장음표시 사용
411쪽
dicitur. Diadema siue fasciam regiam tenet, propter patre Amyclam, qui Rex fuit Spartae, situ Lacedaemonis unde Virgilius: Dic quibis in terra inscripti nomina Regum Nascantur fores' sec. Graecos imitatus Poetas, qui scripserunt in flore hyacintho duas principiales nominis eius litteras legi.
Imago HYL qui discipulus fuit Herculis, siue ut Apollo Isdorus ait, filius, in pulcherrima exstat Corniola, praestantioris notae artifice inseulpta simul cum nomine, littera Λ geminata, ΥΛΛΟΥ, antiquo litteras huiusmodi geminandi more. Similiter autem scriptum id nomen, in scriptis Theocriti,&Apollodori codicibus, reperitur nisi quod nonnUnquam me tri, aut versus causa, altera littera est omissa. De Hyla Poetae,& fabulos Historici,multa scripserunt: quos consulere quicmerito debet. Erigies IsoCRAT 1s Oratoris Atheniensis,ex Herma eius de Issumpta est:in quo inscriptum legitur, ΣΟΚPATH ΘΕΟΔ CDP ΑΘΗΝΑΙΟΣ. Caput non prae se fert aetatem
nonaginta nollem, aut centum annorum, quos vixisse Isocrates
dicitur, sed minus senilem, aut prouectam. Scribit Plutarchus, Timotheum Cononis filium Isocratis magistri sui statuam a Leochari sculptore sculpi fecisse, & in Eleusine dedicasse Pausanias aliarum quoque eius statuarum meminit, quae Athe nis in memoriam Isocratis positae fuerunt, ut Plutarchus
Imago Ius Mauritaniae Regis senioris, ex numo argente 77 desumpta est. De eo iurarchus in Caesare scribit, quod cum Pompei partes secutus esset, a Caesare superatus, Una cum filio suo Iuta in triumpho ductus fuerit,& postea ad scribendam historiam , nec sine laude, se contulerit sic, Sc ab Auctoribus
inter maiorum gentium Historicos fuerit collocatus.
Imago Iuga fili stupra nominati Iubae, ex numo argenteo, 78 eiusdem cum denario Romano ponderis, desumpta est in cuius postica parte, planta Sil*, sistrum instrumentum musi-
412쪽
48 IOANNI FABRI COMMENT.cum, symbolari insignia Regum AEgypti, visuntur quamuis in nonnullis aths numis, Silfium sit, o spicae supra orbem Lutanae,cum inscriptione, ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΚΛ EO HAT PA Cleo patra enim, ut refert Suetonius, alio nomine Selene, siue Luna, est appellata quod nomen ipsi mater sua Cleopatra fecerat, quaesi militer Isis 3c Lunae nomen sibi ipsa sumpserat: sicut maritus eius Iss. ntonim Triumuir Bacchi Osiridu notamine se appellari fecit. Porro alia eiusdem Iubae erigies in ali ro argenteo numO reperitur, in cuius postico Ara est,ri supra eam serpens, Una cum litteris G. T. M T. hoc es Gerim Tutelaris Mauritante quomodo in alijs A explicatum est, Geni- Tutelaris Aegrpti. Cameus ut Itali vocant sive Onyx, in quo est imago I L 1 Augusti filiae, Marcelli matrimonio destinatae, oualis foramae, inmoris paullo quam mediocris magnitudinis, tantum habet artificij, ut artis huius periti persectius aliquid ex Cameo. .rum genere numquam fuisse ViIum amrment. Et coniectura est quorundam nonium probabilis, eiusdem hoc eoe artificis opus, qui Marcelli erigiem, inferius a nobis describedam sculpserit. Negari utique non potest,artificis,quicumque is tandem fuerit, praestantiam a natura gemmae nonnihil adiutam esse quam etiatam sagax ille artifex, praeter ceteras, elegisse videtur,ut iudicio suo in ea potissimum, quantum ars in hoc operis genere valeat, ostenderet. Ex eadem enim gemma non albedinem tantum cutis humanae exprimere studuit, quae in ea conspicitur candidissima seda supra lucidissimam capillorum rubedinem, Velum itidem rubet coloris, sed obscurioris fecit,mque eo collicandorem, vestesque circa cestum terminauit, reliqua imagine in pulcherrimo Corniolte fundo remanente Filum ipsum faciei, stupendae est pulchritudinis quodque mirifice confirmet ea, quae de forma Iuliae, & impudicitia, ab Historicis reserui, tur quamuis haec vultus eius diuinitas origini potius quippe quae Augusto nata est, qui ipse formosiisimus fuisse legitur
quam turpitudini morum eius conuenire videatur. Et euidenter apparet,artificem in hac gemma eam Vulius serenitatem exprimere
413쪽
IN IMAGINEM ILLUS TRIVM. sprimere voluisse, quam in Homericis versibus legimus expressam, quibus Phidias sculptor nobilissimus Iouis imaginem desumpsisse fertur quam etiam Virgilius lib. I. Vertii 2I9. expressit, cum dixit: Vultum quo coelum tempsalcis serenat, Sae Atque hanc ipsam eiusdem Iouis serenitatem etiamnum Cameus, qui penes Cardinalem Farnesium asseruatur, ita re praesentat, ut videatur ex ipso Homero esse expressus itemque Corniola quaedam artificiosissima Fului Ursini. Non hic consili nostri est recensere omnia, quae de Iulia Auctores
seripsere, quod primum Marcello, deinde M. Agrippae, de
mum Tiberio Imperatori nuptum data fuerit: siquidem minutiora ista, aliaque impudicitiari adulteriorum eius exempla peti possunt a Seneca, Tacito, Paterculo, Suetoni, Diotane, o Macrobi, qui dicta quoque eius nonnulla recitat, quae velut lasciuiora , quam ut a nobis iterari debeant, omit timus. Illud forte memoratu non indignum fuerit vultum Iuliae in dicta gemma adolescentioris videri aetatis,& eius fortasse temporis, cum Marcelli matrimonio quod tamen ob eius mortem praematuram fuit irritum destinata esset. Imago IvLI CAEsARI Dictatoris, in Cameo faberrima artificis manu insculpta visitur, quae Molsa Poetae olim in delitachs fuit tametsi frequentes sunt Caesaris imagines, tam in numis aureis, argenteis, Scaeneis, quam in marmoribus, diuerso tempore a varijs Imperatoribus percussis de sculptis Maior autem pars numorum eius eo tempore cusi sunt, quo Augustum adoptauit, partim perfecto artificio, partim rudi.
Imago L. IVNII BRVTI primi Consulis,&vindicis liberta 8tis Populi Romani, ex num argenteo repraesentata est, quem a Marco Bruto percustare Caesaris custim fuisse non male sus picamur. Scribit Plutarchus in Capitolio dedicatam fuisse
L. Bruti statuam, gladium nudum manu tenentis; cui Vt Suetoniti, narrat, tum cum de Caesaris nece consilia agitarentur a Coniuratis, subscriptum fuit,vTINAM VIVERES. Eiusdem statuae Cicero quoque a. Philippica his verbis commeminit: Etenim
414쪽
so IOANNIM FABRI COMMEN Etenims auctores is liberat dum patriam des erarentur istas au-cDribu , brutos N impedierem, quorum et terque L. Bruti imaginem quotidie videret, alter I iam Ahala.&c. Et sorte an eius
statuae caput, filii aeneum illud, quod hodie in Capitolio vilitur, multis abhinc annis a Rudolpho Pio Cardinali Carpense
illic dedicatum sicut etiam fieri potest, ut alterius statuae, nempe Ahahe, tuerit caput illud aeneum, quod olim Petri embi Card malis fuerat, S hodie in Pinacotheca Cardinatis Farne iii inter alias multas venerandae antiquitatis reliquias asserua tur. Aliae quoque Bruti imagines reperiuntur in gemmis anula ribus,ab eiusde familiae Iuniae hominibus si forte portata solitis. Imago M. IvNi BRVTI , percus oris Caesaris, in num o argente reperitur cuius Dion lib. 7. meminit, scribens, Brutum, Occis Caelare, monetam percussisse, cum imagine sua,& cum pileo libertatis indices itemque duobus pugionibus suom rum Casso In eo num qui habetur Bruti vultus, cum Ciceronis loco conuenit, qui est in epist ad Attic P onte Bruti ulticulus ab is oratione deterret 'ric. Aliae eiusdem Bruti effigies apud Fulvium visuntur in gemmis anularibus, multum inter se similes. In marmore quoque imago quςdam eiusdem sculpta reperitur, verbis Ciceronis supra citatis miriqfice conuenien S.
Imago in LABIENI cognomento Parthici, e rarissimo eius num desiumpta est, qui argenti pondere denarium Romanum aequat. Neque dubium est, quin cusus it eo tempore, quo Labienus Parthorum fuit Imperator, ut disertim testantur Dion lib. 8. 8 Appianus libro bellorum Parthicorum,&lib. . Ciuilium, in quo scribit Q. Labienum T. Labieni filium fuisse, eius qui prius Caesarianus, deinde Pompeianus fit
rit. Ratio autem cognominis, cur Parthicus diceretur, ab Ain
plano es Dione locis supra citatis peti potest. LEANDRI Herois imaginem antiqua nobis gemma ameth stus nuncupata lepidam prorsus exhibet in ea enim Xcellen Sartire X, ad Indicandam arcis praeliantiam, L. e. hum ipsum inter
415쪽
interturbatos maris fluctus, quasi adamatam Heronem natantem sculpsit summo,ut apparet, artificio Leandri huius δί He ronis fabulosam historiam scripsit carminibus Graxis Musistas, non ille quidem antiquior quem Virgilius celebrat illo versu:
sed alius recentior eodem prςditus nomine Cuius etiam argumenti leguntur Ouidi epistolia quίedam amatorio Heronis ad Leandrum Exstat praeterea apud Fulvium Vrsinum nobilis quaedam gemma, in qua cernitur turris Graecis insculpta litteris quae indicant, illam esse Ses turrim inde Hero puella venientem ad se noctu ex opposita Abydo Leandrum ad lumen laternae, tanquam e specula spectare consueuerat. In qua item gemma Cupido sculptus est, tubs sonitu, quasi cunctantem Leandrum excitans: express ibidem altero Cupidine, qui nauem quandam in ipsis maris vorticibus ex littore Sesti Abyadum versus ad excipiendum Leandrum dirigit, quasi ad illud Ovidi, carmen respiciens:
Ipsiegubernabit resedens in puppe Cupido, &c.
Caput LEO DAMANTIs insignis Rhetoris,ex Herma eius petitum est, tametsi litterae prς vetustate corros evanuerint. Eadem effigies in diassero viridi reperitur,cum inscriptione, Λ Ε Ω- ΔΑΜΑΣ cui adsciuptum est iuuenis cuiusdam caput, quod Oratoris Aesichinis fuisse etiamnum iuuenis suspicari quis potest, ctim Plutarchus Leodamantem Aeschinis praxeptorem fuisse scribat.
Imago L. Livi NEI REGULI in numis argenteis Visitur,cu sis, ut apparet, a L. Regulo eius filior qui tempore Triumuir tus Augusti,& M. Antoni), Quattuorvi Monetalis fuit,velut ex inseriptione num aurei colligere licet, in qua est,im, VIR. A. F. F. Porro verosimile est, in memoriam patris hanc a filio monetam fuisse factam qui quidem pater Caesari coetaneus fuit, sicut ex ijs, quae Cicero, Hirtius scribunt diuersis locis, itemque ex num argenteo colligitur in cuius parte antica
erigie Caesaris, in inversa vero Trurus, aedilitatis ipsius Livineisymbolum,impressus est.
416쪽
Imago LYsi Coratoris Atheniensis in marmore exstat, SI litteras habet in pectore, ΛΥΣΙΑΣ. Sed in Herma capite truncato, qui apud Fulvium reperitur, litteris quadratis inscriptum est , ΛΥΣΙΑΣ ΚΕΦΑΛΟΥ ΘΗNAIOΣ:tametsi in alio Herma, qui apud Hola tum Victorium exstat, tantum legatur Λ Υ ΣΙΑ Σ, sine patris nomine Vixit Usias δε- cundum quosdam , annos XXV . secunditi alios vero LXXXIII. Mortuus est Athenis, Vbi est natus, sicut Cicero scribit in Bruto.
Imago MAGONI Carthaginienses cum altera quaesimul sculpta est, DIONYSi Vticens ex gemma desumpta est, quae Italice rasema appellatur, formae ovalis, grandioris ut tantum memoriae horum, non vero anulo alicui seruisse videatur.
Oim vero palliatae sint ambae istae imagines, omnino Philosophorum videntur fuisse: quod si Philosbphorum, verosimillimum est ob habitum faciem Africano vultui similem, esse eas supradiclorum Magonis & Dionysti. Cur autem simul, sitae fuerint, causa esse potest, quod Dionysius tuenses Vagonis de agricultura libros in Graecum sermonem transtulerit: velut apud Varronem, Columellam, & Plinium, muliis locis
Imago M. CL. MARCELLI, qui filius fuit Octauiae serotis Augusti,in sarda gemma,vulgo Comiola dicta,visitur pulche rima, formae ovalis, non admodum magna, sed exquisitissimi artificij quippe quae artis huius peritis ab artifice aliquo mi Augusti facta videatur, verbi gratia, ab Epitynchano,aut Zosimo, quorum exstant nomina in priscis Cameis, aliasque sculpturis: vel certe a Dioscoride, qui Augusti fecit imaginem, qua ille λgnare solitus fuit, sicut Suetonius Scilinius referunt. Cuius Dioscoridis opus fuisse creditur gemma illa adeo celebrata, quam rasena Itali vocant, in qua imagines insunt Augusti de Liuiae, de quibus supra itemque Augustus deificatus cum corona radiante, in sarda gemma liue Coriola incisus,quae exstat apud Fulvium Vrsinum, cum nomine DIOSCORIDIS . Eiusdem etiam verisimile est esse Cameum illum siue onychinam
417쪽
gemmam in qua imago est Iuliae Augusti filiae, matrimonio M. Marcelli destinatae, de qua sermo nobis sui superitis. Haec autem Marcelli imago, quem Augustus postea adoptauit sibi,
aetatem vigintiquatuor annorum prae se fert, quot ipse vixisse ab Hist fricis dicitur. Qui quidem annosum numerus hoc pacto colligi potest C. Marcellus pater eius,qui Consul fuit cum L. Paullo A. v. DCCIII. Perusino bello occubuit, qui fuit annus
V. C. DCCXII. UO tempore Marcellus ad minimum quattuor, aut quinq; annos habuit. Et chim Suetonius in Tiberio cap. I. scribat, Tiberium annos nouem natum, funebrem orationem
more solito pro Rostris claudem Drusi patris sui recitas se, δίpostea adultiorem, S , ut ple ait, pubescentem in driumpho Actiaco Augusti currum a inistris comitatum esse, cum a dextris tau Marcesius equitaret videtur Marcellus eo tempore pubertatis annos iam attigisse, neque annos minus XIV. aut XV. natus isse; cum Cicero pro Murena dicat, currum patrum triumphantium, filios praetextatos comitari solitos: qui cum praetextam ad decimum quintum usque annum gestare consueuerint, non poterat tunc Marcellus minor esse XIV. aut XV. annis. Quod si annos habuit xv. ut habuisse iam certum est, triumphus autem Actiacus fuit anno urbis DCCXX1. ac si postea annos nouem superuixit Marcellus, Vsque ad annum V. C. DCCXXXI. in quo ipse obhi, ut Dion lib. LIV. testatur, completus erit numerus annorum XXIV. quos vixisse legitur. Neque vero hac in re Seruio Grammatico multum fidere oportet in
I v. Eneid scribenti de Marcello quod Xv1. anno incidit in morbum, &,vrii perij t. Siquidem fieri potest, ut vel in notis numeralibus errauerit librarius quod pius accidit vel Seruius tanquam Grammaticus non adeo exactam annorum Marcelli rationem inierit Verba Suetonij, de pubertate Tibe-rhi Marcelli scribentis, haec sunt: Nouemnaim annos, defunctum patrem pro Rostras laudauit dehinc pubescens, Acsaac Iriumpho currum comitatu est, siniseriore junali equo, cum
arcesius Octauia filius dexteriore veheretur &c Dionis vero de morte Marcelli, quae fuit anno DCCXXXI. haec sunt verba, ex Graeco translata Verὰm enimuero ut palam conuinceretur hic
418쪽
Musa opu fortuis a fatis sibi arrogasse euenit pausto post, ut
erat arcesius aegrotans eadems ratione a Musa eodem curatus,
mortem obiret quem funeresublico elatum, laudatum, pro more, usim in sepulchrum ab ipso facium condidit memoriat eum theatri eius, quod ante carptum a Caesare arcestidiorum est , honestauit insitis ut ludis Romanis e gies Marcelli aurea, anreas corona, orsesta curulis, in theatrum inferretur, media linter praefecto ijs ludis Magi stratus costocaretur. c. Imago Marcessi in hac Corniola diuinam quandam pulchritudinem repraesentat, capillos habens crispos & cincinnatos, egregi prorsus artiufich vi Virgilius si quasi ad exprimendam eam imaginc incomposuisse videatur, lib. VI. En cum Marcelli faciem versi . bus tantopere celebratis desicriberet: Egregium forma iuuenem , fulgentibin armis, &c. Tria attingens, ut, referente Seruio, Carminius Grammaticus dicebat:aetatem,Veibo iuuenem: pulahritudinem,dum egregium forma dicit o virtutem in bello,sulgentibus armis. Et quamuis versu sequenti Sed ston laeta parum,tuc. ad mortem eius imminentem respexisse videatur nihilominus diuina prorsus arte exprimit tristitiam quandam, quam in Corniola ingeniosus artifex repraesentauit, quod aut naturae esset Marcellus subtristio ris, aut quod grauissimis eius cogitationibus, quas agitabat, facies conueniebat, grauitati consiliorum potius quam florentis aetatis laetitiae respondens. 88 Gemma Onyx,Cameus vulgo dicta, cum imagine C. M. RII, formae est otialis & mediocris magnitudinis, ipsum iam senem representans,&forsan eius aetatis, qua obht, anno nimirum septuagesimo: ut mirum sibi videri Cicero scribat, farium hominem perfidiose imum sic enim eum nominat, quamuis ciuem suum annos natum septuaginta, in septimo suo Consulatu, se morte non violenta obiisse Imago ipsa exquisiti est artificij, eamque vultus austeritatem repraetentat quam Appianus in primo libro bellorum Cluilium in Mario naturalem fuisse scribit: cui similia Plutarchus refert vultum nimirum aridi, morum acerbitatem quandam amarulentiam prae
419쪽
se tulisse, eamque non affectatam, sed naturalem, siue ingenitam, ut ita merito Grandi acrafacere se litare debuerit, ad austeritatem scilicet illam temperandam id quod Xenocratem olim Plato facere iusserat. Eamdem austentatem scribit Plutarchus a se in Var, statua, quae tum Rauennae erat , Obserua
G Pαμε πη ΤΚ Γαλατιας Θαμμαθα, πάνυ P γοαενη mi ι το ηΘ ος ς ργῖν τητι γ - τιαρ- πρεπουσαν. c. hoc est Porro vultus Ma-Dy Rauennae vidimus in Galapositum mulacrum,statuam marmoream , quae mire morum ems acerbitatem se amarulentiam re
ferebat .ic. Ex quibus verbis colligitur, Plutarchum Rauennatem Maro statuam ad testimonium citare eo quod Romanae eius statuae, tametsi a Caesare, qui Maryassinem se predicabat, restitute, non adeo multe fuerint, sed potius nullς, quando eas Sulla hostis Mar , magnam partem deiecerit, kassiiXerit. Nu- mi autem eius e net,& argentei qui hodie circumferuntur, vivi alie similes coelature , Omnes sunt commentitie adulterinoe non minus quam omnes ali numi cum imagine Ciceronis, prς- ter eum, quem nos hoc libro edidimus. Si eniim tempore lutarchi numi Uariani exstitissent, eorum potius auctoritate, quam Rauennatis statuae, usus fuisset. Illa igitur statua, quae
Muriresse vulgo creditur,ac hodie in Capitolio cernitur, Iuris consulti cuiuspiam imago est, ut ex habitu colligitur; itemque ex capsula ad pedes eius posita, cuiusmodi in aliorum quoque Iurisconsultorum statuis videre est, ad significandum leges&
constitutiones in j asseruari cum scriptum sit, CONSTITU TIONES. Quod quidam non intelligentes, in basi illius statuae, nomen Mari nuper reposuerunt,cum inscriptione, C. MARIVS COS. H. cum reuera dici nequeat eam esse Marj, cuamuis an liquam esse constet,ec artifici non contemnend1. Sed cum
imagine Vari superius a nobis descripta , ii militudinem
quandam habet altera marmorea , naturilem magnitudinem excedens, quam Cardinal1 Farnesius inter antiquitates suas habet de maiorem quoque eiusdem sari imaginis similitudinem gemma anularis continet, quae est apud Fulvium Vrlinum , quaeque similiter austeritatem illamolaris,
420쪽
Mari, aetatem prouectam egregie repraesentat. Caput Αxi Mi Philosophi Romani, ab Herma suo abruptum est; in quo inscriptum legitur, MAE IMO SED MApo ΡΩMΑΙΟΣ. Qui si idem ipse est, ut esse creditur,cuius vitam Eunapius describit, magnus sane fuit Philosophus,& Iuliani Apostatae Imperatoris prῆceptor Cuius Ammianus Marcellinus meminit, vimque oculorum eius, Sc barbam intonsam describit. Imago MENANDRI Poet Comicon rotunda tabella mar morea exstat cui altera similis tabella orbiculata, Sophoclis
imaginem exhibet de qua mox loquemur Ambae autem in monumento Poethcuiusdam extra portam Aureliam repertae fuerunt super cuius reliquias , siue cineres in eo monumento conditos, statua Apollinis erat posita cum imaginibus, Uem Musarum, Homeri r terea, Poetarum Euripidis Pindari. Porro h c imago pallium Comicum exhibet, &ω nandri nomen in gyro orbiculatoistius tabellae insculptum. Alia emgique sine nomine in marmore exstat apud Ursinu;eique iuncta visitur Sophoclis imago,cum hic Tragoedia: ille Comoediae princeps fuerit Alia item imago, & ipsa palliata,in tabella marmorea reperitur in qua velut symbolum, & insignia quaedam insculpta sunt ad Comicum Poetam pertinentia, persona nempe siue larua, baculus Comicus Apud Agellium tres Apollodori versiculi leguntur, qui cum antiqua Menandri inscriptione, quae subiungitur, pulchre conueniunt. MENANA POC IOHEIΘΟΥCΚΗΦΙΣΙ ΕΥ ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΕΠΙ