Fragmenta vestigij veteris Romae ex lapidibus Farnesianis nunc primum in lucem edita cum notis Io Petri Bellori ad eminentiss. ac reuerendiss. Camillum Maximum S.R.E. cardinalem

52쪽

MUTATO RIVM TN descriptione Rus, & Victoris Regione Prima Ponae Capenae legitur Mutatorium Caesaris. PIacet opinio Francisci Albertini de Mirabilibus nouae, de veteris Vrbis : Erant mutitatoria, mi Mutatorium Caesaris, quae erant priuatae domus Magnorum ad sic sum , delitias, variis picturis, cir marmoribus exornate . Athenaeus de Persarum delici js, Reges Persarum , & Parthorum pro anni tempore aedes mutasse restri: Celeberrimi omnium virorum , ob suas delicias, Perse primi sutre , quoniam in Susis Reges ἔν Obant, astateque degebant in Ecbatanis. Susa ob loci amaenitatem , mecata fuissescriptum ν liquit Aristobolus, m etiam Chares: est autem Susum graeca more, litium . Versamur per autumnum in Persepui , m reliquam totius anni partem in Babylonia . Romani Imperatores, ultra Palatinas aedes , habuere priuatas domos, ac Thermas, quas pro anni tempore mutabant ; ut de Thermis hyemalibus Aureliani scribit Vopiscus: Th/rmas Transt berina R gione Aur lianus facere parauit hyemales ,

quod aqua frigidi aeris copia illic deesset. Nostri etiam Principes cubicula,haedes m tant ; ut Quirinale Palatium dici Mutatorium Pontificum possit, cum ipsi h Vatic no discedentes, in Quirinali per aestatem commorarentur : nunc ob Coeli salubrit tem, firma statio & facilis Aulicis, Se Urbanis hominibus, qui Tyberim relinquentes , colles ψ & proximam collibus planiciem incolunt. Panci rolus : Mutatorium Caesaris pro aediscis accipitur, forte pro domo publica, quam Caesar Pontifex Maximus haἷit tiit. Tranquilius: Habitauit primo inquit) in Suburra medicis aedibus, post autem Phur ρcatum maximum, in sacra via domo publica. Mutatorium potest app/llari, quod eam C sar mutauerit. Nardinus Circum esse decernit, qui Caracallae dicitur E Regione elusidem Capenae, Mutatorium appellatum , quia in ipso celebrarentur ludi, alibi celebrari sueti. Nostrum vestigium locum quadratum designat, cum porticitatam nubiamque Circi faciem refert.

D O N E Λ. Adonea, siue Adonidis Aula.

Α Eueles Palatinae augusta magnificentia, & amenissima varietate nobiles plurima

aedificia continebant; templa, porticus, aulas , thermas, coenationes, Bibli theeas, viridatia, aliasque peregrinas delicias; quas inter Adonidis hortos ex more Assyriorum, floribus reserto ipsi Adonidi in florem commutato sacros. Auctor cst

Philostratus in vita Apollonij de Domitiano loquens : Postquam Regi alloquendi

Apollinis ocium fuit; u , quibus mandatum fuerat , in Regiam ipsum introduxere . Forte autem R/x cum paludi nuper sacricasset, miridi ramo coronatus in Adonidis aula constia terat. Erat auram aviti illa hortuis undique circumdata , m foribus abundabat, quos

μ' in honorem Adonidis , musteriorum causa domi plantant . In nostro vestigio inspicimus multiplices porticus , de ambulationes mira columnarum structura dispositas, & in medio Aula,Adonidis,undique exornata hemicyclis elegata iiii invi , hortia isque,& areis oblongis ab utroque latere septa. An haec illa pellicum dieta, gynaeceum , & domicilium foeminarum cum porticu ' de qua Plutarchus in Poplicola : aut , inquit , Capitoly munificentiam admiratur , si uuam τι eat in Domitiani domo Porticum, mel Bassicam , mel Palmum , vel Pellicum Distam .

53쪽

At cum spatiemiur in Adonidis Hortis , de ipsius floris nomine vulgatum Ouiducarmen in fine libri x. Metamorphoseon restituendi suae antiquae, ac genuinae lectioni, ex Codice manuscripto Bibliothecae Vaticanae nobis sese offert occasio.Describit Poeta interempti ab Apro Adonidis cruorem in fiorem purpurei coloris couersum. cum μι de sanguine concolor ortus, i malim qua lento celant sub cortice granum Ponica ferre solent, breuis est tamen et sus in dis ;Namque male haerentem, . nimia leuitate caducum

Excutiunt tydem, qui persant mentis Qui perflant omnia venti l Alius sensus est . ac pulcherrimum sane aenigma ἐquo Polita Anemonis floris nomen tacies describit; qui flos cum nimia sua leuitate caducus sit, N a ventorum flatibus iacit E excutiatur , ideo dixit Poeta, & nos legimus in antiquo codice . Excutiunt jdem, qui praestant nomina, venti . Nam Mi iam Anemone flos est Adoneus, de ventus . Et sic Ventiqui malὸ haerentem sua leuitate florem excutiunt, ijdem praestant, ac dant nomensori Anemoni . AREA RADICARIA ULA Rea Radicaria Regionem. Piscina publica describitur , in qua, ut exponit Pancirolus, radices vendebantur. VI. vicus λαὶ Piscinae dictus,vel alius vicus ex plurimis eiusdem Regionis. LVDVs MAGNVS Arquinius Priscus Quintus Romanorum Rex, deuitas Latinis, Ludos magnos celebrauit in Circo, qui postea dictus est Maximus: Salemnes de sile annis ma fere ludi Romani, magnique varie appulati. Virgilius:

Magnis circensibus actis Alius tamen a Circo Maximo Ludus magnus, de diuessis Regionibus ponendus. Aedificium ouale est quadrata porticu conclusim , cui & viae , & mansiones in qu draturam formatae pariter haerent . Huius ludi ichnographiam praebet Fulvius Ursinus ex hoc eodem vestigio sua aetate reperto , in libro , cui titulus est; Imagine MElogia Virorum Iliustrium, esusque verba ad explicationem describimus: Ludi vero matutini , . Ludi Magni quorum Medici in lapidibus nominantur Eu-uchus Neronis libertus, o Calpurnius Hilarus) mentionem faeimst P. Victis, er Sex. Rufus in Reg. II. Er III. Opinorque gladiatorios fuisse ludas, in quitasse gladiatores si rent exercere; cuiusmodi is , lu; Aemilius dicebatur, ab Horatio describitur in arte Piauca.

54쪽

Summin in Caesarer Eoarmam,qua ludumgtidiatorium erat aedificaturus , me. Ludi autem magni ichnographiam in metu Romae nuper repertis reliquys ita notatam animaduertimus . Ludi gladiatorij priuati erant ludi, M scholae: hic magnus, & fortὰ publicus . MACELLVMT Iuianum ne, an magnum i pro incomperto est. P. Victor Macellum magnum in Ese est ijs Regione V. Livianum Regione IL Coelij montis conssiluit. Structura quadrata est in longum directa cum porticu , dc o cinis. Macelli scenographiam aspicimus in nummo Neronis: Porticum habet rectum , in medio tholum rotundum. In macello olera, carnes , coeteraque Obsepia vendebantur, ut praeteryarronem, de Plutarchum, Plautus in Aulularia . Venis ad Maevium, regito pisces , indicant

Caror 3 agninam caram, caram bubulam , Vitulinam, retum, porcinam, cara omnia ἰ

la nummo legitur Mac Avo. Matellum Augusti; nec assentiendum illis est,' qui litteram C in G commutant, tituloque corrupto, aedificium Macelli ad a ream Neronis domum reserunt ac si diceret ; Magna Augusti Donetus.

58쪽

T A B U L A XII

THEATRUM 'T Ria in Urbe celebrantur Theatra; ea suere Pompeii, Marcelli, Balbi. Theatri

Pompeij integrum vestigium habemus infra tabula XV. Marcelli fragmentum in fine huius tabulae. Consequitur inde,ut hoc primum fragmentum ad Bilbi Theatrum referatur. L. Cornelius Balbus vir triumphalis hortatu Augusti, theatrum Diacit, cuius sedes incerta est. Tito Principe conflagrasse Theatrum Balbi, & scenam Pompeij, auctor est Dion: Multa Rom consurauerunt, Theatrum Falsi , scena Pomp'. Titus instaurauit. Externa theatri curuatura , & themicyclus columnis, nobili structura fulciebatur ue atque elegans ,& perampla fuit uniuersa moles, cuius pulpitum, & scena per lineas rectas indicantur in hoc fragmeAto et quae infra concinne in integro Pompeiani theatri vestigio Oscribuntur.

Tos TYLV M. Hecaton' lum.

H Ecatonstylon cinnisum hoc est Porticus centum columnarum . Haec suit magna, & celebris illa Pompei j Porticus Hecaton lon dicta ad ipsius Pompeij theatrum. Eusebius in Chronico: Theatrum Pompej incensum, . Hecatenst οπCentenario numero cum Poetae, tum oratores utuntur in amplificando. Duplicant etiam Centum, & cetum;non quod centenarius numerus sit definitus,sed etiamsi res ipsa centesimu exceda HPompeianae porticus columnationes recta procedetes satis indicat in nostro vestigio,quae maiori longitudine producebatur. Andreas Busalinus ipsum vestigium refert ad insignes reliquias, quae durant adhuc in Coelio, Amphia theatrum versus, Se agnostit murorum strues, & hemicyclos per interualla, descendentes si1mmitate collis in plaruciem, ubi Porticus stetisse autumat. Ut turinde Hecaton tum in Hostilium, seu Curiam Hostiliam porruptὸ commutatum. Hemicycli, de muri apparent ad formam nostri vest ij; at columnarum porticus, que indicamenta non extant; sed aulae, cubicula, thermarum, aquaeductus, sontes, de nymphaea exhibentur. VLIΛ. Iulia

P Ertinet sortὶ hoc vestigium ad Curiam Iuliam, de qua Dion: Curia ibi congregaretur Senatus, Iutia ab erus nomine dicta apud Comitium , statim ex decreto prius Iacto , ad catafit. Idem ab Augusto consecratam scribit. Consecrauit templum asia nerua, m Calcidicum drctum, . Senatum Iudis actum in honorem Patris fui. De ipsi Gellius, de Suetonius in Caligula . Proximum Templi fragmentum Traiani esse confirmat vestigium apud Antonium Labaccum; gradus habet, pronaum, & cellam. THEATRUM MARCELLIT N hoc fragmento scenae porticus, & pulpitum deprehenduntur: ichnographiam integram exhibet Sebastianus Sersius lib. 3. de Architectura, cum qua conseras .

INTEM.