De exercitu furioso, vulgo wütenden Heer (Paul Christian Hilscher)

21쪽

dela factum existimarina, quod sagae voc ipsae dicantur die Sinuen uiden ' Primo quidem daemonum alii dicebantur te uiden a quod inempe ab ossiciis essent hominibus, alii

utiliuiden quod eiusmodi operam, ut videbatur, amicam non praestarent, sed nocentes essent i Deinde vero posteriorem p. pellationem sagis propter commune studium , communem ipsam fecit consuetudo b Qua de domina Hulda dicuntur, era-dem Se d Diana circumferri legas nec aliam ab utral, nisi nomine Herodiam arbitratus fuerim. Tandem: de moriatis De ih seu Berthradae, qua regis Caroli mater fuit Iaec imis, in quit Camerarius, minam fuisse iracundam c paene fiam,

quod adhuc bulae apud nos confirmant, de vagante circa domus luctu Sildaberiai WEdaberi. i. e. fera Bera , eiulantes s coni maces pueros com ente atqre lacerante, ardio terrore hi a matri- his compescuntur. Paulo aliter Crusius s Cesare Henrico IV. imp cs uxore ejus Patarium libertate donatum Inde in gnalibertatis armato capvocio uti coeperunt in belso retha nominato Hinc dictum hoc ortum puto quo terrentur infricti pueri: Sion elg

oderate eis ne Tertha uinapi At Bertham tamen, cum illis

supra memoratis, daemonum gregi accenset B. Matthesius LoQuod si vero haec inter aequivocationem exercitus huius reserenda quis duxerit, nec ipse adeo refragabor. to Dieitur 3 Hulda, polus olla it.gauta gure,inde herJulenes erit vel

gute bendi servisat ancillis apud paganos in deliciis. v dicitur Berchiaqq,iti decla. 2Dii ip larm. de tempore r. hean. 2 . . ita audiunt passim Agricolae in te in f . Sp. 3 i. p. 61. Synonyma

22쪽

stici magis quoque in producendis infernalibus exerem bus suam collocasse operam, legimus passim Hunnorum non arma sed carmina, spectris In terrorem obiectis, Francorum

copias dedisi aliquando in fugam me orat Gregorius g. Ac

Detrio variis nostri argumenti exemplis recensitis ories e exciti, quit, Iosent magi multos exhibere, sex facto, quodcumae one si eriore istent, daemones in s Qtos e carent. h.

ne nostra omnino aetas ignoravit eiusmodi diabolific , milites non solum, sed Mopilion sarti narrant illi, qui Lipsi viderunt sepius. Quam superstitionem Martialem Vierus, magis tamen ac caetera ibi circumspiche, consignavit: Ut mille hominiluaere equis infliu his spis eat, anmculus salicis ramin unico inflictu a ossis usurpat, eum reo cismo, barbarorum nomi-- ὸ citatione σι his lacte, is is ordis. i.

de praeitig o emon. l. s. c. l . p. 42.

f. o. De caetero, quanquam Deus istiusmodi exercitibus hominum emenda re improbitatem voluerit, tamen nunquam legitur permisisse, ut talis militia ultra incussionem terruculamenti eo procellerit, quo solet militia rominii Nam si a d re occidere munitiones capere vel hostium invadere castra sinerentur, nulla illis ii manu potestis valeret resistere. h.' Condescendere secum, quora. caiisa tunc agcbatur, debebant, culpael merita ruminari, sed tantum aberat, ut per plateas insana acciti curiositate, tarqiuam ad spc5Muliis flandere sese dubitarint, ut potius visa auditaqa neque ad scripturas, neque rationem cora ponentes napni madauger dae stiperstitioni cres ram patefacerent. Quemadmodum itaque diabolus praecipue suam hinc industriam ad genium illius seculi labulo sitim adaptarat, ita ea, quae de purgatorio, posthurris precibus, vagantibusq; in teletis animatus, circumferebantur,facili pers debat negotio. Ut nihil dicim, resi cosinc S loripedcs pc

phalos, hominum animas, quartim se nomi ne vendebanr alsicujuSn ateriae,&quae eam sequuntur, insistula se nec dicarn, ia-

tum furioso illo suo agmine honori misi gelorum acies IJλmitatum, aut plane tibic circa sancti litis exercitus autO-

reru

23쪽

rem reddere male feriatos, aut saliena paralem sibi cum eo virtutem fingere, temere attentasse.

I. verba sunt Deir. 2 qu. 27. Se t. a. - ss. a. l. Gen. yr. I. a. q. Reg. 6. 17.

. r. De loco nunc & tempore videamus. Licet vero diabolus omnium regionum agat trapea itam, mensam tamen non ubique ponit Malunt alii in umbra, alii vero non nisi ad tabernam in foro positam, nummisque praesentibus canitare. Sem et defendant ipsi, qui diabolorum frequentiam in c*l di. spositione terraeque situ collocant quandoquidem aquilonuom misxime benignitate clarissimi Inmistas est remotin, ea re illic inter immundissimas abominabiles, tenebras diabolorum

Pgiones cibi fui aiunt. m. Hominum moribus, non coeli regionisque temperie diabolorum larva accersuntur. Nam ha- perstitioni magis, quam impostura aptum est nihil. Npstiae huic destahardina familia, actioni Thuringiam imprimis Franciam, Heidelbergam Sueviam V, theatrum legisse pantomimum istum infernalem obserVamus.

m. Besso id de nat pop. c. q. assareti de curioS. triaud. e. 13. n. io. c. Consuli Lansii contra Gema. p. 893. in locis septentrionalibus literati sensu sedem esse diaboli scribitolaus M. l. 3. c. m. p. a 27.

9 8. Habitaculum notabilius celebratur mons ille Isenacum interis Gothanum 'i'. errarium, ceu loquitur Norn- mannus, Horsilberga seu HorseianuS. Hoc nominis res piis fasi nosti referunt, inquit Heideriis, quod ejus accosia ias abitos ebulatus insanos clamores verborum finit inebris i dor, ferri r tractas catenas animarum sive spirituum,prout addita ornmannus cita nempe fallebant plebeculam monachi, quasi officina purgatorii eo in loco esse ' e iter, I audiscns, ut ether Iterum his compellaret verbis rabie de Se te liberq qu, et ocula postmodum in hanc unis coaluerint causa 'o Myo hic ut mons Horsitanas, lingva nobi , propria de Dor et bery H-ceretur. o. Alias, rationem tamen ob eandem, Horrison

quoque audit. p. Nec dubitarim asserere, ab eiusmodi sonitu inferno natum esse nomen, quo insernus iij u, Panctipas sim apud patriae linguae observatores appellatur. in Catet virum mim singultus ferrique altercationes, quales qncitan canusis

24쪽

canthis vestientes rotas non obscure reddit. Tales autem,cum in. DeqUentes non essent circa montes eiusmodi sonantes , Heclam Puta, Utinam, Vesuvium c. inter purgatorii officinas a fabu-Γcolis numeratos, sonitum istum lingUa aenaulabatur.

Ut monte Vener s. ' .

. s. o. Illud quo mons ille primum innotuit, hoc sertud, fulsi. ReinsNigae cuidam, ex infima sorte in regiam uxorem Mnescio quo Angliae rege adscitae, deque salii te defuncti mariti se Iicita re vela tum fuit, ipsum in monte illo Horrisono laborare. Itinere igitur ad istum suscepto propter radices eius sacelluntaexcitavit cum pago ex spirituum ibi occursantium frequentia S tanae iocus, hodie Saliel stad nominato. Quod in sacellum regina cum virginibus assidue sese recipiebat, usque dum maritim cccio lucrata I senacum concederet montemque Petri occuparet. terum de eodem Horrisonor ea, inquit Agriacola, aliorum oue memoria constat, diabolum yosdam cenophoros in montem istum per visionem deduxi e,multosque, et iam sui or it)s, altis immersos inferni flammis repraesenta dis Eiusdem quoque montis in vestibulo si arenas scopis verras de aequabiles facias, nihilo tamen minus postero die eodem in aditu variarum animalium vestigia apparent. J

g. o. De tempore jamjam incendum erit Equider D quod

25쪽

quod Eccardi satellitium concernit, nihil ubi Φ, quo tempore praecise occoeperit, reperire potui. Si tamen quid divinare, leo, tactum id arbitratus fuerim post exortam iis in locis Evangelii praedicationem, sed jamjam pontificiorum erroribus inqui. natam. Quod si nobis illos Spiritus occursantes Reinsvigae, de quibus modo diximus, pro exercitu nostro interpretari fas

est, memoria ejus seculum is incurret. Binhardus enim I. d. relationem istam ad ann. C. ii 3 referre censuit. Duravit in seculum usque Id quantum ex Agricola possis colligere. Hodie tamen ita ut tunc erat, comparere desiit u Ad Helle- quinam tamiliam, primo sic dictam, quod attinet, sacile, si ratio, nem supputes edoceris, seculo seresia viguisse eandemq; authodem seculo aut sane sub initium 3 evanuisse. Caeterorum exercituum in haec nomina adoptatorum, cuta a Multi merint,is fere aetatem non tulerint, ituna abitumque assignare supersedeo.

O testis est anonymus ille semel iterumh: alleg. . quantuin

enim ex Bellovaeensi videre est Ioarvies is Aurelianensis, ades, milia hac tueretulimus lupra g. S. enarraris Henrico Aureliauensi episcopo Bellovacensis epucopi fratri, a quo aeceperat Vincent Bellovacensis coletineus tui hujus Vincenti iacis vero die niuiit, an. DO IL64. hixta alios uirig. I. Ad unum omnes saepius Iogas noctu aut vesperi uti sese me , ac quidem interdiu, quippe quo tempore glaucomata repraesentariis superstitiosuli falli facilius pollunt. Ac vel

rum est sententia, deiunctorum animas nocturno tantum ei

pore per terras Vag in . caeteraque spectra esse crebriora, α ac robur habentia, a sed nec diurnum, legas, aversaris deo, ut suis hac in re fraudibus accommodari nolit versipe, lis ille tenebrio.

26쪽

s. Σ. Tandem,qubdprisca observationis est uno tempore magis caItero abuti diabolum, bo idem hic deprehendere

possis Nam Eccardina ista familia cum tempore quotannis alio tum maxime nar Diothm chris ac Lacchanaliorum .in factum esse conspicuum narrant alitores Imprimis ab Agricola in quarietes isti annotatur ac si vera sunt qua loquebantur vagantes Scholastici, ni in solitudinem nocte diei sabbati in . angariis di nocte trium dierum Jovis in adventii

domina ac fertur in Actim altum magna cum querimonia ad e tremum tim diem. 4. Videntur sane noctes angariarum sabbatica solennes suis spectris, aut saltem existimata tales a superstitiosis, Colligo ex hac quoque relatione: In monte O Ll et inleDb heliam cs Ἀώκ .m mum inter , ara setis quondam. Unica is virgo fuit, H minis arcis, quae fertur cum muris occuluisse. Antea autem cum satri suo iduo rem anici rem tueretur, cfates omnis conclavium aliis , Postea timor es ortus imammam zDeo ritum circum vagari eius a cis περiλλυ remur ,rimo Oecujusq; angaria: Sabbatina Em D se Hazium de Gng lo obitu virginis conssici Contra sine rusticani eju locis exstiis paret ati di si ferunt, illam et ginem fui is ethnira ,se ima mutatam esse tu ma iam lem serpentem has Hem caput sectu 'irginis, clavibus decolobi dein bus, o plerumoquatuor angariis anni cerni f.

b. cons Bod in Daemonom. l. 1. e. q. d. templare Diana cum furioso exercitu prosciscitur vid. Prael. Saturn prop. q&p. item udomina olla quae ad Horselhergana redire naemoratur Festo . Re id propos s . p. 403. cons ejusd Melib. . . . . p. sis d. JVechner. Brev. p. 29. Sebast. Frane Proverb. s. et '. e. v. suinpra g. s. Cruc annal. Paralip. c. 17 p 68. ex . identi

g. 43. Consuetudine receptum serunt Francolarii, ut quotannis iuvenes pretio illam currum multis vellitum stoi dibus viroque conspicuum vesperi deducant ostiatim non sino cantionibus4 vaticiniis, quae tamen, ne fallant, abs conmis earum rerum, de quibus rogandi sunt, edoctu uerunt. Nemo

27쪽

i iam exercitus illius talari in ita celebrari vulgus ait ip6ali tamen aptius Majumis hodieque passi mi solennibus aceen dere g)

Haec sunt illa . . qua de exercitu surios annotavimus Multa hic menta quae meliora exoptare o ieras, multa quae plenius tradi, multa quae certius Optareri L. Meo. Si tamen caussam apud Te meam aut materia ratio, aut emendandi studium perorare valet, Tua emaculabit benevolentia , quae ibi a me videbun-

Iur expungenda.

HIL SCH ERUM SUUM,

Doctissimum Disputationjs hujusce Praesidem In

quilinum per tres annos,Amicum a longe dilectissimum,

Nomen ΑVI nondum est extinctum hac urbe beati, Lipsicol sim Ambrosius qui Venerandus erat; Nondum etiam PATRis,patrio qui excultus in Haemo, Nunc Waldhelmensis sanctu, opta soli est. Filius atque nepos Philyrae nunc reddis utruinque, HiLSCHERE, O cordis portio cara meitSat locuples testis, bdissertatio sola est Tum exessis 1 a ab Te qua furi a fuit, Macte agedum his ausis , postque hunc He cona

Conscendes Eno AVO par eris atque PATRI.

Bene-ominabundus properabat

L. IOACHIMUS FELLERUS, I

&Acad. Bibliothecar.