt,qua vomitum cient Uuo qui in tentriculo continetur, prompte evacuetur. quo
57쪽
vi quo O potionespurgatoria, ct clysteres conducunt nec minus ricitiones ligatura manuum pedumque, nonnunquamoetiam vena inpia ollicefectio prosunt Hac raritu
Εκὴ Lmodb dicta ubiuis magna copia prouenit. Quam etsi nec decerpere, nec hominibus propinare per edictum publicum ulli liceat nemo tamen stequentius ea appota decipitur, quam ipsi illi, qui interdicta istiusmodi condunt, primores nem in locorum magnates. Quos meminae eorum multoties hoc modo infatuant,vi liberius scortari indulterari,&omnifario libidinis exercitio satiari queantandicis etenim Misis is sis. sceminis hoc nihil vulgatius est: nec ullam facilesreperias ab hoc flagitio immunem pleraeq; etenim mulieres crebro usu suos viro, sibi ita assuefecerunt, ut vel dic: ad succi haustulum minimum porrectum delirent,d libidiniipsarum tetendae , , ' 'agitandaeque spatium liberum parent. Ruiuste genetis herbas quoque alias India parturit , quarum virium linamini indigenae callentissimae sunt: quarum omne hoc studium , meditatio vel molimen est , ut cum diurna, tum nocturna venete quouis modo lassentur ad cuius voluptatem augendam acuendamque, omnia comminiscuntur idonea,omnia media quaeritant, nullum temporis articulum negligentes, nullam occasionem manumittentes, quae illotum foedis illecebris, immani pririgini saturandae seruire queat. Consilia quandoque etiam extrema, dolos planEdiabolicos ad rem hanc conficiendam ineunt sicut ex quotidianis exemplis isthaec illis,qui ibi degunt,notiora sunt, quam ut porro certius confirmanda
praeterea alia quoque herba Indiae nota era , quam Lusitani ita, id est, rebus fia. sensificam hac de causa nuncupant, quod ad accessum hominum , aut conta 'T V ctum,aut quemeuntiis pulueris obui inspersum illicd flaccescat in se claudat constringatque , nec se pandat prius , quam inde iterum dilaessum sit. Quo facto confestim quasi nouiter virescit in dilatatur atripliter Aditum abitumque
quotiescunque instituas, idem constanti ingenio facit ut spectaculli millud nominat. Eintuentibus iucundissimum lit, naturae mystis iurἡ profundissimestrutinan duna.
Loei huius ratio alterius quoque miraculi commemorationem mihi ex torquet. Quodsi quidem antea non expertis praeter fidem essὰ videbitur, adeo latrien veritas huius ratavi certa est, ut in dubium non nisi a temerariis oblocu toribus vocari queat. Incri Insula, apud huius nominis Ciuitatem iuxta mucialis mirabiis. rorum terminos locus quidam selectus aut discretus est.quo pecudes omni genetvt boues , vaccae, oues smiles mactari ilitant. Hic incolis Maia aquas appet latur in quo abiecta passim iacent animalium c Qrum cornua,ceu inutilia quo quo versum dispersa Praeterquam enim, quod illorum nullus apud Indos usus seiatus hac praecipue quoque de causa longius abiiciuntur, quod indis haud ex igua contumelia nat,si aut de cornibus quid dicatur, aut num ipsis ostendatur, aedibusue obiiciatur. Ex eo enim tanta subinde ira exaestuant, ut iniuriam factam re να-- non nisi caede patrata luendam reantur. Quinimo publici quoque magistratus in poena constituta subiacet, qui alteri contumeliae loco aut cornu praetentat, aut eius qualemcunque mentionem fassitat cum ista exprobratione currucam seu Cornutum innuant , cuius permitatu consensuque mulier alienae libidini pates cat Haec itaque cornua it ad rem pergamus,si loco illo aliquandiu aeueruht, 'radices deorsum in terram defigunt, medulla eius in plurima quasi filamenta dictectain protuberant , seque hoc medio in solum subditum immittente.
58쪽
Radix eius brassicae similis fit sicut plures his meis manibus tales euulu duas
tresue spithamas elongatas Id quod similiter fieri nullo Vsipiam terrarum angulo alias compertum cst. Huius causae examen multos sum mos naturae mystas miserὰ torsit. Et licet multi omni tempore fuerunt, qui rem hanc ad stuporem usque admirati fuerint qui tamen causam veram immotam scrutaretur&assequeretur, nemo quod sciam, spiam comparuit.Nam,o terra in omni illo
confini valdὰ saxosia&lapidosa est. Hinc amici scommatis loco Goanis perispE
India arefera exprobratur,quod omnium maximi Cor dos seu Cornu porta sint,quia cum in caeteris locis omnibus cornua ad radicemusque extirpari laetruncari queant,
apud eos nullo pacto id fieri possit. Nam etsi illic semel quidem resecentur, abiecta tamen adeb foecundesillico repullulare' augescere, ut ea per omnem aetatem ipsis patienter ferenda sint. Et haec de Indicis arboribus,fructibus, herbi' abundὰ issicienter ita dicta
sint:etsi sexcentae aliae adhuc restent, quae tum faciei varietate, tum operationis aut virtutum praestantia nostratibus quam longissim .praestent. Quarum tamen genuina nomina, cum mihi non constent omnia, de dubiis commentari iniquum ratus, harum saltem mihi notissimarum naturam,uires,formamque pro mei ingeni modulo tradere volui.
libus India communissimis, qua quidem ossi Gna aut rem me dicamentariam flectent , commercis quotidianis distrahantur quaba nempe, quaserieri quo locos utina-
flantur. Primo autem de pipereis
IpΕ,1s varia sunt genera:Nigrum,album,longum quartum Can 'dictum.Nigrum vulgatissimum est, quod ut ad nos,sic ad omnes transuehitur Album quoq; ad nos exportatur Ad copia tamen minore Canar num ex India nunquaauehitur, cum preti sit vilissimi. Nigri prouentus maximus iuxta littora alabar ex quaeia milliarium spatio a Goae meridionali parte ordientia, usque ad calo de Comoryn excurrunt. Terra,piperis ferax, Oceano confinis est, intra hutie& continentem Eatigatie inclusa in penitioribus eius recessibus nullum prouenit. Hoc loco uniuersum piper colligitur, quodcunque in Lusitaniam con- uehitur unde porro ceu ex penu ditissimo in omnem Christianum orbem dic tribuitur. Ex eadem regione Mahumetistae quoque infinita piperis onera nauiuhus inferunt, quas hinc ad mare rubrum porro agitant. Sed&EMl taeterii-torio in Persiam, Arabiam, adiunctas alias terras plurimas avehitur, etsi id Lusitanorum serio mandaro interdictum sit, qui huic rei observandae singulares quoque custodes praestituerunt Nigrum quoque copios. ferti crea, ut&Insulae matra, Iaira, Sunda, alia loca plurima sicut in pra gressi descriptione, sy His Im littorum, marium, insularumque specialius rEcensui. in locis his album quoque piper nascitur, nigro per omnia feressimile, nisi quod cortex eius exterior candi dus, laruis non rugosius visitur cum quo etiam eiusdem facilitatis iaporis est. Qua causa permixta ispius ex Malac avehatur. Quod Apei Matic locis finiutimis
59쪽
timis prouenit,tavi ipsum,sed rarius,in Lusitaniam abducitur.Nam vix integro biennio nauis ibi pipere in Portiag lliarn vehendo oneratur , cum plerutique Garyophyllis, Mace,&mercibus hynicis aliis ponderentur. Maxima autem inquilini piperis portio ibidem vel in incolarum ulus quotidianos absumitur, aut negotiationibus litis, in petu, Syon, Ch -ο loca adiacentia distrahitur. Piper alabaris Molonga: in Malaccae finibus Ladu in Arabia ΗΝ a Grattis, Cam i, ut&De nynis iuxta Batigatu Mer eranBengati Moror appellatur. Longum vero piper, in lallari ac se DO proueniens mi nuncupatur.Ρiperis frutex plerunque alterius arboris truncoinseritur, maxime vero illi,in quo Arecca prouenit.Huius ramos quasi amplexum piper, altius consurgens crescit, fructificat.Folia piperis aurantiorum sint, sed minora, viridantia, in apice
mordicantia, quae gustata linguam vellicant, aequPac antele Racematim uuarum modo prouenit piper,minore tamen&exiliore uua,myrtillis tamen contrusiora Grana perpetuo virore conspicua sunt, dum siccari&maturari incipientia, sensim nigrescant. Hoc mense se Decembri danuario. Pipe longumin in gregati or haua nascitur, arboris facie longε alia e istente Piper ipsum acus longitudinem habet, sed crassitiem maiorem,&per totum aequalem. facie extima totum scabruma rugosium, cum colore cinereo spectatur: interiore substantia albicantiore, fibris exilibus connexa. Sed tamen cum nigrodi usu communi,& sapore aequali conuenit,etsi nigri usius crebrior sit, albi vero prouentus rarior. Piper Cana num in confinio Goas Malabar proditur forma oc miserό mergens ,1Ed caeruleum dc intus cauum in cuius spatio granula quaedam nascuntur,quae masticata, tum acrimonia tum reliquis viribus piperi conueniunt. Sed hoc lius pauperculae plebis usibus cedit. Qua re quoque canar um, id est, rusticanum plebeiumue piper vocari consolet. Hoc genus propter vilitatem ad exteros non effertur, cum impensas vectionis non remuneret. Reliquum vero piper in orientali omni illo tractu magnis inolibus.& distrahitur,di in cibis c5diendis absumitur. Nullum enim ferculum parant, cui non piperis integri altiquot manipulos indant,&illud arratim ingerant. In littoris alabar descriptione illorum locorum memini, quibus piper felicius proueniat, maiori numero ab exteris ematur. Portus quoque illos,in quibus naues siuas Lusitani onerant, peculiariter assignaui Vt hic illi labori iurEsupersedere debea Piper, csi viride est, abindigenis etia sele aceto in urceis co- diri solet.Hoc pacto parata diu asseruatur,4 in Lusitaniam importatur: etsi eius pars maxima Indorum usibus retineatur. Hoc piper in Acia nuncupatur. Simili modo species quoque: fructus alios inandia condiunt, quos pro appetitu concitando, non secus ac nos cappares, Olivas, Limones,&αesitant.
ANNO T. D. PATV D. Ipspis, in Sin culino es pharmacopolus his; sequens est. Hispro medicina , illis o cibo facit. Ventriculum excalfacit, scrudam tena
cemque in opituitam absumit in dolore tentriculi a causastigida aut flatibus cra orto, iuuant percommori grana piperis quinque mane deglutita. sorum viseu imbecillioren sigrana piperis cum an o uenia
60쪽
cul smyophyllissaepius masticent devorentque His enim
pessicuti in , qua oculorum aciempraestringunt umuntur. qm i tribu pidieribus in officinis lase medicamentum componi-
tur,quod recipit piperis ambuigra, longa, utriusimet drachmas
an Thymi ais beris, nisi,cuiuslibet drachmas quatuor. Cum me usu ciente quantitate miscentur omnia es t hctuarium Hoc ijs vliis It , quibus emtriculus perstigeratus est. Hucusque D. Talud
Iliarum is qualitata. Cinn ubi optimum naseatur.
INNAMOMUM ab Arabibus uisa: a Persis Darchina: in Seylo,ubi copiosi mim Eprouenit, Cui in Malacca a man, in Malabar Cum appellatur. Huius arbor magnitudine olegest, foliis tamen minoribus langustioribus, laurinis ferissimilibus plos huius candidus est. Fructus magnitudine nigram Lusitanicam olivam , ex qua oleum multis usibus commodum exprimitur, adaequat Arbor binis corticibus contegitur,exteriore, qui crudior est,& interiore qui verum cinnamon si est. Hic partibus quadrilateris con sicinditur,4 in aera si candus exponitur Viridis,adhuc cinereo colore est. Siccescens tamen seipsum conuoluit,& eo colore, quem ad nos fert, tingitur. Hic color a solis uberiore feruore originem trahit.Semel cortice viduata arbor, post triennium receti iterum induitur, cum priore planὰ simili Non plantatae sponte sua in Pyluis magna copia nascuntur,adeo, ut frequentia&densitate suaso aliquando sylvas constituant. Radices arboris huius aquam , amphorae odorem reddentem fundunt quam tamen, ne arborum iactura sit, extrahere lege vetitum est Asolis calore nondum reficcatum cinnamomum , cineritio colore est. Ab eodem vero aestuantiore nimis exustum nigricat.Lentyautem sensim moderate quo calefactum, rubeum est. Ex cinnamomo adhuc semiuiridi pretio aemultae aquae extillantur, quarum usus in India optatissimus. Harum nonnihil quandoque in Lusiitaniana quoque deuehitur Liquor iste&odoraru&potatu valdὰ gratus&suauis, iuxta tamen quasi igneus vi penetrantissimus est: medicina contra colicam alios ex frigiditate contractos morbos praesentissima& efficacissima. Animae foetorem etiam Motis graveolentiam eradicat. Ex huius arboris floribus itidem aqua quaedam elicitur, priore tamen multo ignauior&infirmior. In S , cinnamomi optimi prouentus omnium felicissimus est ubi harum arborum integrae sylvae visuntur. Ad littora quinimo alabar etiam eius multum enascitur sed quod ex dimidio cum priore conferri nequeat. Huius loci arbores Seylensibus minores sunt corticem tamen multo rudiorem crassioremque,& viribus paucioribus donatum pariunt. Nam in SylonCinnamomum S tenuissimum, optimum & Malabarico tertia preti parte melius enascitur. Cinnamomum alabaricum Canella de Mati, seu Sylvestre Cinnamio-rnum vocitatur: qualis in Lusitaniam quicquam importari edicto cautum est. Clam tamen eius Onera multa sub Seylensis titulo imponuntur quae post ave cligal cum optimo idem pendere coguntur. Qu*d si certa boni Cinnamomi Scylem