장음표시 사용
191쪽
VEGET IV LIBER ni isse drupedibus remedium praestat ista summio alio, curat atq; morbis resistit.
Remedium contra omnes morbos. Cap. LXX RADuersus uniuersias infirmitates is orbos quoarum vel boum, ubi primu coeperint aegrotare potio ista succurrit Radix'scyllae,radices populi, quae rhamn radiagraece appellatur rhamnos nam est fusciorvi nubellu cessquisii lay sale communes quantum sussicit mittes in aqua,
eamq; animalibus usque ad sanitatem dabis in potu.JhQuod si desperatas valetudines praeoccupare volue 'Ms.nonh ris,ne unquam accidant animalibus tuis, incipiente ve bctre hanc illis praeparabis potionem,&per xiiij. dies continuos dabis in potu. Si animalia atur cum accipi otionem Cap. LXXVLO Stendendum autem est potiones ipsas oportere
curatione defundi. Siquidem frequenter euenit, ut dum animalia potionantur, tussiant, sudet grauiter fatent trem0rem in osculorum Onanium patiantur,qfollien M. s. non bates,&submisso capite se sustinere vix possunLQuod acciditJ si quando per imperitia artis dantis,potio in arterias spirituales partes pulmonis csilierit unde tvi periculum praesens Quoare obseruandum est ne tumenti iumento&pendenti adiicias potione sed statim eum solvas, paululumq; deambulet,&magis ei alia potione subuenias aquς tepidς oleum rosatum comisces Magitas. per os saepius dabis Pusca quoq; puleiata nares eius fouebis. emendabitur culpa obseruandum quoque est,ut subtra sto hordeo, & negato potu digerit animal potioneS.
Si animalmordeatur a venenatis bestiolis.
cap. LXXVILPLatrunq; a noctuis animalibus,id est, colubris,sco phs, sphalangijs,&muribus caecis animalia fetiun quit ins
192쪽
irio ARTIS VETERI NARI Atur,& in periculum veniunt Cuius ista sunt signataeasti
dium ciborum pedes trahuntur,in cum producuntur, succumbut ad singulos gressus,per nares defluet sanies, grauedo nascitur capitis, ita vi deiiciatur ad terram,adsurgendu uel incedendum defici irat corporis vires. GGneraliter curatio ista succurrit: Locus qui percussus est ante omnia fumigandus est succensis testis ovoru gallinae, quae prius infundes in aceto,addito etia cornu ceti uino vel galbano.Post fomentum loca ipsa scarificabis,
di sanguine ex his emittis vel certe candenti ferro comburis loca venenata quae pestis attigit. Obseruare autedebes,ne aut stupra articulos aut neruosis in locis in quacunq; passione unquam cauterium imponas.Adustis enim neruis vel articulis, perpetua debilitas consequetur.Sed diligenter cosidera,vi aut superius aut inferius, pusillum quam nerui aut articuli sunt, cum necessiitas fuerit,apponas cauteria Animal autem quod venenata bestiola tetigerit expediti sudet,di calidis coopertoriis inuolutu deambulet, farina hordeaceam in cibo sumat additis frondibus fraxineis litibus a is. In plaga autem mel atticum vel cyminum in vino veteri mixtum calefactum oportet imponi. Nonulli stercus suil- metivitium tum recens ' mel atticu cum vino miscet,& calefacta quasi cataplasma inducunt,addentes urina humanam.
Nupreet Si lustrepem animal comederit Gno. p. LXXVII L
EQuus si bustrepem comederit in sceno vel in pabu
lo,haec signa statim sequuntur: Venter ei inflatura cibis restitit, stercora minutatinari frequent er redditi qui statim sternendus est, cogendus ad cursum Post ei vena tangenda est de palato leuiter, ut sanauinem suum defluentem trans lutiat, assidue deambu et triticum cum pata infusum&porros adferes ad cibandii. Vinum
193쪽
Vinum autem tepefactu eum vita passa diligenter contritum ad cornu dabis eidem in potu. Si animal viperapercusseris p. LXIX.
UUera si momorderit iumentum, ex morsu eius pus consueuit exire Nam si praegnans erit,totum rumpitur corpus Admorsum tamen viperae, vel sphalaingit, aut muris aranei,commune remedium est, terram fota micarum cum vino miscere, & dare per fauces Vel certe de ipsa terra frequentissime vulvam confricare. Ad
quas causas etiam terra talparu creditur post e prodesse.
mod si in itinere aut in locis ubi dest copia fumentorum necessitas ipsa contingit,piperis grana xxx.cum Gxtario vini veteris tepefacto faucibus digeres, herba thymum tritam cum vino si dederis, prodesse creditur. morsus viperae vel cuiuscuq serpentis ostenditur,si humor putidus de plaga incipit currere. Praesens remedia est, si edum vel gallum vel unu in recenti occideris,
ct calentes pulmones eius cum sanguine, vel cord vel Iecore vulnera apposueris, diligenterq; constrinxeris ut omne virus educatidaturus continuo potionem. acori pontici semiunciam trita cum vini veteris sextario,falis triti neminam pariter misces, tepefactu faucibus digeris. Si perseuerat tumor, vitem albam sylvestrem coinpisti; aburit', ex cineribus eius lixivium facito,&m potionem triduo a J-um extarium dato.Cinerem quoque ipsum cum aceto in modum cataplasmatis,ub
dilate,oleoq; decoctam in cicatricem oportet imponi
mentum si in pabulo araneu comederit,haec erunt signa Totum corpus tumebit,sec circa auriculas,& a
194쪽
oculos,& nares inflatio cum indignatione maior appa rei,cui hac ratione subuenis: De palato sanguinem tollas, eumq; exceptum cum sextario aceti meminas alis miscebis,&circa plagam vel loca tumentia perunges, diligenterque operies ut sudet. hac ratione sanabitur.
Vbalangis Sila halangimpercusserit. Cap. LXXX L ph unam in sphalangius iumentum percusserit, his apparebit, indicijs Stat ei veretrum prae dolore,& videbis velle
mingere, cui ista ratione subuenies piperis unciam j. piretri unciam,vuae syluaticae unciam,terito, cum vi. no veteri per fauceS dato. De morsu muris aranei Cap. LXXX ILMVs areneus pestis venenata, tam equis quambobus noxia, atq ideo cum captus fuerit mersuS necabitur in oleo ibique in putredinem vertitur, ex quo medicamento cum animal mordetur, plaga linitur,& curatur animal. Vel si inuentus non fuerit,cyminum tritum cum pice liquida axungiaque miscetur, ad spissitudinem malagmatis coquitur, impossit Umq; apericulo liberat fanat. Quod si in suppurationem fuerit plaga conuersa,lamina ferrea candenti aperienda est,&quicquid vitiosium est inurendum, atque ita pice liquida vel oleo curandum. Ne autemus araneus animal rdor deat, ipsiam animal viuum ae creta circundabitur, Quae cum indurauerit,lui penditur in collum,4 non contingetur a morsu certissimum est. Aduersus morsum comprobatur, allium tritum cum nitro, Vli nitrum demdiri, cum late&cynsilio perdailcere, atq; cx o Pulia eo re loca , quae morsu ciantacta sunt, confricare Mubdsi eruperint vulnera venenata, hordeum combustum
in puluerem rediges,& diluto aceto vulneri inspersis, hac ratione sola curabis, daturus potionem pol
195쪽
κEGETII, LIBER III. 73linem tritici, hordeum, cedriam. vini sextarium per
fauces digeres. Quod si praegnans mus araneus fuerit qui percusserit, his agnoscitur signis: Pustulae per tota corpus exeunt, sed simili, ut supra scriptum est, ratione
Ad ictu corpionis Cap. LXXXIII.
SCorpius si iumentum percusserit, his agnoscitur sisegnis Genua contrahuntur, claudicat, non mand Cat,de naribus fluent pituitae virides,ut accumbit vix resurget Simili ratione curatur sicut serpentis ac viperae morsus stercus tamen asininum velocius in plagam Oportet imponi.
mmorsu canis rabiH. p. LX XXIIII. CAnis rabiosi morsus iumentis,& hominibus exitium inferre consueuit, usq; eo ut ipsi qui contacti fuerint hydrophobos faciat,& couertat in rabiem: qiu herophob, hac ratione curatur. Locus qui morsus est, ferreis, vel quod utilius est, cuprinis cauteriis vrito, in loco tenobroso eum constituito. Sic etiam eum adligabis in tenebris 'ne quicquam videat Qubd si canenti sum oc hersi ip*mcidere poteris,iecur eius decoctum dabis ad manduca pol qμ dum, vel detritum faucibus digeres Foeni quoq; flores combures,&cum axungia veteri deteres,&admorsum
appones, salutare remediu est. Sed specialiter prodest, si radicem cynorhodon,id est, herbae quae appellatur rosa canina effoderis,& lotam prius atq; contusam diligeter,sive homini siue animali, quod rabiosus canis momorderit, in plaga apposueris, contritamq; cum vino veter ropinaueris quotidie ad bibendum. Hac enim sola ratione nec hydrophobus fiet,&imminens crime euadet. ni rabidi morsibus subuenit,si tres scrup. niui iudaici, bituminis scrupulum unum tritu cum ho
196쪽
mina vini veteris tepentis triduo per os digeras Samsaci quoq; grana vel succulae foliis aut de cortice exprimes,& cum vino veteri dabis in potu.Sed ' tunc essicax est haec potio, si de eo lamsuco dederis, quae non in te ra,sed in alia arbore fuerit innata. Si recingallinae animal mederis p. LXXXV. SI fimum gallinarum animal in hordeo comederit, vel foeno sumpserit,quassi a venenatis bestij percus sum cruciatur continuo, internorum dolor: instatio υ , si sua. subistquitur, adsimilitudinem quoq; strophi: voli huis tussis asperrima. Aduersus quam necessitatem.
apisseminis deteris uncias ij.&cum vini veteris sexta..rio, hemina mellis temperas, per os defundis,& 1 diu deambulare compelles, donec potio ventrem moueat. Quod si nimius dolor etiam obroboratio fuerit Ebas is subsecuta, baccarum lauri Mibram,nitri selibram,acetissimi uncum sextarios duos,olei sextarium,diligeter trita permistes: ad focu calefacie , in loco calido per triduum vnges, contra pilum diligenter fricabis, certissimida turus ex sudore remedium. Adversius huiusimodi casunt hysicum remedium experimenta docuerunt: Pullum occideris vel gallinam, vetremque eius crudum &ad huc calentem cum stercore suo equo vel mulo inuolutum melle digerere per fauces,optimum creditur.Tres pillulasgipsi cum vino veteri deterere, lepidum peros arci eade optime sanare firmatur Lixiuium quoq;
dummodo bene cretum, cum oleo miscere, ac liquis
197쪽
UE GETII RENATI ARTIS VETERINARIAE
ostium. Cap. . Vmentum igitur habet in capite ossa
duo, fronte usque ad nares alia duo,maxillaria inferiora duo, dentes quadraginta id est,molares xxiiii caninos iiij. rapaces ii In ceruice aute sunt spon- dili' vij spatulae renum sunt octo, a re nibus usq; ad anum septem,muscarium habet comissu er retium suΠιras duodecim. In rix is prioribussunt ragulae duae.Ab orio. renis. armis usq; ad brachiola duo. A brachiolis usque ad ge vim se nua duo In genibus parastatica duae: a tibia usq; ad ar mustuloch taculo duo, bases quae appellantur numero duae, usq; et:commisi 'adiumices ungulae ossa minuta sedecim,in pectoreqv-num. Costae tamen in interioribus triginta sex. Item a ret posterioribus a cumulari usque ad molaria duo, amo laribus usque ad vertebras duo, costales duo. Ab acrin.
colesio usque ad gambam duo, a gamba usque ad cirros bmia tibiales duo, minuta usque ad ungulas sedecim.Et sunt ossa omnia centum septuaginta. Denumerosequalitare membrorum, p. II. sex, statula
NVnc mensuras numerumque membrorum oportet exponi Io palato gradus sunt xij.longitudo in tuae habet pedem semis, labrum superius habet unciasse inferius uncias quinque maxillae singulae uncias denas,a' cirro frontis ad nares habet pedem,auriculae siches r. non M. Rulae continent uncias senas. In oculis autem singulis et.
198쪽
'musculum unciae quaternaea a cirro ubi desinit ceruix usq; ad'mer subtus arte curtu continentur calculi octo. Spina continet lubrix ter spatulas: trisinta duas a commissuras renum quod musculum. cumulare dicitur usque ad imum muscarium com-qRagiola loti missurae sunt xij. 'Sagulae longicia uncias X n. ab armissim o usq; ad brachiolum uncias vj a bracbiolis usque ad G M i. non θή nua longitudo continet pedem. Ab articulis usque ad ungulas uncias iiii. In longitudinem vel prolixitatem g qm t pedes , Ilaec eum et ria equi conuenit staturae hono
Caelem enim stae ac mediae .sCaeterum non dubitatur In buricis misno Jμhuatur ora 1sta,& in primae formae equis esse maiora alicui esse minurg, qt gli De numero se qualitate nemorum p. II Lyaticarum. Eruorum quoque numerus, qualitas, ac mensu- Α' ceruiceus 1 ra pandenda est. A'medij naribus per caput, cer-
i I, uicem,ac mediam spinam,vsque ad imum 'muscarium όὸδl: ti, ςsis endit silum duplex Euod continet pedes duode
P . Lim 'Du Onerui in ceruice palmarii continent pedes quatuor. J Ab armis usque a geniculum nerui duo a geniculo usque ad basim nerui quatuor. In prioribus sunt nerui decem, in posterioribus decem. A' renibus usque ad testes nerui quatuor fiunt in se omnes nerui
3 in narib. ὰ numero sesqualitate venarum p. IIII., Onsequenter venarum quoque indicandus est nun suberasi . ςxu In pὴl x venae sunt duae temporales duae. ao A. suboculares duae, in pectore duae,'' de brachiolis duae,
piis de 'subcirris quatuQ 'de talis duae, ede coronis qua- qitiferioribus tuor, 'de feminibus quatuor,de Demorib vero duae,de
duae subgambis duae, de in cristario Muscario una e sunt venae matricis in ceruicibus duae fiunt
tres xxxij. pariter venae xxi De
199쪽
YEGET IV LIBER MIL 17 modeses' aetate equorum aetatis AEtatem iumentoru ex dentibus alijsq; signis oportet agnosci, 'ne velamentis imperitiae subeamus h Amcomodum,vel curantes aegrotantis ignoremus aeta isdicti diem. Quia sicut hominibus, ita&equis aliud conuenit cum jumenta sunt feruida, aliud cum senectute ias se uiuidi erfer. gida Manifestum est autem notas corporis cum aetate uentes uni. mutari .Pullis enim bimis sex mensium medi dentes ' stiguit superiores cadunt, quos lactantes vocant. Cum autem quartum annum agere coeperint, decidentibus his qui canini appellantur,alios supponent Deinde intra sextu annum molares cadunt.Sexto anno quos primo mutauit ex aequat. Septimo omnes explentur aequaliter,& ex eo cauatos habere incipiunt dentes, nec postea quo 'hostes ἡδannorum sint scire ad fidei nullus potest,nisi signis aliis. quae usus edocuit Decimo nanq; anno tempora cauari incipi ut, supercilia nonnunqua canescere. Duo decimo anno nigredo in medietate dentium apparet.
Plerique adserunt, domitis freno assuetis animali us rugas,quae in labris sunt superioribus computandas,ita ut ab angulo ubi coeperit morsus incipientes, usque ad
extremum labrum perueniamus,quia annorum numerum rugarum numerus ostendit. Postremo rugarum
multitudinet tristitia frontis, deiectione ceruicis pigricia totius corporis,stupor oculorum,palpebrarumJue caluicie senectus ipsa se proditi
dem patriae solet afferre mendacium. lentes enim ' qμη,c i carius vendere, generosissimos fingunt. Vae res com pq Π pulit nos, qui per occaseonem tam diuersiasin longinquas peregrinationes adiu V1J equorum generavniuersa' cournoscimus,& in nostris stabuli saepe nutrivi hebenustissivi.
200쪽
naus , Vniuscuiusq; nationis cxplicare signa vel merita. Nam ut viliora naim steria tacea natas, 'c questribus usi busici maxime necessarios constat, prael 9 HUad bellum' Hunnuscoru longe prinio docetur utilitas patientiae, laboris, frigoris, famis Toringos deindevi Burgundiones iniuriae tolerantes Tertio loco Frigi scos, non minus velocitate quam Otinuatione cursus. inuictos. Postea Epirotas Samaricos,ac Dalmatas dicet contumaces ad frena ac viles, armis tamen habiossint cruribu cap. ac bellis asseuerant cruribus Capadocia Jgloriosa nobilitas, Hispanoru par vel proxima in circo creditur palma Nec inferiores prope Sicilia exhibet circo, quamuis Aphrica hispani sanguinis veloci siua os praestare consueuit adri sum sellae Persis prouinciis omnibus praestat equos, patrimoniorum censibus aestimatos,tam ad vehcndum molles&pios incest bus, nobilitate pretiosos sequiatur Armeni atq; Saphareni bin quae nec Epirotas Siculosq; despexeris, si mores ac pulchritudo no deserat. Hutruscis grande aduncum caput, extante Oculi,angusta nares, latae maXIllae,robusta,ceruix&rigida, iubae viragenua pendentes,maiore S costae, incurua spina,cauda sylvosa,validissime tibie, paruebases, plen ac diffusi ungulς,ilia cauata,totum scorpus angulosum, nulla in clunibus aruina, nulli in musculis thori,in longitudine magis quam in altitudine statura propensior venter exhaustus, Osi a grandia, macic gra ta quibus pulchritudine prestet ipsa deformitas, ani. mus moderatus trudenS,4 vulnerii patiens. Persis statura positione a caeteris equori generibus non discernuntur caeteris, gradus cst minutus ireberri
qui sedent delectet irigat, nec arte doceatur seria turae veluti iure praestetur Mnter o Litorios e imco quo toronario vulgus appellat,ambulatura coi