장음표시 사용
191쪽
1, Vs Nocvs VRA BILI 1sylarium scii negociatore ambis cu ex proprio peculio mutuari queas,pocula habes,paropsides argeteas pelues subhrias haec necessitati. At messem,amoena Aulis uel Tenedos figulini instruct vasculis,argenteis longe mundioribus,neliso testu ac graue usurae odore olentibus,quae ta rubigo quotidie sumptuositate deridat Insuper haud neomeniae Calen CRlςΠd
darumve recordaberis,qui dies tas sacratissimi existant nefasti tamen ac execrandi ab usurariis reddutur. Nam pignora illis praestita nec Iupiter ipse saluare posset. Atqui uendere, preciunal sumere erubescunt, de rebus uero propriis usura persoluere non uerecundantur. Caetem Perides ille deae Or Perillest. natum quadraginta auri puti talentis distrahere haud tu reduxit,quoniam ut aiebat, illo in belli usum consumpto rursus non deictiorem reddere posset. Proinde nos quot, tan in obsidionis necessitate foeneratoris hostilis praesidiuminime iccipiamus, ne cernere cogamur, cuncta nostra inseruitutem rapi,sed menta cubilis, supellcctilis ac dicta su perflua abscindamus,nosque liberos seruemus, ut cum pin guior fortuna aspirauerit, nobis rursus ea restituere ualea mus. Equidem Rhomanorum uxores, Pythio Apollini muliebrem mundum primicias dono dederunt, unde aureus ' crater Delphos missiis est Carimaginensium quoque in Catilialieres,capita rasserunt, ac capillos in machinarum ac instru nenses mentorum usum, pro patria impendore non dubitavcrunt. Nos uero opulentis uerecundia, paci is ac pignoribus see neratoribus turpiter seruire sustinemus. Idcirco deccns uti litate compensantes c inutilium ac superuacuarum re
rum abscisione seu uenditione, libertatis templum nobis ipsis i
192쪽
i8 PLUTARCHUS CHAERONEVS DE VITANDA USU
Templum Dianae in Epheso. Frugalitas asylum. Simile. Danista. Solon. Forum, inferis no absimile.
ipsis liberis ac uxoribus aedificare conemur. Siquidem in Ephe Diana obaeratis,cum in illius confugerint templum, asylum ac securitatem a foeneratoribus praestat, At frugalita. tis asylum cinaccessibile quidem ubiq; modestis patet, re gionem latam ac multi otii hilarem dc idoneam praebens. Quemadmodum enim Medico in bello ligneum murum,
deum Atheniensibus donare Pythia respondit illic dimis
sa regione ac ciuitate possessiones lac domos negligentes. ad naves ob libertate confugerunt. Ita oc nobis deus lignea tribuit mensam,pcluim figulinam uestitum frugalem, si sal tim in libertate uiuere uelimuS.Porro, Si phaleratus equus desit tibi frena remordens, Et currus uelox auro decoratus 5c ostro, caeterat id genus qnae uelociae faeneratores inuadunt ac diripiunt,At asino fortuito,aut caballo quopiam insidens hostilem ac tyrannicum fuge danistam,non ignem ac aqua in/sta Medi exigente sed libertate inuadente,muleta inscii bente,Et cuno reddis conuiciante,sin uero offers haud accipientem,ubi uero uendis uili preci licitantem, quod si non uendis cogente, docti iure cotenderis obuia cuiate si uero sub terfugeri impellente, doca ad fores accesseris excludente ubi uero domi manseris insect antem ac li6stiu pulsante.Sapienter igitur apud Athenienses Solon phibuit, ne corpora pro debitis pignoti darene ne tande omnes in seruitute cdigeretur.Es et sane grauissimuseruire ta iniquis barbaris ac agre, stibus semis,quales Plato ait ignitos ac poenarii Xaetores, improbora antas apud inferos torqvcrc. Eicin illi quoq; so/
ru,impioru sedes,dcbitorib'miserisisse domostrat, uultura instar
193쪽
USURA BILIBALDO IRCΚHEYMERO INT. Ss instar eos deuorates ac laniantes,imisi uisceribus rostru codetes caeteris aut uelut Tantalo insitates,eos ne ex propriis quid gustare seu tangere ualea arcentiProinde quemadmodum Darius Datem dc Artaphernem cathenis ac uinculis in Darius. struct os quibuscum captiui alligarentur Athenas misit Ita
illi uasa chirographis c obligationibus plenaeian laqueos
in Graeciam inferentes,ciuitates miseras transcurrunt, iiDpli canta expilant, non ut Triptolemus domesticum fructum seminantes,sed debitoru radices admodum laboriosas, fae Debitorunebres cineuitabiles plantantes, quae in girum pullulantes 'q/ς δ' ac germinantes,ciuitates suffocent docuertant.Porruelepores simul parere,in utero gestare,d concipere ferunt.At masti giarum illorum ac barbarorum usura,ante monoeperit,palrit.Dantes etenim confestim repetunt de ponetes tollunt, exeoq; foenerant.quod antea pro uorsura extorserui Et ut est apud Misenios in prouerbis, Proverbiu
Est Pylus ante Pylum sequitur Pylus altera tandemi
Ita dc de foeneratoribus dici potest, Usuram fugat usura usura altera restat. id quod naturalia quoq; derident quae asserunt, ex nihi Ex nihilolo nil gigni posse quandoquidem apud illos ex eo quod no nihil fit est,nel unquam fuit, usura generaturi Proinde publicanos Publicani. agere turpe ducunt,quamuis lege permittente.ipsi uero praeter legem publicanos genae foenerantur,seu ut uerius dica,tanerando debita compilant. Qui enim plus expensum est , scribit,debitu compilare recte dici potest.Equidem Per ieris. sae secundum aibitrantur delictum mentiri, Primu uero de Mentiri.
bitorem esse,quadoquidem qui debent, ut plurimu mentiri Iste ' '
194쪽
Ephimeri coguntur.At longe plus sceneratores in suis Ephirneridibus i. h. nug. in imponut scribentes miserra illi tantu mutuasse,ca
quae tali tamen multo minus acceperit.Siquid mendaciia,causa lucri,
ζ. alii '45 nccessitate neq; ob indigentia ab illis ficti soletissed 'plex
insatiabilitate quae tame in fine ipsis infructuosa ac utilis ex/istit, perniciosa uero miseriso iniuria affectis minime ciem agros quos debitoribus abstulerunt, colunt neq; domo, quibus illos eiecere inhabitat,nec mensas apponui, nec ucstibus illoru inducitur,sed primo debitores perdunt,inde deI Foenerator sos uenantur Pascuntur cinian* ignis furens ac assidue auign/- ν', ehus pernicie ac uastitate feliciter percuntiu ex alio alium costumentes.Quinimo dos uorsura sua igne assidue nutriat. illumq; sufflando accendat minime tamen plus habent praeter id solii quod succedent tepore cognoscere possunt, quot
debitores pessum dedere,quot bonis spoliauere unde cXtor scrini,qudue congrcgatu documulata collocaucrint argentia. Et haec haud existimate me taΦ foeneratoria hoste enarrare. Namq; meos nec equos mihi,nec rapuere iuuencos, sed ut ostenderem illis,qui adeo parati sunt scenobre sumere pecunia quantu illiberalitatis ac tu itudinis res citia se contineat quodin usura succubere extreni sit daemetiae ac mollicidi. Habes, e foenereris,quonia non indiges.Non habes,
Ne faenoreris,quonia satisfaccrcnaaud poteris.Ita utraq; per Cato ad se se diligentor 5syderemus Fertur Cato ad senemqucnda in Vis probum dixisse Curtiona, senectuti tot malis ac incomodis
de rauatae scelera quoq; turpitudine impoliis Pariter Stu, Paupertas paupertati cui tot adsunt mala crunas quae X usuris debiς Vm00 ' iis ortum habue solent, ne accumula. neue paupertati isto ri
195쪽
USURA BILI BALDO PIRCKHEYMERO INTER P. Is
tale aufer qua solu a diuinis differre uidetur Est in Adagiusacctu,Capra gestaretio ualeo, boue tamen superimponere Proverbiulaboro.Paupertate serretio potes,d tame longe grauius tibi ipsi onus,sceneratore scilicet imponis,ctia diuitibus intolera
bile.Quo pacto igitur effugia inquis rogas cum manuS habeas,pedes habeas,uoce habeas,homo cxistas,cui peculiare est amare ac amari, gratificari ac gratia recipere, literas doce, pucros instrue,ianitori S officio fungere,nauiga,rcnauiga.ni hil horu adeo turpe nihilite tam molestum, audire redde. Redde Rutilius ille.Rhomae aliquado Musoniti cu couenisset,Mu Rutilius soni,inquit,Iupiter seruator,que tu imitaris ac sicquetiS,nun quid sceneratur Et Musonius subridcns,nec scenerat quide Musonius. respondit.Rutilius eiciniti ipse foencraret,illi Jfaeneraret improperabat, Stoicalis petula haec da metia.Cur in Io τυφομ4νἰαucm scrvatore e coelo detrahere necesse est,ac rebus oparare manifestis cutic hirundines,nec formicae scenorcia quibus natura neq; manuS,nc sermone, nec arte tribuit Solcntho mines intelicinus abundatia ac solertia,equos,caneS pdices, lepores,graculosinstruere. Cur igie teipsum no cxcitascindocilior graculis existes, raucior perdice,ingeneroso cane . Nasi a nullo homine iuuetis,orando tame,dclectando ac custo diendo mergere potes. Nonne cernis vcmadmodii multa subministret terra, multat Pontus. Proinde Mycillu aspice, Crates inquit lana cum uxore uel berante ac comuni pugna CrateS.
fame fugiente Rex Antigonus ti aliquado Cleanthe Athe Antigon'. nis cospexisset,ita inter gar coepit, Molis adhuc Clcathes: cui ille Molo inquit Rex idc uitae sustetandae gratia facio. erat sola uiri cura ne a philosophia desistere cogcretur, idco
196쪽
is PLUTARCHUS CHAERONEVS DE VITANDA manio' quas pistrino ac mota locauerat,de Astris, Sole, ena ac deis scribebat Nobis uero seruilia haec uidetur oparuntiquid igis ut liberi simus foeneramur, uilibusq; adulamur hominibuS,9 ipamus cibamus, dona ac tributa psoluimus: Atqui, ob paupertate usura praestari solet,iacmo enim inopi foenerat,sed propter sumptuositate.nam si uitae necessa rils cotenti essemus, minime usurariorii genus pessimu inueniretur,qucmadmoda nec Cethauri nec Gorgones Abdeli Luxus foe tiae foeneratores fecerunt,non siccuS ac aurifices, unguetarios
j hu ac tinctores.haud enim uini ac panis oratia usura debemus. sed obfundos, mancipia tuta tenta,triclinia, ac mcnsas,liberaliter expendetes ac dilapidates gloria sterilem ac ingratam quaerimus. Etenim qui semel in neratorii incidunt uora Debitores, nem semper debitores remanentialium X alio tan equus f L , ' frenatus,ascensorem suscipientcs caeterum refugiu nullum ad pascua illavi prata patci,sed tanquam fatis acti,dc cliua-gi illi Empedoclis daemones, miseri errant, Impellit Aethor nam letos in Pontum atrum. Pontus subhinc in contincntcnal proicit, Tellus eos rursus agit Solem in rapidum, Hic Aetheris dehinc implicat uertigini, Aliu uero ex alio suscipit foeneratorici institor Corinthius, inde Patrensis post ca Atheniensis,qiuoad tandem ab omnibus Xentcratus, penitus usuras dissoluanird rodigatur. Qucadmoda cnim cum qui in lutii ceciderit, uel assurgere, uel ita permanere oporici, ne si madido ac humido corpore βimi' se circvagat seu uolutet maiori inquinatione defccdctur, Ita
in transcriptionibus zmutui poemutationibus clui surdisse
197쪽
VSURA BILIA ADDO PIRCRHEYMERO INT. is, immergunt ac irretiunt senape grauiores sunt. Nilc a coleticis distat,qui cotempta cura, ac medici neglecto praecepto. tantu assidue humoris colligunt.ut ab infirmitate tande liberari ualeant minime.Pariter xilli purgari haud sustinet, sed
semper ac omni anni lcmpore cum dolore ac torsione usura offerentes confestim usura altera affluente ac instante, iterunauseatvi grauatunquo pacto em decenti remoto liberi syraceriis euadere possunt Nunc uero ad opuletioresvi molliores sermone conueris,dicentes, At seruis lare,ac domo care dith, . tibimus.Velut si iner tumefactus ad medicii diceret, si aqua j ndum bibero, extenuabor ac macrescam sed cur id facere recusas, prQb8n dummodo sanitate adipiscaris Et tu quoq; seruis careas, ut n5 seruus fias.sisc possessionis expers, ne alterius posscssio emaris Vultursi pinerea sermone audi Na altero uomcnte,& dicere se uiscera incere alter relpondit. nuquid id graue, non in propria, sed mortui que nuper dilaniavimus uiscera euomis, Pariter c debitores fundos suos ac domos proprias haud uendiit,sed tancratoris que iuxta legem dominu sibi constituerunt. Atqui per Ioue dicet quispia,pater hunc agrumihi dereliquit Nimiruoc libellate quoq; ac ingenuitate pater tibi tribuit quarum longe ratione maiorem te habere dcicet.nam 8c manus tibia pedes qui te genuit, cit.at uisar cent etia merces illi qui amputat persoluitur. Porro Calypso Calypse. Vlyxena ueste induit odorisera, abiimmortali corpore redo VlyXeS. lentem,dontiac memoria amicitiae illius at post Φ euersa naui udo curaui indumeto in profundu traheretur, illa exuit ac abiecit,nuldoq; pectior tigno innixus,in terra nando uasi petiatio uero liberatus,nec uictu nec uestitu caruit. Atqui
198쪽
rso PLUTAR DE VITANDA USU BILIBAL D. IN vnonne tempestas apud debitores oritur,cum tancrator cla Redde pso tempore instat dicens. Redde,quasi diceret, Condensat nubes,Pontum quot turbat ab imo Cumq; Euro incubuit Zephyrus Votus furentes, usuris usuras impelletibus.at ille aspera deprchensus tempestatrita grauiter spiratibus resistere conae flatibus. Cu uero enatarc uel effugere haud potest simul cu amicis ac fideius Crates foribus disparcns ita profunda mergis'. Proinde Crates ille
Thebaii' Φuis nullo aere alieno obstrictus, a nemineae molest atus ob curas tame solum domesticas molestia si fami
liares substantia octo reliquit talentoru sumpto haculo ae8Π' 3gi pera in philosophiam ac paupertate confugit Anaxagoras quo si non insertili se abdicauit iando.Sed d illos enarrare Philoxen' necesse est Siquide Philoxenus Melopaeus uitam ac domu opulentissima ita colonia Sicula haereditate naetus cum desiciaS,uoluptates,ac indigena cosyderassct inelegantia a deos μῆ τ*vτα inquit bona haec haud me perdet,sed ego illa, atris p limedi U tate relicta enauigauit.At debitores uis an e alieno quori ἴ.bi die degrauciae , trisuiu, luatfruituti subiaceat ac argeto emungatur sustinet tame ac totcrat in s Phincus Harpvias illas penatas pascetcs,quae assidue uictu diripiat ac auferutino hora debita,sed ante uernu tempus frumenta cinetcS,ac
priusic oliua decidat olea ac uinu colligentcs, tanti inquit recepi de scribendo prcciti persoluit at racemus adhuc firmiter pedet uixin sub Arcturis, dere, vindemia demulcragitur
PLUTARCHI CHAERONE DE UITANDA SUra,Bilibaldo Pirckhe, mero Caesareo consitatio Patritio dc Senatore Nurmbergcnanterprete, FINI
199쪽
LANCHTHON BRETTANVS, BER NARDO AURO Lutaretii conuiualem quaestiunculam, qua sacraSaliquot Pythaoo notas,ceu kρογχυ Pyth3go inteFretatur, Latio uiciunt uinalcain. quo in manibu&habeo,praguderem Eam
tibi Bet rcleelegatissime dicare uisum est, de illi quo iam tyro exerceris, declamandi aptam generi, siue Graece siue Latine uoles Mobeundae adolascentiae tuae nec cessariam παραει 'p. Quid enim tam praeste oportet quam το7 αγαθοῖ καλωρ fuνομιλῶμ , ut Platonis utar uerbis, hoc Platoι est,ne qua uspiam Hrundinum trahare consuetudine.Mihi credenihil est ualidius ad fingendos mores,ad formandam cruditionem,honesto bonorum comercio. Meministi quos
ad Dionysium uersiculos Theognissis, scripsi Diogenes R:ζy:
200쪽
Conuiualium quaestionum libro Plutarchichino iaciasis De nota Pythagorica, qua hospitem Hirundine recipi nolebat, Philippo
YLLA Carthaginesis aliquanis post tempore quom Rhomati
nirem, liberaliter me salutatori js ut uocat epulis excepit.Quibus amicositi plerosq; alios tum maxime I cucium quedam Tyrrhenti Moderati Pythagorici disci
Iulum adcerserat . Is cu forte sortuna Philinu nostrum animatis agnoice abstinere quod pro ordinis studio coniicere licet, in ythago Pythagore mentionem prorupit . Inter caetera Locrensem . III h illum iuxta uulo opinionciri,cssc ncoauit.TUrrhenis adscr uit,apud ho enatum, alitum, cruditumi indicio symbola esse qualia ferme sunt, Cum ceto Xurrcxcris,st ragula turbato. Ollae uestigium in cinere confundito. Sarum ne transilito. Hirundinem in contubernio, habeto. Adunca unguibus domi ne nutrito.
Isthaec ait cum Py magorici passim describant de docest Illam re ipsa Tyri licia obseruatiassiduo iam oliin ac iugi sanHirundo cita studio.Hisce ab Leucio dictis, initimis ide Hirundincuberius