장음표시 사용
81쪽
ruri nLEo en se animosim esse poto,aut iucundat omnia,ludicraue cum pulcherrim arminis agitata videre, certa persuasimne credunt. Jndubitata tamen interim seruatione
constat eos qui pio quotidis vescuntur, macilentos oro Ρs,tum quoque in dictisfactissu inconstant effert, adeὰ to nibi olidi tractari aut confirmara queat. Hucusque
, --. m. AN Gu cibus est Indis frequens, ad omnia r ktilis ceti se . - mi Alfion. Cannabini sienainis instar semen est, at minus tamen , nec aequε canclidum. Hoc quae arbor gignit , Cannabi&ipsi similis est, nullis tamen usibus commoda. Huius arboris tum folia, tum semeti Indi contusia mandunt quibus re sibi cibi appetitum cieri commemorant pluremtamen ea, dem comedunt, ut paratioribus officiis suas sibi uxores concilient. Nam hoc titulo persaepE venditur. Idem aliis quoque rebus commisceri solet. Nam ut ebrietatem inducat, honnulli Areccam addunt cum mace, vel nuce musicata. Alij, qui opulentiores sunt, Garyophyllos, Camphoram Ambarum, moschum Amfion commi- hcent: quam miscellam Mauritani attcstantur summam hilaritatem concitare, M , Miath. dc mentis angore aegritudinesque arcere, tam prompto auxilio, ut elisis omnibus animi cogitationibus tristioribus homo nihil agere aliud , quam ridere quea aut ad somnum tranquillum componere studeat. QBedam mulierculae ihis maritis petulantius&lasciuius cohabitatum, eo studiosa uti assolento et hoc pacto omnium antegressarum aerumnarum&dsint.Vis huius plantae a capitaneis&militibus omnium primo prodita innotuit. Vnda Qui, quoties a longis excubiis aerumnosis bellorum laboribus sese nonnifes ' recreare lagunt, gangue dicto modo paratum mandunt quod esitantes eouLque securos, alacres faciles reddit, ut velut sensu carentes perpetuo tantum tuu quatiantur,&miris gesticulatiunculis tandiu fatigentur, dum seminis facultas in corpus vim fundens exolescat. Itaque eius usus Indis frequens est, nec minus ipsis Lusitanisci omnium tamen creberrim biclaui aut mancipia cog stato se dementant, ut nimirum dolorem animi ex seruitutis Maliarum aerumnarum recordatione contractum, tu quodam tempore obliviscantur.Et ut verbo dicam,contra omnem animi moerorem tristitiamque id remedium pr,1entissimum est.
ANNO T. D. ALV D. ANGUE crebri quoque usus apud Turca scim
gutio HL Id triplici modo parant, sto nominibus . ..
indigetant Trimum AEgypti a is vocant. Hoc nil, aliud ent , quam ex Cannabino sol j iauigatus puluis,
82쪽
AE'Pio cum aqua in massam coactus , de quast mina quinque tot castanea m magnitudine deuorant m ederunt; nius hora statio nonsaltem ebriorum naturam aemulantur verum paulopo t tot amentes comparent, extrasti sὴ abeunt, sevisiones oearias nonsecus ach statici vident quibus oppid- fici delectarive olent m enere plebecula vulgatio utitur,
cumpretio viliore coint dedex cannabe tam varias ridicula
symptomata ena stiposse, ei credere hauddi cile B, qui istam caput graui ferires confertim opplere ex Valeno didicit.
'r- ' Alterum genu Bosa vocatur, quod priore comis valentius ent. Hoc ex lolio in pollinem trato, cumsemine cannabis aquaque ubacto, Drioris exemplo in massas es Io, constat. Loidam ex herba iliasuccum expressum orbent Tertium
P Bernaui appellatum , verum Menuinum Bangue tam, quod ex India paratum concinnatumque a stertur,sicut hoc loco ab autore recensitum est. De hoc pondere uncia unius vorantes, primo titabundi comparent Dari s ridicula nugantur, cantiuncula fleuiculos hymnos saltant iis soluto ilia quatia snt, squacunque alia ineptastu ludis sunt inguntpraestentantque Hac hilaritas uniussere horassario agitatur. Postea in ira eruntur excandescuntque , ita ut sim punctimque obuia omnia adoriantur. Ubi hoc pacto aliquandiu itum
eis,q conuersiis metum timoremque aguntur, adeo ut plorare sano incipiant. Tandem omnoprofundo occupantur. quo soluto,adformam mentemque priorem redeunt Houenere Liber utuntur, quipalpones aut balatrones adstrenandos sem citandos hos ite conuiuia obeunt.
Egypt 'praeter hac genus aliudquoque est , quod Pers vocant , quod idem erit acsi dicerent Gius hora valetudo. Moc ex leucopipere semine papaueris albi, et tri que nou sduabus cum semisse mixtis , conficitur quibus tamen popea conferunt pu drachmas decem sticanardi Euphorbiij, pyr
thri,singulorum lcha unum croci scrupulos quindecim. Hac confusa in marmorea pila tundunt scum mellis requia sit quantitate informam electuarij coguntsinguntque. Haec M. Talud
83쪽
AMPHORAE duo praecipu)genera usitatiora runt: unum ampώoque Borneu, quod selectissimum: alterum Chinense seu ramum, quod priore multo est deterius seu vilius, in arbore quadam iuglandis magnitudinem habente proueniens. Est autem nihil aliud,quam gummi quoddam,ex caudice prognatum&stillarum modo expressum Camphora Borneu nonnunquam&in Instilis Sumatra, metri, vicinis locis aliis inu nitur, millimagnitudine extillans, colore candicante Indi huius delectum varium faciunt. Diuersa enim cribra ad excolandum quodlibet adhibent foraminibus alia aliis pluribusvi maioribus pertusa. Quod de foraminib' angustioribus cxcidit, vilissimum habetur.Ab hoc deinde quo genus quodvis altero maius aut gradius perlabitur,eo nobilius censetur,no secus ac alibi de pertis a nobis comemoratum est. Camphora nonnunquam resinis aliis, aut polline radicum quarundam adulterarisblet, sicut Indi rerum caeterarum omnium fucos quoque apprimε callent. Quod diximus superius, mphora Borneu caeterarum omnium
est optima. Quam tame rarissimἡ ad nos inferri,credi par est. Qus ver, is euCamphora dicitur, abunde satis forma pastillorum ad nos quoquoversium dustribuitur , sed pretio longὰ minore. Nam Bomm Camphorae libra una, eodem cum Ico libris Camphorae uincti pretio appenditur. Cum hac tamen illa plerunque commisteri&fucarisblet cuius colorem tam dextrEmentitur persaepE, ut sucus in minimo, emptori non redoleat.
in b, AMARINI per uniuersam passim Indiam comprimis risis, is a autem apud Gus aratias,4 in parte septentrionali Goae pro nomina. uenit Tamarinio Malabatis dicitur pH Gusaratiis vero&Indis caeteris Ambit Arabibus Tamarindi, quod amaras Arabum Dactylos significent, propter quorum similitudinem eos Tamarindos, id est, Dactylos Indicos vocant, quos
Lusitani dein secuti, Tamarinio nuncuparunt. Arbores amarin dorsi Castanearum seu nucum ma--bo issario.
gnitudine sunt: quarum rami crassi solidique soliis plenissim Eturgent. Fructus 'μ Aipse aute digiti ferὰ longitudine est, cortice foris viridi vestitus Siccestens autem caeruleum colorem induit. Intus granis fabarum grandissimarum magnitudine praegnans est, quae foris ea carne integuntur, quae proprie amarinio dici
Tamarinio substantia viscida&glutinosa existit, ade6que tractata mani-hus,eas lentore inficit. Ex illis Indi compositum parant intinctum qui sapore macidum iubacriustulum refert. Hunc aceti omphacini nostratis loco usurpant, valdὰ gratum Opidum, quem eris' appellant nec unquam pro cibo oryzam decoquunt, cui Tamarinio no adiungant. Intincisi Cars vocant: cuius qui praesens consectionem Videat, eius satietate faciles bruatur. Nam ama rinio manipulis prehenis, violenter exprimunt, ut substantia melior, non secus ac putrida mes la per digitorum interstitia crassiusculἡ pcrprimatur. Hare
84쪽
tamen expressio oryzae Meduliis reliquis saporem haud ingratum conciliat.
Vnde cum plerisque ferculis concoquitur, non secus ac apud nos uuae crispae, aut alia non fatis maturae. Tama=in amarinio valdE quoque miscendis purgatoriis medicinis conseri Pau- ωμ δε- periores enim, qui Rhabarbarum,Mannam,& caetera uolutiva preciosiora redimere nequeunt, los amarindos cum aqua exprestas , sub auroram ieiuni bibunt unde nevissim Evitutissim E purgari siueuerunt. Sed hoc modo parandos, recentes adhuc&virides esse oportet Medici iis quoque cum herbarum aut fructuum aliorum decoctione quoque commixtis utuntur, felici successu&commodo certissimo. Sed idem condit in Lusitaniam, Arabiam Persiamque,ut& remotiores terras alias inferuntur Indi ut fructus integros ex arboribus velisit, sic faccharo condiunt, electuarium suauissimum inde cocinnant. . Fructus ex arbore vagine: breuioris modo dependet,non tamen recta prae-θalis cis forma porrectus, sied leuiter curuatus aut arcuatus. Tota haec capsa noctu se pandit aperitque,&se arboris foliis ita inuoluit, ut abiis contra frigus nocturnum q. muniatur&praetegatur. Aurora prodeunte ex illis se rursus expedit,&nudiana sipectandum hominibus rursus offert, sicut nisiscis oculis cum ingenti delectatione simul admiratione aliquoties incoram notaui Frucstus ,non nisi folliculis suis exemptus vendi solet cuius tamen plure, o numerose mole plersique connati aut agglutinati cohaerent. Cuiusmodi massa nec ad aspectum iucunda nec ad contactum secura admodum est Facile enim muco,&visco suo manus taminat Propter summam in India abundantiam pretio venduntur leuissimo.
tur. Hos arborprunis imili ignis,crassis fra- foliis, myrthinis non dis conuenientibus, robusta Flos tin aurantiorum seri es' ex quoi . fructus enascitur,cortice eupelliculasiua priuatim es itin, quem Tamarindum nuncupa
mus. Huius arbor oliaperpetua conuersonesolem aspiciunt ad cuius occubitum, ipsa quoque contrahuntur, structum
substesuum pariter a condunt in hortis prope Alcayrum ha
rum arborum quasdam virentes vidi , t siuxta S. ω Ω- cari Loenobium insolitudine quadam ubi prater has arbores nihil quicquam vel plantarum e ruticum arborumue prouenit Turca Azgyptiique huius medusiam aduersius ardentes febres adhibent, quam in limpida aqua maceratam epotant.
ihi ipsi quoque, cum in Syria essem vulus haustu raesenti
contra febrem grauissimam remedio fuit. Hanc medicinam Hi tublatam contra pestiferas abusique generis febres, vis contra hepatis renumque Uammationes grauiores secum
85쪽
ferunt, quoties per vasta sarida loca iter instituun Huiust integros folles, cum fluis inclusis Tama, dis prout ibi en sicuntur: sicut e olia cum canna fistula sicut eadema in 'Ut decerptasiunt,apudme domi videre est. Alia audiem:
gulatim contra puerorum vermes proseunt. Fossiculi σὰ recentes,tum huim arbori tum cassa uti,cum mesiem Xylocaracta aut saccharo in India coisdiri quoqueseolent cuius confectionu integros urceos pleos equidem mecum inde auexi: Hucusque D. Palud.
AN, A fistula seu fistularis, purgatoriis medicinis valdEsalubriter
addi solita, uberrimὰ prouenit tum in India,tum Cambaia,Seylon, Malacca,iocisque finitimis aliis. Cum vero in Hispanica India quoque nascatur, adeo ut ubiuis terrarum passim notissima sit: eius descriptioni iupersedendum ratus,ad minus cognita Mylum conuertam.
R oui huiuueneris magnam mihi op am videre contigit in AEgypto praecipuὰ e Gad Damiatam urbem Enpti reti mam, Nilo acclinem Lassam,quae huius arbor ructu AD AEgypti, Chaia amba vocitant. 2' 'orbori a nucis magnitudinesiuccrescit , cuius quoque caudicem, ramos Golia apprimὸrefert, nisi quod flosculos aureos valde odoratos gnat, ex quibuspostea canna demittitur in Iasua intuspraegnans Canna huiusemodi recentes adhuc, tene raeque, nec dumsub ntiam ligneam indutae,ab incolisplemnque condirisiolent Cassam AEgypti acchar ssucco liquisit subactam contra calculum suesica renumsassecus viscontra tussim Nasthma cum garico composita elici euentu usurpant Contra inflammationes vero, e .andem quoque θω crudam vel olitariam imponunt. De hac quiplura desiderat prateratio Matthiolum videat, qui historiam eius accuratius ut Uius dein gnavit Hur sque D.
86쪽
R ANi multis passim locis in Cam a
cis, Malabatia Bengala nascuntur. Hi quinque unig nerum Primi Medicis citrini, Indis , iis dicti, rotundi sunt, educendae cholerae praecipuἡ idonei Secundi Emblici nuncupanturi Indis autem e.His ad coria praeparanda non secus ac simachituntiar,quibus quoque iam maturis, sed tam cadhuc virentibus ad appetitum languentem susci-
. u. ii gl*b0si sunt Quinti indis recto, medaei vero Chebuli vel Oue buli appellari, oblongi rotundi,& modicὰ angulosi sunt Arbores: iE
rotuna tint. Orum in genera medicis usitatiora sint, ebul in Catava B agar&Bengalanati,qui elactuari forma conditi sitaniar, caraonia . --. iunx in minu in uicatis feriati Hirnilitis usibus destinantum oua eatis,
reserimus.Quos ideo stille hoc loco nominare placuit, quia propter summum&incredibilem eorum prouentum in India iliis magnIebitata
MNIA ac Myrobalano mgenera sit rita adnos exodia importantur a dam eorum, pratere etiamso,quaedam sacchar conditis aduehuntur. Trimi citrii' u mmcupantu Hi, quo flauedinopias habent, eo me liores censentur sim tu readeo eavent is cortice cras sit sint, ventriculum Me exinaniunthribus tertianas mixto ab rauiora medentur,is erebemolumento natur icrocholasse biliosis manducantur. ALteri Indi dicti, nigricant eo meliores, quo atriores Albium quoque edatramp ciputi man artuum tremori dentur, colorem cor addunt, ta mentis restitiam ali ni
lior putantur. Ex nigro nonnihilrubescunt,pondere quam mersi prompte ub dunt, pituitam mucumque .corpore
87쪽
oRIEN A LIM CAP. XXXVIII. seducunt entem acuunt viseum roborant se
charo aut messi coniati asseruntur. purgando roborandoque etentriculo idonei quas .etiam ventris exigunt . ebribis antiquis auxiliantur , cibi appetistiam sustistantis eiusdem assumpticoncoctionem promouent Marti embilicinuis pantur guibus quinti, Besierici vocati concuremtes eiusdem ferἡ cum Chebulis is ea sunt. Corpus etenim crudapitiata exonerant, qua praecipue cerebrum, renes omachum obsedit Insuper scor reficiunt roboranis, suentriculi languen tEm appetitum erigunt, vomitamque cibi assumpti compe- sunt. Quem adlinem stumque emblici quoque Gndi soleist. Fris in hi in niuersum omnes corpin prauolumbribuspem purgant, modo tamen sino alio quam vel cassia et manna, wel his medicinasimiles alia Nam non minutii rastansὸ ''cifici, Aut qualitat solutiva merum me, adpricthoni vi,qisa, quicquid in vicinis partibu humoris praui cossedit, mi quadam exprimunt expressone hac aluum siubdista uua de retbὸria legatur ithiolus carciasab Horto, Missimiles aby.Hac S. Talud
Pica NARDus in regionibus Sitis o Madori quae terrae Dera his , es Dei' apud Bengalam conterminae sunt prouenit plantadu rum ternarum inpithamarum est mamenti more succrescens, cuius fibrae priuatim Spicaenardi dicuntur. Hae ex radice paulum supra terram enascuntur: ex Cambaya potissimium ad nos es
ANNOTAT. D. ALV D. Pica Indica ventriculum calefacit, tum pota, tum admota ded sassectibus catera Nartia lido omnibus auxilio ent. Hac D. Talud
Log Arabes Sebar: Decanini Am Canaryni vero Cate comer ALE. Lusitani Aetore indigetant. Succus haec eius herbae est,quam Lusi Nρ--tani Bia, an appellitant,cuius prouentus maximus in Cambaya,
Bengala,in locis his finitimis aliis est praecipuε tamen in Insula; a quadam
88쪽
vadam I quae ad fauces maris i mentum laudatissimum uberrimum est, ex qua allata Alsis acolorina se se rex nominatur, quae caestris Persiam Arabiam Europamque copiosa traiicitur.
Log ventriculi bilem pituitamque tenacem expurgat, eapraecipue qua lota insuper svisterum obstructiones expedi humorum lentorem incidit, Oputredimaduersatur. Iuxta tamen ipsum quoque ventri culum roborat,a eris attem guttum leuit, seos machi crudosuccis imbutisunt, apprime iuuat. Huius corre sit adito cinnamom aut nucis usibat aut maris momento F oras quin etiam contra ripas centia ulcera imponitur: S colhr feliciter commiscetur Huc que D. Talud
NAVARD fiuctus in multis passim Indiae iocis prouenit, ut in onorm Calcuti, Decan similibus Arabibus is Sutido indis Sibo: Lusitanis Fauo de Malacca,id est, Faba Malaccana, propter similitu in dinem, quam cum illa habet, nisii quod fabis nostratibus nonnihil maior ille fructus sitidicitur. Cum lacte contra dissicilem respirationem Indi illo utuntur, vj contra vermes,d his morbos similes. Ex eo viridi Achur conficiunt, id est, siale aceto maceratum condiunt: prout idem superius de pluribus quoquealiis fructibus commemoratum est.
ANNOTAT D. ALV D. NA ARDI si dicuntur, propter flectem seu guram, quam cum corde habent, compriami resiccati. Dum virides adhuc ex arbore dependent sicut in Sicilia monte Una mihitidere contigit, nostrate abam maia stulam prasigurat Hi totiua condiri olent, uioniari commodi. Intus, o madent, qui melli ubstantiam habet saturate sanguinei coloris est extergendis nandi que ulis apprimettius sui conditi habentur alia desiccants calefaciunt , memoriam acuunt, cerebrem Nneruos, orant ensius omnes sinam mentem clarificant, scapitis assectibus uniuersis rigido commode auxilia
89쪽
ALAM Vs aromaticus in Gusaratie,Vari in Malabar, TUM in I ri cis Vacher in Malacca Da goo in Persia Heges in Curcan, quae regio iuxta Goam Ieptentrionalis est,h a an in Arabi Cassabo ut uappellatur in indiae locis plerisque,vt Goa, Gusaratteo Ballagatte,fre- qtientissimesseri blitus. Hic, nisi ex terra evulsus, nunquam odorus est: quem indicae mulicrculae contra affectus uteriin partium neruosarum usurpare ii Derunt. Sed idem equis obiici solet. Caelo siquidem austrino ventorigbstente, elidein decoquunt,& cum allio, cumino, siale,iaccharovi butyro mixtum,tempore matutino propinant.Miscellam hanc Arata nuncupaut quam equis vald arat . i salutarem profitentur. Est vero calamus aromaticus nihil aliud, quam huius V iti herbae caudex seu arundo , quae materiam intus spongiosamin nauescentem continet Radix ipsa autem nullis usibus apta est.
ANNOTAT. D. ALV D. V11 verim frenuium calamin a maticini sit iugularis eruditionis si Carolin Cias s
comment. ii r Varcia ab hora o ram,u-gantissime designat cuist menta quadam calam ex gypto mecum aliata communicauimn incoia a se Elderisa nuncupant: qui Recens nihilaliud, quam arundo uescens est nodosa fra
gilis ni in 'ongios , quasitela albasubtensa gustatu mures
acris famara pariter V 'pti Theriaca istum commiscent, admouendos menses scorporisserum exigendum Hucusque M. Palud
a fetus Arabibus Cost me Cis vocatur Incuseratie, Carhbara Coinem O nuncupatur Vlpor in Malacca Modicitur Fastitur aute in Sitor P: Mandor,ubi spic narduinuoque copiole prouehit.Hinc in Carn-bayam Indiamin loca porro alia infertur. Flos eius candidus&flagrans est Costus autem priuatim lignum eius&radix est cuius frequentia commercia in Persiam, Arabiam Turciam itistituuntur,quibui loci, eius usui
ANNO T. D. ALUD Osr apudme varia es discreta generis uni:
Indicu nimiruis,quem omnibuspuis notis ei ganter Varcia ab orto descripsit oetor bicus, sa=riacus, cum genere quarto alio, quod Z in iberi simile erit. Omnium optimus a lim.
Ddicus erit , qui corpus insigniter calefacit
mensis etrinamqueriet , uterum tum sumptus tum si tuss-
90쪽
uetes calefacit, quem ad conceptum quoquefaciliore distonis. Insuper sperpentum mors ibus medetur, sthoracis affectibus omnibus auxiliatur. Hucusque D. Talud
V, EAE E Arabibus aeuabeb, Indis Cubachini seu Cuba hini hac de
causa dicuntur, quod ante haec tempora, priusquam Lusitani India m adiissent, Chinenses easdem ex Iavior isdat quibus lis in locis nascebantur extulissent. Tum temporis etenim omnis in I diacii nauigatio, t&caetera commercia uniuersa Chinensium lorum erant, quae tum mari tum terra instituebantur. Duani Cubebas muc nuncupant. Hae piperis modo cres uni, appositis palis instar lupuli in altum iurgentes: quarum folia&ipsa piperinis similia sunt. Quodlibet tamen granum peculiari pediculo fulcitur. Has lauani tanto in pretio habent, ut nunquam nisi aqua prius decoctas venumdent,ne scilicet ejus copia apud exteros quoque plantetur Magna frequentia Mauritanis vendi solent, qui eas vino iniiciunt ad Venerem acuendam,quem usum praestant non infeliciter lauant iis contra perfrictionem ventriculi Salios frigidos corporis affectus praecipuὰ utuntur.
ANNO T. i. PALUD Vsi BAE piper format agnitudine res runt Optima aurie in censter 'lent qua densa, plena ponderosas gustu acres fiunt, pipere tamen leuiores h nonnihilamariores et enu culum virtute flua calefaciunt roboragitque,
cuius biae s infestantes satus exigunt, a
muco tenacepὸctus etiam expurgant, limibus conducunt,
satus carminant strigidisis teri affectibus opitulantur. Cum mastichemaisse,cerebrum pituita copia exonerantus idem pariter apprim. roborant .Hucusque D. Palud
ota Indum incolis Tamalapatra dictum aurantiosum foliis simile prouenit, his tamen acutius viridantiusque, ad cuius extremum tres manifestae fibrae egrediuntur, quarum media duabus lateralibus stipata porrigitur Foli j odor idem ferὰ qui Garyophytilorum Arbor mediocris magnitudinis, non nisi ad fluviorum ripas, aut lacus enascitur, in omni quidem India vulgaris, praecipuestamen Cambusta. Foliae is viis, haec magnis in India oneribus seu fascibus venduntur: quae urinam ciere,&h o natura litus foetorem arcere ab incolis creduntur.Eadem quoque vestibus dolinteis as ponuntur ideb, utiliorum vermes abigant. Haec spicaenardi vires per omnia aemulari, vulgo creditum est.
AT 1 hocsolium nominaturi ocabulum ex Indico Tamala patra, alabat rium confinxerunt.