De herba panacea, quam alii tabacum, alii petum aut Nicotianam vocant, brevis commentariolus. Quo admirandae ac prorsus divinae hujus peruanae stirpis facultates et usus explicantur / [Giles Everard]

61쪽

THERAPIA

rib aquam recipiat, inutile enim hoc est auditui damnosum. Postrem,cum Ebalneo recipitur, abstergendus conso

uendus est linteis teneris ac molliterca te factis, debetqae nutrix aut mater, aut quaecunque Ebalneo receptum , inuolu tura est, primum e gremio suo pronum inclinare, aut tergum leniter mulcere, deinde ut supra diximus, uoluere, inuo luto autem guttam unam malteram in

nares stillare, id enim visui prodest, atque ita tandem loco siro reponere. De lactei, utrice, a quandiu infanti

mamma praebenda.

C Sterum, quod ad alendu insantem

attinet, praecipue prodest, si mater ina suo lacte infantem alat Matris enim lectris naturae infantis magis conuenit, magi que proprium est, praeterea plus nutri Inclic Ofert, propterea quod part in ter dum suit, eidem assueuit, eodemque nutritur est. Ideoque infans iam magis illud ceu notum consuetu appetit. Denique matris lac infanti salubrius quoque est. Suffcit autem interdiu bis aut ter infanti

mammam praebere, ut Avicenna tradit.

incti quam vitandum est ne ab initio la-

62쪽

cie insantem obruamus: quod ita intelli- gi debet, ne eodem temporc longius laetando se stidium insanti in genercinus. Multo enim satius est saepe ac modice la- ctare puer si, quam immodico lacte semct aut iterum sugentem opplere, propterea quod qui hoc modo obruuntur , eorum rorpora distenduntur Minsantur , totiu-que emittunt, quod imperscctam concoctionem lactis significat. Quae quidem si accidant infanti abstineri ab alimento a liquanto longius debet, donec iusta famel ad cocoquendum impcllitur. Similiter si lac matris acrius paulo foret, ieiuna praebere mammam nunquam dcbet.

At verb, si vel valetudinis causa, vel quia lac ipsus corruptum malum foret psalmater infantem nutrire nequeat, nutricet comparare licet, sed tam eam, quae hisces rebus prcilitarit Primum, colore bono .fri, ceruice valida, pectore autem lato Ospi cua sit. Deinde,ut neque partu proin 3squior, neque ab eodem longius transgres 'lsa sit,ita ut ad sumnium duo menses post quam ea de peperit elapsi iam sint v naa-isculum, si talis modo haber possit, peperetrit. Tertio, ut sit corpore habito, neq; gracilenta nimis, neque nimis crassa ac pin-

63쪽

THERAPIAguis. Quarto, ut sit proba atque mori, autem moderatis,neque iracuda,

neque seuera nimis, neq; etia sormidolosa Eiusmodi enim affectiones ierturbationes perniciosae sunt, vi quae ac cor rumpant, una cum lacte in mores quo ques ingenium se gentis transeunt. Neque enim temerya Poeta additu est, ct ingenium durum atque immite describere vellet,ut diceret: Hyrcanaeque admo

Iut ubera tygres. Propterea cauendu est, ne nutrices Liui aut lasciuae,ceu sunt mdusiariae,strophiari et Did genus sedent ita aliae adhibeantur. Quintd,Nutricem couenit ubera habere plena ioecunda, quae neque mollia aut flaccida sint neque tenuitate, aut contra magnitudine modia excedant,aut etiam propter duritiem mi inus lactis de se praebeant. lPostremo lac nutricis quoque inspici

debet,ne aut nigricans sit,aut caeruleum, aut glaucum, aut rubesces,item ne amarum, aut salsum,aut acidu sit, ne rursum tenue, ac fluidum nimis,aut contra rata

sum ac pingue, sed aequabiliter cadidum atque dulce sit. Et in summa illud ac optimum atque electissimum erit, quodHastillatum modic unguibus digitoria, ne-

64쪽

que subsistet& adbaerebit, si digitum declines ac moueas, neque defluet si eundεlaequaliter immotum teneas nam quod

cito effluit, tenue nimis, quod tenaciust adhaeret, spissum nimis ac pingue ducen-ldum est, medium autem inter utrunque horum optimum. Quod si forte tum accii dat, ut lac nurricis calidum nimis atque lacre seret, sugendum infanti dare non debet ieiuna, antequam ipsa cibii sum ipserit Fit quoque interdum ut lac nutri- lcis decrescat ac deficiat, id quod variis

ι lex causis euenire solet. Aut enim valetu-

dine corporis cotingit, aut morbo seu vi- . trio uberis , aut stigorei obstructionei eiusdem, aut quod ea subtrahuntur, ex. it quibus lac generari debet, aut denique i ubd fame ac siti nutrix assiciatur. Quae causa ut probὰ quide cognoscendet sunt, ii ita super his medicos contulere, eoru que 4 ad medicandu opera hoc loco uti decet. Nos tamen, ut nihil saluti atque utilitati publicae deesse pateremur, quaedam remedia hic subiunximus , quae mulieri a ' laus hoc malo laborantibus maxime salutaria Mad iuuadum efficacia putauimus. Proinde ut lac nutricis crescat Laugeatur, accipe pastinacam,eiusque sente aut Lact.

65쪽

radicem, nutrici vescendam praebe Aut sceniculi semen siue radicem,iure hordei aut cicerculae decocta, inter reliqua, quibus vescitur, sumendam. Item ubere ovillo una cum eius de lacte vesci eodem prodest. Item prodest drachmam lumbricit: arefactivi cotriti, ex lumbricorum terrestris aqua hordei decocta sumpsisse. Item accipe butyri vaccini, unciam . eamque maceratam, colliquatam vino, nutrici bibendam dato.Vtile quoque erit Vento rasas sub uberib', cute tam no incisa admouere. Ite pio dest emplastru ex hure, Mastice, ac pice,vberibus, aut infra m postu, cute prius oleo peructa, ne nimis tenaciter illam apprehendat, aut stringat Item prodest ubera leniter fricare iermulcere, aut in aqua calida, pradio aut coena, inter balneandum,eadem sugenda praebere infanti. Item accipe oleum Lilij candidi, aut violae,in hoc muscia thus

Laudanum contunde,ac macera, eoque liquore lanam madefacta uberibus subinde inducito, eademque ita con ueto. Aut rursum con ueto eodem vino, men-tha, rosa,viola, xyloaloez decocto. Item proderit vesci iure gallinaceo, cinnamomo,Macide, cardamomo,de luteo oui c-

66쪽

perato. Item vesci caseo recenti ea de debet, lacte, debetq; omni labore ac opore magno&difficili abstinere. Nec non pulmetaria quoque ex farina fabali,orv-Σa, ac pane similaceo sicco, lacte ac saecaro temperata, addito etiam semine sceniculi aliquanto valde prosunt. Ite accipe Anisi. Sileri mo t. singui drac. ternas, crystalli drac. 1. eaq; in puluere redacta.&altero lato saccari addito, mane,meridie aevesperi circiter decies epotanda dato. Itε accipe forniculi seminis siue soliorum Marrubi manipulos bino seminis Anisi drachmas scrupulu, ni croci triti, pr terea butyri recentis uncias, eaque omnia sussicienti aqua decocta in emplastruredige,ipsumque emplastrum calidii, pe- 'ori nutricis impone. Item accipe cymini sesquiunciam contritici idq; cum aquae libris sex, desecat mellis unciis tribus , in

ollam nouam impositum ad tertiam a tem igne decoquito decoctu hoc nutrica bibendum subinde dato Item accipem satis ac bene orit,unciam r. Cymini se inunctam, mellis uncias sex , eaque comerita hacerata inter se in electuarium redige, manea vesperi sing a cochlearia nutrici absolbeiida dato. Item accipe

67쪽

THERA PIA

Crystalli bene contriti drachmas duas, easque in partes quatuor diuide, singulas

que partes per dies quatuor mane nutri Q cum iure ciceris aut pisi sumedas dato. Praeterea foecudant atque augent lac haec quae sequuntur quoque: Anetum, semen aneti,semen nisi Marrubiu, Cardamomum, caseus recens, ius ex caseo veteri, Cicer, Crystallus tritus in cu melle haustus, Lactuca, sceniculum, vinum in quo rosmarinus aut seri illum decoctu fuerit. Item si nutrix continentior fiterit. Nam crebra venus exhaurit, lac insipidu, a

que infanti ingratum reddit. Proinde etialac quod eiusmodi est, raro ab infante retinetur aut concoquitur sed ,ut plurimust, per vomitum rursus egeritur. Caeterum non inutile tuerit, infantem Yt primum natus erit, non suae matris,sed

alterius lac primo die sugere, propterea ubi Colostrum, ita enim vocant, a par tu stati, irimo die in omnibus ociatatibus densatur,& ceu congelatum est. Si militer si nutricem eueniet exluxu laborare, aut aluo obstructa esse, de ob id medicamenta, quae aluum cient insumpsi se: proderit alteri, dum illa conualescat, infantem lactandum commendare.

68쪽

nitur&chinatum agitata ones nanus pro a' ita ιo.

uocatur, a itari labet non violete ac duriter, ne ac paulo ante sumptum, eo motu in corpore infantia corrumpaistur ipsumque laedat. Praeberi autem in anti mammam ut Puercenna per totum biennium iubet, sed no qui odi stra consuetudo obtinuit, ut non vltra an iactudiis num ferini prςbeamus. Deinde ubi ablactare placet non subito id faciendum est, sed paulatim, faciendique velut globuli quidam, aut crustula ex panes saccaro, quibus ad consiletudinem ciboria grandiorum puer velut manu ducatur. Atque haec de prima educatione insantis sufficiat, neque enim clam me est plura etiam superesse, quae ad curam huius aetatis pertinent, quomodo tractandi atq; Duendi circa dentitionem pueri sint, de quibus uicenna non pauca tradit, sed nos breuitatis causa, ea ex aliis petenda atque discenda lectori relinquimus.

70쪽

AN AC EA,

QUAM ALII AB ACVM,

ALII PETUM, AUT Nicotianam Vocant, breuis Commentariolus.

v admiranda ac prorsus diuinae huius Peruana stirpisfacultates, sus ex

plicantur. Ab AEa dio uera it Antuerplano. Plii latro in ordinem redactus

Caetera pagina cclven Ilidicabit.

ANT VER PI E

Apud Ioannem Betierum. M. D. LXXXVI l.